Εικόνα © Αρχαία Ελληνικά
Τα μουσεία όλου του κόσμου είναι γεμάτα από φακούς κάθε είδους, παρόλα αυτά για δεκαετίες οι αρχαιολόγοι τους θεωρούσαν σαν διακοσμητικά αρχιτεκτονικών μελών ή κοσμήματα. Κανείς δεν τολμούσε να υποστηρίξει το αυτονόητο.
Το πρώτο αντικείμενο που θεωρήθηκε φακός είναι ο “Laynard lens” που ανακάλυψε ο Austen Henry Layard (1817-1894) και από αυτόν πήρε το όνομα του.Ο Laynard είχε ήδη αποκτήσει φήμη με την ανασκαφή της αρχαίας Νινευή το 1849, την επόμενη χρονιά στην ανασκαφή της γειτονικής Νιμρούντ βρήκε τον φακό, που χρονολογήθηκε γύρω στο 700 π.Χ.
Παρόλες τις ατέλειες του ο “Laynard lens” και τις πολλές αντιρρήσεις αν πράγματι είχε χρήση φακού, είναι πολύ σημαντικός καθώς θεωρήθηκε για πολλά χρόνια ο πρώτος ιστορικά φακός και έδωσε αφορμή για να αντιμετωπίζονται πολύ διαφορετικά τέτοιου είδους αντικείμενα, όπου κι αν ανακαλύπτονταν.
Φακούς και μάλιστα σε μεγάλο αριθμό φαίνεται να περιείχε η συλλογή των αντικειμένων του Schliemann από την αρχαία Τροία που χάθηκε μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Κυρτοί φακοί έχουν ανακαλυφθεί στις ανασκαφές στην Καρχηδόνα.