Σε μικρή απόσταση από το λιμάνι της Ίου, σε ένα λόφο χαμηλότερο αλλά κοντινό στον λόφο που βρίσκεται η σημερινή Χώρα της Ίου, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως έναν από τους σημαντικότερους πρωτοκυκλαδικούς οικισμούς.
Στον λόφο του Σκάρκουόπως έχει αναφέρει σε μια συνέντευξή της η Μαρίζα Μαρθάρη, διευθύντρια της ΚΑ Εφορίας Αρχαιοτήτων, βρίσκεται "... ο μεγαλύτερος έως σήμερα γνωστός οικισμός του Πρωτοκυκλαδικού κόσμου στην περίοδο της πλήρους ακμής του, τα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. κτισμένος σε χαμηλό λόφο, στον μυχό του ευρύχωρου λιμανιού της Ίου, αποτελούσε ένα από τα αξιολογότερα κέντρα και λιμάνια αυτού του κόσμου. Η κατάσταση διατήρησής του, που είναι μοναδική για το Αιγαίο της 3ης χιλιετίας π.Χ., επιτρέπει να γνωρίσουμε την πολύ εξελιγμένη αρχιτεκτονική του μορφή.
Ο οικισμός είχε οργανωμένο πολεοδομικό σχέδιο και σύστημα απορροής ομβρίων υδάτων. Τα κτίριά του είναι διώροφα με εντυπωσιακά μορφολογικά στοιχεία, όπως λιθόκτιστες κλίμακες, ερμάρια, κτιστές κασέλες και πλακόστρωτα δάπεδα στους ορόφους..."και συνεχίζει η Μαρίζα Μαρθάρη στην ίδια συνέντευξη "...μέσα στα κτίρια βρέθηκαν πολλά μεταλλικά, οστέινα και λίθινα σκεύη και εργαλεία καθώς και εντυπωσιακά πήλινα αγγεία. Τα κινητά αυτά ευρήματα βρίσκονται, τα περισσότερα, στη θέση τους κατά την ανασκαφή και είναι πολύ καλά διατηρημένα. Την τελευταία τριετία ήλθαν στο φως σφραγίδες, οστέινες και λίθινες, καθώς και ένας ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός ενσφράγιστων αντικειμένων, πράγμα σπανιότατο για Πρωτοκυκλαδικό οικισμό. Αυτό δείχνει ότι οι δομές της Πρωτοκυκλαδικής κοινωνίας ήταν πολύ πιο σύνθετες από εκείνες που ορισμένοι είχαν υποθέσει.
Το 2009 βραβεύτηκε με το βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αξιοσημείωτη ποιότητα διαμόρφωσης του χώρου και για τις ελάχιστες παρεμβάσεις που δεν αλλοίωσαν το τοπίο.
Skarkos is an early Bronze Age settlement on the island of Ios in Greece. Owing to its well preserved state, Skarkos is one of the most important prehistoric sites in the Aegean and especially the Cyclades.
Skarkos was systematically excavated during the years 1984-1997. The excavations have been carried out in the north and east sides of the hill. They have brought to light an important early Cycladic settlement (mid-3rd millennium BC) in an exceptionally good state of preservation (two-storey buildings, four-metre-high walls), and an overlying late middle/early late Bronze Age cemetery (mid-2nd millennium BC). The settlement covers an area of 1.1 hectares and is the largest and best preserved site of the Keros-Syros culture, estimated to have been home to between 200 and 300 people
Skarkos is built on terraces that follow the natural relief of the hill. Its rectangular, stone-built residential buildings consist of a ground floor, a first floor and an enclosed courtyard. Their varying sizes reveal a social differentiation in the community. Streets between one and two meters wide and public spaces were uncovered. Walls are preserved to a height of three to four meters. The urban planning system of Skarkos is comparable to that of Poliochne on Lemnos from the beginning of the 3rd millennium BC.