Της Γεωργίας Τζαγκαράκη
Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από την περίοδο που σχεδόν όλοι οι Έλληνες ασχολούνταν με τις ανασκαφές στην Αρχαία Αμφίπολη. Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα της εποχής ήταν η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη καθώς και οι συνεργάτες ενώ και το ενδιαφέρον είχε στραφεί στον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Οι θεωρίες όπως είναι λογικό έδιναν και έπαιρναν και μαζί με αυτές και μια αέναη διαμάχη μεταξύ πολιτικών στρατοπέδων. Όλα αυτά είχαν κάνει το θέμα της Αμφίπολης το πιο καυτό θέμα της πολιτικής αλλά και δημοσιογραφικής ατζέντας.
Σαν κερασάκι στη τούρτα του ελληνικού διχασμού λειτούργησε η κρίση και τα μνημόνια από τα οποία ταλάνιζαν εκείνη τη περίοδο τη χώρα μας. Έτσι ήταν δεδομένο πως ο τύμβος Κάστα θα γινόταν το μήλον της έριδος σε μια χώρα που ήδη βρισκόταν σε μια πραγματικά δύσκολη κατάσταση.
Η ανάγκη για την επιβεβαίωση που θα έδειχνε πως η Αμφίπολη έκρυβε στα σπλάχνα της το τάφο του μεγάλου στρατηλάτη ήταν τόσο έντονη που τελικά οδήγησε σε τεράστια λάθη.
Τα πραγματικά ευρήματα
Οι προσδοκίες τελικά δεν επιβεβαιώθηκαν και αυτό είχε ως αποτέλεσμα ίσως να υποτιμηθούν τα πραγματικά ευρήματα, τα οποία ήταν συγκλονιστικά. Μεταξύ άλλων οι Σφίγγες, οι Καρυάτιδες αλλά και η σκηνή της αρπαγής της Περσεφόνης, η οποία γέννησε νέες θεωρίες σχετικά με το μεγάλο μυστικό.
Σχεδόν ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα κοιτούσε τα ευρήματα εκστασιασμένη, φυσικά όμως υπήρχε και η άλλη πλευρά, όπως σε όλα τα πράγματα της ζωής. Οι επικριτές «φώναζαν» πως καμία ανακάλυψη και καμία ιστορική γνώση δεν φανερώθηκε κάτω από τα χώματα της Αμφίπολης. Ο ακαδημαϊκός Βασίλης Πετράκος μάλιστα ανέφερε πως οι ανακαλύψεις λειτουργούν σαν το όποιο του λαού καθώς «είναι μια άτεχνα σκηνοθετημένη ιστορία για να διασπαστεί η προσοχή των Ελλήνων από τα οικονομικά μέτρα».
Οι αναλύσεις των σκελετών
Σύμφωνα με τη Κατερίνα Περιστέρη οι πέντε σκελετοί που βρέθηκαν στο τάφο ανήκουν σε μια γυναίκα άνω των 60 ετών, σε δυο άνδρες μεταξύ 35 και 45 ετών, σε ένα βρέφος και σε έναν ακόμη άνδρα που είχε αποτεφρωθεί.
Η επιγραφή που σύμφωνα με την αρχαιολόγο δίνει την απάντηση
«Παρέλαβον Ηφαιστίωνος» αυτή η επιγραφή, το μονόγραμμα του Αντιγόνου του Μονόφθαλμου καθώς και τα νομίσματα δείχνουν πως το μνημείο ανήκει στον Ηφαιστίωνα, στενό φίλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η χρονολόγηση των ευρημάτων καθώς και η ταυτοποίηση των σκελετών βρίσκονται υπό αμφισβήτηση, όπως και είναι το φυσιολογικό σε μια τέτοια κατάσταση.
Αυτό που έχει πραγματική σημασία όμως, στα μάτια των απλών ανθρώπων που δεν έχουν κανένα απολύτως όφελος από τις ανασκαφές της Αμφίπολης, είναι πως τελικά αυτό θα μπορούσε να είναι η μικρογραφία της ελληνικής κοινωνίας.
Θεωρίες συνωμοσίας, πολιτικές σκοπιμότητες, αέναες μάχες συμφερόντων και άνθρωποι που ενώ τους δείχνεις το δάσος εκείνοι κοιτάζουν το δάχτυλο.