Πριν από οκτώ χρόνια ήταν εκείνο το ασχημούλικο κοριτσάκι. Μια 11χρονη, η Μύρτις, που έζησε στην Αθήνα του 5ου αι. π.Χ. και πέθανε από τον τυφοειδή πυρετό όπως και πολλοί συμπολίτες της κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Το κρανίο της βρέθηκε σε εξαιρετική κατάσταση στις ανασκαφές του μετρό στον Κεραμεικό. Κι αυτό ήταν η αφορμή για να γίνει η ανασύνθεση του προσώπου της με πρωτοβουλία του καθηγητή Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μανώλη Παπαγρηγοράκη, που παρουσιάστηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Τώρα, είναι η σειρά της Αυγής. Εζησε 9.000 χρόνια πριν, στο σπήλαιο της Θεόπετρας στα Τρίκαλα, όπου βρέθηκε. Ηταν 18-25 ετών και «το όνομά της αποδίδει την αυγή του σημερινού πολιτισμού», λέει η Νίνα Κυπαρίσση-Αποστολίκα, διευθύντρια των ανασκαφών της Θεόπετρας. Είχε ύψος 1,57 μ. και, σύμφωνα με την ανθρωπολογική εξέταση, είχε αναιμία ή σκορβούτο, καθώς και κάποιο ενδοκρινολογικό ή και μεταβολικό πρόβλημα.
Επτά χρόνια ερευνούσαν το σπήλαιο και τότε ακριβώς εντόπισαν πρώτη φορά μια αδιατάρακτη ταφή στη θέση εναπόθεσής της. «Η Μεσολιθική περίοδος γενικότερα είχε ελάχιστα έως τότε εντοπιστεί στον ελλαδικό χώρο· και για τη Θεσσαλία ειδικότερα, κοιτίδα του νεολιθικού πολιτισμού, υπήρχαν διατυπωμένες απόψεις στη βιβλιογραφία ότι δεν υπήρξε αυτό το background. Ο εντοπισμός στη στρωματογραφία (stratigraphy) ειδικής επίχωσης μεταξύ Παλαιολιθικής και Νεολιθικής, που την αποδώσαμε στη Μεσολιθική, αλλά κυρίως η ανεύρεση της ίδιας της ταφής επιβεβαίωσε την αδιαμφισβήτητη παρουσία του μεσολιθικού ανθρώπου στη Θεσσαλία».
Στο σπήλαιο βρέθηκαν αργότερα ακόμη δύο ταφές της ίδιας περιόδου, όμως για το εύρημα που βρέθηκε πρώτο και διατηρούνταν σε άριστη κατάσταση αποφασίστηκε να προχωρήσει η ανάπλασή του για διδακτικούς λόγους. Ζητήθηκε η συνεργασία του έμπειρου δρος Μ. Παπαγρηγοράκη και, σε λίγες ημέρες, στις 19 του μηνός, θα παρουσιαστεί η ανάπλαση της μορφής της κεφαλής σε ειδική ημερίδα στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Η μεσολιθική ταφή της Αυγής βρέθηκε το 1993. Το κεφάλι ήταν όρθιο κοιτάζοντας εμπρός, ενώ το σώμα «έβλεπε» προς την είσοδο του σπηλαίου. Τα χέρια και τα πόδια ήταν διπλωμένα στο στήθος και στην κοιλιά. Η κ. Κυπαρίσση (επίτιμη διευθύντρια της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας) εξηγεί τι ακολούθησε. Ο συντηρητής Πάνος Πολυδωρόπουλος «σταθεροποίησε και ακινητοποίησε άμεσα με γάζες, εμποτισμένες με ειδικό υγρό, τα οστά του προσώπου που είχαν υποστεί μικρή βλάβη κατά την ανασκαφή, προτού προχωρήσουμε στην πλήρη ανασκαφή και αποκάλυψη της ταφής». Το βράδυ σκεπάστηκε με ένα κουτί από πλεξιγκλάς για όσο διάστημα χρειάστηκε να ολοκληρωθεί η ανασκαφή και η αποκόλλησή της. Ενα ξύλινο κουτί κατασκευάστηκε για την ταφή, αφού προηγουμένως μια λαμαρίνα «πέρασε» από κάτω ώστε να αποκολληθεί και να μεταφερθεί πάνω της, για να διατηρήσει τη στάση και εικόνα που είχε όταν αποκαλύφθηκε.