Ο Μέγας Αλέξανδρος, οι πρώτοι Χριστιανοί, η Καθολική εκκλησία και μια γνωστή κρύπτη με ένα κρυμμένο μυστικό. Μπορεί ο παρακάτω συσχετισμός ιστορικών γεγονότων και εικασιών να είναι πραγματικός; Σκέψου, έχει το δικαίωμα μια θρησκευτική εξουσία να αποκρύψει μια ιστορική "αλήθεια";

Ο Μέγας Αλέξανδρος, ο μεγάλος αυτός αρχαίος Έλληνας στρατηλάτης, είναι σίγουρα μια από τις πιο γνώριμες προσωπικότητες της αρχαιότητας.

Στην Ελλάδα είναι γνωστός ως ο άνθρωπος που ένωσε τα διάφορα ελληνικά φύλα και μέσα από τις κατακτήσεις του μετέδωσε τον ελληνικό πολιτισμό σε ένα μεγάλο τμήμα του τότε γνωστού κόσμου.

Στην Περσία είναι γνωστός ως ο μεγάλος αντίπαλος. Σε χώρες από όπου πέρασε ή και δεν πέρασε λένε ιστορίες και θρύλους γι’ αυτόν. Στα βάθη της κεντρικής Ασίας υπάρχουν φυλές που ακόμη και σήμερα θεωρούν εαυτούς απόγονους του Αλέξανδρου και των στρατιωτών του.

Σε όλους αυτούς του θρύλους και τις ιστορίες σχετικά με τον Αλέξανδρο ήρθε πρόσφατα να προστεθεί και μια ακόμη. Ο Βρετανός μελετητής Andrew Chugg υποστηρίζει πως έχει εντοπίσει τη σορό του Αλέξανδρου.

Η περιγραφή των γεγονότων που εξιστορεί από την μια φαίνονται να ακολουθούν κάποια λογική, από την άλλη μοιάζουν με παραμύθι. Ας πάρουμε όμως
τα πράγματα από την αρχή.

Το 334 π.Χ. αφού ο Αλέξανδρος εδραίωσε την κυριαρχία του στην Ελλάδα, ξεκίνησε την εκστρατεία του ενάντια στην Περσική Αυτοκρατορία. Μετά από αλλεπάλληλες νίκες έφτασε στην Ινδία όπου νίκησε τον Πόρο στη μάχη του Υδάσπη το 326 π.Χ..

Στόχος του ήταν να συνεχίσει τις εκστρατείες αλλά οι στρατιώτες του αρνήθηκαν. Ο Αλέξανδρος δέχτηκε και ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής. Αφού οργάνωσε την αυτοκρατορία σταμάτησε στη Βαβυλώνα και άρχισε να καταστρώνει σχέδια για την κατάκτηση της Αραβικής Χερσονήσου.

Δεν πρόλαβε όμως να τα εκπληρώσει. Στις 10/11 Ιουνίου του 323 π.Χ., λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει την νέα εκστρατεία του, πέθανε. Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα από τι.

Η πιο πιθανή εκδοχή είναι να πέθανε από ελονοσία. Λίγο πριν πεθάνει είχε οδηγήσει μια ανιχνευτική αποστολή σε παραποτάμους του Ευφράτη με ελώδεις περιοχές γεμάτες κουνούπια.

Το σώμα του Αλέξανδρου ταριχεύθηκε και φαίνεται πως σκοπός των υπασπιστών του, ή τελευταία του επιθυμία, ήταν να θαφτεί στη Μακεδονία ποτέ όπως δεν έφτασε εκεί. Με τον θάνατο του ξέσπασαν διαμάχες ανάμεσα στους αξιωματικούς του για την διαδοχή.

Ο Πτολεμαίος, ένας από τους στενότερους φίλους του Αλέξανδρου, πήρε την Αίγυπτο και μαζί το σώμα του Αλέξανδρου το οποίο μετέφερε στην Μέμφιδα. Αργότερα, ο γιος του Πτολεμαίου, Πτολεμαίος Β’ έχτισε ένα ένδοξο μαυσωλείο στην Αλεξάνδρεια και μετέφερε την σορό του Αλέξανδρου εκεί.

Στην Αλεξάνδρεια η σορός έμεινε με βεβαιότητα για τους επόμενους περίπου έξι αιώνες και έγινε αντικείμενο μεγάλων τιμών. Φημισμένοι Ρωμαίοι όπως ο Πομπήιος, ο Ιούλιος Καίσαρας και ο Αύγουστος Καίσαρας επισκέφθηκαν το μαυσωλείο για να αποδώσουν τιμή στον μεγάλο στρατηλάτη.

Όποιος επιφανής Ρωμαίος ή άλλος επισκεπτόταν την Αλεξάνδρεια, σχεδόν με βεβαιότητα πήγαινε και στο μαυσωλείο του Αλέξανδρου. Το 215 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Καρακάλας έκλεισε τον τάφο για το κοινό.

Τα ίχνη του μαυσωλείου γίνονται ισχνά προς το τέλους του 3ου αν και μια αναφορά του Πατριάρχη Γεωργίου που χρονολογείται στο 361 μ.Χ. φαίνεται να υπονοεί ότι το μαυσωλείο ήταν ακόμη ακέραιο.

Το 365 μ.Χ. η Αλεξάνδρεια γνώρισε ένα μεγάλο σεισμό και το επακόλουθο τσουνάμι φαίνεται πως κατέστρεψε το μαυσωλείο. Προς το τέλος του αιώνα υπάρχει αναφορά ότι το σώμα του Αλέξανδρου ήταν ακόμη εκεί.

Λίγο αργότερα όμως ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει ότι οι Αλεξάνδρειοι δεν γνώριζαν που βρίσκεται ο τάφος. Το ίδιο λέει και ο Θεοδώρητος λίγες δεκαετίες μετέπειτα. Μπορούμε λοιπόν να πούμε με αρκετή βεβαιότητα ότι η σορός του Αλέξανδρου χάθηκε γύρω στα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ.

Τι απέγινε; Πολλοί νομίζουν ότι όταν η Αυτοκρατορία έγινε Χριστιανική, οι Χριστιανοί καταλήφθηκαν από καταστρεπτική μανία και κατέστρεψαν πάμπολλα έργα τέχνης, κτίρια κλπ. Γιατί όχι λοιπόν και το σώμα του Αλέξανδρου.

Ο James Hannam όμως έχει αποδείξει με προσεκτική μελέτη των πηγών ότι τα περί καταστροφών από Χριστιανούς είναι ένας μεγάλος μύθος, δυστυχώς συχνά αναμασούμενος.

Αν το σώμα λοιπόν δεν καταστράφηκε, τι απέγινε; Το πιθανότερο είναι ότι με την εδραίωση του Χριστιανισμού στην Αίγυπτο προσκυνήματα στον τάφο του Αλέξανδρου δεν θεωρούνταν πλέον πρέποντα και έτσι το σώμα του ίσως αποθηκεύτηκε σε κάποια κρύπτη μέσα ή κοντά στο κατεστραμμένο πλέον μαυσωλείο.

Η ιστορία θα μπορούσε να τελειώσει εδώ, όμως έχει και συνέχεια και μάλιστα εντυπωσιακή. Λίγο μετά την εξαφάνιση της σορού του Αλέξανδρου εμφανίζεται μια άλλη σορός, η σορός του Ευαγγελιστή Μάρκου.

Είναι η εποχή που οι Χριστιανοί, σε συνέχιση αρχαίων παγανιστικών προτύπων, αρχίζουν να αποδίδουν τιμές σε λείψανα και σορούς αγίων ανθρώπων.

Κάθε πόλη "έπρεπε"πλέον να έχει το λείψανο της και για την Αλεξάνδρεια το πιο κατάλληλο ήταν αυτό του Ευαγγελιστή Μάρκου, ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εδραίωση των πρώτων Χριστιανικών εκκλησιών της πόλης.

Υπήρχε όμως ένα διπλό πρόβλημα. Πρώτον, σύμφωνα με τις πλέον έγκυρες πηγές, ο Ευαγγελιστής Μάρκος μαρτύρησε στην Αλεξάνδρεια το 68 μ.Χ. και οι ειδωλολάτρες έκαψαν κατόπιν το σώμα του.

Δεύτερον, ακόμη και αν δεν το είχαν κάψει είναι γνωστό ότι οι Χριστιανοί δεν ταρίχευαν τους νεκρούς. Οπότε λοιπόν η σορός του "Μάρκου"αποκλείεται να ήταν η πραγματική σορός του Ευαγγελιστή Μάρκου. Τότε λοιπόν ποιανού ήταν;

Η Αίγυπτος βέβαια δεν έχει έλλειψη από ταριχευμένα σώματα. Τις περισσότερες φορές όμως αυτά είναι καλά κρυμμένα σε τάφους και είναι απίθανο οι Χριστιανοί να άρχισαν τις συλήσεις τάφων για να βρουν μια σορό.

Είναι πολύ πιθανότερο να βρήκαν τυχαία, ή εν γνώση την καλοδιατηρημένη σορό του Αλέξανδρου με το λευκό δέρμα και τα ξανθά μαλλιά και να την "βάφτισαν"Ευαγγελιστής Μάρκος.

Φυσικά κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αποδειχθεί και παραμένει μια εικασία. Το σίγουρο είναι ότι η σορός του Αλέξανδρου χάνεται από την ιστορία στα τέλη του 4ου αιώνα και πολύ σύντομα εμφανίζεται η σορός του Ευαγγελιστή Μάρκου που δεν μπορεί να ήταν όμως του Ευαγγελιστή Μάρκου.

Δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι, αλλά είναι πολύ πιθανό οι δυο σοροί να είναι στην πραγματικότητα μια, αυτή του Αλέξανδρου.

Η σορός του "Μάρκου"έμεινε στην Αλεξάνδρεια για περίπου 400 χρόνια. Το 827 μ.Χ. δυο έμποροι από την Βενετία μετέφεραν το σώμα στη Βενετία όπου και παραμένει μέχρι σήμερα σε μια κρύπτη στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου.

Υπάρχει λοιπόν μια σοβαρή πιθανότητα η σορός στην κρύπτη της εκκλησίας του Αγίου Μάρκου να είναι αυτή του Αλέξανδρου. Αν έχεις επισκεφθεί την Βενετία και την εκκλησία του Αγίου Μάρκου τότε ίσως να ήσουν σε απόσταση αναπνοής από τον μεγάλο αρχαίο στρατηλάτη χωρίς να το ξέρεις!

Υπάρχει τρόπος να μάθουμε αν αυτό το σενάριο αληθεύει; Ναι και όχι. Επιστημονικά, ναι. Μια προσεκτική μελέτη θα μπορούσε να επιβεβαίωση την ταυτότητα καθώς γνωρίζουμε για τραυματισμούς και άλλα χαρακτηριστικά του.

Στην πραγματικότητα μάλλον όχι. Η Καθολική Εκκλησία αρνείται να δώσει άδεια για να γίνει μια τέτοια μελέτη με το σκεπτικό ότι η σορός είχε εξεταστεί οπτικά το 1815 και 1835 όχι βέβαια με σκοπό να γίνει πιθανή ταύτιση με τον Αλέξανδρο αλλά για άλλους λόγους.

Το μυστήριο λοιπόν για το αν στην Βενετία υπάρχει η σορός του Αλέξανδρου ίσως παραμείνει μυστήριο για αρκετές δεκαετίες ακόμη.

Μια σπουδαία ανακάλυψη που επιβεβαιώνει την τοπογραφία του Παυσανία ήρθε σήμερα στο φως.

Κατά τις ανασκαφές που πραγματοποιούνται στο οικόπεδο της Αγροτέρας, στις δυτικές υπώρειες του λόφου του Αρδηττού, στο Μετς, εντοπίστηκε τμήμα επιγραφής πάνω σε λίθινο αντικείμενο που ταυτίζει τα αρχαία κατάλοιπα (εντοπίστηκαν πριν δύο μήνες) με το ναό του Μειλίχιου Δία, ο οποίος είχε αναφερθεί από τον Παυσανία.

Έτσι σήμερα γνωρίζουμε ότι υπήρχαν δύο ναοί στην περιοχή: τα ιερά της Αρτέμιδος στις παρυφές και του Διός στο πάνω μέρος.

Ο ναός χρονολογείται στον 4ο αι. π. Χ. και η επιγραφή, που αντιστοιχεί σε αναθέτει, σώζει τα γράμματα Δ και ΜΕΙ. Τα παραπάνω γνωστοποίησε η προϊσταμένη της Γ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Ελένη Μπάνου, στα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, αλλά και στο νέο υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Κωνσταντίνο Τασούλα, ο οποίος πραγματοποίησε την πρώτη του εθιμοτυπική επίσκεψη στο ΚΑΣ.

«Κύρος» και «εγκυρότητα» είναι τα χαρακτηριστικά του ΚΑΣ, του κορυφαίου γνωμοδοτικού οργάνου της Πολιτείας, σύμφωνα με τον υπουργό, ο οποίος, μεταξύ άλλων, δήλωσε: «Είναι τιμή μου που είμαι εδώ μαζί σας σήμερα, γι΄ αυτό που είστε και γι΄ αυτό που συνεχίζετε. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία είναι ιστορικής σημασίας για τη χώρα μας, η οποία από πάντα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάδειξη της ταυτότητας και του παρελθόντος μας. Έχετε προστατεύσει αυτό που πρέπει να προστατευτεί κι αυτό το οποίο μας καθορίζει».

Επίσης, αναφέρθηκε στα μεγάλα έργα, «τα οποία πρέπει να κοιτάμε με μια τακτική που θα βοηθήσει την εξέλιξή τους. Ξέρω ότι υπάρχει έλλειψη προσωπικού, τα ξέρω όλα αυτά, αλλά θα πρέπει να βοηθήσουμε να σηκώσει η χώρα κεφάλι και να είμαστε συμπαραστάτες σε όλους αυτούς που θέλουν να "οικοδομήσουν". Πρέπει να βοηθάμε τους δημιουργικούς ανθρώπους, να είμαστε δίπλα τους, να μην αισθάνονται ότι είμαστε εχθροί της προκοπής του τόπου», τόνισε ο κ. Τασούλας.

Εξαιρετικές αστρονομικές και μαθηματικές γνώσεις και κατάρτιση πολύπλοκων όσο και ακριβών ημερολογίων βασισμένων σε πολύ προηγμένες γνώσεις των κινήσεων των πλανητών είχαν οι κάτοικοι της Ελλάδας επτά χιλιάδες χρόνια πριν

Ακόμη δύο αρχαία αντικείμενα προστέθηκαν στη συλλογή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Πρόκειται για ένα τηγανόσχημο και ένα κυκλαδικό ειδώλιο, τα οποία επαναπατρίστηκαν στις αρχές του μήνα από Κρατικό Μουσείο της Βάδης Γερμανίας.

Όπως αναφέρει ο καθηγητής Ξενοφών Μουσάς πρόσφατες μελέτες των προϊστορικών αγγείων που ονομάζονται τηγανόσχημα παρέχουν ενδείξεις αστρονομικών γνώσεων και μαθηματικών ικανοτήτων των παλαιοελλαδικών πληθυσμών από την 5η χιλιετία πΧ, πολύπλοκων όσο και ακριβών ημερολογίων βασισμένων σε πολύπλοκες κινήσεις όχι μόνον στις περιοδικότητες του Ηλίου και της Σελήνης, όπως σε όλους τους άλλους λαούς, αλλά σε πολύ προηγμένες γνώσεις των κινήσεων των πλανητών, στις περιοδικότητες των πλανητών σε σχέση με τη Γη και ακόμη και στις φάσεις της Αφροδίτης, οι οποίες φαίνεται ότι χρησίμευαν και ως ημερολόγιο κύησης και πρόβλεψης της ημερομηνίες γεννήσεως ενός ατόμου.

«Είχαν επίσης αντιληφθεί και αναπτύξει την ικανότητα αναπαράστασης και πρόβλεψης πολύπλοκων φυσικών φαινομένων, δηλαδή είχαν αντιληφθεί αυτό που λακωνικά αναφέρεται στους Ορφικούς ύμνους, ως "Ουράνιος Νόμος Αστροθέτης…", δηλαδή ότι η φύση περιγράφεται με κανονικότητες, με τους νόμους της φυσικής που βάζουν τα άστρα στη θέση τους στον ουρανό» επισημαίνει ο κ. Μουσάς.

Αναφορικά με το τηγανόσχημο που επαναπατρίστηκε ο ερευνητής δρ Μηνάς Τσικριτσής αναφέρει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ ότι «τα τηγανόσχημα είναι προϊστορικά αγγεία με επίπεδη βάση με μορφή που μοιάζει με τηγάνι, δοχεία που μπορούν να συγκρατήσουν υγρό, τα οποία έχουν βρεθεί στα νησιά του Αιγαίου και τα παράλιά του».

Κύριο χαρακτηριστικό των τηγανόσχημων, εξηγεί, είναι οι περίτεχνες διακοσμήσεις με επαναλαμβανόμενα μοτίβα σε μεγάλους αριθμούς. Διαπιστώνεται ότι τα περισσότερα τηγανόσχημα (σχεδόν τα μισά) έχουν τις περιοδικότητες του πλανήτη Αφροδίτη. Η κίνηση της Αφροδίτης όπως τη βλέπουμε από τη Γη εμφανίζει μια πολύ σημαντική περίοδο εννέα μηνών, η οποία επειδή συμπίπτει με την περίοδο κύησης των γυναικών, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο πλανήτης αυτός συνδέεται λογικά με τη γονιμότητα.

«Συχνά οι περιοδικότητες της Αφροδίτης συνυπάρχουν με την περίοδο του πλανήτη Δία. Ίσως οι δυο αυτοί πλανήτες συνυπάρχουν επειδή έχουν περίπου την ίδια λαμπρότητα και χρώμα.
Τα τηγανόσχημα που έχουν τις περιοδικότητες του πλανήτη Αφροδίτη έχουν και πολύ σχηματικά την απεικόνιση του εφηβαίου, των εξωτερικών γεννητικών οργάνων της γυναίκας. Ένα άλλο ζεύγος πλανητών είναι αυτό των πλανητών Κρόνου και Ερμή, που επίσης έχουν σχεδόν το ίδιο χρώμα και λαμπρότητα, ενώ ο πλανήτης Άρης εμφανίζεται σπανιότερα. Στην περίπτωση του επαναπατρισμένου τηγανόσχημου που ήλθε από την Karlsruhe απεικονίζει την συνοδική κίνηση του πλανήτη Άρη».

Όπως λέει ο κ. Τσικριτσής πρόκειται για το μοναδικό λίθινο, από χλωρίτη τηγανόσχημο, που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Τα στίγματα και οι γραμμές, αλλά και τα άλλα σύμβολα που συχνά εμφανίζονται στα τηγανόσχημα, κυρίως οι έλικες (σπείρες) αντιπροσωπεύουν συνήθως ημέρες, επταήμερα ή μήνες, αλλά και σπανιότερα άλλες χρονικές περιόδους. Ο αριθμός των ημερών, σε μερικές περιπτώσεις, προσδιορίζεται με βάση έναν αριθμό που βρίσκεται στο κέντρο του τηγανόσχημου. Το σύνολο των σπειρών στην περιφέρεια είναι 14 και στο εσωτερικό 8.

«Αν θεωρηθεί ότι η μεγάλη σπείρα στο κέντρο αντιστοιχεί σε 28 ημέρες και πολλαπλασιασθεί με το σύνολο των 22 σπειρών τότε έχουμε 22Χ28= 616 ημέρες. Αν προσθέσουμε το πλήθος των 82 διπλών εμπίεστων τριγωνικών σημείων που βρίσκονται στην άκρη του πυθμένα τότε έχουμε 616+82Χ2= 616+164=780 ημέρες, που αντιστοιχεί με ακρίβεια στη συνοδική κίνηση του πλανήτη Άρη. Τελικά η μορφή στη λαβή δεν έχει θηλυκά στοιχεία, έτσι ήταν αναμενόμενο να προκύψει συνοδική κίνηση άρρενος πλανήτη, όπως του Άρη» λέει ο κ. Τσικριτσής.

Ο κ. Τσικριτσής αφού συνεχάρη όλους όσοι βοήθησαν στον επαναπατρισμό των δύο αντικειμένων, επισήμανε ότι θα πρέπει να επαναπατρισθούν και τα άλλα τηγανόσχημα που βρίσκονται στο εξωτερικό, όπως αυτό που είναι στη Γερμανία στο Courtesy Badisches Landesmuseum, Karlsruhe.

ethnos.gr

Έχουν περάσει ήδη 73 χρόνια, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τη Γερμανία να επιστρέψει στην Ελλάδα χιλιάδες ευρήματα νεολιθικής εποχής που είχαν μεταφερθεί στη Γερμανία την περίοδο της κατοχής, ενώ παραμένει άγνωστη η τύχη άλλων αρχαίων.

Όπως αναφέρει η Deutsche Welle, sε επίσημη τελετή που πραγματοποιήθηκε στο υπαίθριο μουσείο Πφάλμπαουτεν στη Λίμνη της Κωνσταντίας (Bodensee) στη νότια Γερμανία παραδόθηκαν χθες Τετάρτη (18.06.2014) 10.626 ευρήματα της νεολιθικής περιόδου σε εκπροσώπους του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού.

Πρόκειται για τη δεύτερη επιστροφή αρχαιοτήτων από τη Γερμανία προς την Ελλάδα μέσα σε δύο εβδομάδες. Στη μια περίπτωση πρόκειται για ένα μαρμάρινο ειδώλιο και ένα τηγανόσχημο σκεύος που ήταν προϊόντα αρχαιοκαπηλίας και τα οποία επέστρεψε το Κρατικό Μουσείο της Βάδης.

Στη δεύτερη περίπτωση τα ευρήματα είναι λεία πολέμου και προέρχονται από γερμανικές ανασκαφές σε 38 μαγούλες, σε γήλοφους, στη Θεσσαλία που έγιναν στις αρχές της γερμανικής κατοχής το 1941.

"Θέμα τιμής η επιστροφή"

Η πρωτοβουλία για την επιστροφή των ελληνικών ευρημάτων ανήκει στον διευθυντή του Μουσείου Πφάλμπαουτεν, καθηγητή Γκούντερ Σέμπελ. Μιλώντας για τα κίνητρά του είπε στη Deutsche Welle:

"Η σύγχρονη επιστήμη αντιλαμβάνεται τη σημασία του αλληλοσεβασμού και ως εκ τούτου γνωρίζει πόσο σημαντικά είναι τα ευρήματα για την ταυτότητα μιας χώρας. Υπό αυτή την έννοια η επιστροφή είναι για μας θέμα τιμής."

Σχολιάζοντας τη σημασία της γερμανικής πρωτοβουλίας να επιστρέψει τις αρχαιότητες, η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Μαρία Βλαζάκη-Ανδρεαδάκη, δήλωσε στη Deutsche Welle:

"Έχει υψηλό συμβολισμό αυτή η χειρονομία. Αναγνωρίζουν ότι δεν πρέπει να φεύγουν τα πολιτιστικά αγαθά από τη χώρα τους. Είχε έρθει το ίδιο το μουσείο και μας ανακοίνωσε ότι μας τα επιστρέφει. Τα ίδια τα αντικείμενα είναι ταπεινά αντικείμενα. Είναι κομμάτια αγγείων, τα περισσότερα αδιακόσμητα, δεν είναι από αυτά που βάζουμε σε προτεραιότητα για επιστροφή."

Πως βρέθηκαν οι αρχαιότητες στη Γερμανία;

Για ιδεολογικούς λόγους

Πριν από την περίοδο της κατοχής οι γερμανικές ανασκαφές στην Ελλάδα διεξάγονταν με την άδεια του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Αθήνα και του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού. Στο διάστημα της κατοχής ξέσπασε μια διένεξη αναφορικά με τις αρμοδιότητες ανάμεσα στην κλασσική αρχαιολογία που εκπροσωπούσε το Ινστιτούτο και αρχαιολόγους σε διάφορες υπηρεσίες του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος οι οποίες ενεργούσαν για δικό τους λογαριασμό στις χώρες που ήταν υπό γερμανική κατοχή. Ο Γκούντερ Σέμπελ:

"Δεν ήταν ο Χίτλερ που έστειλε τους αρχαιολόγους στις χώρες που κατέλαβε. Ήταν οι ίδιοι οι αρχαιολόγοι που υποστήριζαν ότι οι ανασκαφές θα έπρεπε να γίνουν για ιδεολογικούς λόγους. Όπως είναι γνωστό, αυτοί οι αρχαιολόγοι ήταν μέλη του Κομάντο Ρόζενμπεργκ, της οργάνωσης Γενεαλογική Κληρονομιά (Ahnenerbe) των SS όπως και άλλων εθνικοσοσιαλιστικών οργανώσεων που, ακολουθώντας τα χνάρια της Βέρμαχτ, επεδίωξαν να προβληθούν."

Η πρωτοβουλία για την επιστροφή των ελληνικών ευρημάτων ανήκει στον διευθυντή του Μουσείου Πφάλμπαουτεν, καθηγητή Γκούντερ Σέμπελ

Ο κύριος στόχος των ανασκαφών

Στόχος των ανασκαφών των εθνικοσοσιαλιστικών αρχαιολόγων στην Ελλάδα ήταν να τεκμηριώσουν την κάθοδο γερμανικών φυλών στην Ελλάδα ήδη κατά τη δεύτερη χιλιετία π.Χ. Υπεύθυνος των ανασκαφών στη Θεσσαλία ήταν ο καθηγητής και μέλος του Κομάντο Ρόζενμπεργκ, Χανς Ράινερτ, ο οποίος μετά τον πόλεμο έγινε διευθυντής του Μουσείου Πφάλμπαουτεν.

Μόλις μετά τον θάνατό του το 1990, ο διάδοχός του, ο νυν διευθυντής Γκούντερ Σέμπελ, ανακάλυψε τα ελληνικά ευρήματα. Έως ότου όμως ολοκληρωθούν οι έρευνες για την προέλευσή τους, χρειάστηκαν δύο δεκαετίες. Όπως εξηγεί ο κ. Σέμπελ, οι λόγοι της καθυστέρησης αυτής, σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με τη διαίρεση της Γερμανίας.

"Τμήμα της τεκμηρίωσης αλλά και των εγγράφων είχαν παραμείνει μετά τον πόλεμο στην Ανατολική Γερμανία. Θα πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι το 1943 πολλά επιστημονικά ινστιτούτα είχαν μεταφερθεί μαζί με την υλική τους υποδομή έξω από το Βερολίνο.

Τα Ελληνικά ευρήματα και όλα τα σχετικά έγγραφα είχαν μοιραστεί και αποθηκευτεί σε πέντε διαφορετικά σημεία στην Ανατολική και Δυτική Γερμανία αλλά και στην Ελβετία."

O Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ με τον Αδόλφο Χίτλερ

Άγνωστη η τύχη και άλλων αρχαιοτήτων στη Γερμανία

"Λύσαμε μια αστυνομική περιπέτεια της λίθινης περιόδου με τη βοήθεια της επιστήμης και των αρχείων – οι αρχαιότητες επιστρέφουν πίσω" είπε στο τέλος της ομιλίας του στην επίσημη τελετή ο καθηγητής Σέμπελ. Ενώ αυτός ο γρίφος έχει λυθεί, άγνωστη παραμένει η τύχη οκτώ κιβωτίων τα οποία είχαν παραμείνει στο Βόλο και τα οποία περιλάμβαναν τα σημαντικότερα ευρήματα των ανασκαφών στη Θεσσαλία. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά.

Κατά την εκτίμηση του Γκούντερ Σέμπελ στις αποθήκες γερμανικών μουσείων αλλά και αλλού θα πρέπει να βρίσκονται ακόμη πολλές αρχαιότητες από ανασκαφές των διαφόρων γερμανικών υπηρεσιών κατά την περίοδο της κατοχής στην Ελλάδα. Ο εντοπισμός τους θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο ελληνογερμανικής συνεργασίας.

iefimerida.gr

Ο αρχαίος οικισμός βρίσκεται στην καρδιά του νησιού της Κρήτης, στις ανατολικές πλαγιές του ορεινού όγκου του όρους Ίδη ή Ψηλορείτης.

Είναι σε ένα οροπέδιο με υψόμετρο 650 μέτρων και οι εντόπιοι το αποκαλούν ‘Πατέλλα του Πρινιά» ή ‘Πατέλα’.

Οι ανασκαφές στην αρχαία πόλη έχουν φέρει στο φως αστικά δομημένα τετράγωνα που χωρίζονται από δρόμους και σχηματίζουν την εικόνα μιας  τραπεζοειδούς πλατείας, όπου φιλοξενείται και ένα μνημειακός ιστορικός ναός όπου σε αυτόν βρέθηκαν γλυπτά θεϊκών μορφών.

Όπλα που βρέθηκαν στη νεκρόπολη

Η ανακάλυψη της πόλης έγινε το 1906-1908 από την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή. Στην αρχή εντοπίστηκαν τα ερείπιά της και καθορίστηκε ως μια σπουδαία πόλη της Κρήτης.

Αρχικά υπήρχε η γνώμη πως ήταν η Απολλωνία. Μία επιγραφή, όμως, που βρέθηκε στο χώρο της αρχαίας πόλης έφερε τα γράμματα (Ι)ΖΕΝΙ(Α), η οποία επιβεβαιώνει την ύπαρξη της αρχαίας πόλης Ριζηνία, την οποία αναφέρει ο Στέφανος Βυζάντιος: Ριζηνία πόλις Κρήτης ή Ριττηνία.

Η Ριζηνίαάκμασε από την Υστερομινωική περίοδο (1600 π.Χ.) μέχρι την Ελληνιστική (67 π.Χ.). Αλλά τα πιο σπουδαία μνημεία της, οι ναοί, ανήκουν στην ελληνική αρχαϊκή περίοδο του 7ου-6ου αιώνα π.Χ.

Η θέση της Ριζηνίας πάνω στην Πατέλλα, στο κέντρο σχεδόν της Κρήτης, ανάμεσα στο δρόμο που ένωνε τις δυο μεγάλες πόλεις, την Κνωσό και τη Γόρτυνα, είχε μεγάλη στρατηγική σημασία.

Αρχαίος τάφος που βρέθηκε στη 'Σιδεροσπηλιά'

Ο κύριος της Ριζηνίας, ήταν κύριος όλης της κοιλάδας, που απλώνεται μπροστά της, βορειοανατολικά. Γι'αυτό φαίνεται να έπαιξε σπουδαίο ρόλο στις σχέσεις Κνωσού-Γόρτυνας.

Η Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή άρχισε τις εργασίες της εκ νέου το 1969 και συνεχίζει την έρευνα και την εκπαίδευση σε σπουδαστές της κάθε καλοκαίρι.
Σύμφωνα με τον καθηγητή αρχαιολογίας Dario Palermo από το Πανεπιστήμιο της Κατάνια, το 2012, η ιταλική αποστολή εντόπισε τη νεκρόπολη της αρχαίας πόλης, στο ανατολικό μέρος της Πατέλας που έχει την εντόπια ονομασία ‘Σιδεροσπηλιά’.

Στην περιοχή ανακαλύφθηκε και ένα εργαστήριο αγγειοπλαστικής που είχε τρεις κλιβάνους και βοηθητικούς χώρους στο επικλινές ενός λοφίσκου, σε μικρή απόσταση από την Πατέλα. Στοιχεία που βρέθηκαν στην περιοχή ανάγονται στην νεολιθική εποχή και φθάνουν μέχρι τη μεσο-μινωική.

«Πάνω στο ύψωμα υπήρχε ένα αρκετά μεγάλο φρούριο Ελληνιστικής εποχής (330-70 π.Χ.). Η βόρεια πλευρά του ήταν 50 μ. και στις γωνίες του είχε πύργους τετράγωνους. Στο ανατολικό τμήμα της Πατέλλας, βρέθηκαν πολλά πήλινα αφιερώματα, όστρακα αγγείων, ειδώλια κ.λπ. Τα σπουδαιότερα είναι ειδώλια λατρείας θεάς με βάση κυλινδρική και με τα χέρια υψωμένα. Βρέθηκε επίσης άγαλμα γυναικείας θεότητας, η οποία κάθεται σε θρόνο.

Στο ύψωμα της Πατέλας έχει χτισθεί ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα

Ο ναός της Ρέας Είναι ο βορειότερος από τους δυο ναούς, που αποκαλύφτηκαν στο ανατολικό τμήμα της Πατέλλας. Αποτελείται από τον κυρίως ναό και τον πρόναο.

Στη μέση του ναού παρατηρείται ένας ορθογώνιος χώρος που περιορίζεται από πλάκες, κάθετα τοποθετημένες. Μέσα σ'αυτό το χώρο γινόταν θυσίες, όπως πιστοποιούν οι στάχτες και τα κόκαλα των θυσιαζομένων ζώων που καίγονταν , και βρέθηκαν στο ψημένο από τη φωτιά δάπεδο του.

Στην ανατολική πλευρά του θυσιαστηρίου σώζεται η βάση μιας κολόνας, μινωικού τύπου, και στη βορειοδυτική γωνία του ναού άλλη μια παρόμοια, που η θέση της πρέπει να ήταν μάλλον απέναντι στην προηγούμενη, στη μέση της δυτικής πλευράς του θυσιαστηρίου. Στο νοτιοδυτικό τοίχο του ναού βρίσκεται ένα θρανίο από ασβεστόλιθο, όμοιο με εκείνα των μινωικών ιερών», σημειώνει η περιηγητική ιστοσελίδα της Κρήτης.

Η αρχαία πόλη που είναι σύγχρονη της Λατώ και της Πολυρρήνιας, αποικίστηκε από Έλληνες της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Στην περιοχή υπάρχουν ίχνη από «τα πρώτα λίθινα κτήρια μετά την πτώση των μυκηναϊκών βασιλείων. Ο πρώτος ναός της πόλης, χρονολογείται γύρω στο 625 π.Χ. και είναι ο αρχαιότερος γνωστός ελληνικός ναός διακοσμημένος με γλυπτά θεϊκών μορφών.

Ο ναός Β΄ είναι γνωστός για το δαιδαλικό έργο κατασκευής του και φιλοξενούσε «ένα άγαλμα θεάς καθισμένης σε θρόνο φορώντας ένα ένδυμα διακοσμημένο με ζώα, όπως άλογο, λιοντάρι και μία σφίγγα. Η θεά εκπροσωπούσε τη Ρέα ή την Άρτέμιδα ‘ως θεά των ζώων’.

Τα περισσότερα ευρήματα από την αρχαία πόλη, όπως ο μοναδικός ζωφόρος ιππέων, διατηρούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Το καλοκαίρι μπορεί να έχει ξεκινήσει ουσιαστικά εδώ και αρκετές ημέρες, όμως τυπικά σήμερα 21 Ιουνίου είναι η πρώτη ημέρα του καλοκαιριού. Συγκεκριμένα, στις 13:51 ξεκινά το θερινό ηλιοστάσιο που θα σημάνει και την επίσημη έναρξη του καλοκαιριού από αστρονομικής πλευράς.

Αυτό σημαίνει ότι ο ήλιος θα βρεθεί στο υψηλότερο σημείο του στον ουρανό και η ημέρα θα έχει την μεγαλύτερη διάρκεια μέσα στο έτος. Παράλληλα, στο νότιο ημισφαίριο ξεκινά και επίσημα ο χειμώνας με την έναρξη του χειμερινού ηλιοστάσιου. Από την Κυριακή 22 Ιουνίου οι ημέρες θα αρχίσουν σταδιακά να μικραίνουν.

Για το θερινό ηλιοστάσιοκαι οι τρεις μεγάλες συνιστώσες του Χριστιανισμού (Ορθόδοξοι, Καθολικοί και Προτεστάντες) εορτάζουν τη γέννηση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στις 23 ή στις 24 Ιουνίου, γνωστή στην Ελλάδα ως εορτή του «Αϊ-Γιάννη του Φανιστή», αρκετά σημαντική ώστε σε κάποια μέρη (Σωζόπολις Ανατ.Ρωμυλίας) ολόκληρος ο Ιούνιος να αναφέρεται ως «Αϊγιαννίτης».

Στις βορειότερες χώρες, όπου οι μεταβολές της πορείας του ήλιου είναι ευκολότερα αντιληπτές από ό,τι στην Ελλάδα, οι σχετικές τελετές επικρατούσαν από τη χαραυγή ήδη του πολιτισμού. Το αρχαιότερο ίσως σχετικό μνημείο είναι το Στόουνχεντζ στη Μεγάλη Βρετανία.

Tι είναι οι ισημερίες και τί τα ηλιοστάσια;

Τι είναι Ισημερία; Είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η μέρα διαρκεί όσο και η νύχτα. Και Ηλιοστάσιο; Πρόκειται για τη χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης στρέφεται όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο, κατά την ετήσια τροχιά της Γης γύρω από αυτόν. Και τι άλλο ενδιαφέρον μπορούμε να μάθουμε για αυτά; Ιδού!

1. Η εαρινή ισημερία λαμβάνει χώρα στις 21 Μαρτίου ή 22 Μαρτίου, ενώ η φθινοπωρινή στις 22 Σεπτεμβρίου ή 23 Σεπτεμβρίου. Οι ονομασίες “εαρινή” και “φθινοπωρινή” ισημερία αφορούν την εύκρατη ζώνη του βόρειου ημισφαιρίου. Σε αυτές τις ημερομηνίες στο νότιο ημισφαίριο υπάρχουν οι αντίθετες εποχές, ενώ στις δύο πολικές ζώνες, καθώς και στην τροπική ζώνη δεν παρατηρείται διαφοροποίηση εποχών.

2. Γιατί συμβαίνει το φαινόμενο της Ισημερίας; Η γη περιφέρεται γύρω από τον ήλιο με τον άξονα περιστροφής της να μην σημειώνει κάθετη πορεία, οπότε δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς. Το αποτέλεσμα είναι η διάρκεια της ημέρας να αλλάζει και δύο φορές το χρόνο η γη να βρίσκεται σε θέση που επιτρέπει στις ακτίνες του ήλιου να πέφτουν εντελώς κάθετα στον ισημερινό.

3. Σε άλλες γλώσσες ο αντίστοιχος όρος της “ισημερίας” ως λέξη δεν αναφέρεται στην ίση μέρα, αλλά στην ίση νύχτα,λόγω της λατινικής λέξης aequinoctium.

4. Οι ισημερίες συμβαίνουν μεταξύ του χειμερινού ηλιοστασίου και του θερινού ηλιοστασίου. Η λέξη “ηλιοστάσιο” προέρχεται από το «ήλιος» και το «στάση», επειδή λίγες μέρες πριν ή μετά από τα ηλιοστάσια, ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει την κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια και την ημέρα του ηλιοστασίου, αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται.

5. Εκτός από τους όρους θερινό και χειμερινό ηλιοστάσιο, και τους εναλλακτικούς τους “ηλιοστάσιο Ιουνίου / Δεκεμβρίου”, υπάρχουν και οι όροι του βόρειου και του νότιου ηλιοστασίου. Οι όροι βόρειο ηλιοστάσιο και νότιο ηλιοστάσιο δείχνουν τη θέση του Ηλίου πάνω στον ουρανό, όπως αυτός φαίνεται από τη Γη μας.

6. Τη μισή χρονιά, από τις 20 Μαρτίου ή 21 Μαρτίου ως τις 22 Σεπτεμβρίου ή 23 Σεπτεμβρίου, το βόρειο ημισφαίριο «γέρνει» προς τον Ήλιο, με τη μεγαλύτερη κλίση να πραγματοποιείται στις 21 Ιουνίου. Την άλλη μισή χρονιά, το νότιο ημισφαίριο είναι αυτό που λούζεται περισσότερο από τις ακτίνες του ήλιου, με τη μεγαλύτερη επαφή του ήλιου να συμβαίνει στις 21 Δεκεμβρίου.

7. Στο Ινδικό ημερολόγιο υπάρχουν δύο αστρικά ηλιοστάσια: το Uttarayana (14 Ιανουαρίου ) και τοDakshinayana (14 Ιουλίου). Αυτά σημειώνουν δύο επαφές στην κίνηση του Ήλιου κατά μήκος ενός σταθερού, ως προς τους αστέρες Ζωδιακού: η μία είναι στην είσοδό του στο ζώδιο Mesha (αντιστοιχεί στο ζώδιο Κριός το 285 μ.Χ.) και η άλλη στο αντίθετο ζώδιο Tula (Ζυγός του 285 μ.Χ.).

Ω, Απόλλων, συ, Θεέ Παιάν των όλων, ελθέ μάκαρ, εναρμόνιε, άνακτα αρμονίας, παγκοσμίου ανδράσι μοίρας θείας, ελθέ μάκαρ Φοίβε, ιατρέ, τα άλγη θεράπευσε των θνητών Θεέ, στην ψυχή, στο μυαλό, στην καρδιά και στο σώμα, κι ακόμα την έμπνευση των Μουσών, Μουσαγέτη, φέρε στην κοινωνία των θνητών, να επιστρέψει ο πολιτισμός και να χαθεί ο σήμερα κυρίαρχος βαρβαρισμός.

Κι είθε, φωτοδότη, καθαρτήρα, να φέρεις τον καθαρμό στον κόσμο αυτό, τον τόσο βρώμικο και διεφθαρμένο, ας μην πάει ό,τι αγαθό κάναμε, τόσα χρόνια, χαμένο! Γένοιτο! Καλό ηλιοστάσιο σε όλους!

Αποκάλυψη

Την αναζήτηση του αρχαιότερου χωριού της Ευρώπης ξεκινούν φέτος τον Αύγουστο, Έλληνες και ξένοι αρχαιολόγοι στα ανοιχτά του όρμου της Κοιλάδας στην Αργολίδα.

Όπως αναφέρει σχετικό άρθρο της εφημερίδας Καθημερινή στην υποβρύχια ανασκαφή που ονομάστηκε Terra Submersa, θα συμμετάσχουν το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και η Ελβετική Σχολή της Ελλάδας, ενώ στον εξοπλισμό της αποστολής θα προστεθεί και το MS Turanor PlanetSolar, το μεγαλύτερο πλοίο στον κόσμο που κινείται με ηλιακή ενέργεια.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, στο βυθό του όρμου της Κοιλάδας είναι πιθανό να βρίσκεται ένα από τα αρχαιότερα χωριά στην Ευρώπη και τις υποψίες τους επιβεβαιώνουν τα ευρήματα στο κοντινό σπήλαιο Φράγχθι, που αποδεικνύουν ότι ο χώρος χρησιμοποιούνταν ήδη από τη Νεολιθική περίοδο.

Μία τέτοια ανακάλυψη, σύμφωνα με τους ερευνητές, θα ανατρέψει την θεωρία για τον τρόπο με τον οποίο εξαπλώθηκε στην Ευρώπη ο Νεολιθικός Πολιτισμός, ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε στην Εγγύς Ανατολή πριν από 10.000 χρόνια.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές:

«Για πολλά χρόνια πιστεύαμε πώς η εξάπλωση προς τα δυτικά έγινε από τη στεριά, μέσω της σημερινής Τουρκίας. Σήμερα θεωρούμε ότι είναι πιθανό να έγινε μέσω της θάλασσας. Επομένως μήπως ο Νεολιθικός τρόπος ζωής έφτασε νωρίτερα στην Αργολίδα πριν εξαπλωθεί βορειότερα;»

Πάντως, ανεξάρτητα από το αν εντοπιστούν ή όχι τα υπολείμματα του αρχαίου αυτού οικισμού, η αποστολή θα είναι σε θέση να μελετήσει μία περιοχή στην οποία, σύμφωνα με τα ευρήματα στο σπήλαιο Φράγχθι, υπήρχε ανθρώπινη δραστηριότητα για ένα πολύ μεγάλο μέρος των προϊστορικών χρόνων.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της αποστολής ωστόσο, είναι αδιαμφισβήτητα το εντυπωσιακό σκάφος MS Turanor PlanetSolar, μήκους 31 μέτρων, που ναυπηγήθηκε το 2010 στη Γερμανία και διαθέτει 500 τετραγωνικά μέτρα ηλιακών πάνελ, που του επιτρέπουν να κινείται με ηλιακή ενέργεια.

Μάλιστα, από την 1η Αυγούστου το ηλιακό καταμαράν, θα περάσει από την Ερέτρεια, την Αθήνα και το Ναύπλιο και κατά την παραμονή του σε καθένα από τα λιμάνια, θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις για την ενημέρωση του κοινού.

Πηγή: iefimerida.gr

Από το alexiptoto.com

Το γνωστό περιοδικό National Geographic, υποκλίνεται στο Μουσείο της Ακρόπολης και στο Ίδρυμα Τεχνολογικών Ερευνών στο Ηράκλειο της Κρήτης.

Αυτό, γιατί κατάφεραν με μία πρωτοποριακή μέθοδο λέιζερ, να “επαναφέρουν στη ζωή” τις Καρυάτιδες και το αποτέλεσμα… είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακό.

Το ειδικό αυτό λέιζερ το οποίο δημιουργήθηκε από ερευνητές του ΙΤΕ, αφαίρεσε από τις τέσσερις μαρμάρινες κόρες του μουσείου της Αθήνας, δεκαετίες χρόνων που έχουν περάσει από πάνω τους, αποκαλύπτοντας την εξαιρετική τους ομορφιά.Οι συντηρητές των Καρυάτιδων εργάζονται ήδη από το 2011 για να εξαλείψουν το “μαύρο πέρασμα του χρόνου” από τα έργα τέχνης.

Εχθές Παρασκευή 20 του Ιούνη, το νέο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα, έκανε τα αποκαλυπτήρια των αγαλμάτων μετά την επεξεργασία που υπέστησαν. Οι αγαλμάτινες αυτές Κόρες, χειροτεχνήθηκαν στα τέλη του πέμπτου αιώνα π.Χ. και χρησιμοποιήθηκαν από τους τότε αρχιτέκτονες ως στήλες για το Ερέχθειο, ενός από τους ναούς που βρίσκονται πάνω στην Ακρόπολη.

Οι Κόρες, έχουν ύψος πάνω από 2,3 μέτρα. Καθώς η εκβιομηχάνιση στην Αθήνα ήταν ταχύτατη τον τελευταίο αιώνα, τα πέντε αγάλματα που παρέμεναν στην Ακρόπολη, υπέστησαν σοβαρές βλάβες από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Η απόχρωση τους, από χρυσή έγινε σιγά σιγά μαύρη ενώ τα χαρακτηριστικά τους, άρχισαν να διαβρώνονται λόγω των συνεχών επιθέσεων της όξινης βροχής.

Το 1979, τα αγάλματα μεταφέρθηκαν στο παλιό μουσείο της Ακρόπολης για να προστατευθούν από περαιτέρω βλάβη καθώς αντίγραφα τους από τσιμέντο, εγκαταστάθηκαν στην αρχική τους θέση. Όταν άνοιξε το νέο μουσείο της Ακρόπολης το 2009, οι Καρυάτιδες έγιναν αμέσως πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών μιας και για πρώτη φορά στην ιστορία, ο καθένας μπορούσε να τις δει από απόσταση αναπνοής και απ’ όλες τις πλευρές.

Κατά την έναρξη του προγράμματος αποκατάστασης των αγαλμάτων, οι συντηρητές αποφάσισαν να μην τα μετακινήσουν και να εργαστούν πάνω τους, σε κοινή θέα. Ένα αυτοσχέδιο δωμάτιο, στηνόταν σε μία μία κόρη τη φορά ενώ μία οθόνη απ’ έξω έδινε τη δυνατότητα στους επισκέπτες να δουν την πορεία των εργασιών και πως οι Καρυάτιδες… άλλαζαν σταδιακά χρώμα και “επανέρχονταν στη ζωή”. Σαν το φως του ήλιου που σιγά σιγά διαδέχεται το σκοτάδι της νύχτας. Μάλιστα οι “τοίχοι” του δωματίου ήταν ειδικά σχεδιασμένοι προκειμένου να προστατεύουν τα μάτια των παρευρισκομένων από τα λέιζερ καθαρισμού.

Το σύστημα λέιζερ, χρησιμοποιεί δύο παλμικές δέσμες ακτίνων – μίας υπέρυθρης και μίας υπεριώδους – για να απομακρύνει τη “σκούρα κρούστα” σκόνης, αιθάλης και μετάλλων από τα αγάλματα.

Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ, του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), στο Ηράκλειο της Κρήτης, ανέπτυξαν το συγκεκριμένο υβριδικό σύστημα λέιζερ στα τέλη του 1990 για τον καθαρισμό γλυπτών του Παρθενώνα. Η ίδια λοιπόν τεχνική, αποφασίστηκε από τους ειδικούς, ότι είναι η καλύτερη και ασφαλέστερη δυνατή λύση για τον ελεγχόμενο καθαρισμό και των συγκεκριμένων έργων τέχνης καθώς αφήνει το μάρμαρο ανέπαφο.

Για τις εργασίες που αφορούσαν τις Καρυάτιδες, μία ομάδα από πέντε συντηρητές και έναν τεχνικό λέιζερ, καθάριζαν το κάθε άγαλμα σε βάρδιες. “Μπορούσαμε να μείνουμε μερικές μόνο ώρες κάθε φορά” λέει ο βασικός συντηρητής του μουσείου, Κωνσταντίνος Βασιλειάδης. “Η δουλειά απαιτούσε πολύ μεγάλη αφοσίωση και ήταν πολύ κουραστική“.

Το κάθε άγαλμα χρειάστηκε περίπου έξι με οκτώ μήνες για να καθαριστεί, σπιθαμή προς σπιθαμή. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις, η κρούστα σκόνης ήταν τόσο συμπαγής που ένα τετραγωνικό εκατοστό χρειαζόταν από τρία έως τέσσερα περάσματα με το λέιζερ, δηλαδή περίπου οχτώ λεπτά, συμπληρώνει ο κ. Βασιλειάδης.

Τελικά το αποτέλεσμα είναι θεαματικό. Ο διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής, αναφέρει ότι αυτή είναι η πρώτη φορά στα τελευταία εκατό χρόνια που μπορούμε να δούμε το μάρμαρο των αγαλμάτων χωρίς καπνό και βρωμιά. “Μπορούμε να δούμε μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια πάνω στις Καρυάτιδες“.

Ο καθαρισμός με το λέιζερ, επιτυχία την οποία πιστώνεται στο ΙΤΕ, ήταν κάτι παραπάνω από εντυπωσιακός. Μάλιστα ίσως να είμαστε σε θέση να αποκαλύψουμε ίχνη χρώματος γεγονός που θα κάνει το αποτέλεσμα ακόμη πιο εκθαμβωτικό καταλήγει ο κ. Παντερμάλης.

Νίκος Σπανουδάκης, alexiptoto.com

Τα δύο Ηλιοστάσια (Θερινό και Χειμερινό) και οι δύο Ισημερίες (Εαρινή και Φθινοπωρινή) είναι οι ιδιαίτερες ημέρες του «ενιαυτού», δηλαδή του ετήσιου κύκλου, που σηματοδοτούν την αφετηρία των ισάριθμων εποχών.

Ως αφετηριακά σημεία του κάθε τεταρτημορίου του «ενιαυτού», η κάθε μία τους έχει ιδιαίτερη σημασία, αλλά και θρησκευτική διάσταση σε κάθε φυσική Θρησκεία που δέχεται την κυκλικότητα του χρόνου και την αντανάκλαση των θείων αληθειών στα απλά και απτά πράγματα της εκδηλωμένης Φύσης.

Η ημέρα του Θερινού Ηλιοστασίου εγκαινιάζει το καλοκαίρι και ταυτόχρονα είναι η μεγαλύτερη όλου του χρόνου σε ότι αφορά το χρονικό διάστημα από την ανατολή του ηλίου μέχρι την δύση του.

Μετά από αυτήν, το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα γίνεται ολοένα και μικρότερο, μέχρι την Φθινοπωρινή Ισημερία, που, όπως και στην αντίστοιχη Εαρινή, το φως μοιράζεται ισόποσα με το σκοτάδι τις ώρες του 24ώρου.

Η Ελληνική Εθνική Θρησκεία, όπως άλλωστε και η Ρωμαϊκή, δεν εόρταζε κατά την αρχαιότητα τα Ηλιοστάσια (εκ του «ήλιος» και «ίσταμαι») και τις Ισημερίες ως τέτοια, αλλά έθετε επάνω τους διάφορες εορτές που σχετίζονταν άμεσα με την θρησκευτική σημασία τους, όπως λ.χ. τα «Σ(τ)επτήρια» Δελφών, τα «Αρρηφόρια» Αθηνών (όπου η Θεά Αθηνά ετιμάτο ως καρποδότις), τα «Υακίνθεια» Ρόδου, τα «Λύκεια» Βοσπόρου, κ.ά. (για το Θερινό Ηλιοστάσιο).

Σήμερα ωστόσο, η Ελληνική Εθνική Θρησκεία, που, στην μακραίωνα διαδρομή της μέχρι σήμερα ποτέ δεν εγκλωβίστηκε σε φωτογραφική επαναφορά παρελθόντων δεδομένων αλλά είναι ζώσα, οργανική και πάντοτε σύμφωνη με την εκάστοτε εποχή της, εορτάζει από τον 16ο αιώνα κι εντεύθεν κανονικά τις 4 αυτές σημαντικές στιγμές του «ενιαυτού», και από τις αρχές του 21ου αιώνος τιμά επίσης τις Αρετές της «Ευκοινωνησίας» κι «Ευσυναλλαξίας», άμεσα συνδεδεμένες με την ηλιακή διαύγεια, τον Θεό Απόλλωνα και τον κυρίαρχο Θεό του μηνός Ερμή.

Στο πνευματικό επίπεδο, το Θερινό Ηλιοστάσιο σημαίνει το απόγειο της συνειδητότητας μέσα στον Άνθρωπο (καθίσταται δηλαδή αυτός αυτόφωτος και αυτάρκης), την διαύγεια και «ηλιοποίηση» της συνείδησης, την επανένωση του ανώτερου εαυτού με την (θεϊκή) προέλευσή του.

Στο μορφικό επίπεδο, το Θερινό Ηλιοστάσιο (αφετηρία του «ενιαυτού» για τις περισσότερες ιωνικές πόλεις) σημαίνει την αφθονία, την παροχή από τον χθόνιο κόσμο του Πλούτωνος, της Δήμητρος και της Περσεφόνης προς τον υφήλιο κόσμο των ζωντανών, τον θρίαμβο του «Γεωργίου» Ηλίου και του Θεού Απόλλωνος που δοξάζεται ως «αυξητής», «κάρπιμος», «σιτάλκας» κ.ά.

Αντίθετα από το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, όπου ο «Ήλιος των νεκρών» («Δημήτριος») μεταφέρει δυναμικά ζωή στον κόσμο των φαινομενικά νεκρών και προετοιμάζει την επανάνθιση, στο Θερινό Ηλιοστάσιο, ο «Ήλιος των ζώντων» («Γεώργιος») δίνει αυτά που έχει να δώσει και παραχωρεί θέση στην βαθμιαία μείωση (φθίση) των πραγμάτων που θα γίνει εμφανής από την Ισημερία που ακολουθεί.

Πόσο κόστισε στον Μέγα Αλέξανδρο η κατάκτηση του κόσμου. Μπορεί να έγινε παγκοσμίως γνωστός με την ιδιότητα του ικανού στρατηλάτη, αλλά ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν εξίσου δεινός οικονομολόγος, με...μάστερ στα οικονομικά του πολέμου, τα οποία δεν προσφέρονταν για αδύναμους «λύτες».

Πώς πληρώνονταν οι στρατιώτες και οι εξοπλισμοί του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Πόσα βραχυπρόθεσμα δάνεια συνήψε για τις ανάγκες του πολέμου και γιατί απαγόρευσε στις γυναίκες της Εφέσου να φορούν κοσμήματα; Τι δώρο πρόσφερε στους καλεσμένους στον γάμο του και ποια ήταν η τύχη της τεράστιας αποθήκης αρωμάτων της Γάζας;

Απαντήσεις σε αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα θα δώσει ο Εφέτης Διοικητικής Δικαιοσύνης Δημήτριος Κωστόπουλος, στο πλαίσιο διάλεξης, με τίτλο «Τα οικονομικά του Μεγάλου Αλεξάνδρου», που διοργανώνει απόψε το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο.

Ο μαθητής του Αριστοτέλη επέδειξε εξαιρετική διαχειριστική ικανότητα, παρότι οι οικονομικοί προϋπολογισμοί των μαχών περιλάμβαναν σε γενικές γραμμές όσα εμπεριέχουν κι εκείνοι των κρατών (και συναρτούνταν άμεσα με αυτούς): μισθολόγια, υγεία και πρόνοια, κατασκευαστικά προγράμματα, προμήθειες, μεταφορές, μεταρρυθμίσεις φορολογικού συστήματος, έμμεσους φόρους και δωρεές, ακόμη και δημοσιονομικά σκάνδαλα.

Ο κ. Κωστόπουλος έδωσε στο ΑΜΠΕ «πρόγευση» των κυριότερων σημείων της ομιλίας.

Στρατιωτικό μισθολόγιο πολλών ταχυτήτων

Μέχρι το 331 π.Χ., οι κυριότερες δαπάνες του Αλέξανδρου αφορούσαν -μεταξύ άλλων- τα εξής: μισθοδοσία στρατού, συντήρηση εξοπλισμού-πολιορκητικών μηχανών, δημιουργία στόλου, επισιτισμό, μεταφορές και υγειονομική περίθαλψη. Η σημαντικότερη άμεση πολεμική δαπάνη ήταν η μισθοδοσία, το ύψος της οποίας οριζόταν με στρατιωτικό μισθολόγιο: ο στρατός αποτελείτο καταρχήν από Μακεδόνες, οι οποίοι υπηρετούσαν υπέρ πατρίδος, από συμμάχους των ελληνικών πόλεων (εταίρους) και επαγγελματίες μισθοφόρους.

Αν και οι πληροφορίες των ιστορικών πηγών δεν συμφωνούν στο ύψος του μισθού, οι κατά προσέγγιση υπολογισμοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, στην αρχή της εκστρατείας, το ύψος του μισθού του απλού στρατιώτη ανερχόταν (μέσο όρο) σε 1-2 δραχμές ημερησίως.

«Οι δεκαδάρχες ή δεκανείς ελάμβαναν μηνιαίο μισθό 40 δραχμών. Ο μισθός του διμοιρίτη ήταν διπλάσιος και εκείνος των ιππέων διπλάσιος των πεζών. Κατά τον Διόδωρο οι ιππείς λάμβαναν 300 δραχμές μηνιαίως και οι Μακεδόνες φαλαγγίτες 100 δραχμές, ενώ για τους επαγγελματίες μισθοφόρους υπήρχαν και επιπλέον οικονομικά κίνητρα» σημειώνει ο κ.Κωστόπουλος.

Ετήσια δαπάνη μισθοδοσίας 4000-7000 τάλαντων

Τα συνολικά μεγέθη ήταν δυσθεώρητα: αρκεί ν'αναλογισθεί κάποιος ότι το 334 π.Χ. πέρασε το Ελλήσποντο στρατιωτική δύναμη άνω των 35.000 ανδρών, στην οποία πρέπει να προστεθούν 10.000 άνδρες του Παρμενίωνα (που προηγήθηκαν το 336 π.Χ) κι ο στρατός που διατήρησε ο Αλέξανδρος στη Μακεδονία (12.000). Η ετήσια μισθολογική δαπάνη υπολογίζεται ότι ανήλθε σε 4.000-5.000 τάλαντα στο πρώτο έτος της εκστρατείας.

Τα επόμενα έτη δε, αυξήθηκε περαιτέρω, σε περίπου 7000 τάλαντα -χωρίς να συνυπολογίζεται ο στόλος- επειδή ο Αλέξανδρος ενίσχυσε τον στρατό του με μισθοφόρους από τις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας, ενώ έπρεπε να εγκαθιστά φρουρές σε περιοχές που κατελάμβανε.

Μετά την κατάληψη Σούσων και Περσέπολης και την απόκτηση του Θησαυρού του Δαρείου, οι δαπάνες για μισθοδοσία του στρατού εκτινάχθηκαν: για την εκστρατεία στην Ινδική ο Αλέξανδρος οργάνωσε στρατό 140.000 ανδρών, ενώ κατασκεύασε στόλο τουλάχιστον 150 πλοίων, που έφεραν 3000-5000 άνδρες.

Μηχανικοί, γεφυροποιοί και κατασκευαστές κλινών

Πέραν της μισθοδοσίας, μεγάλες ήταν οι δαπάνες συντήρησης και ανανέωσης πολεμικού υλικού. Ο στρατός του Αλέξανδρου ήταν για την εποχή του μια τεχνολογικά προηγμένη πολεμική μηχανή. Τον στρατό ακολουθούσαν μηχανικοί, οι οποίοι κατασκεύαζαν και συντηρούσαν διάφορες πολεμικές μηχανές και το προσωπικό του πολιορκητικού όρχου, που χειρίζονταν τους «πετροβόλους», τους «ξυλοσυνθέτους πύργους» ή «προβόλους», τις γνωστές «ελεπόλεις», τους κριούς, τις χελώνες και τα κάτοπτρα. Επίσης, δίπλα στον στρατό πορεύονταν άλλοι τεχνικοί, όπως γεφυροποιοί και κατασκευαστές σκηνών και κλινών.

Μεγάλες δαπάνες απαιτούσε και ο εφοδιασμός, επισιτισμός και μεταφορά, όχι μόνον του στρατού αλλά και των γυναικόπαιδων των οικογενειών των στρατιωτών, προς εξυπηρέτηση των οποίων λειτουργούσε οργανωμένο σώμα μεταφορών και εφοδιασμού.

100 τάλαντα μόνο για φάρμακα, αλλά και πρόνοια για τα παιδιά των πεσόντων

Συστηματικά οργανωμένη -και για αυτό δαπανηρή- ήταν και η υγειονομική υπηρεσία του Αλέξανδρου, που περιλάμβανε γιατρούς, βοτανολόγους, φαρμακοποιούς και νοσοκόμους, οι οποίοι ακολουθούσαν την εκστρατεία. Ο Διόδωρος αναφέρει ότι για την εκστρατεία στην Ινδική ο Αλέξανδρος διέθεσε για φάρμακα 100 τάλαντα.

Επίσης, ο Αλέξανδρος δαπανούσε σημαντικά ποσά για αποζημιώσεις στους γονείς και τις οικογένειες των πεσόντων, στις οποίες χορηγούσε βασιλικά κτήματα και φορολογικές απαλλαγές, ενώ ο Ιουστίνος αναφέρει ότι στα ορφανά των πεσόντων συνέχιζε να χορηγεί το μισθό του πατέρα..

«Κατευναστές» ή «στρωματοφύλακες»

Ο πόλεμος δεν απαιτούσε, όμως, μόνο μισθούς, εξοπλισμό και ανεφοδιασμό, ούτε μόνο αποζημιώσεις. Απαιτούσε, κατά τον Αλέξανδρο, γιορτές και πανηγύρεις για την τόνωση του ηθικού του στρατού -και για αυτές, οι δαπάνες ήταν μεγάλες.

Επίσης, οι πολεμικοί προϋπολογισμοί κάλυπταν δαπάνες για μάγειρες, τραπεζοκόμους και σιτοποιούς, ακόμη και για άγνωστες σήμερα ιδιότητες, όπως οι ...στρωματοφύλακες ή κατευναστές, οι οποίοι φύλαγαν τον Αλέξανδρο και τους στρατηγούς κατά τον ύπνο.

Εξακόσια τάλαντα ετησίως για βασιλικά γεύματα και χορηγίες για παλιννοστούντες

Δαπανηρότατα ήταν τα βασιλικά γεύματα, για τα οποία ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος δαπανούσε 600 τάλαντα ετησίως. Επίσης, ιδιαίτερα γενναιόδωρος ήταν ο Αλέξανδρος στις αμοιβές όσων διακρίνονταν ιδιαιτέρως στις μάχες και τις πολιορκίες: κατά τον Διόδωρο, μετά τις νίκες της Ισσού και των Γαυγαμήλων έγιναν δωρεές 3.000 ταλάντων, ενώ για την άλωση των Εκβατάνων, εκτός από τα κοσμήματα διανεμήθηκαν 13.000 τάλαντα.

Μεγάλες ήταν ακόμη οι χορηγίες προς τους παλιννοστούντες. Κατά τον Αρριανό, στους Έλληνες συμμάχους που θέλησαν να παλιννοστήσουν επιχορηγήθηκαν με 2000 τάλαντα για μισθούς/έξοδα επιστροφής, ενώ όσοι έστερξαν να παραμείνουν έλαβαν τρία τάλαντα έκαστος.

Εξίσου γενναιόδωρος ήταν ο Αλέξανδρος στους παλαίμαχους. Κατά τον Αρριανό, στους Μακεδόνες που λόγω γήρατος ή πάθησης γίνονταν ανίκανοι για πόλεμο, χορηγείτο εκτός από τους μισθούς και ένα τάλαντο, καθώς και τα έξοδα της παλιννόστησης.

Βραχυπρόθεσμα δάνεια για την κάλυψη των αναγκών του πολέμου

Από πού προέρχονταν όμως τα έσοδα για την κάλυψη όλων αυτών των αναγκών; Κατά την έναρξη της εκστρατείας, κυρίως από τον βασιλικό θησαυρό του Φιλίππου, ενώ σημαντική πηγή εσόδων ήταν τα μεταλλεία της Μακεδονίας, που παρείχαν χρυσό και άργυρο για την κοπή νομισμάτων. Επιπρόσθετα, τα τελωνεία παρείχαν έσοδα από τους δασμούς, στους οποίους προσθέτονταν οι φόροι από τις βασιλικές γαίες.

Σημαντικότερη, όμως, πηγή εσόδων ήταν ο δανεισμός. Κατά τον Πλούταρχο, στα πρώτα έτη της εκστρατείας ο Αλέξανδρος δανείσθηκε βραχυπρόθεσμα 1.460 τάλαντα.

Η δαπάνη των επαγγελματιών μισθοφόρων βάρυνε αποκλειστικά τον βασιλικό θησαυρό, ενώ η δαπάνη του στρατού των Μακεδόνων καλύπτονταν εν μέρει από χορηγίες των ευγενών, τις λεγόμενες λειτουργίες, και εν μέρει από το βασιλικό θησαυρό.

Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες του στόλου, ο Αλέξανδρος τις αντιμετώπισε με το θεσμό της τριηραρχίας, κατά τον οποίο ορισμένες πόλεις αναλάμβαναν να συνεισφέρουν ένα αριθμό τριήρεων με τη δαπάνη για το πλήρωμα.

Γιατί οι μικρασιατικές πόλεις κηρύχθηκαν «ασύδοτες»

Σε ότι αφορά την φορολογία, ο Αλέξανδρος δεν επέβαλε φόρους σε βάρος των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας, τις οποίες κήρυξε «ασυδότους», επειδή η εκστρατεία του είχε ως σκοπό να τις απαλλάξει από τον φόρο υποτέλειας στον Δαρείο.

Η λεγόμενη "αγγαρεία"και γιατί οι γυναίκες της Εφέσου δεν φορούσαν κοσμήματα Στις πόλεις που έδειξαν εχθρική στάση στον Αλέξανδρο και φιλική προς τον Δαρείο ο Αλέξανδρος επέβαλε μονομερώς έκτακτη εισφορά, τη λεγόμενη ζημία, δηλαδή ένα είδος προστίμου, το οποίο ήταν είτε χρηματικό είτε εις είδος, η λεγόμενη αγγαρεία.

Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί ο φόρος σε βάρος των Εφεσίων, οι οποίοι αντιστάθηκαν σθεναρά στον Αλέξανδρο. Για την πληρωμή του φόρου απαγορεύθηκε στις γυναίκες της Εφέσου να φορούν κοσμήματα. Το προϊόν, όμως, αυτού του φόρου δεν το καρπώθηκε ο Αλέξανδρος, αλλά διατέθηκε για την ανέγερση ναού της Αρτέμιδος στην Έφεσο.

Αύξηση παρουσίασαν τα έσοδα του Αλεξάνδρου από τους λεγόμενους φόρους επί της συνοικίας, ενώ αυξήθηκαν τα έσοδα από τα νέα μεταλλεία και τελωνεία των χωρών που κυριεύθηκαν.

Πώς η τεράστια αποθήκη αρωμάτων της Γάζας ευαρέστησε στους Μακεδόνες ευγενείς

Έσοδα προέκυπταν και από την αργυρολογία και την λαφυραγωγωγία, που επιτρέπονταν από το ισχύον δίκαιο του πολέμου, δηλαδή την κάρπωση παντός είδους τιμαλφών, σκευών, ειδών πολυτελείας κτλ.

Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση της πόλης της Γάζας, που ήταν γνωστή ως τεράστια αποθήκη αρωμάτων, τα οποία αργυρολογήθηκαν μετά την άλωσή της. Τα έσοδα αυτά ο Αλέξανδρος τα διένειμε στους Μακεδόνες ευγενείς, όπως δε αναφέρει ο Πλούταρχος, όταν ο Περδίκας του επισήμανε ότι δεν κράτησε τίποτα για τον εαυτό του, ο Αλέξανδρος απάντησε «εγώ κρατώ την ελπίδα».

Οι αμύθητοι θησαυροί των μητροπολιτικών θησαυροφυλακίων του Δαρείου

Σύμφωνα με τον κ.Κωστόπουλο και παρά τα παραπάνω, μέχρι το 333 π.χ. ο Αλέξανδρος αντιμετώπιζε οικονομική στενότητα. Αργότερα, όμως και ιδίως μετά τη μάχη των Γαυγαμήλων, η κατάσταση άλλαξε άρδην: παραδόθηκαν στον Αλέξανδρο οι αμύθητοι θησαυροί των μητροπολιτικών θησαυροφυλακίων του Δαρείου σε Σούσα και Περσέπολη.

Μετά την κατάλυση του περσικού κράτους, τα γενικά χαρακτηριστικά της φορολογίας άλλαξαν επίσης: αυξήθηκε ο αριθμός των φορολογουμένων καθόσον υποβλήθηκαν σε φόρο οι Πέρσες, οι οποίοι προηγουμένως απαλλάσσονταν ως κυρίαρχοι, ενώ το ίδιο συνέβη και στις νέες πόλεις που κτίσθηκαν από τον Αλέξανδρο. Ο ελληνικές πόλεις της Μ.Ασίας διατήρησαν πάντως την ασυδοσία.

Αυξήθηκε επίσης η φορολογία, ιδίως η έμμεση, διότι αναπτύχθηκε η οικονομική δραστηριότητα και το εμπόριο με την αύξηση του νομίσματος και τη διανομή των περσικών θησαυρών, ενώ τα νέα έργα και οι νέες πόλεις προσήλκυσαν νέους πληθυσμούς.

"Συγχώνευση"φορολογικών και δημοσιονομικών υπηρεσιών

Ο Αλέξανδρος προέβη σε εκτεταμένη διοικητική μεταρρύθμιση για την οργάνωση της αχανούς αυτοκρατορίας, η οποία περιλάμβανε και μεταρρύθμιση των φορολογικών και δημοσιονομικών υπηρεσιών:

Δημιούργησε τέσσερις δημοσιονομικές περιφέρειες, η πρώτη της Αιγύπτου, Λιβύης και Αραβίας, η δεύτερη της εντεύθεν του Ταύρου Μικρασίας, η τρίτη της Φοινίκης, Συρίας και Κιλικίας και η τέταρτη της Βαβυλώνας, Σούσων, Περσίας και Μηδίας. Οι νέες αυτές υπηρεσίες επανδρώθηκαν με πλήθος υπαλλήλων.

Ο "επί των χρημάτων"και τα δημοσιονομικά σκάνδαλα...

Παράλληλα, ο Αλέξανδρος όρισε Προϊστάμενο των Αρμοστών, ως οιονεί Υπουργό Οικονομικών με αρμοδιότητα για όλο το κράτος, φέροντα τον ...εύγλωττο τίτλο «ο επί των χρημάτων».

Πάντως, ούτε τότε έλειψαν τα δημοσιονομικά σκάνδαλα, όπως αυτό του Άρπαλου, στον οποίο είχε απονεμηθεί ο τίτλος του «επί των χρημάτων». Αυτός, επωφελούμενος της απουσίας του Αλεξάνδρου στην εκστρατεία της Ινδικής, καταχράστηκε μεγάλα ποσά και για να αποφύγει την τιμωρία κατέφυγε στην Αθήνα.

Ποιοι φόροι επιβάλλονταν

Οι φόροι που επιβάλλονταν ήταν, καταρχήν, οι άμεσοι επί των ατόμων (πχ, κεφαλικός φόρος και φόρος επιτηδεύματος στους επαγγελματίες, που διακρίνονταν σε επικεφάλαιον και χειρωνάξιον). Επίσης, ήταν οι έμμεσοι φόροι επί της κατανάλωσης, οι οποίοι διαφοροποιούνταν ανά σατραπεία, καθώς και οι δασμοί των τελωνείων, οι οποίοι αυξήθηκαν σημαντικά.

Περαιτέρω, στα ταμεία έμπαιναν τα έσοδα από την ποικιλόμορφη ιδιωτική περιουσία του κράτους, οι έγγειοι πρόσοδοι επί των γαιών, η λεγόμενη δεκάτη, δηλαδή το 10% επί της γεωργικής παραγωγής και ο φόρος των ζώων.

Πέραν των θησαυρών του Δαρείου, θεωρείται ότι από τις 18 σατραπείες εισέρρεαν στο βασιλικό ταμείο 9.000-30.000 τάλαντα ετησίως, ενώ σε αυτά πρέπει να προστεθούν τα έσοδα σε είδος και τα έσοδα από τα μεταλλεία. Μετά την κατάκτηση της Ινδικής προστέθηκαν και οι φόροι αυτής.

Δαπάνες ανοικοδόμησης πόλεων, συγκοινωνιακά και αρδευτικά έργα

Την περίοδο αυτή άλλαξε και η μορφή των δαπανών, με το κέντρο βάρους να τοποθετείται πλέον σε εκείνες που αφορούσαν τα δημόσια έργα και την ανοικοδόμηση νέων πόλεων. Ο Αλέξανδρος κατασκεύασε πολλούς και μεγάλους ναούς, τόσο για ελληνικές όσο και για ασιατικές θεότητες, ενώ κατασκεύασε πολλά παραγωγικά έργα, όπως συγκοινωνιακά στις Κλαζομενές και τις Ερυθρές, αρδευτικά στον Ευφράτη, αποξηραντικά στην Κωπαϊδα.

Υπολογίζεται ότι οι πόλεις που ίδρυσε ανέρχονταν σε 70, τις οποίες, εκτός από την περιτοίχιση και την πολεοδομία, κόσμησε με δημόσια κτίρια, διαδίδοντας την ελληνική αρχιτεκτονική και τις ελληνικές τέχνες στην ανατολή.

Τι δώρο έλαβαν οι προσκεκλημένοι στον γάμο του Μεγαλέξανδρου;

Σημαντική θέση κατείχαν και οι δαπάνες της βασιλικής αυλής, οι οποίες πλέον των βασιλικών ακολούθων και του προσωπικού, περιελάμβαναν και τα έξοδα για τα συμπόσια και τις γιορτές που ήταν πολύ υψηλά, αφού ο Αλέξανδρος ακολούθησε τη χλιδή των Περσών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύονται, κατά τη μεγάλη τελετή των 9.000 περσομακεδονικών γάμων το 323 π.Χ., στην οποία ο ίδιος παντρεύτηκε την κόρη του Δαρείου, Στάτειρα, κάθε προσκεκλημένος έλαβε δώρο μια χρυσή φιάλη και είδε πληρωμένα τα χρέη του από τον Αλέξανδρο!

Το κλήμα (Vitis vinifera) υπολογίζεται ότι είναι περίπου 3000 ετών. Το σίγουρο είναι πάντως πως είναι σίγουρα 2.200 ετών καθώς ήδη από το 160 π.Χ το είχε περιγράψει ο Παυσανίας.

Ο ιστορικός είχε επισκεφτεί την περιοχή για να δει αν ισχύει η φήμη που ανέφερε ότι οι πέστροφες του ποταμού Αροάνειου κελαηδούσαν, όπως το πουλί, τσίχλα. Όπως ήταν φυσικό ο Παυσανίαςδιαπίστωσε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει και ότι απλά η φήμη είχε διαδοθεί από έναν καλοφαγά που εννοούσε ότι οι πέστροφες κελαηδούν από νοστιμιά.

Ο Παυσανίαςαναζήτησε ένα μέρος με σκιά για να ξεκουραστεί και τότε συνάντησε το περίφημο αγιόκλημα, το οποίο ήταν τόσο μεγάλο που τράβηξε το ενδιαφέρον του και το περιέγραψε σε ένα από τα έργα του. Το αγιόκλημα σήμερα έχει μήκος περίπου εκατό μέτρα και αποτελείται από εννέα κορμούς συμφύεται με ομάδα από πουρνάρια. Κάθε Μάιο ανθίζει αλλά δεν δίνει καρπούς.

Το εντυπωσιακό άγριο κλήμα έχει κηρυχθεί από το 1976 Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης και αποτελεί αξιόλογο επιστημονικό και αισθητικό μνημείο της φύσης, που έχει γίνει τουριστικός πόλος έλξης.

Βρίσκεται στην αυλή της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου, κοντά στο χωριό Παγκράτι της περιοχής Καλαβρύτων Νομού Αχαΐας.

Το ανάκτορο του Αχιλλέα, το οποίο εκτιμάται ότι βρίσκεται στην περιοχή της Φθιώτιδας αναζητούν οι αρχαιολόγοι.

Οι τελευταίες εξελίξεις γύρω από τις έρευνες παρουσιάστηκαν στο πρώτο διεθνές συνέδριο που διοργανώθηκε το διήμερο στη Λαμία.

Όπως τόνισαν όλοι οι ομιλητές πρέπει να ενταθούν οι έρευνες γιατί το παλάτι του Αχιλλέαείναι πολύ σημαντικό.

Πιθανότερες εκδοχές για την τοποθεσία του ανακτόρου είναι ο Δομοκός, τα Φάρσαλα και η Πελασγία.

Ανάμεσα στους επιστήμονες που ερευνούν το ανάκτορο του Αχιλλέαείναι και ο τρίτης γενεάς Ελληνο-αμερικανός καθηγητής James-Dimitri Brianas, από το Πανεπιστήμιο της Florida πρόεδρος του Achilles Foundation έχει βάλλει σκοπό της ζωής του να βρεθούν τα ανάκτορα του μακρινού προγόνου μας, που αποτέλεσε το κεντρικό πρόσωπο της Ιλιάδας, του ομηρικού έπους που περισσότερο από κάθε άλλο βιβλίο έχει διαδοθεί σε ολόκληρη της υφήλιο.

Δείτε το βίντεοτου Star Λαμίας από το συνέδριο:

Τον Ιούλιο του 1984, εντοπίστηκε μια αρχαία σαρκοφάγος της πρώιμης αρχαϊκής περιόδου σε σωστική ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε από την Δρ Ελένη Κόρκα, στην περιοχή της Φανερωμένης, κοντά στον οικισμό Χιλιομόδι της Κορινθίας.

Μέσα στη σαρκοφάγο, ο γυναικείος σκελετός διατηρήθηκε μαζί με αξιόλογα αφιερώματα και το εσωτερικό της πλάκας ήταν καλυμμένο με μία σύνθεση από δύο λιοντάρια μνημειακού χαρακτήρα.

Λόγω της σημασίας του ευρήματος, διεξήχθησαν έρευνες στην περιοχή γύρω από την ανακάλυψη και στη γύρω περιοχή, όπου πιστεύεται ότι βρισκόταν η αρχαία πόλη της Τενέας.

Η πρώτη συστηματική έρευνα στην περιοχή, άρχισε το 2013 υπό την διεύθυνση της Δρ Ελένης Κόρκα, τώρα Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Συλλογών.

Περιελάμβανε τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, αρχαιολόγων, γεωλόγων και μαθητών.

Η έρευνα έφερε στο φως ένα αρχαϊκό νεκροταφείο συνεχούς χρήσης. Το νεκροταφείο είχε οργανωμένους χώρους ταφής με περιβλήματα αρχαϊκής περιόδου που πιστοποιούσαν το μέρος ενός πλούσιου κοιμητηρίου αντάξιου της σπουδαιότητας της πόλη της Τενέας κατά την αρχαϊκή περίοδο- 8ος αιώνας π.Χ.

Η Τενέαήταν η κύρια πόλη της κοιλάδας, βρισκόμενη σε μια στρατηγική θέση που έλεγχε την οδό από το Άργος προς την αρχαία  Κόρινθο και το λιμένα Κεγχρεών, που ήταν πολύ δραστήριο  τον 8ο π.Χ. αιώνα λόγω της συμμετοχής της Τενέας στον αποικισμό των Συρακουσών.

Ο Παυσανίας, ως ταξιδιώτης του δεύτερου αιώνα μ.Χ. έχει γράψει ότι οι κάτοικοι της Τενέας ήταν Τρώες αιχμάλωτοι που μεταφέρθηκαν από την Τένεδο υπό την αρχηγία του Αγαμέμνονα.

Ο ιστορικός Στράβων αναφέρει ότι η Τενέαήταν τόπος όπου ο Κορίνθιος βασιλιάς Πολύβιος ανάθρεψε τον Οιδίποδα.

Επιπλέον ο Στράβων, σημειώνει ότι η Τενέα, πριν από την καταστροφή της Κορίνθου από τους Ρωμαίους, είχε γίνει ανεξάρτητη.

Μέχρι σήμερα, έχουν βρεθεί μόνο σποραδικά ερείπια της πόλης στην περιοχή που βρίσκεται μεταξύ Κλένιας και Χιλιομόδι, όπως η παραπάνω αναφερθείσα σαρκοφάγος και δύο αρχαϊκοί κούροι οι οποίοι βρέθηκαν και κατασχέθηκαν από την αστυνομία το 2010 με τη συνεργασία της Δρ Ελένης Κόρκα.

Είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα της σπουδαίας αυτής πόλης της αρχαιότητας ενδεχομένως να έρθουν στο φως πολύ σύντομα.

Φέτος οι αρχαιολογικές εργασίες θα αρχίσουν την 1η Σεπτεμβρίου μέχρι τις 10 Οκτωβρίου 2014.

Σύμφωνα με την ομηρική παράδοση, οι Αχαιοί, μετά τον θάνατο του Αχιλλέα και τον δεκάχρονο εξαντλητικό πόλεμο κάτω από τα τείχη της Τροίας, είχαν φθάσει στα όρια της απογοήτευσης.

Τότε παρενέβη η Αθηνά η οποία έδωσε την ιδέα στον Επειό, γιο του Πανοπέα από τη Φωκίδα, να κατασκευάσει τον Δούρειο Ίππο. Επρόκειτο για ένα τεράστιο ξύλινο άλογο, κούφιο στο εσωτερικό του. Μέσα σ’ αυτό κρύφθηκαν οι δώδεκα πιο σημαντικοί ήρωες των Αχαιών, μεταξύ αυτών οι Διομήδης, Αγαμέμνονας, Μενέλαος, Ιδομενέας, Φιλοκτήτης, Οδυσσέας, Νεοπτόλεμος (ο γιος του Αχιλλέα) και άλλοι.

Οι Τρώες πείστηκαν ότι επρόκειτο για αφιέρωμα των αποχωρούντων εχθρών τους προς την Αθηνά και το έσυραν μέσα στην Τροία. Το ίδιο βράδυ οι 12 ήρωες ξεγλίστρησαν από την κρυψώνα τους και εκμεταλλευόμενοι το γλέντι των Τρώων για το τέλος του πολέμου, άνοιξαν τις πύλες.

Στη συνέχεια οι Αχαιοί, που δεν είχαν φύγει, αλλά είχαν κρυφτεί στη γειτονική Τένεδο, μπήκαν μέσα, κατάσφαξαν τους πάντες και έκαψαν την πόλη δίνοντας ένα αιματηρό τέλος στον πιο διάσημο πόλεμο της αρχαιότητας. Ωστόσο, προκύπτουν δύο βασικά ερωτήματα. Ήταν οι Τρώες τόσο αφελείς ώστε να σύρουν μέσα στην πόλη ένα «δώρο των Δαναών», γκρεμίζοντας μάλιστα και ένα μέρος του απόρθητου τείχους τους; Ήταν δυνατόν οι Αχαιοί να διακινδυνεύσουν την ζωή των αρχηγών τους και επικεφαλής της εκστρατείας, αφήνοντάς τους μόνους τους μέσα στο άλογο.

Και τα δύο ερωτήματα απαντώνται λόγω της θεϊκής παρέμβασης. Όταν ο Τρώας ιερέας Λαοκόων αντέδρασε στη θέληση των συμπατριωτών του να φέρουν τον Δούρειο Ίππο μέσα στην πόλη, ο Ποσειδώνας έστειλε δύο τεράστια φίδια από τη θάλασσα τα οποία έπνιξαν τη μοναδική λογική φωνή των Τρώων εκείνες τις κρίσιμες στιγμές.

Ως εκ τούτου, οι 12 κρυμμένοι αρχηγοί ήταν υπό την προστασία του θεού. Σε όλες τις παραστάσεις στρατιώτες σέρνουν τον Δούρειο Ίππο Ωστόσο, από την ανάγνωση των σχετικών αρχαίων κειμένων για τον Τρωικό πόλεμο προκύπτει ένα πρόβλημα που έχει να κάνει με τη χωρητικότητα του Δουρείου Ίππου.

Η Μικρή Ιλιάδα κάνει λόγο για 3.000 άνδρες, ενώ οι μεταγενέστεροι συγγραφείς μιλούν για 100, 50 ή και 12 άνδρες όπως προαναφέρθηκε. Όλες οι παραστάσεις αγγείων με τον Δούρειο Ίππο (π.χ. ο αμφορέας της Μυκόνου) τον απεικονίζουν φυσιοκρατικά ως άλογο. Το γεγονός όμως ότι απεικονίζονται πολεμιστές και στην πλάτη του αλόγου, εκτός από το εσωτερικό του και το ότι η όλη κατασκευή κινείτο πάνω σε τροχού.

Μνημειακό κτήριο με κοσμημένο δάπεδο, βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο, Στύβερρα, στην περιοχή του Πρίλαπου, των Σκοπίων.

Σύμφωνα με τον επιμελητή και υπεύθυνο των ανασκαφών, Ντούσκο Τεμελκόσκι, προς το παρόν έχει αποκαλυφθεί ο ένας τοίχος σε όλο του το βάθος και η περαιτέρω έρευνα, που πιθανόν θα γίνει το επόμενο έτος, θα αποκαλύψει όλη την αρχαία δομή, εικάζεται, μάλιστα, ότι ήταν το δημαρχείο της αρχαίας πόλης Στύβερρα.

Είναι ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο, γιατί είναι το πρώτο δημαρχείο που ανακαλύπτεται  σε πόλη  της αρχαιότητας,  που βρίσκονται στο νοτιοσλαβικό κράτος.

«Σύμφωνα με τα ευρήματα πιθανολογείται ότι είναι το Δημαρχείο της αρχαίας πόλης Στύβερραπου ανήκε στη αρχαία περιοχή της Δευριόπου ( Δευρίοπος κατά τον Στράβωνα, πόλη της Παιονίας ή Δερρίοπος οι κάτοικοι Δερρίοπες).

Ανακαλύφθηκαν, επίσης, κίονες με επιγραφές και σε μία από αυτές αναφέρεται «Δήμου Στύβερρα», που είναι αφιέρωμα ενός πολίτη προς τον Δήμο.

«Επιγραφές με "Δήμους"δεν έχουν βρεθεί ούτε στην Ηράκλεια, ούτε στους Στόβους», θα σημειώσει ο επιμελητής Ντούσκο Τεμελκόσκι.

Όπως σημειώνεται, κατά τα δύο τελευταία χρόνια οι ανασκαφές έχουν ανασταλεί  και από παλαιότερα ευρήματα μας είναι γνωστό ότι προστάτιδα της πόλης Στύβερρα ήταν η Θεά Τύχη.

Ένα σημαντικό, επίσης, αρχαιολογικό εύρημα είναι το άγαλμα της θεάς Νίκης. Μελλοντικά θα γίνουν περαιτέρω ανασκαφές, αφού ο αρχαιολογικός χώρος έχει ενταχθεί στα επενδυτικά σχέδια του σλαβικού υπουργείου Πολιτισμού.

[Σημ. Τα Στύβερραβρίσκονται στην περιοχή της Πελαγονίας, στο χωριό Τσεπίγκοβο, 15 χλμ από τον Πρίλαπο- Πρίλεπ. Η πόλη αναφέρεται από τον 3ο αιώνα π.Χ. και φαίνεται να λεηλατήθηκε και να καταστράφηκε από τους Γότθους τον 3ο αιώνα μ.Χ.. Έχουν βρεθεί μαρμάρινα αγάλματα, χρυσά κοσμήματα και επιγραφές. Υπολογίζεται ότι η πόλη Στύβερραείχε 20 χιλιάδες κατοίκους.]

Το παλάτι της Κνωσού ανακατασκευασμένο σε μια τρισδιάστατη απεικόνιση.

Ο δημιουργός του έργου εκπλήσσει κάθε φορά με τις πρωτότυπες και εντυπωσιακές δημιουργίες του.

Δείτε το βίντεο:

Στην 38η συνεδρίαση της Επιτροπής Διεθνούς Πολιτιστικής Κληρονομιάς που έλαβε χώρα στο Εθνικό Συνεδριακό Κέντρο της πρωτεύουσας του Κατάρ, τη Ντόχα,αποφασίστηκε η εισαγωγή στον κατάλογο της Unesco με τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, της Bursa (Προύσα) και του παραδοσιακού χωριού Cumalıkzık ως «γενέτειρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» και της İzmir Bergama (Πέργαμος) ως «πολυεπίπεδη περιοχή πολιτιστικού τοπίου».

Συνολικά 52 περιοχές της χώρας, μοναδικού ιστορικού και πολιτιστικού πλούτου (2 πολιτιστικού/φυσικού, 1 φυσικού και 49 πολιτιστικού τοπίου) περιλαμβάνονται στον προσωρινό κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.

Με την προσθήκη της Bursa (Προύσας) και της İzmir Bergama (Περγάμου), ο αριθμός των τουρκικών πολιτιστικών μνημείων και φυσικών τοπίων  που περιλαμβάνονται στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ανήλθε στα 13. Σύμφωνα με τη Συνθήκη του 1972, η οποία περιλαμβάνει 191 κράτη - μέλη, άλλα τουρκικά μνημεία που βρίσκονται ήδη στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, είναι:

Οι ιστορικές περιοχές της  Κωνσταντινούπολης με σημαντικά μνημεία, το Τέμενος Divriği, το Darüşşifası, το Hattuşaş, το όρος Nemrut, το Xanthos - Letoon, η πόλη Safranbolu, η αρχαία πόλη Truva (Τροία), το Τέμενος Selimiye στο Edirne και το συγκρότημα των κτηρίων του, το Εθνικό Πάρκο Göreme, η Kapadokya (Καππαδοκία), η Ιεράπολη Pamukkale και η νεολιθική πόλη Çatalhöyük.

Προύσα

Η Προύσα, πρώτη πρωτεύουσα της οθωμανικής αυτοκρατορίας με ιστορικά έργα από την περίοδο γέννησης της αυτοκρατορίας, βρίσκεται σε εξέχουσα θέση με την φυσική ομορφιά της αλλά και τη βιομηχανία της. Το παραδοσιακό χωριό Cumalıkızık, με ιστορία 700 χρόνων, ξεχωρίζει με την διατηρούμενη έως σήμερα οθωμανική οικιστική δομή του.

Η Προύσα και το Cumalıkızık με την εμπορική κουλτούρα και τη συνέχιση της αγροτικής ζωής, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται  κοντά στην πόλη, αποτελούν ένα καλό παράδειγμα του ιδανικού τρόπου ζωής κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Πέργαμος

H Πέργαμος, με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της, αποτελεί μια «πόρτα» για την ιστορία.  Γνωστή από την αρχαιότητα ως Πέργαμος, θεωρείται ένα από το σημαντικότερα πολιτιστικά κέντρα της Ελληνιστικής περιόδου. Η Πέργαμος, όπου βρισκόταν η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη της ελληνιστικής περιόδου, προστέθηκε στον κατάλογο στην κατηγορία πολιτιστικού τοπίου.

Η περιοχή περιέχει μνημεία Eλληνιστικής, ρωμαίικης, βυζαντινής και οθωμανικής περιόδου και αποτελείται από ακρόπολη, εφτά τύμβους στη γύρω περιοχή και τον ιερό χώρο Kybele.

naftemporiki.gr

Την ανάπτυξη της μικροτεχνολογίας κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αποτυπώνονται σύμβολα σε επιφάνειες μεγέθους φακής, κατέδειξε η μελέτη ενός μικρού ειδωλίου, του μοναδικού που έχει βρεθεί....έως σήμερα με χαραγμένα πάνω του σύμβολα της Γραμμικής Β’.

Πρόκειται για ένα χάλκινο μικρό ταυροειδές ειδώλιο, που φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου και τοποθετείται χρονικά στη Μυκηναϊκή περίοδο. Το ειδώλιο ανακαλύφθηκε το 1903 στην Αγία Τριάδα, κοντά στην πλατεία των ιερών (Piazzale dei Sacelli).

Το 2010 η τότε διευθύντρια του Μουσείου, Αθανασία Κάντα, προχώρησε σε ευρεία εξέταση και ψηφιακή αποτύπωση παλαιών ευρημάτων με σκοπό τη μουσειολογική μελέτη για την επανέκθεση του Μουσείου και προχώρησε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας με στόχο την φωτογράφηση με πολυφασματική ανάλυση του μικρού ειδωλίου.

Το ειδώλιο έχει ύψος 4,6 εκατοστά και συνολικό μήκος σώματος 6,5 εκατοστά. Στη μέση του μετώπου του ταυροειδούς και σε μια κοιλότητα με διάμετρο μόλις 3,4 χιλιοστά παρατηρείται χρυσός δίσκος, που κάνει το ειδώλιο να ξεχωρίζει από άλλα παρόμοια που έχουν βρεθεί στην Κρήτη.

Στη χρυσή αυτή επιφάνεια του ειδωλίου, μεγέθους όσο μία φακή, παρατηρήθηκαν χαραγμένα δυο σύμβολα γραφής Γραμμικής Β“ από πιθανόν τέσσερα που υπήρχαν συνολικά. Ο λόγος που διακρίνονται μόλις τα δύο σύμβολα είναι ότι σε κάποια φάση υπήρξε μια προσπάθεια καθαρισμού της χρυσής επιφάνειας για να γυαλισθεί ο χρυσός δίσκος, προσπάθεια που είχε ως αποτέλεσμα την εξάλειψη των δυο σημείων.

Αυτό πιθανό να οφείλεται σε διαδικασίες συντήρησης στις πρώτες ημέρες της Κρητικής αρχαιολογίας.

Η λέξη που πιθανόν έχει γραφτεί είναι «τιμαήεις»(τι-μα-Fη-Fεις) και είναι πιθανόν σχετική με το αφιερωματικό ειδώλιο. Στον Όμηρο υπάρχει ο τύπος τιμήεις και τιμήεσσα δηλώνοντας τον αξιότιμο, τον σεβαστό ή το πολύτιμο «χρυσό δώρο».

Το ερώτημα που προέκυψε για τους ερευνητές είναι με ποια τεχνολογία μπορούσαν τον 14ο αιώνα π.Χ. να αποτυπώσουν σε επιφάνεια μεγέθους όσο μία φακή τέσσερα συλλαβικά σύμβολα της Γραμμικής Β’. Ο τρόπος γραφής στη μικρή χρυσή επιφάνεια τεσσάρων συλλαβικών συμβόλων δείχνει μεγάλη επιδεξιότητα. Αυτή η πραγματικά μικροσκοπική καταγραφή ακολουθεί την μικρογραφική παράδοση που είναι εμφανής στη σφραγιδογλυφία.

Σημειώνεται ότι παρόμοια τεχνολογία γραφής έχει παρατηρηθεί σε μια ασημένια περόνη από τον θολωτό τάφο 2 στο Φουρνί των Αρχανών, Μινωικής περιόδου, όπου τα ύψη των μικρότερων συλλαβογραμμάτων είναι 2,0 χιλιοστά. Στην περίπτωση, όμως, του ειδωλίου τα συλλαβογράμματα είναι ακόμη μικρότερα, μόλις 1,4 χιλιοστά. Το πλάτος τους είναι μόλις 0,2 χιλιοστά, ενώ το πάχος χάραξης των γραμμών των συλλαβογραμμάτων είναι περίπου 0,01-0,025 χιλιοστά.

Όπως επισημαίνει στο ΑΜΠΕ ο ερευνητής Αιγαιακών Γραφών, δρ. Μηνάς Τσικριτσής, «Mε την πολυφασματική ανάλυση φωτογράφησης μπορέσαμε να δούμε και το τρίτο συλλαβόγραμμα με αξία Fe. Tα προαναφερθέντα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ο χαράκτης των συμβόλων σίγουρα χρησιμοποίησε ισχυρό μεγεθυντικό φακό. Το δεύτερο ενδιαφέρον ερώτημα που δημιουργείται είναι τι είδους βελόνα χάραξης, ή σμίλης, χρησιμοποιήθηκε που θα μπορούσε να χαράξει σε πάχος γραμμής 0.01 του χιλιοστού».

«Τα ίχνη ανάπτυξης αυτής της μικροτεχνολογίας, που είναι μοναδική στον τότε κόσμο, όπως και η ύπαρξη του Μινωικού υπολογιστή πρόβλεψης εκλείψεων του Παλαικάστρου, είναι σημαντικά ευρήματα που μας προβληματίζουν και πιθανόν επιβεβαιώνουν την κατάκτηση γνώσεων και πολλαπλών δεξιοτήτων στο Κρητομυκηναϊκό Πολιτισμό», προσθέτει ο κ. Τσικριτσής.

Ενδιαφέρον αποτελεί και το γεγονός ότι η επιγραφή αυτή πρέπει να θεωρηθεί η πρώτη της Γραμμικής Β” που βρέθηκε σε χρυσό αφιέρωμα. Οι επιγραφές σε χαλκό, ασήμι και χρυσό είναι συνηθισμένες μόνο σε Γραμμική Α’. Παρά τα χιλιάδες κείμενα που έχουν λογιστικό, εμπορικό και διοικητικό χαρακτήρα στη Γραμμική Β’, δεν είχαν βρεθεί έως τώρα κείμενα σε αφιερώματα μεταλλικά.

Πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ, Μαρία Κουζινοπούλου

Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα ή, όπως τα έχουμε λανθασμένα συνηθίσει να τα ονομάζουμε, τα Ελγίνεια, αφήνουν το Βρετανικό Μουσείο.

Όπως σημειώνει, όμως, και η Βρετανή δημοσιογράφος της Telegraph Ανίτα Σινγκ, «δυστυχώς, για όσους πιστεύουν πως πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα, δεν πηγαίνουν πολύ μακριά». Στην πραγματικότητα τα Μάρμαρα μεταφέρονται από το χώρο που βρίσκονταν στο Βρετανικό Μουσείο σε έναν παρακείμενο χώρο -εντός του Μουσείου- για τις ανάγκες μιας μεγάλης έκθεσης στο Sainsbury Exhibitions Gallery.

Ωστόσο για τη σημειολογία του πράγματος αξίζει να σημειωθεί πως για πρώτη φορά από τότε που τοποθετήθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο -το 1962- μετακίνουνται για να μεταφερθούν σε άλλον χώρο.
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως αυτή η μετακίνηση δεν είναι καθόλου εύκολη, καθώς πρέπει να διασφαλιστεί πως τα μάρμαρα δεν θα υποστούν ζημιές. Αν και βέβαια η σημαντική... ζημιά που έχουν υποστεί είναι ότι δεν βρίσκονται στον τόπο τους.

Το άρθρο της εφημερίδας, με αφορμή αυτή την μετακίνηση, επαναφέρει στο προσκήνιο όλο το θέμα που έχει δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα με τις δηλώσεις του Τζορτζ Κλούνεϊ και του Μπιλ Μάρεϊ που είχαν ταχθεί ευθέως και δημοσίως υπέρ της επιστροφής των Μαρμάρων στην Ελλάδα.

Όπως και να΄χει οι Βρετανοί, επί του παρόντος, δεν συζητούν καμία περίπτωση επιστροφής των Μαρμάρων και το μόνο που σκέφτονται είναι η επιτυχία που πρέπει να έχει έκθεση που ετοιμάζουν για την άνοιξη του 2015 και έχει θέμα: «Η ομορφιά του αρχαιοελληνικού σώματος».

Ένας εκπρόσωπος του Μουσείου είπε χαρακτηριστικά: «Οι αρχαίοι Έλληνες επινόησαν την ιδέα του ανθρώπινου σώματος στην τέχνη ως ένα αντικείμενο ομορφιάς και κομιστή του νοήματος. Η έκθεση θα είναι μια νέα ματιά στο σώμα στην ελληνική τέχνη και τη σκέψη, καθώς και οι συνδέσεις του με άλλους πολιτισμούς του κόσμου».

Στην Ελλάδα επέστρεψαν την περασμένη εβδομάδα περισσότερα από 10.000 αρχαία αντικείμενα, κυρίως όστρακα και κομμάτια από αγγεία της Νεολιθικής περιόδου, τα οποία είχαν κλαπεί από τους ναζί το 1941 από ανασκαφές στη Θεσσαλία.

Τα κομμάτια αυτά βρίσκονταν μέχρι πρότινος σε γερμανικό μουσείο και ο διευθυντής του Γκούντερ Σέμπελ, ήταν από την πρώτη στιγμή θετικός στην επιστροφή τους.

Μάλιστα, σύμφωνα με την Καθημερινή, τη Δευτέρα θα έρθει και ο ίδιος με την ομάδα του στην Αθήνα, όπου θα πραγματοποιηθεί μια μικρή τελετή για τον επαναπατρισμό των αντικειμένων.

Παράλληλα, στην εκδήλωση τα στελέχη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης θα παρουσιάσουν και την επικαιροποίηση του βιβλίου «Ζημίαι των Αρχαιοτήτων εκ του Πολέμου και των Στρατών Κατοχής», στο οποίο είχαν καταγραφεί το 1946 όλα τα αρχαία τα οποία θεωρούνταν κλεμμένα από τις γερμανικές, ιταλικές και βουλγαρικές δυνάμεις κατοχής.