Με χλαμύδες και smartphone, οι σύγχρονοι δωδεκαθεϊστέςκαι οι αρχαιοπρεπείς τελετές τους ξεπερνούν πλέον τα σύνορα της Ελλάδας και προβάλλονται από διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία όπως το Associated Press. Εντός συνόρων, όμως, εξελίσσεται μια ιδιότυπη έριδα: Ποιος είναι ο γνησιότερος εκφραστής της αρχαιολατρίας;
Ο ζήλος όσων παίρνουν μέρος στα Προμήθεια να προσδώσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δόση πιστότητας στην αναβίωση του αρχαίου τελετουργικού με τους χιτώνες, τις πόρπες, τις ασπίδες, τις περικεφαλαίες και τη λοιπή εξάρτυση καθιστά τους σύγχρονους δωδεκαθεϊστές ευάλωτους στον σαρκασμό.
Επιπλέον, η αναπόφευκτη θεατρικότητα λόγων και κινήσεων, ο αρχαιοπρεπής στόμφος κ.λπ. προσφέρουν μια πρώτης τάξεως λαβή για να χαρακτηριστούν, στην καλύτερη περίπτωση, «περίεργοι». Παρ’ όλα αυτά, πίσω από το αρχαιόπνευστο φολκλόρ, οι οπαδοί του Δωδεκάθεου δεν είναι απαραιτήτως μη σοβαροί, άνθρωποι με περίεργα γούστα, ροπή προς τις μεταμφιέσεις, τα παιχνίδια ρόλων κ.λπ. Επίσης, οι σημερινοί δωδεκαθεϊστές δεν είναι λίγοι, απεναντίας μάλλον αυξάνονται και πληθύνονται, τουλάχιστον εάν κρίνει κάποιος από τον αριθμό όσων προσέρχονται στα Προμήθεια από χρονιά σε χρονιά - και πλέον ανέρχονται σε πολλές εκατοντάδες.
Και, οπωσδήποτε, οι πιστοί της αρχαιοελληνικής θρησκείας δεν ασπάζονται ένα και μόνο «πιστεύω». Επομένως, το ζήτημα των δωδεκαθεϊστών παρουσιάζει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον και είναι πολύ πιο σύνθετο. Και είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον, καθώς μοιάζει να έχει δημιουργήσει ένα ρεύμα στην ελληνική κοινωνία, μια τάση που κρατά αποστάσεις από τη διαδεδομένη ταύτιση με τον εθνικισμό ή και το ιδεολογικό συνονθύλευμα των ακροδεξιών πολιτικών σχηματισμών. Η διακωμώδηση ανήκει στην επιφανειακή, πρώτου επιπέδου ανάγνωση των Προμηθείων, μιας διοργάνωσης που συνιστά πλέον καθιερωμένο θεσμό στην κοινότητα του δωδεκαθεϊσμού και η οποία τελέστηκε φέτος με μεγαλοπρέπεια για 22η χρονιά, όπως πάντα στο Λιτόχωρο, στις παρυφές του Ολύμπου, του αυθεντικού Ορους των Θεών, κάτω από τον θρόνο του Νεφεληγερέτη Δία, στο λεγόμενο «Άλσος Προμηθέως».
Είναι αλήθεια ότι δύσκολα μπορεί κανείς να συγκρατήσει, το λιγότερο, ένα χαμόγελο βλέποντας τον συνδυασμό π.χ. ενός μανδύα σε άψογο αρχαιοελληνικό στυλ μέσα από τις πτυχώσεις του οποίου ξεπροβάλλει ένα καθ’ όλα σύγχρονο smartphone. Αλλά ακόμη και τα περίτεχνα τατουάζ δύσκολα εναρμονίζονται αισθητικά με τον αρχαίο ενδυματολογικό και αισθητικό κώδικα - ακόμη και αν η δερματοστιξία αναγράφει κλασικά αποφθέγματα. Κάποια ΜΜΕ έσπευσαν να υπογραμμίσουν, σε σατιρικό πνεύμα, πόσο αταίριαστα ήταν τα αρχαιοπρεπή ενδύματα των συμμετεχόντων στα Προμήθεια με τις αερόσολες των αθλητικών τους υποδημάτων.
Ακριβώς τα δημοσιεύματα που σατίριζαν -διακριτικά και μη- τα Προμήθεια ήταν αυτά που λειτούργησαν ως έναυσμα για την αποκάλυψη μιας έριδας που μαίνεται εδώ και χρόνια στους κόλπους των Ελλήνων δωδεκαθεϊστών. Χαρακτηριστική επ’ αυτού είναι η ανακοίνωση που εξέδωσε το Υπατο Συμβούλιο Ελλήνων Εθνικών (ΥΣΕΕ): «Με αφορμή τα ανά έτος αρχαιολατρικά δρώμενα κάποιων παντελώς άσχετων προς την Ελληνική Εθνική Θρησκεία ανθρώπων στο Λιτόχωρο, εμφανίστηκαν ξαφνικά φωτογραφίες και βίντεο από δικές μας τελετές, ανακατωμένες με συνεντεύξεις των εκεί συμμετεχόντων και φωτογραφίες τους που εμφανώς είχαν σκοπό, στην πιο ελαφρά εκδοχή, να διεγείρουν χλευαστική διάθεση στον μέσο και αδαή θεατή. Και λέμε “στην πιο ελαφρά εκδοχή” γιατί κάποιοι άλλοι προφορικοί διαμορφωτές κοινής γνώμης εγκατέλειψαν κάθε φερετζέ, αφηνίασαν και εκτόξευσαν και χυδαίες βρισιές κατά των Θεών μας. Για τελευταία φορά, σε ένδειξη καλής θελήσεως,ενημερώνουμε αυτούς που όφειλαν να ξέρουν για το τι είναι τι και, κυρίως, για το τι δεν έχουν δικαίωμα να χρησιμοποιούν εμβόλιμα όπου τους βολεύει με σκοπό την υποτίμηση ή την κανονική δυσφήμηση. Μετά θα έχουμε κάθε δικαίωμα να προστατεύσουμε με κάθε νόμιμο μέσον τη Θρησκεία μας και την αξιοπρέπεια των μελών της».
Άνδρες και γυναίκες με χλαμύδες, περικεφαλαίες, ασπίδες και στεφάνια στα μαλλιά συγκεντρώνονται για να τιμήσουν το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα
Το ΥΣΕΕ είναι μία από τις πιο γνωστές, τις πλέον επίσημες και οπωσδήποτε τις πιο αποτελεσματικές οργανώσεις στον χώρο της υπό αναβίωση αρχαιοελληνικής θρησκείας. Με γενικό γραμματέα τον γνωστό συγγραφέα και διανοούμενο Βλάση Γ. Ρασσιά, το ΥΣΕΕ φέρει ως μέγιστο επίτευγμά της, ύστερα από πολυετή και επίμονο αγώνα, την αναγνώριση της εθνικής θρησκείας από το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. «Προ ολίγων μόλις μηνών, η Ελληνική Εθνική Θρησκεία κρίθηκε γνωστή και αδειοδοτήθηκε ο πρώτος λατρευτικός χώρος της από την αρμόδια κρατική αρχή, δηλαδή τη Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων. Αυτή η ιστορική θετική εξέλιξη στο αμαρτωλό και χιλιοταλαιπωρημένο ζήτημα των θρησκευτικών ελευθεριών της πατρίδας μας, δημοσιοποιήθηκε δεόντως με την ανακοίνωσή μας της 10ης Απριλίου 2017, αλλά τα ημεδαπά ΜΜΕ με εξαίρεση μόνον δύο που έθαψαν την είδηση με τη μεγαλύτερη δυνατή επιμέλεια».
Το ΥΣΕΕ έχει το δικό του εορτολόγιο, διοργανώνει τα δικά του αρχαιοπρεπή μυστήρια και γενικώς υπηρετεί αυτό που τα μέλη του ονομάζουν «Ελληνική Εθνική Θρησκεία» με πλήθος εκδηλώσεων. Για παράδειγμα, το ΥΣΕΕ δεν παραλείπει να τιμήσει τη Νουμηνία, δηλαδή τη νέα Σελήνη, το θερινό ηλιοστάσιο, τα Θαργήλια προς τιμήν των θεών Απόλλωνος και Αρτέμιδος και των αρετών της αρμονίας και της ειλικρίνειας κ.λπ. Στο πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τη δράση του ΥΣΕΕ είναι πασίδηλη η προσοχή και η φροντίδα που δίνεται στην ενδυματολογική και τελετουργική αρχαιοπρέπεια - αν και σε σαφώς χαμηλότερους και πιο λιτούς τόνους από ό,τι συνηθίζεται στα Προμήθεια. Από αυτά το ΥΣΕΕ κρατά αποστάσεις, καθώς δεν είναι δική του οργάνωση. Δηλαδή, δεν είναι πια δική του οργάνωση. Και αυτό γιατί υπήρξε ρήξη ανάμεσα στο Υπατο Συμβούλιο Ελλήνων Εθνικών και την Επιτροπή Προμηθείων, παρόλο που οι δύο φορείς είχαν ξεκινήσει μαζί τη διοργάνωση της δωδεκαθεϊστικής γιορτής.
Οι δωδεκαθεϊστές αντιμετωπίζουν τη θρησκεία τους ως έναν τρόπο ζωής προσαρμοσμένο σε αρχαιοελληνικά πρότυπα
Διαφωνίες στο Δωδεκάθεο;
Στο σχετικό κείμενο που το 2009 σφράγισε την έριδα γύρω από τα Προμήθεια μπορεί κανείς να διαβάσει, μεταξύ άλλων ότι «μετά από 5 σχεδόν χρόνια λύσσας και μανίας για αποκλεισμό του Υπάτου Συμβουλίου των Ελλήνων Εθνικών (ΥΣΕΕ) από τα ανά έτος διεξαγόμενα Προμήθεια, εφέτος βρέθηκε τελικά η κουτοπόνηρη φόρμουλα του να γίνει η βρώμικη δουλειά με προσποιητή “αφέλεια” και μετάθεση ευθυνών από τον θύτη στο θύμα, έτσι ώστε ο αποκλεισμός να μπορεί να παρουσιασθεί ως δήθεν αυτο-αποκλεισμός.
Με ιεροτελεστίες και θεατρικά δρώμενα τιμούν τους αρχαίους θεούς
Η νεοσύστατη ομάδα υπό το όνομα “Προμηθεύς Πυρφόρος”, εφεξής διαχειριστής αυτόκλητος (και ελπίζουμε να είναι τέτοιος, αφού διαφορετικά στην όλη γελοιότητα θα ενεχόταν και ο ιδρυτής των Προμηθείων, Τρύφων Ολύμπιος, πράγμα που θα ήταν τουλάχιστον τραγικό) του ετήσιου θεσμού, έθεσε εφέτος ωμά και κυνικά ως όρο στον Ιεροπρακτικό μας Θίασο “Δελφύς”-ΥΣΕΕ το να συναινέσει στην ηθική κατάντια μιας κοινής τελετής με ανθρώπους που μας χωρίζει αξιακή, ηθική και ιδεολογική άβυσσος. Με τον προσφιλή σε όλους τους ρωμιούς ισοπεδωτισμό και την σαχλεπίσαχλη πλέον επίκληση ενός άνευ κριτηρίων δήθεν “ενωτικού” πνεύματος που αντικειμενικά εκβιάζει την συμπόρευση αλλά και συγχώνευση του ενάρετου με τον αχρείο, του αγωνιστή με τον απατεώνα και του άθεου ή αντιχριστιανού ή αντιεβραίου με τον ευσεβή πολυθεϊστή, οι αυτόκλητοι διαχειριστές των Προμηθείων έστειλαν τελεσίγραφο ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει δεκτός στις εκδηλώσεις “τους” ο σοβαρότερος και πολυπληθέστερος φορέας της Ελληνικής Εθνικής Θρησκείας ήταν να χαμηλώσει φυσικά και ηθικά, ποσοτικά και ποιοτικά και να δεχθεί δίπλα ως ισότιμες (!) τρεις μικρο-ομάδες που είναι τοις πάσιν γνωστό ότι δεν έχουν τις καλύτερες διαθέσεις απέναντί του». Τα συντεχνιακού τύπου προβλήματα και η γλώσσα που θυμίζει εσωτερικές διαμάχες συνδικαλιστικών οργανώσεων πλήττουν και τον χώρο των πιστών του πολυθεϊσμού.
Το ΥΣΕΕ που, εκτός των άλλων, αγωνίζεται για τη διεθνή αναγνώριση αρχαίων εθνικών θρησκειών από την Ευρώπη και την Αμερική, αυτοαποκαλείται, κάπως ηρωικά, ως «οι Ινδιάνοι της Ελλάδος». Στο σχετικό μανιφέστο το Συμβούλιο των Εθνικών τονίζει ότι «όπως και οι Ινδιάνοι της Αμερικής, έτσι κι εμείς, οι “Ινδιάνοι της Ελλάδος”, οι Εθνικοί Ελληνες, που αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε ζωντανή την παράδοση του τόπου μας, είμαστε θύματα της βίαιης εξάπλωσης του προσηλυτιστικού “μονοθεϊσμού”. Οπως και οι Ινδιάνοι της Αμερικής και δεκάδες άλλα έθνη του πλανήτη, έτσι και εμείς στην πραγματικότητα ποτέ δεν εκχριστιανιστήκαμε. Οπως και οι Ινδιάνοι της Αμερικής και δεκάδες άλλα έθνη του πλανήτη, έτσι και εμείς είδαμε τους θεσμούς μας να γεννιούνται μέσα από την κοσμοαντίληψή μας, μέσα από τη σχέση μας με την Φύση. Ετσι, μέσα από την δημοκρατία του Ολύμπου γεννήθηκε η άμεση δημοκρατία. Χιλιάδες χρόνια αργότερα, κάποιοι, ανάμεσά τους ο “άγιος” Αυγουστίνος και ο Ευσέβιος Καισαρείας ισχυρίστηκαν ότι αυτή η δημοκρατία ήταν “πολίτευμα του διαβόλου” (“civitas diaboli”)».
Όπως εξηγούν τα μέλη του ΥΣΕΕ ώστε το κοινό να μη συγχέει τη δική τους οργάνωση με τα Προμήθεια, «εμείς είμαστε η ιστορικά συνεχής και παραδεδομένη Ελληνική Εθνική Θρησκεία, δεν μιμούμαστε μια Χ ή Ψ φέτα της αρχαιότητας, δεν πάμε να ενώσουμε αιώνες στους οποίους μεσολαβεί κενό, δεν εφευρίσκουμε δεδομένα, δεν φιλολογούμε, δεν κάνουμε δρώμενα αλλά ιεροπραξίες, δεν ενδιαφερόμαστε για φεστιβαλισμούς, αδιαφορούμε για όλες τις ιδεολογίες της νεωτερικότητας, και, τέλος, συνομιλούμε μόνον με ομοειδείς Θρησκείες, δηλαδή Εθνικές και με την αρμόδια επί των θρησκειών αρχή του Νεοελληνικού κράτους».
Από τη δική του πλευρά, ο ιθύνων νους των Προμηθείων, Τρύφων Ολύμπιος, ο οποίος στο βιογραφικό του περιλαμβάνει εντυπωσιακά μεγάλο πνευματικό έργο καθώς και τον τίτλο του καθηγητή σε πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, δηλώνει απλώς ότι «η στροφή στην αρχαία Ελλάδα, όπως πιστεύουμε εμείς, είναι αναγκαίο άνοιγμα στο μέλλον. Η υιοθέτηση της αρχαίας κλασικής κοσμοαντιλήψεως μας μεταφέρει σε μια μελλοντική, προηγμένη κοινωνία η οποία σέβεται τον άνθρωπο, σέβεται τη φύση, δημιουργεί αρετή και ηθική και λύνει με σωφροσύνη τα βιοποριστικά προβλήματα των ανθρώπων δημιουργώντας μια κοινωνία της ευημερίας.
Τα Προμήθεια τελούνται στον άξονα της σύνδεσης του σήμερα με το προγονικό παρελθόν, δηλαδή τη μεταφορά των διαχρονικών αξιών που πρέσβευε ο αρχαίος ελληνικός κόσμος στη σύγχρονη πραγματικότητα. Τα Αττικά Διονύσια, τα Ανθεστήρια, τα Απολλώνια, τα Ηλιομέγιστα και οι τόσες άλλες αναβιώσεις συγκεντρώνουν πλέον όλο και περισσότερο κόσμο που διψά να γνωρίσει περισσότερα για την ελληνική κοσμοθέαση. Ενα “υπόγειο ρεύμα” σταθερής και διαρκούς συνειδητοποίησης διαπερνά ολόκληρη την ελληνική κοινωνία ανεξαρτήτως διαστρωμάτωσης ή επαγγελματικών, μορφωτικών και άλλων χαρακτηριστικών. Ένα “υπόγειο ρεύμα” που παίρνει σιωπηρά έκταση στην κοινωνική συνείδηση και πρακτική, το οποίο οι ιθύνοντες των καθεστηκυίων [σ.σ.: εσφαλμένος γραμματικός τύπος, αντί του ορθού “κατεστηκότων”] επικοινωνιακών μέσων αντιμετωπίζουν μέχρι στιγμής με αμηχανία και το οποίο οι πολιτικές δυνάμεις μόλις τώρα αρχίζουν ανεπαίσθητα να το υποψιάζονται».
Όσοι πιστοί προσέλθετε
Η προβολή που εξασφάλισε η φετινή τελετή των Προμηθείων ξεπέρασε για άλλη μία φορά τα σύνορα της Ελλάδας, εφόσον με τα δρώμενα στις παρυφές του Ολύμπου και τους πρωταγωνιστές τους ασχολήθηκαν εκτενώς μεγάλοι και έγκυροι δημοσιογραφικοί οργανισμοί όπως το Associated Press. Ο Τρύφων Ολύμπιος μιλά για μια μυσταγωγία, για κατάνυξη και συγκίνηση, για μια μοναδική ευκαιρία μέθεξης του κοινού «ψυχή τε και σώματι στον “καθαρμό” που επιφέρει η επαφή με το ελληνικό πνεύμα και έθος». Κατά τον οργανωτή τους, στα Προμήθεια «οι μετέχοντες ανταλλάσσουν γνώμες, τιμούν τους αρχαίους φιλοσόφους και μυούνται στο πατρογονικό πνεύμα των Ελλήνων μέσα από τα δρώμενα του Προμηθεϊκού δράματος και του Προμηθεϊκού Πυρός. Αυτά τα δύο αποτέλεσαν το μυθολογικό και ψυχολογικό υπόβαθρο της ελληνικής κοσμοθεάσεως και του ελληνικού πολιτισμού».
Τα Προμήθεια παρουσιάζονται σαν μια δυνάμει πανελλήνια γιορτή, στην οποία χωρούν όλοι, ακόμη και η αμφιλεγόμενη «Ομάδα Εψιλον» με την πολεμοχαρή της εμφάνιση, τις ασπίδες και τα δόρατα. Από μια άποψη, πρόκειται για ένα ρομαντικό κάλεσμα χωρίς διακρίσεις, κάτι σαν μια χίπικης φιλοσοφίας πρόσκληση επιστροφής στις ρίζες της ελληνικής ταυτότητας. Από την άλλη, όμως, το ΥΣΕΕ επιμένει σε μια επιθετική ρητορική, καθώς αντιμάχεται σταθερά και με πείσμα τη μονοπωλιακή συμπεριφορά της Ορθόδοξης Εκκλησίας και την επιρροή της στην ελληνική κοινωνία. Ανάμεσα στους δύο πόλους του πολυθεϊσμού αρχαιοελληνικής έμπνευσης, δηλαδή τους θιασώτες των Προμηθείων και εκείνους του Υπατου Συμβουλίου Ελλήνων Εθνικών, υπάρχει μέγα πλήθος μικρότερων ομάδων, με λατρευτικές προτιμήσεις σε εκείνη ή την άλλη θεότητα και, βέβαια, οι ανάλογες έριδες. Εάν, δε, το ρεύμα προς τον δωδεκαθεϊσμό διογκωθεί ακόμη περισσότερο, ίσως θα χρειαστεί μια ανώτερη δύναμη, κάτι σαν τη μεγαλοθυμία ή ακόμη και την οργή του Δία, για να υπάρξει ομόνοια μεταξύ των πιστών.