Αρκετές πόλεις της Ελλάδας έχουν λάβει τα ονόματά τους βάσει κάποιου μύθου της αρχαιότητας. Κάτι τέτοιο συνέβη με την Αθήνα, η οποία -αν η διαμάχη των θεών είχε εξελιχθεί διαφορετικά- θα μπορούσε να ονομάζεται Ποσειδωνία.
Η διαμάχη Αθηνάς- Ποσειδώνα
Σύμφωνα με την αττική παράδοση, η Αθηνά και ο Ποσειδώνας μάλωσαν γιατί καθένας τους επιθυμούσε να κάνει δικιά του την πόλη της Αθήνας. Έτσι, οι δύο αντίπαλοι, με τη συνοδεία των υπόλοιπων θεών, ανέβηκαν στο βράχο της Ακρόπολης για να μονομαχήσουν. Μαζί τους παρίστατο και ο τότε βασιλιάς της Αθήνας, ο Κέκροπας, που παρακολουθούσε τον αγώνα. Μετά το πέρας του, οι θεοί θα αποφάσιζαν ποιος ήταν ο ικανότερος να αναλάβει υπό την προστασία του την πόλη.
Ο Πσειδώνας, λοιπόν, γεμάτος αυτοπεποίθηση, αποφάσισε να κάνει ο ίδιος την αρχή αφού ήταν σίγουρος για τη νίκη του. Έτσι, χτύπησε με την τρίαινά του το έδαφος και αμέσως ξεχύθηκε νερό. Ευχαριστημένος όπως ήταν από το αποτέλεσμα, στράφηκε στην Αθηνά περιμένοντας να δει τι θα έκανε εκείνη.
Η Αθηνά τότε, χτύπησε δυνατά με το πόδι της, κοντά στα σημάδια που είχε αφήσει η τρίαινα του Ποσειδώνα και αμέσως ξεπρόβαλε μια ελιά γεμάτη καρπούς. Ήταν η πρώτη ελιά του κόσμου!
Το αποτέλεσμα της διαμάχης
Κάπως έτσι τελείωσε η διαμάχη και ο Δίας έδωσε διαταγή στους θεούς να συγκρίνουν τα δυο δώρα και να αποφασίσουν το καλύτερο. Σημαντικός ήταν βέβαια ο ρόλος του βασιλιά Κέκροπα, ο οποίος, κοιτάζοντας γύρω του, παρατήρησε πως υπήρχε άφθονο νερό από τη θάλασσα που περικύκλωνε την πόλη. Κατάλαβε λοιπόν πως το δώρο του Ποσειδώνα δεν ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο. Αντίθετα, η ελιά της Αθηνάς ήταν η πρώτη που φύτρωσε ποτέ στη χώρα και θα μπορούσε να θρέψει τους κατοίκους. Έτσι, νίκησε η Αθηνά και η πόλη ονομάστηκε Αθήνα προς τιμήν της.
Το ΕρέχθειοΟι Αθηναίοι, θέλοντας να συμβιβάσουν τους δύο αντίπαλους θεούς, τους αφιέρωσαν ένα ιερό κάτω από την ίδια στέγη. Έτσι, χτίστηκε το Ερέχθειο.
Είναι χαρακτηριστικό πως οι Αθηναίοι κατασκεύασαν το ιερό ώστε να έχει άμεση σύνδεση με το μύθο. Για το λόγο αυτό, στο πρόπυλο του ναού, στο σημείο μάλιστα που ο Ποσειδώνας χτύπησε με την τρίαινά του, υπάρχει ένα άνοιγμα. Λέγεται πως οι Αθηναίοι άφησαν το συγκεκριμένο άνοιγμα στο δάπεδο για να τους υπενθυμίζει τη διαμάχη μεταξύ των δύο θεών.
Το άνοιγμα στο δάπεδο ~ Πηγή εικόνας: sch.gr
Από την άλλη, στο δυτικό τμήμα του Ερεχθείου, βρισκόταν το Πανδρόσειον, ιερό αφιερωμένο στην Πάνδροσο. Στο σημείο εκείνο, υπήρχε η ιερή ελιά της Αθηνάς. Λέγεται μάλιστα πως οι Πέρσες, όταν κατέλαβαν την Ακρόπολη, έκαψαν το δέντρο αλλά εκείνο ξαναφύτρωσε με θαυμαστό τρόπο την επόμενη μέρα.
Η ιερή ελιά ~ Πηγή εικόνας: sch.gr
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο
Κακριδής Ι.Θ. &Ρούσσος Ε. Ν. (2021). Ελληνική μυθολογία. Δωδεκάθεο. Αθηνά, Ποσειδώνας, Δήμητρα. Απόλλων, Άρτεμις, Ερμής, Άρης, Αφροδίτη. Τόμος Γ’. Αθήνα: Τα Νέα, mixanitouxronou, maxmag.gr