Η Πανδώρα (παν + δώρα) είναι αρχετυπική μορφή της Ελληνικής μυθολογίας, όπου αναφέρεται ως η πρώτη θνητή γυναίκα, αιτία όλων των δεινών κατά τον Ησίοδο και αντίστοιχη της βιβλικής Εύας. Ο μύθος της Πανδώρας, όχι τόσο ως αρχετυπικής μορφής, μητέρας όλων των γυναικών, αλλά ως αιτίας όλων των παθών, λόγω της περιέργειάς της, έχει κάνει το γύρο του κόσμου.
Από ανοησία, περιέργεια ή σκόπιμα, η Πανδώρα σύμφωνα με το μύθο αποδέσμευσε και σκόρπισε στην ανθρωπότητα όλα τα δεινά και τις ασθένειες που ήταν κρυμμένες σε ένα πιθάρι — το οποίο κατά λάθος καθιερώθηκε να αναφέρεται ως «κουτί». Όμως στην πραγματικότητα το κουτί ήταν ένα βάζο. Η λάθος μετάφραση συνεχίζεται ακόμα και σήμερα.
Στην ελληνική μυθολογία, η Πανδώρα ήταν η πρώτη γυναίκα στη γη και το «κουτί» ήταν, στην πραγματικότητα, ένα μεγάλο βάζο που περιείχε όλα τα κακά του κόσμου. Οι θεοί της έδωσαν πολλά δώρα: η Αφροδίτη έδωσε την ομορφιά της, ο Απόλλωνας της έδωσε το ταλέντο για τη μουσική, ο Ερμής της έδωσε ομιλία και η Αθηνά τα ρούχα της. Όταν η Πανδώρα άνοιξε τον πίθο με όλα τα δεινά του κόσμου και κατάλαβε ότι συμβαίνει κάτι ολέθριο το έκλεισε γρήγορα, Μέσα στον πίθο είχε μείνει μόνο η ελπίδα, η προσδοκία.
Η λέξη που χρησιμοποιείται στην μυθολογία για να περιγράψει το δοχείο ήταν «πίθος» – δηλαδή ένα μεγάλο βάζο, μερικές φορές στο μέγεθος ενός μικρού προσώπου. Πίθος χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση κρασιού, ελαιολάδου, καθώς επίσης και τελετουργικά ως δοχείο για τα ανθρώπινα σώματα που ήταν έτοιμα για ταφή.
Η Πανδώρα και ο μύθος της διαφυγής των κακών και των καταστροφών του κόσμου, απεικονίστηκε από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα σε εκατοντάδες έργα τέχνης. Κρατώντας το κουτί της και συνεχίζοντας την παρεξήγηση μέσα στους αιώνες.