Χρήστος Τσιρογιάννης: «Ο Έλληνας αρχαιολόγος που ανακάλυψε το κλεμμένο αγγείο βρίσκεται “στην απέξω” από οίκους δημοπρασιών και Μουσεία», αναφέρει η εφημερίδα
Μερικές από τις σημαντικότερες υποθέσεις κλεμμένων αρχαιοτήτων – συμπεριλαμβανόμενης της υπόθεσης του ελληνικού αγγείου που αφαιρέθηκε από το Metropolitan Museum of Art της Νέας Υόρκης - έχουν έρθει στην επιφάνεια από έναν «εγκληματολόγο» αρχαιολόγο με έδρα το Κέιμπριτζ, ξεκινά το άρθρο με το οποίο η Wall Street Journal αποδίδει ένα ξεχωριστό φόρο τιμής στον 44χρονο Έλληνα Χρήστο Τσιρογιάννη, τον άνθρωπο που ζει στο εξωτερικό και ξεσκεπάζει κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας διεθνώς αλλά – για προφανείς λόγους - δεν είναι ιδιαίτερα αρεστός στο «σύστημα».
Μεγάλωσε περικυκλωμένος από αρχαιότητες. Ξεκίνησε τη δράση του στην Αθήνα του 2004 βοηθώντας εθελοντικά την ελληνική αστυνομία να εντοπίζει παράνομες αρχαιότητες, αναφέρει το άρθρο.
Και συνεχίζει: Τα επόμενα τέσσερα χρόνια εργάστηκε σε 178 υποθέσεις βρίσκοντας παράνομες αρχαιότητες ανά την Ελλάδα. Μεταξύ άλλων εργάστηκε για τον επαναπατρισμό αριστουργημάτων από το Μουσείο Γκετί σε μια υπόθεση που συνδύασε τα περισσότερα πρόσωπα που ήλεγχαν το παγκόσμιο εμπόριο.
Τώρα συγκαταλέγεται μεταξύ των αρχαιολόγων που παίζουν στρατηγικό ρόλο στο παγκόσμιο κυνήγι της κλεμμένης τέχνης. «Δεν άντεχα να βλέπω την πολιτιστική κληρονομιά να πέφτει λάφυρο…», αναφέρει μεταξύ άλλων στη Wall Street Journal ο Χρήστος Τσιρογιάννης, ο οποίος πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και ως πέρσι εργαζόταν ως ερευνητής στη δίωξη αρχαιοκαπηλείας στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης. «Οι άνθρωποι πρέπει να ξέρουν όλη την αλήθεια πίσω από αυτά τα αντικείμενα, όχι αυτό που τα Μουσεία κι η αγορά θέλουν να παρουσιάσουν», αναφέρει στην WSJ.
Αφ’ ότου ένα ιταλικό δικαστήριο εξέδωσε καταδικαστική απόφαση για τον art dealer Τζιάκομι Μέντιτσι το 2004 σε σχέση με κλεμμένες αρχαιότητες, ο Χρήστος Τσιρογιάννης, όπως αναφέρει η εφημερίδα, κατάφερε να εξασφαλίσει άδεια από την ιταλική και την ελληνική κυβέρνηση ώστε να έχει πρόσβαση στα κατασχεμένα φωτογραφικά του αρχεία: Φωτογραφίες Polaroid που καταλογογραφούσαν τα χιλιάδες λαθραία αντικείμενα. Από τότε ο Χρήστος Τσιρογιάννης έχει ταυτοποιήσει – το λιγότερο – 1.100 αντικείμενα, 300 εκ των οποίων χοντρικά κατάφερε αργότερα να επαναπατρίσει στην Ιταλία και την Ελλάδα από Μουσεία, γκαλερί και οίκους δημοπρασιών.
«Ο Χρήστος είναι “στην απ’έξω” από οίκους δημοπρασιών και δίνει στους dealers και τους επιμελητές λόγους να κάνουν μια … παύση προτού προχωρήσουν σε αγορές» λέει στην εφημερίδα η Lynda Albertson, γενική διευθύντρια της ΄Ενωσης κατά της Αρχαιοκαπηλείας. Σύμφωνα με τα όσα η ίδια δηλώνει στην εφημερίδα, μπορεί να επιβεβαιώσει ότι πέρσι – το λιγότερο – 14 φορές οι έρευνές του ΄Ελληνα αρχαιολόγου ανάγκασαν διεθνείς οίκους δημοπρασιών να αποσύρουν αντικείμενα. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα αντικείμενα αυτά επιστράφηκαν αργότερα στις χώρες τους, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Χρήστου Τσιρογιάννη. Οι οίκοι Sotheby’s και Christie’s, ωστόσο, αρνήθηκαν να κάνουν σχόλιο επ’ αυτού στην εφημερίδα.
Και είναι αυτό το «παιχνίδι αντιστοίχησης» που βοήθησε τον Χρήστο Τσιρογιάννη να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο 2.300 ετών κρατήρας ο οποίος αποδίδεται στον κορυφαίο ΄Ελληνα καλλιτέχνη της εποχής του, Πύθωνα, που ανασκάφθηκε λαθραία στην Καμπανία της Ιταλίας (όπου υπήρχαν αρχαίες ελληνικές αποικίες) από τύμβο στα μέσα της δεκαετίας του ’70 και που αργότερα εντοπίστηκε στα αρχεία Μέντιτσι, ήταν ταυτόσημος με το αγγείο που φιγουράριζε στις προθήκες του Metropolitan Museum of Art αφ’ ότου πουλήθηκε έναντι 90.000 δολαρίων σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s το 1989.
Ο Χρήστος Τσιρογιάννης ανέφερε ότι είχε κάνει επανειλημμένες κρούσεις στο ΜΕΤ για το γεγονός χωρίς να λάβει απάντηση. Την περασμένη χρονιά είχε ενημερώσει τις ιταλικές αρχές και την Interpol. Τελικά εισακούστηκε στην επόμενη κρούση που έκανε στον βοηθό εισαγγελέα της Νέας Υόρκης, Μάθιου Μπογδάνος, το γραφείο του οποίου εξέδωξε ένταλμα για τον κρατήρα. Τα υπόλοιπα είναι λίγο – πολύ γνωστά. Το Metropolitan απέσυρε το αγγείο και το προσκόμισε στο εισαγγελικό γραφείο.
Παρ’ όλες τις προσπάθειές του, ο Χρήστος Τσιρογιάννης αναφέρει στη Wall Street Journal ότι το κυνήγι των παράνομων αρχαιοτήτων βρίσκεται «στα σπάργανα» διότι ελάχιστα Μουσεία και Πανεπιστήμια έχουν προσλάβει in – house προσωπικό που να μπορεί να διδάξει νεαρούς επιμελητές και συλλέκτες πώς να αποφύγουν να αγοράζουν κλεμμένες αρχαιότητες.
«Ο πολιτισμός “πουλιέται”», καταλήγει «κι όποιος αντιτίθεται, πολλές φορές αγνοείται ή περιθωριοποιείται αλλά η ηθική ανταμοιβή είναι το δικό μου κίνητρο».