Το χέρι του Ηρακλή είναι το όνομα που δόθηκε σε ένα τεράστιο κομμάτι ενός αρχαίου αγάλματος που ανακαλύφθηκε από τους αρχαιολόγους στο Αμμάν, την πρωτεύουσα της Ιορδανίας.
Αυτό το θραύσμα πιστεύεται ότι ήταν κάποτε μέρος ενός κολοσσιαίου μαρμάρινου αγάλματος του ημίθεου Ηρακλή, όπως βρέθηκε στη θέση του Ρωμαϊκού Ναού του Ηρακλή. Εκτός από αυτό το χέρι (ή ακριβέστερα, τα τρία δάχτυλα του χεριού), το άλλο κομμάτι του αγάλματος που έχει απομείνει είναι ο αγκώνας του. Το χέρι του αγάλματος και ο αγκώνας του μπορούν να τα δουν όσοι επισκέπτονται το Ναό του Ηρακλή στο Αμμάν σήμερα.
Μνημειακά αγάλματα που γέμισαν την αρχαία πόλη του Αμμάν
Κατά τον 1ο αιώνα π.Χ., η περιοχή της σημερινής Ιορδανίας περιήλθε στη Ρωμαϊκή κυριαρχία. Εκείνη την εποχή, το Αμμάν ήταν μία από τις δέκα πόλεις της Δεκάπολης και ήταν γνωστό με το Ελληνικό του όνομα ως Φιλαδέλφεια. Κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, η οποία διήρκεσε περίπου τέσσερις αιώνες, χτίστηκαν πολλά δημόσια μνημεία στο Αμμάν. Μερικά από αυτά είναι το Ρωμαϊκό Θέατρο και το Ρωμαϊκό Ωδείο όπου υπάρχουν στην πόλη σήμερα.
Ναός του Ηρακλή
Ένα άλλο κτίριο, ο Ναός του Ηρακλή, χτίστηκε επίσης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αν και δεν έχει διατηρηθεί τόσο καλά όσο οι άλλες δύο προαναφερθείσες κατασκευές. Χτίστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μάρκου Αυρήλιου, και ο ναός δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, καθώς μόνο ένα μέρος της δομής ήταν στολισμένο με κίονες, ενώ το υπόλοιπο έμεινε γυμνό.
Ερείπια του Ναού του Ηρακλή στο Αμμάν
Τα τμήματα του ναού που έχουν επιβιώσει έχουν δώσει στους μελετητές κάποιες πληροφορίες σχετικά με το μνημείο. Για παράδειγμα, το τμήμα του ναού όπου είχαν στηθεί οι κίονες είναι η στοά. Αυτές οι στήλες, έξι συνολικά, θα είχαν αρχικά ύψος περίπου 10 μ. Οι κίονες είχαν πέσει με την πάροδο των αιώνων και επισκευάστηκαν το 1993. Επιπλέον, έχει μετρηθεί η περιοχή που καλύπτει ο ναός. Με αυτές τις πληροφορίες, κατασκευάστηκε ένα μοντέλο του ναού και σήμερα εκτίθεται στο Αμερικανικό Κέντρο Ανατολικών Ερευνών (ACOR) στο Αμμάν.
Πρότυπο του ναού του Ηρακλή. ACOR, Ιορδανία
Ένας χώρος πιο αρχαίος και από τους αρχαίους!
Ο Ναός του Ηρακλή χτίστηκε στη θέση ενός παλαιότερου ναού αφιερωμένου σε έναν ιθαγενή θεό. Μέσα στην περιοχή όπου βρίσκεται το εσωτερικό ιερό του ναού, υπάρχει ένα γυμνό κομμάτι βράχου που έχει μείνει εκτεθειμένο. Έχει προταθεί ότι αυτό μπορεί να ήταν ο ιερός βράχος που ήταν το επίκεντρο του 9 ου αιώνα π.Χ.. Ammonite Temple of Milcom (γνωστός επίσης ως Μολώχ ή Μολόχ).
Πού βρίσκεται ο υπόλοιπος Ηρακλής;
Εκτός από το χέρι και τον αγκώνα του αγάλματος, βρέθηκαν επίσης και αρκετά νομισμάτα στον χώρο, ενώ παραμένει το ερώτημα, πού βρίσκεται ο υπόλοιπος Ηρακλής; Και μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι πρόκειται ένα άγαλμα του Ηρακλή; Ακόμη και οι ίδιοι οι ειδικοί δεν είναι απόλυτα βέβαιοι αν ο ναός στο Αμμάν ήταν πράγματι αφιερωμένος στον Ηρακλή. Παρ 'όλα αυτά, δεδομένου ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός νομισμάτων που φέρουν την εικόνα του Ηρακλή και έχουν βρεθεί στην κάτω πόλη, εικάζεται ότι ο ναός ήταν μάλλον αφιερωμένος σε αυτόν και το χέρι πιθανότατα ήταν μέρος ενός αγάλματος του ημίθεου.
Ένα από τα μεγαλύτερα αγάλματα
Με βάση τα τρία δάχτυλα και τον αγκώνα, εκτιμήθηκε ότι το πλήρες άγαλμα του Ηρακλή θα είχε ύψος 43 πόδια (13 μέτρα), γεγονός που θα το καθιστούσε ένα από τα μεγαλύτερα μαρμάρινα αγάλματα που έχουν σμιλευτεί στην ιστορία. Έχει προταθεί επίσης ότι το άγαλμα του Ηρακλή κατέρρευσε τελικά ως αποτέλεσμα ενός καταστροφικού σεισμού, που έπληξε την περιοχή. Το άγαλμα πιθανότατα θα είχε κατακερματιστεί και τα κομμάτια θα επαναχρησιμοποιήθηκαν από τους ντόπιους για άλλους σκοπούς. Έτσι, το μόνο που απομένει σήμερα από αυτό το κολοσσιαίο άγαλμα είναι τα τρία δάχτυλά του και ένας από τους αγκώνες του.