Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Επίκουρος (341 π.Χ. – 270 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και ότι ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, η οποία ονομαζόταν Κήπος του Επίκουρου. Θεωρείται μια από τις πιο γνωστές σχολές της ελληνικής φιλοσοφίας. Ο Επίκουρος πίστευε πως η ευτυχία μπορεί να κατακτηθεί μέσω ορισμένων βασικών αποκτημάτων. Ποια είναι όμως αυτά;

Ακολουθεί η επικούρεια λίστα αποκτημάτων:

Ι. Φιλία

Επιστρέφοντας στην Αθήνα το 306 π.Χ., ο Επίκουρος στην ηλικία των 35, επέλεξε μια ασυνήθιστη κατοικία. Εντόπισε μια μεγάλη οικία λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, στον δήμο της Μελίτης, μεταξύ αγοράς και λιμανιού στον Πειραιά, και μετακόμισε εκεί με μια παρέα φίλων. Ο Επίκουρος παρατήρησε ότι: «Από όσα παρέχει η σοφία για την ευτυχία της ζωής συνολικά, το κατά πολύ πιο σημαντικό είναι η απόκτηση φίλων».Τέτοια ήταν η προσήλωση του στην ευχάριστη παρέα, ώστε ο Επίκουρος συνιστούσε να προσπαθεί κανείς να μην τρώει ποτέ μόνος:

«Προτού φας ή πιεις οτιδήποτε, σκέψου προσεκτικά με ποιον τρως ή πίνεις παρά τι τρως και τι πίνεις: το να τρέφεσαι χωρίς κάποιο φίλο θυμίζει τη ζωή λέοντα ή λύκου».

Δεν υπάρχουμε παρά μόνο αν υπάρχει κάποιος που διαπιστώνει την ύπαρξη μας, όσα λέμε δεν έχουν νόημα μέχρι να τα καταλάβει κάποιος. Ο Επίκουρος, διακρίνοντας την κρυφή μας ανάγκη, αναγνώρισε πως μια χούφτα πραγματικοί φίλοι μπορούσαν να παρέχουν την αγάπη και το σεβασμό που πιθανόν να μην επιτύγχανε μια ολόκληρη περιουσία.

ΙI. Ελευθερία

Ο Επίκουρος και οι φίλοι του εισήγαγαν μια δεύτερη ριζοσπαστική καινοτομία. Προκειμένου να μην αναγκάζονται να δουλεύουν για άτομα που δεν συμπαθούσαν και να είναι υπόλογοι σε δυνητικά ταπεινωτικές ιδιοτροπίες, αποσύρθηκαν από τις εμπορικές δραστηριότητες των Αθηνών («πρέπει να ελευθερώσουμε τον εαυτό μας από το κάτεργο της καθημερινής ρουτίνας και της πολιτικής») και ξεκίνησαν κάτι που θα μπορούσε να περιγραφεί ακριβέστερα ως κοινόβιο, αποδεχόμενοι έναν απλούστερο τρόπο ζωής με αντάλλαγμα την ανεξαρτησία. Θα διέθεταν λιγότερα χρήματα αλλά δε θα αναγκάζονταν ποτέ ξανά να ακολουθήσουν τις διαταγές απεχθών ανωτέρων. Έτσι αγόρασαν έναν κήπο κοντά στο σπίτι, άρχισαν να καλλιεργούν διάφορα λαχανικά και αγκινάρες. Διαιτολόγιο όχι πολυτελές, ούτε άφθονο,αλλά γευστικό και θρεπτικό.

ΙΙΙ. Σκέψη

Υπάρχουν ελάχιστες καλύτερες γιατρειές για το άγχος από τη σκέψη. Γράφοντας ένα πρόβλημα ή αναφέροντάς το σε μια κουβέντα, επιτρέπουμε να αναδειχθούν οι ουσιαστικές πλευρές του. Και γνωρίζοντας τον χαρακτήρα του, απομακρύνουμε, αν όχι το ίδιο το πρόβλημα, τουλάχιστον τα δευτερεύοντα, επιβαρυντικά χαρακτηριστικά του: τη σύγχυση, τη μετατόπιση, την έκπληξη.

Στον Κήπο -όπως έγινε γνωστή η κοινότητα του Επίκουρου- η διαδικασία της σκέψης ενθαρρυνόταν ιδιαίτερα. Πολλοί από αυτούς τους φίλους ήταν συγγραφείς. Στα κοινά δωμάτια του σπιτιού στη Μελίτη και στον κήπο με τα λαχανικά, πρέπει να υπάρχουν συνεχείς ευκαιρίες για την εξέταση προβλημάτων με ανθρώπους ευφυείς που συμμεριζόταν τα ίδια ιδανικά.

Ο Επίκουρος ενδιαφερόταν ιδιαίτερα ώστε εκείνος και οι φίλοι του να μάθουν να αναλύουν τις αγωνίες τους με το χρήμα, την αρρώστια, τον θάνατο και το υπερφυσικό. Αν κάποιος σκεφτόταν λογικά το θέμα της θνησιμότητας, θα μπορούσε, όπως υποστήριζε ο Επίκουρος, να συνειδητοποιήσει ότι μετά το θάνατο δεν υπήρχε τίποτα πέρα από τη λήθη, και πως

«αδίκως θλιβόμαστε περιμένοντας ένα πράγμα που σαν το’χουμε δίπλα μας δεν μας ενοχλεί».

Είναι άσκοπο να θορυβείται κανείς προκαταβολικά για μια κατάσταση που δεν θα βιώσει ποτέ:

«Γιατί τίποτα μέσα στη ζωή δεν είναι φοβερό για όποιον έχει στ’ αλήθεια κατανοήσει ότι τίποτε φοβερό δεν υπάρχει στο να μη ζει κανείς.»

Η νηφάλια ανάλυση ηρεμούσε το μυαλό. Απέτρεπε τους φίλους τους Επίκουρους από το να ρίχνουν κλεφτές ματιές στις δυσκολίες που θα τους στοίχειωναν στο αστόχαστο περιβάλλον πέραν του Κήπου.

Φυσικά ο πλούτος είναι απίθανο να κάνει κάποιον δυστυχή. Όμως ο πυρήνας του επιχειρήματος του Επίκουρου είναι πως αν διαθέτουμε χρήματα δίχως φίλους, ελευθερία και μια μοναδική ανάλυση της ζωής μας, δεν θα είμαστε ποτέ αληθινά ευτυχισμένοι. Και αν τα διαθέτουμε αλλά στερούμαστε πλούτου, δεν θα είμαστε ποτέ δυστυχισμένοι. Για να τονίσει τι είναι απαραίτητο για την ευτυχία και τι θα μπορούσε να αποποιηθεί δίχως ιδιαίτερη στεναχώρια κάποιος που στερείται την ευμάρεια λόγω κοινωνικής αδικίας ή οικονομικών δυσκολιών, ο Επίκουρος διαίρεσε τις ανάγκες μας σε τρεις κατηγορίες : Από τις επιθυμίες, ορισμένες είναι φυσικές και αναγκαίες, ορισμένες είναι φυσικές αλλά όχι αναγκαίες, και, τέλος, ορισμένες άλλες δεν είναι ούτε φυσικές ούτε αναγκαίες.

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ

Φυσικά και αναγκαία
Φίλοι / Ελευθερία / Σκέψη

Φυσικά και όχι αναγκαία
Μεγάλο σπίτι / Ιδιωτικά λουτρά / Συμπόσια / Υπηρέτες / Ψάρι, κρέας

Ούτε φυσικά, ούτε αναγκαία
Φήμη / Εξουσία

Ο τριμερής διαχωρισμός του Επίκουρου υπονοούσε – καίρια για όσους δεν μπορούν να βγάλουν χρήματα ή φοβούνται μην τα χάσουν – ότι η ευτυχία βασιζόταν σε ορισμένα περίπλοκα ψυχολογικά αγαθά αλλά ήταν σχετικά ανεξάρτητη από τα υλικά, πέρα από τα μέσα για την αγορά μερικών ζεστών ενδυμάτων, μιας κατοικίας και τροφής – μια ομάδα προτεραιοτήτων σχεδιασμένη να προκαλέσει σκέψεις σε όσους είχαν εξισώσει την ευτυχία με την πραγμάτωση μεγάλων οικονομικών σχεδίων, και τη δυστυχία με το φτωχικό εισόδημα.

“Μια σκέτη σούπα σου δίνει ίση ευχαρίστηση με ένα πολυτελές γεύμα, όταν έχει φύγει όλο το δυσάρεστο αίσθημα από την έλλειψη.”

“Τίποτα δεν ικανοποιεί τον άνθρωπο που δεν ικανοποιείται με τα λίγα.”

“Δεν ελευθερώνουν τη ψυχή από την ταραχή και δεν φέρνουν την αληθινή χαρά τα αμέτρητα πλούτη.”

Στην σημερινή πραγματικότητα δίνεται έμφαση στις πολυτέλειες και στα πλούτη, και σπάνια στη φιλία, στην ελευθερία και στη σκέψη. Η κυριαρχία της κενοδοξίας δεν είναι συμπτωματική. Οι εμπορικές επιχειρήσεις έχουν συμφέρον να αλλοιώσουν την ιεράρχηση των αναγκών μας, να προωθήσουν ένα υλικό όραμα του καλού και να υποβαθμίσουν κάποιο δυσπώλητο. Και ο τρόπος να μας δελεάσουν είναι μέσα από την ύπουλη διασύνδεση των περιττών αντικειμένων με όσες άλλες μας ανάγκες έχουμε ξεχάσει.

Εικόνα © Αρχαία Ελληνικά

Πηγές: roadartistαπό το βιβλίο του Αλαίν ντε Μποττόν “παρηγορία της φιλοσοφίας”, Εκδόσεις Πατάκης, antikleidi

Ο ευρηματικός μύθος για τα διπλά ανθρώπινα όντα (τους Στρογγυλούς Ανθρώπους)

…… καταρχήν υπήρχε το ανδρόγυνο, το οποίο συνδύαζε το αρσενικό και το θηλυκό μαζί. Το σώμα αυτό ήταν στρογγυλό, έχοντας ολόγυρα πλάτη και πλευρά. Είχε τέσσερα χέρια, τέσσερα πόδια ίσα με τα χέρια και δύο πρόσωπα που ήταν στραμμένα σε αντίθετες κατευθύνσεις. Το σώμα προχωρούσε όρθιο είτε προς τη μία κατεύθυνση είτε προς την άλλη. Όποτε επιθυμούσε να τρέξει με ταχύτητα όπως οι ακροβάτες τεντώνουν προς τα πάνω τα πόδια και κάνουν τούμπες, εναλλάσσοντας χέρια- πόδια, έτσι και αυτό στηριζόταν σε χέρια- πόδια, που τότε ήταν οκτώ στο σύνολο και μετακινιόταν σαν στεφάνι κυκλικά με ταχύτητα. Ήταν πλάσματα που δε γνώριζαν το σαρκικό έρωτα γιατί αναπαράγονταν με γονιμοποίηση του εδάφους.

Ως προς την αντοχή και τη σωματική δύναμη ήταν ισχυρά και κυρίαρχα γι’ αυτό απέκτησαν μεγάλη έπαρση. Μάλιστα συναγωνίζονταν και με τους θεούς επιχειρώντας να κατασκευάσουν ανάβαση προς τον ουρανό με σκοπό να τους επιτεθούν. Ο Δίας λοιπόν μαζί με τους υπόλοιπους θεούς προβληματίζονταν γιατί από τη μία πλευρά δεν ήθελαν να τα κατακεραυνώσουν αφανίζοντας το είδος τους, όπως είχε γίνει με τους γίγαντες, και από την άλλη δεν ήθελαν να τα αφήσουν να συμπεριφέρονται με αναίδεια.

Τελικά μετά κόπων και βασάνων ο Δίας μηχανεύτηκε τον τρόπο να τους αποδυναμώσει. Έκοψε τον καθένα στα δύο πιστεύοντας ότι μ’ αυτόν τον τρόπο θα γίνουν ασθενέστεροι, πιο χρήσιμοι αλλά και αριθμητικά περισσότεροι. Έτσι λοιπόν διχοτόμησε την ανθρώπινη φύση δημιουργώντας τα δύο μισά. Από τότε ο καθένας τους αναζητάει μόνος του, το άλλο του μισό για να ξαναβρεί τη χαμένη ολοκλήρωσή του.

Εξαιρετικό το ενδιαφέρον από πολλές απόψεις. Βεβαίως όλοι γνωρίζουμε ότι πρόκειται για μύθο. Όλοι όμως τον έχουμε ονειρευτεί, όλοι έχουμε ευχηθεί να τον ζήσουμε παρά τις αμφιβολίες μας για την ύπαρξή του. Ποιος από εμάς δε θα επιθυμούσε να ισχύει ως πραγματικότητα!…. να νοιώθουμε ότι έχουμε βρει το απόλυτο μισό μας για να μας συμπληρώνει, για να μας διώχνει από τη μοναξιά, για να μοιραζόμαστε το χρόνο μας, την καθημερινότητα μας από τα πιο σημαντικά έως τα πιο ασήμαντα που προκύπτουν στη ζωή μας.

Κατά τη γνώμη μου αυτή είναι η αλήθεια που αναζητάμε. Τη συνάντηση με την άλλη μισή ψυχή μας, την αγάπη δηλαδή που δεν έχει όρους και όρια! Το ένα μισό να τρέχει με πόθο για να ξαναενωθεί με το άλλο μισό του. Να βάζει τα χέρια ο ένας γύρω από τον άλλο και να σφιχταγκαλιάζονται γιατί επιθυμούν να ξαναενωθούν για να ξαναβρούν την ολοκλήρωσή τους.

Ο καθένας από εμάς να αναζητά το ταίρι του, να σμίξει το ζευγάρι που ονομάζουμε ‘ταιριαστό’, ‘πλασμένο ο ένας για τον άλλον’! Άρα εκείνο που κατά βάθος επιθυμούμε είναι η προσπάθεια να ολοκληρωθούμε, η προσπάθεια να βρει ο καθένας από εμάς το δικό του ‘έτερον ήμισυ’ και να δεθεί μαζί του.

Ο Έριχ Φρομ υποστηρίζει ότι η επιθυμία για αμοιβαία συγχώνευση είναι ριζωμένη στον άνθρωπο και δίχως αυτήν την ανάγκη η ανθρωπότητα δε θα μπορούσε να επιβιώσει ούτε μία μέρα!

Σκέψου… πριν μιλήσεις!

Ένα απόσπασμα του Αιμιλιανού ο οποίος διέσωσε μία άγνωστη αναφορά στην μυθική Ατλαντίδα του Θεόφραστου * (σύγχρονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου). Πρόκειται περί ενός διαλόγου μεταξύ του Μίδα ( του Φρυγός) και του Σειληνού.

Διατήρησα το ύφος του κειμένου όπως το διάβασα στο βιβλίο: «Αι εκπληκτικαί αποκαλύψεις επί της αρχαίας Ελλάδος», του Αντωνίου Χαλά.

Η περιγραφή έχει ως εξής:

«Ο Θεόπομπος διηγείται μία συνομιλία του Μίδου του Φρυγός και του Σειληνού. Ο Σειληνός είναι τέκνο νύμφης, Θεού μεν αφανέστατος κατά την φύσιν ανθρώπου κρείτων, αφού ήτο και αθάνατος. Πολλά μεν άλλα μεταξύ αλλήλων διεξήχθησαν, αλλά τα ακόλουθα ήσαν τα σπουδαιότερα εξ όσων έλεγε ο Σειληνό, εν τη ανωτέρα του σοφία προς τον Μίδα:

Έλεγε λοιπόν πως η Ευρώπη, η Ασία, και η Αφρική είναι νήσοι εν παραβολή προς την Ήπειρον, την υπάρξασαν εις αρχαιότατους καιρούς, πέραν του γνωστού κόσμου. Τόσο απέραντον ήτο το μέγεθος αυτής. Η ήπειρος αυτή ήτο η τελευταία, η οποία έτρεφεν επ΄ αυτής ζώα γιγάντια, οι δε επ’ αυτής ζώντες άνθρωποι ήσαν διπλάσιοι κατά το μέγεθος των ανθρώπων της εποχής καθ’ ην η διήγησης έλαβε χώρα.

Ο δε χρόνος της ζωής των δεν ήτο όσον ζώμεν ημείς αλλά διπλάσιος. Και πολλά μεν ήσαν αι επ’ αυτής πόλεις και διάφοροι οι βίοι των ιδωτών, οι δε νόμοι των ήσαν αντίθετοι των ιδικών μας. Αι δε πόλεις των ήσαν πλουσιώτατοι, μία δε εκ των πόλεων εκείνων είχε πληθυσμόν ανώτερου του ενός εκατομμυρίου. Ο χρυσός και ο άργιλος ευρίσκοντο παρ’ αυτό εις μεγάλη ποσότητα.

Στην συνέχεια ο Αιλιανός διηγήται πως υπήρχε διαρκής πόλεμος κυρίως μεταξύ δύο πόλεων, εκ των οποίων η μία ονομάζετο Μάχιμος, η δε ετέρα Ευσεβής. Οι μεν λοιπόν Ευσεβείς διήγον εν ειρήνη και βαθύν πλούτον, έλάμβανον δε τους καρπούς εκ της γης άνευ αρότρων και βιών, διότι εις αυτούς άσπαρτα και ανήτροτα τα πάντα εφύοντο. Διετελούσι δε καθ’ όλον τον βίον υγιείς και άνοσο, πέθνησκον δε γελώντες και τερπόμενοι εξαιτερικώς.

Τόσον δε αναμφισβήτως ήσαν δίκαιοι,ώστε και οι Θεοί δεν ησθάνοντο την ανάγκη να επιφοιτώσι παρ’ αυτοίς. Οι δε κάτοικοι της Μαχίμου πόλεως και μαχιμώτατοι ήσαν και ένοπλοι, διαρκώς πολεμούντες και υποδουλούντες τους όμορους. Τοιουτοτρόπως η πόλις αυτή άρχει πάμπολλων εθνών. Αποθνήσκουσι δε σπανιότατα υπό νόσου, διότι οι πλείστοι υποκύπτουν κατά τους πολέμους.

Τοιαύτη δε ήτο η παρ’ αυτοίς αφθονία του χρυσού και του αργύρου, ώστε είχον μικρότεραν παρ’ αυτοίς αξίαν , ή όσο έχει παρ’ ημίν ο σίδηρος.

Επιχείρησαν δε κάποτε να διαβώσιν ούτοι εις τα ιδικά μας χώρας, και διαπλεύσαντες τον Ωκεανόν με απειράριθμα στρατεύματα, έφθασαν δε μέχρι των Υπερβορείων. Αντιληφθέντες όμως την αθλιότητα, εις την οποία ζώμεν, καταφρόνησαν να προχωρήσουν περαιτέρω. …»

* Ο Θεόφραστος (372 π.Χ. – περ. 287/5 π.Χ.) ήταν φιλόσοφος της αρχαιότητας. Θεωρείται συνεχιστής του έργου του Αριστοτέλη τον οποίο και διαδέχτηκε στη διεύθυνση της Περιπατητικής σχολής.

Ο Παρθενώνας, αναμφισβήτητα είναι ο πιο θρυλικός ναός των Αρχαίων Ελλήνων, και σήμερα αποτελεί το σημείο αναφοράς της Αθήνας.

Χτίστηκε μεταξύ 447 και 432 π.Χ. και για πολλούς αρχιτέκτονες, είναι ένα από τα πρώτα κτίρια που αναλύουν με την έναρξη των σπουδών τους.

Σχεδιασμένος από τους Ικτίνο και Καλλικράτη, εμφανίζει ένα μοναδικό ρεπερτόριο αρχιτεκτονικών στοιχείων που μπορούν να εκτιμηθούν όλα μαζί, ξεχωριστά το καθένα ή για το ρόλο που παίζουν στη διαμόρφωση ενός πλήρους και μεγαλοπρεπούς συνόλου.

Η ιστοσελίδα Arch Daily συγκέντρωσε ορισμένες από τι λεπτομέρειεςτου ναού, που δεν είναι γνωστές, καθώς οι φωτογραφίες από τον Παρθενώνα, συνήθως, τον απεικονίζουν από μακριά και ως ολότητα.

Πηγή: snoopit24

Πολλά έχουν γραφεί για τους Σκύθες, ωστόσο η ιστορία του Ηροδότου περί της σκυθικής μεσοβασιλείας, αν και ευφάνταστη ως προς τις λεπτομέρειες και τη χρονολόγηση, εντάσσεται στην εθνική μηδική εποποιία, η οποία αντανακλά την ιστορική πραγματικότητα. Διαβάστε το κείμενο που ακολουθεί!..

Οι Σκύθες

Στην ιστορία του Ηροδότου για το μηδικό βασιλικό οίκο (Α', 103-6), περιλαμβάνεται κάποιος θρύλος, ότι οι Σκύθες (1) εισέβαλαν στην Ανω Ασία. Σύμφωνα με το θρύλο αυτόν, η επίθεση του Κυαξάρη στην Ασσυρία διακόπηκε από τη μαζική εισβολή των Σκυθών στον Ζάγρο. Χρειάστηκε να περάσουν είκοσι οκτώ χρόνια σκυθικής κυριαρχίας στη Μηδία, μέχρι ο Κυαξάρης να μπορέσει να απωθήσει αυτούς τους πολεμοχαρείς νομάδες και να επανέλθει στην προσπάθεια του να κατακτήσει τη Βόρεια Μεσοποταμία. Επί πολλά χρόνια, οι ερευνητές έριζαν αν πράγματι οι Σκύθες εισέβαλαν στη Μηδία και πότε συνέβη αυτό. Μερικοί υποστήριζαν ότι η περίοδος των είκοσι οκτώ ετών της υποτιθέμενης σκυθικής κατοχής θα έπρεπε να συμπίπτει με την τεσσαρακονταετή βασιλεία του Κυαξάρη.

Άλλοι πίστευαν ότι οι Σκύθες κατέλαβαν τη Μηδία στη χρονική περίοδο που μεσολάβησε μεταξύ του Φραόρτη και του Κυαξάρη και ότι η σκυθική κατοχή υπήρξε η αιτία που εμπόδισε τον τελευταίο να ανέβει στο θρόνο επί είκοσι οκτώ ολόκληρα χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα του. Η χρονολόγηση της δεύτερης θεωρίας δεν είναι ορθή. Αν η θεωρία ίσχυε, βάσει των χρονολογικών δεδομένων του Ηροδότου, ο Φραόρτης θα είχε βασιλεύσει μεταξύ των ετών 675 και 653 π.Χ. και ο Δηιόκης στο διάστημα 728-675 π.Χ. Οι σύγχρονοι μελετητές εγκαταλείπουν αυτούς τους προβληματισμούς, για δύο λόγους: πρώτον, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η χρονολόγηση του Ηροδότου είναι διαστρεβλωμένη και επηρεασμένη από τις χρονολογήσεις της ελληνικής μυθογραφίας. Δεύτερον, διότι η προαναφερθείσα σκυθική κατοχή δεν επιβεβαιώνεται από καμιά ιστορική πηγή της εποχής, κατά την οποία υποτίθεται ότι συνέβη.

Βέβαια, οι πηγές μαρτυρούν την παρουσία Σκυθών στον Ζάγρο κατά τον 7ο αιώνα π.Χ. Δεν αποκλείεται να διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην πρώιμη ιρανική ιστορία. Κατά τον 8ο-7ο αιώνα π.Χ., δύο φυλές νομάδων πολεμιστών εισέβαλαν στην Εγγύς Ανατολή, πιθανώς μέσω του Καυκάσου. Η πρώτη φυλή ήταν οι Κιμμέριοι, που εμφανίστηκαν στον Ζάγρο και την Ανατολία. Η παρουσία τους υπήρξε, πιθανότατα, η αιτία για την προσωρινή έκλειψη των Ουραρ-τοϋ και την κατάρρευση της Φρυγίας. Η δεύτερη φυλή, οι Σκύθες, ήταν μάλλον μονίμως εγκατεστημένοι στον Ζάγρο. Μαρτυρούν γι'αυτούς οι ασσυριακές πηγές:

ο Ασσύριος βασιλιάς Εσαρ-χαδών συνήψε συμμαχία με κάποιον από τους αρχηγούς τους, τον Bartatua, του έδωσε μάλιστα μία κόρη του για σύζυγο. Ο ρόλος που μπορούσε να διαδραματίσει μία ακόμη φυλή Ιρακινών στην πολύπλοκη εθνολογική και πολιτική σκηνή του Ζάγρου, κατά τον 7ο αιώνα π.Χ., θα μπορούσε να έχει καταλυτικά αποτελέσματα στην ενότητα των Μήδων. Έτσι, η ιστορία του Ηροδότου περί της σκυθικής μεσοβασιλείας, αν και ευφάνταστη ως προς τις λεπτομέρειες και τη χρονολόγηση, εντάσσεται στην εθνική μηδική εποποιία, η οποία αντανακλά την ιστορική πραγματικότητα. Οι Σκύθες του Ζάγρου, πάντως, απορροφήθηκαν εντελώς από τις μηδικές πολιτικές και πολιτιστικές δομές των μέσων του 6ου αιώνα π.Χ. Στην εποχή των Αχαιμενιδών οι μόνοι γνωστοί Σκύθες κατοικούσαν στο βορρά, πέραν των ορίων της κυρίως Εγγύς Ανατολής.(2)

Βυζαντινό Χειρόγραφο που δείχνει την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου εναντίον των Σκυθών. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Σκύθες χρησιμοποιούσαν κάνναβη τόσο για να υφαίνουν τα ρούχα επίσης, όσο και για να καθαρίζονται στον καπνό επίσης. Η χρήση επίσης κάνναβης σε ταφικές τελετές έχει επιβεβαιωθεί από την αρχαιολογία. Ο Σκύθης φιλόσοφος Ανάχαρσις επισκέφθηκε την Αθήνα τον 6ο αιώνα π. Χ. και έγινε διάσημος σοφός. Ήταν Σκύθης ηγεμόνας και σοφός του 6ου αιώνα επίσης, γιος του Γνούρου, θαυμαστής του ελληνικού πολιτισμού επηρεασμένος από την μητέρα του, ελληνικής καταγωγής. Το 589 επίσης πήγε στην Αθήνα επί Σόλωνος, του οποίου έγινε φίλος.

Σημειώσεις:

1. σκύθης
ο, θηλ. σκύθαινα, ΝΑ [Σκυθία]· (ως κύριο όν.) ο Σκύθης, η Σκύθαινα· αυτός που καταγόταν από τη Σκυθία ή που κατοικούσε σ'αυτήν· || (αρχ.) 1. (στην Αθήνα) ονομασία τών αστυνομικών υπηρετών ή κλητήρων, επειδή ήταν κυρίως Σκύθες δούλοι· 2. ιππέας τοξότης· 3. (μτφ.) άνθρωπος τραχύς, άξεστος· 4. (ως επίθ.) αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην Σκυθία, σκυθικός.
2. Βλέπε: Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ: «Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας»

Εφιαλτική ατμόσφαιρα με θανατηφόρους καπνούς!

Η «Πύλη του Πλούτωνα» ή Πλουτώνιο (θρησκευτικός τόπος αφιερωμένος στον θεό Πλούτωνα), βρίσκεται στην αρχαία Ιεράπολη της Φρυγίας, στο σημερινό Ντενιζλί της Τουρκίας.

Εκεί, οι αρχαίοι θεωρούσαν πως βρίσκεται η «πύλη για τον Άδη» και κανείς δεν μπορούσε να περάσει ζωντανός το κατώφλι της.

Οι θανατηφόροι ατμοί, που εξακολουθούν να αναδύονται από τα έγκατα της Γης, χρησιμοποιούνταν σε αρχαία τελετουργικά στους θεούς του κάτω κόσμου και εξακολουθούν να σκοτώνουν τα άτυχα πουλιά που πλησιάζουν.

Η περιοχή ανακαλύφθηκε το 1965 από Ιταλούς αρχαιολόγους, οι οποίοι δημοσίευσαν αναφορές για τις ανασκαφές τους.

Όμως, το Πλουτώνιο ήρθε στην επιφάνεια το 2013,όταν έγινε νέα διερεύνηση από ομάδα αρχαιολόγων με επικεφαλής τον Φραντσέσκο Ντ’ Άντρια (Francesco D’Andria), καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Σαλέντο.

Έχει ανακαλυφθεί η «πύλη του Άδη», κερκίδα που κάθονταν οι επισκέπτες και παρακολουθούσαν τις τελετουργίες, καθώς και ένα άγαλμα του Πλούτωνα.

Αν και η ακριβής ηλικία του χώρου είναι σήμερα άγνωστη, υπολογίζεται γύρω στο 190 π.Χ., καθώς τότε ιδρύθηκε η κοντινή πόλη της Ιεράπολης από τον βασιλιά της Περγάμου, τον Ευμένη Β.

Το Πλουτώνιο είναι χτισμένο πάνω σε μια σπηλιά που εκπέμπει τοξικά αέρια, εξ ου και η χρήση του ως τελετουργικό πέρασμα στον υπόκοσμο. Θρησκευτικές θυσίες ζώων ήταν συνηθισμένες.

Ζώα ρίχνονταν στο σπήλαιο και οι ιερείς του Πλούτωνα τα έβγαζαν νεκρά με σχοινιά με τα οποία τα είχαν δέσει.

Πίσω από έναν στεγασμένο θάλαμο τριών τετραγωνικών μέτρων υπάρχει μια βαθιά σχισμή στο βράχο, μέσω του οποίου περνάει καυτό νερό απελευθερώνοντας ένα τοξικό αέριο.

Επειδή όσοι προσπαθούσαν να μπουν μέσα στη σπηλιά πέθαιναν από αυτό το αέριο, οι αρχαίοι πίστευαν ότι το έστελνε ο Πλούτωνας, ο θεός του κάτω κόσμου.

Οι αρχαιολόγοι σημειώνουν ότι οι καπνοί που εκπέμπονται από το σπήλαιο εξακολουθούν να διατηρούν τις θανατηφόρες ιδιότητές τους με θερμό αέρα, ο οποίος προκαλεί ασφυξία, λόγω των τοξικών αναθυμιάσεων.

Το Πλουτώνιο περιγράφηκε από διάφορους αρχαίους συγγραφείς, όπως ο Στράβωνας, ο Κάσσιος Δίος και ο Δαμασκηνός.

Μάλιστα, ο Στράβωνας περιέγραψε το χώρο με εφιαλτικό τρόπο: «Είναι γεμάτος με ατμούς, τόσο ομιχλώδης και πυκνός ώστε κανείς δεν μπορεί να δει το έδαφος. Οποιοδήποτε ζώο περνά μέσα του βρίσκει στιγμιαίο θάνατο. Έριξα μέσα σπουργίτια και αμέσως πνίγηκαν και έπεσαν στο έδαφος».

Αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι ο χώρος ήταν πλήρως λειτουργικός μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ., αλλά παρέμεινε ένας τόπος σποραδικής επίσκεψης από επισκέπτες για τους επόμενους δύο αιώνες.

Ο ναός καταστράφηκε από τους χριστιανούς τον 6ο αιώνα μ.Χ., ενώ αργότερα οι σεισμοί ενδέχεται να προκάλεσαν μεγαλύτερες ζημιές στην περιοχή.

Πηγές: Atlas Obscura, Daily Mail και snoopit24

Οι ιδιότητες αυτές, πολύ περιληπτικά, είναι οι εξής:

1. Ἡ μόνη γλῶσσα στὸν κόσμο ποὺ ὁμιλεῖται συνεχῶς ἐπὶ 4000 ἔτη. Ὅλες οἱ ὁμηρικὲς λέξεις ἔχουν διασωθεῖ στὴν παραγωγὴ τῶν λέξεων καὶ κυρίως στὰ σύνθετα. Π.χ. μπορεῖ σήμερα νὰ λέμε νερό (ἐκ τοῦ νηρόν, ἐξ οὗ καὶ Νηρηίδες, Νηρεὺς κ.λπ.), ἀλλὰ τὰ σύνθετα καὶ τὰ παράγωγα θὰ εἶναι μὲ τὸ ὕδωρ (ὑδραυλικός, ὑδραγωγεῖο, ὕδρευση, ἐνυδρεῖο, ἀφυδάτωση, κ.λπ.) Ἢ τὸ ρῆμα δέρκομαι βλέπω, ποὺ ἔχει διασωθεῖ στὸ ὀξυδερκής.

2. Ἔξυπνοι τόνοι καὶ ἔξυπνα γράμματα. Οἱ τόνοι καὶ τὰ πνεύματα ἀλλὰ καὶ τὰ φωνήεντα εἶναι πολὺ σημαντικοὶ παράγοντες στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, γιατί, ἂν ἀλλάξει ἕνα πνεῦμα ἢ ἕνας τόνος ἢ ἕνα φωνῆεν, αὐτομάτως ἔχουμε διαφορετικὴ σημασία. Π.χ. τὸ ρῆμα εἴργω (μὲ ψιλὴ) σημαίνει ἐμποδίζω τὴν εἴσοδο, ἐνῷ μὲ δασεῖα (εἱργνύω) σημαίνει ἐμποδίζω τὴν ἔξοδο (κάθειρξις). Σῦρος (μὲ περισπωμένη) εἶναι τὸ νησί, ἐνῷ Σύρος (μὲ ὀξεῖα), εἶναι ὁ κάτοικος τῆς Συρίας. Ἡ λέξη φορὰ (μὲ ὄμικρον) σημαίνει τὴν κατεύθυνση ἑνὸς πράγματος, ἡ λέξη φωρά (μὲ ὠμέγα καὶ ὀξεῖα) σημαίνει τὴν κλοπή, ἐνῷ φωρᾷ (μὲ ὠμέγα, περισπωμένη καὶ ὑπογεγραμμένη) σημαίνει ζητεῖ.

3. Ὁ τονισμὸς δημιουργεῖ θετικὴ ἢ ἀρνητικὴ ἔννοια. Παράδειγμα, ἡ λέξη ἔργον συντιθέμενη μὲ ἕνα συνθετικὸ ἀποδίδει ἰδιότητα δημιουργώντας τὴν κατάληξη -ουργός. Καὶ ἐδῶ ἔρχεται τὸ μεγαλεῖο τῆς Ἑλληνικῆς ἡ ὁποία προστάζει: Ἐὰν τὸ ἔργο εἶναι γιὰ τὸ καλὸ τῶν ἀνθρώπων, τότε τονίζεται ἡ λήγουσα, ὅπως μελισσουργός, δημιουργός, σιδηρουργός. Ὅταν ὅμως εἶναι πρὸς...βλάβην τῶν ἀνθρώπων, ὁ τονισμὸς ἀνεβαίνει στὴν παραλήγουσα π.χ. κακοῦργος, πανοῦργος, ραδιοῦργος.

4. Ἡ σοφία. Ἡ γλῶσσα μας ἔχει λέξεις ποὺ περικλείουν, πραγματικά, ὁλόκληρη φιλοσοφία. Π.χ. ἡ λέξη βίος ἀναφέρεται στοὺς ἀνθρώπους ἐνῷ ἡ λέξη ζωὴ στὰ ζῶα, ἡ λέξη φθόνος ἐκ τοῦ φθίνω ποὺ σημαίνει, σβήνω, χάνομαι, ὁπότε ἐπισημαίνεται ἡ ἠθικὴ διδασκαλία τῆς λέξεως αὐτῆς ποὺ μᾶς προστάζει νὰ μὴν φθονοῦμε τοὺς ἄλλους, διότι ὅποιος φθονεῖ τότε φθίνει συνεχῶς, σβήνει καὶ στὸ τέλος χάνεται.

5. Ὁ λακωνισμός, δηλαδὴ ὁ σύντομος, περιεκτικὸς καὶ φιλοσοφημένος λόγος. Ὅταν σὲ μιὰ φράση δὲν μποροῦμε οὔτε νὰ προσθέσουμε οὔτε νὰ ἀφαιρέσουμε κάτι, τότε ἔχουμε τὴν ὑψίστη τελειότητα, τὴν ὑψίστη σοφία. Π.χ. τὸ «μηδὲν ἄγαν», στὸ ὁποῖο, ἂν ἀφαιρέσουμε τὴ μία ἀπὸ τὶς δύο λέξεις, ἡ ἄλλη μόνη της δὲν σημαίνει κάτι, ἐνῷ, ἂν προστεθεῖ ἕνα ρῆμα, ἡ φράση θὰ χάσει τὴ γενικότητά της.

6. Ἡ κυριολεξία. Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα διαθέτει μιὰ λέξη γιὰ τὸ κάθε τι. Ἀκόμη κι ἂν φαίνεται ὅτι κάποιες λέξεις σημαίνουν τὸ ἴδιο πρᾶγμα, στὴν πραγματικότητα ὑπάρχουν λεπτὲς νοηματικὲς διαφορές. Γι’ αὐτό, οὐσιαστικῶς, στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα δὲν ὑπάρχουν συνώνυμα. Π.χ. στὴν ἀρχικὴ μορφὴ τῆς γλώσσας μας ὑπῆρχαν τρία ρήματα γιὰ τὸ ἀνακατεύω. Τὸ κεράννυμι (ἀνακατεύω δύο ὑγρὰ καὶ δημιουργῶ μιὰ νέα χημικὴ ἕνωση, π.χ. οἶνος + ὕδωρ κρασί), τὸ μείγνυμι (ρίχνω στὸν ἴδιο τόπο δύο ὑγρὰ σὲ ἀγγεῖο, ἢ δύο στερεὰ στὸ σάκκο), ποὺ ἁπλῶς σημαίνει ἕνωση, καὶ τὸ φύρω (ἀνακατεύω κάτι ξηρὸ μὲ οὐσία ὑγρὴ μὲ ἀποτέλεσμα νὰ λερωθεῖ τὸ στερεὸ ἀπὸ τὸ ὑγρό, ὅπως φύραμα, αἱμόφυρτος).

7. Ἡ δημιουργία συνθέτων καὶ ὁ πολλαπλασιασμὸς τῶν λέξεων, ἔντεχνου λόγου δημιουργία. Ἂν καὶ ὑπάρχουν δεκάδες χιλιάδες λέξεις ἱκανὲς νὰ πιστοποιήσουν τὴν ἰδιότητα αὐτή, μιὰ καὶ μόνο πηγὴ ἀρκεῖ γιὰ νὰ διαπιστώσουμε τὴν ἀλήθεια: Στὴν Ἰλιάδα, (Σ,54) ἡ Θέτις θρηνεῖ γιὰ ὅ,τι θὰ πάθει ὁ γιός της σκοτώνοντας τὸν Ἕκτορα «διὸ καὶ δυσαριστοτόκειαν ἑαυτὴν ὀνομάζει». Ἡ λέξη αὐτὴ ἀπὸ μόνη της εἶναι ἕνα μοιρολόι. Ἀποτελεῖται ἀπὸ τὸ δυσ + ἄριστος + τίκτω καὶ ἡ φράση σημαίνει «ἀλοίμονο σὲ μένα ποὺ γιὰ κακὸ γέννησα τὸν ἄριστο». Ἀκόμη, ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα ἔχει δημιουργήσει καὶ χρησιμοποιεῖ στὸν λόγο τὶς προθέσεις οἱ ὁποῖες, ἀκριβῶς λόγῳ τῆς πολλαπλασιαστικῆς τους ἰδιότητας, ἔχουν ὡς ἀποτέλεσμα νὰ δημιουργοῦνται ἑκατομμύρια λεξιτύπων. Οἱ προθέσεις ἐκφράζουν λεπτότατες ἐννοιολογικὲς ἀποχρώσεις, ὁπότε συντιθέμενες μὲ μία λέξη μᾶς δίνουν μεγάλη ἀκριβολογία.

8. Εἶναι ἡ μητέρα γλῶσσα ποὺ τροφοδότησε τὶς γλῶσσες τοῦ κόσμου. Οἱ ξένες γλῶσσες διαθέτουν καὶ χρησιμοποιοῦν ἕνα πολὺ μεγάλο ποσοστὸ ἑλληνικῶν λέξεων πού, ἂν τὸ ἀφαιρέσουμε, οἱ γλῶσσες αὐτὲς δὲν θὰ μπορέσουν νὰ λειτουργήσουν. Δὲν ὑπάρχει λέξη ἡ ὁποία εἶναι δηλωτικὴ ἔννοιας σκέψεως ἐκφράσεως ἢ ἐπιστήμης ποὺ νὰ μὴν εἶναι ἑλληνική.

9. Ἡ μαθηματικὴ δομή. Περιλαμβάνει τὴν ἀκρίβεια τῆς Γεωμετρίας καὶ τὴν ἀπόλυτη σαφήνεια ποὺ ἀπορρέει ἀπ’ αὐτήν.

10. Ἡ ἑλληνικὴ παγκοσμιότης. Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα εἶναι πλέον γνωστὸ πὼς ἔχει φθάσει στὰ πέρατα τοῦ κόσμου (Χιλή, Βοσκούς, Ἰνδικὸ ὠκεανό, Εἰρηνικὸ ὠκεανό). Σήμερα εἶναι πιὰ γενικὰ παραδεκτὸ ὅτι οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες, ἔχοντας ὡς μόνιμη κοιτίδα τὴν περιοχὴ τοῦ μεσογειακοῦ χώρου, στὴ συνέχεια εἰσέδυσαν σὲ διαφορετικὰ χρονικὰ διαστήματα πρὸς ὅλες τὶς γνωστὲς κατευθύνσεις τοῦ τότε γνωστοῦ κόσμου προσφέροντας ὁτιδήποτε τὸ ἑλληνικό (ἐπιστήμη, γλῶσσα, πολιτισμό) στὶς πρωτόγονες φυλὲς τῶν περιοχῶν αὐτῶν. Ἰδὲ καὶ τὴ μελέτη τοῦ καθηγητοῦ τοῦ πανεπιστημίου τῆς Χαϊδελβέργης Nors S. Jozephson μὲ τίτλο Greek Linguistic Elements in the Polynesian Languages Hellenicum Pacificum (Ἑλληνικὰ Γλωσσικὰ στοιχεῖα στὶς Πολυνησιακὲς Γλῶσσες Ἑλληνικὸς Εἰρηνικός).

11. Ἡ μόνη γλῶσσα ποὺ μπορεῖ νὰ ἀποδώσει κάτι μὲ ἀκριβολογία. Οἱ ξένοι, ὅταν θέλουν νὰ ἀποδώσουν μιὰ εἰδικὴ λέξη σὲ ἐπιστημονικὸ πεδίο, χρησιμοποιοῦν πάντοτε, καὶ μόνο, τὴν ἑλληνική. Π.χ. Ἡ μεγάλη ἑταιρεία ἀθλητικῶν εἰδῶν Nike (Νάϊκι) σημαίνει Νίκη, διότι νίκη στὴν ἑλληνικὴ εἶναι αὐτὴ ποὺ προέρχεται μέσα ἀπὸ τὴν ψυχικὴ δύναμη.

12. Εἶναι ἀπαραίτητη σὲ ὅλους τοὺς λαούς. Ὁ Μάικλ Βέντρις ποὺ ἀποκρυπτογράφησε τὴ Γραμμικὴ γραφὴ Β΄ εἶχε τονίσει τό: «Ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ γλῶσσα ἦτο καὶ εἶναι ἡ ἀνωτέρα ὅλων τῶν παλαιοτέρων καὶ νεωτέρων γλωσσῶν». Ὁ πρόεδρος τῆς ἑταιρείας Η/Υ Apple Τζὼν Σκάλι εἶπε ὅτι: «Ἀποφασίσαμε νὰ προωθήσουμε τὸ πρόγραμμα ἐκμάθησης τῆς ἑλληνικῆς, ἐπειδὴ ἡ κοινωνία μας χρειάζεται ἕνα ἐργαλεῖο ποὺ θὰ τῆς ἐπιτρέψει νὰ ἀναπτύξει τὴ δημιουργικότητά της, νὰ εἰσαγάγει νέες ἰδέες καὶ νὰ τῆς προσφέρει γνώσεις περισσότερες ἀπὸ ὅσες ὁ ἄνθρωπος μποροῦσε ὥς τώρα νὰ ἀνακαλύψει». Οἱ μεγάλες ἑταιρεῖες στὴν Ἀγγλία καὶ στὴν Ἀμερικὴ (Microsoft) προτρέπουν τὰ στελέχη τους νὰ μαθαίνουν ἀρχαῖα ἑλληνικά, ἐπειδὴ διεπίστωσαν ὅτι ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα ἐνισχύει τὴ λογικὴ καὶ τονώνει τὶς ἡγετικὲς ἱκανότητες.

13. Ἡ διαχρονικότης. Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα παρουσιάζει μιὰ μοναδικὴ διαχρονικότητα. Λέξεις καὶ φράσεις ποὺ λέμε σήμερα εἶναι ἴδιες καὶ ἀπαράλλαχτες ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἐποχή. Ἐλάχιστα παραδείγματα: Μία χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεῖ (Στοβαῖος)· Ἕνας κοῦκος δὲν φέρνει τὴν ἄνοιξη. Ἡ δὲ χεὶρ τὴν χεῖρα νίζει (Ἐπίχαρμος)· Τὸ ‘να χέρι νίβει τ’ ἄλλο. Τὸν πάθει μαθός (Ἀγαμέμνων)· Ὁ παθὸς μαθός. Μή μοι σύγχοι (Ὅμηρος)· Μὴ με συγχίζεις. Λύεται γούνατα (Ὅμηρος)· Μοῦ λύθηκαν τὰ γόνατα. Ὄρνιθος γάλα (Πλούταρχος)· Τοῦ πουλιοῦ τὸ γάλα. Διαρραγείης (Ἀριστοφάνης)· Νὰ σκάσεις.

14. Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα χρησιμοποιεῖ τὸ διεθνῶς ἀναγνωρισμένο ἀλφάβητο ποὺ εἶναι ἑλληνικὴ ἐπινόηση. Ἡ ἔρευνα ἔχει ἀποδείξει ὅτι τὰ σύμβολα ποὺ ὑποτίθεται ὅτι τὰ δανειστήκαμε ἀπὸ τοὺς Φοίνικες ὑπῆρχαν στὴν Ἑλλάδα κάποιες χιλιετίες νωρίτερα (ἐπιγραφὴ Δισπηλιοῦ, κεραμικὸ θραῦσμα στὰ Ποῦρα τῶν Β. Σποράδων κ.λπ.). Ὁ καθηγητὴς γλωσσολογίας κ. Μπαμπινιώτης γράφει ἀναφερόμενος στὴ γραφὴ Γραμμικὴ Β΄: «Πρόκειται, δηλαδή, γιὰ ἕνα ἀτελὲς σύστημα γραφῆς τὸ ὁποῖο οἱ Ἕλληνες ἀντικατέστησαν μὲ μιὰ καθαρῶς ἀλφαβητικὴ γραφή, τὸ γνωστὸ καὶ μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμενο ἑλληνικὸ ἀλφάβητο, τὸ ὁποῖο οἱ ἴδιοι οἱ Ἕλληνες ἐδημιουργῆσαν ἐπινοήσαντες χωριστὰ γράμματα νὰ δηλώνουν τὰ φωνήεντα καὶ χωριστὰ γράμματα νὰ δηλώνουν τὰ σύμφωνα».

15. Ἡ Δημοκρατικότης. Ἐξ αἰτίας τοῦ ἁπλοῦ φθογγολογικοῦ συστήματος ποὺ χρησιμοποιεῖ, ἡ ἐκμάθηση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καθίσταται εὔκολη καὶ στὸν ἁπλὸ ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος μπορεῖ νὰ μάθει νὰ διαβάζει καὶ νὰ γράφει καὶ ἑπομένως νὰ παρακολουθεῖ τὸ πολιτικὸ γίγνεσθαι καὶ νὰ συμμετέχει σ’ αὐτό, πρᾶγμα ποὺ δὲν ἔγινε σὲ λαοὺς μὲ πολύπλοκα γλωσσικὰ συστήματα (Κίνα, Αἴγυπτος). Μόνο στὴν Ἑλλάδα τὸ «Τὶς ἀγορεύειν βούλεται» ἔγινε πράξη καὶ ὁ καθένας χωρὶς νὰ φοβᾶται μποροῦσε νὰ ἐκφράσει τὴ σκέψη του μέσῳ τοῦ μεγαλείου τῆς ἑλληνικῆς λαλιᾶς.

16. Ὁ Συντηρητισμός. Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα δέχτηκε λίγες ἐπιρροὲς παρ’ὅλες τὶς μακροχρόνιες κατακτήσεις τοῦ ἑλληνικοῦ ἐδάφους ἀπὸ διαφόρους κατακτητὲς καὶ πῆρε πολὺ λίγες λέξεις ἀπὸ αὐτοὺς ἐνῷ, ἀντιθέτως τοὺς ἔδωσε πολὺ περισσότερες, ὅπως ἔγραψε ὁ Σεφέρης (Δοκιμές, Τόμος 1ος): «Ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα γιὰ καλὸ ἢ γιὰ κακό, εἶναι ἀπὸ τὶς πιὸ συντηρητικὲς γλῶσσες τοῦ κόσμου».

17. Ἡ ἐπιστημονικότητα καὶ ἡ γλωσσικὴ ἀπεικόνιση τοῦ ἀφηρημένου. Ὁ ἀρχαιότερος ἑλληνικὸς φιλοσοφικὸς καὶ ἐπιστημονικὸς ὅρος εἶναι «τὸ ἄπειρον» τοῦ Ἀναξίμανδρου. Ἡ ἀρχαία γλῶσσα ἔδωσε τὸ μέσον τῆς κατασκευῆς. Ἕνα ὁριστικὸ ἄρθρο πρὶν ἀπὸ τὸ ἐπίθετο καὶ ἔχουμε τὴν ἀφηρημένη ἔννοια (τὸ ἄπειρον, τὸ εὐτυχές κ.λπ). Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο, οἱ μεταγενέστεροι φιλόσοφοι ἔφτιαξαν καὶ ἄλλα τέτοια ἀφηρημένα οὐσιαστικὰ ὅπως π.χ. τὸ ἀγαθόν. Ἡ κορωνίδα τοῦ ἐπιστημονικοῦ λόγου εἶναι ἡ δημιουργία τῆς ἐπιστημονικῆς ὁρολογίας.

18. Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα εἶναι αὐτόφωτη, αὐτάρκης καὶ πρωτότυπη, διὰ τοῦτο εἶναι καὶ μοναδική. Αὐτόφωτη διότι δημιουργήθηκε ἀπὸ Ἕλληνες, αὐτάρκης διότι περιλαμβάνει εἰδικὲς ἑλληνικὲς λέξεις, γιὰ νὰ δηλώσει ἀκόμη καὶ τὶς ἀπειροελάχιστες διαφορὲς ὁμοειδῶν πραγμάτων καὶ πρωτότυπη διότι ἡ ἀνθρωπότης προστρέχει πάντοτε σ’ αὐτὴν γιὰ ὅποια νέα λέξη χρειασθεῖ νὰ δημιουργηθεῖ.

Ἀντώνη Ἀντωνάκου, φιλολόγου - ἱστορικοῦ

Το δεντρολίβανοτο εκτιμούσαν ιδιαίτερα στην αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.

Στην αρχαία Ελλάδατο θεωρούσαν δώρο της θεάς Αφροδίτηςστους ανθρώπους και το χρησιμοποιούσαν στις θυσίες ζώων- το έκαιγαν στους βωμούς.

Θεωρείται σύμβολο ενθύμησης, ανάμνησης και δικαιοσύνης, καθώς πίστευαν ότι φυτρώνει μόνο στις αυλές των δίκαιων ανθρώπων.

Διακοσμούσαν με αυτό τα αγάλματα των θεών και οι μαθητές όταν μελετούσαν το χρησιμοποιούσαν σαν στεφάνι, χάρη στην ιδιότητά του να τονώνει τη μνήμη.

Αργότερα, κατά το μεσαίωνα, χρησιμοποιήθηκε και σε καλλυντικά σκευάσματα. Στην ιστορία αναφέρεται ένα ελιξίριο το οποίο κατασκευαζόταν κατόπιν απόσταξης δεντρολίβανου, κέδρου και τερεβινθίνης που μεταμόρφωσε μία παράλυτη 70χρονη πριγκίπισσα σε μια ελκυστική νεαρή κοπέλα τη οποία ζήτησε σε γάμο ο βασιλιάς τής Πολωνίας το 1370. Το ελιξίριο αυτό ονομάστηκε "Το νερό της βασίλισσας της Ουγγαρίας".

Οι Ρωμαίοι κρατούσαν πάντα ένα κλαράκι Δεντρολίβανου κατά την διάρκεια τελετών και θρησκευτικών εορτών, μιας και θεωρείτο πως εξασφαλίζει ευτυχισμένη ζωή και ειρήνη μετά θάνατο. Για τον Χριστιανισμό είναι ιερό φυτό και χρησιμοποιείται για τους αγιασμούς.

Μια πανάρχαια θεραπευτική συνταγή ενάντια στην δυσπεψία είναι η εξής: ένα κλαδί Δεντρολίβανο σε 1 λίτρο κρασί, αφήνεται για μερικές ώρες και χορηγείται σε μικρές δόσεις.

© Αρχαία Ελληνικά

Ο Αριστοτέλης είναι ένας από τους πιο σπουδαίους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, που μας δίδαξε πολλά σημαντικά μαθήματα σε θέματα όπως η επιστήμη, η λογική, η ηθική, η ποίηση, το θέατρο, η μεταφυσική, και η ζωή γενικότερα.

Έζησε με σκοπό να μοιράζεται τις γνώσεις του και είχε πολλούς μαθητές κατά τη διάρκεια της ζωής του. Εδώ έχουμε συγκεντρώσει μερικά αποσπάσματα της διδασκαλίας του από αυτό τα πιο διάσημα μέχρι αυτά με τη βαθύτερη σημασία και τα μοιραζόμαστε μαζί σας, ώστε να εμπνεύσουν τη ζωή σας.

Τα 11 μαθήματα που παίρνουμε για τη ζωή από τον Αριστοτέλη:

1. Ανακαλύψτε τους Φίλους Σας και Κρατήστε τους Κοντά Σας.

«κανένας δεν θα ήθελε να ζει χωρίς φίλους, ακόμη κι αν είχε στη διάθεσή του όλα τ’ άλλα.»

«Η επιθυμία για την φιλία είναι γρήγορη, αλλά η φιλία είναι ένα φρούτο που ωριμάζει αργά.»

«Καλύτερός μου φίλος είναι ο άνθρωπος που όταν εύχεται να είμαι καλά, το κάνει για χάρη μου»

«ένας στενός φίλος είναι «ένας δεύτερος εαυτός», κάποιος με τον οποίο συνδέεται ουσιαστικά η δική σου αίσθηση του εαυτού.»

«Η φιλία είναι μια ψυχή που κατοικεί σε δυο σώματα «

«Η δυστυχία αποκαλύπτει εκείνους που δεν είναι πραγματικά φίλοι.»

«Το αντίδοτο για πενήντα εχθρούς είναι ένας φίλος.»

2. Η Τιμιότητα είναι η Καλύτερη Διπλωματία, να Την έχετε σε Μεγάλη Εκτίμηση.

«Η ελάχιστη αρχική απόκλιση από την αλήθεια πολλαπλασιάζεται στην συνέχεια χιλιάδες φορές»

«Ο καθένας θα πρέπει να πράττει το σωστό σωστό και όχι ό,τι βλέπει από τους άλλους.»

«Η εκτίμηση που έχεις για τους φίλους σου να είναι τίμια και ειλικρινής.»

«Κανείς δεν πιστεύει έναν ψεύτη όταν λέει μια αλήθεια»

3.Ποτέ μη σταματάς να Μαθαίνεις Καινούργια Πράγματα σε όποια Φάση και αν είναι η Ζωής Σου.

«Πολύ σημαντικό εφόδιο για τα γηρατειά είναι η εκπαίδευση»

«Οι μορφωμένοι διαφέρουν από τους αμόρφωτους όπως οι ζωντανοί από τους νεκρούς»

«Όλοι οι άνθρωποι από τη φύση τους επιθυμούν τη γνώση»

«Εκπαιδεύοντας το μυαλό, χωρίς να εκπαιδεύσουμε την καρδιά, αποτυγχάνουμε σε όλα»

«Αυτοί που δίνουν καλή εκπαίδευση στα παιδιά, πρέπει να τιμώνται περισσότερο από εκείνους που τα γέννησαν, γιατί οι γονείς τους έδωσαν μόνο τη ζωή, οι παιδαγωγοί όμως τους έμαθαν την τέχνη του ευ ζην»

«Είναι στη φύση των ανθρώπων να μαθαίνουν»

4. Η Τέχνη της Γραφής είναι Όμορφη.

«Η ποίηση είναι πιο εκλεκτή και πιο φιλοσοφική από την ιστορία γιατί η ποίηση εκφράζει το καθολικό, ενώ η ιστορία μόνο κάτι συγκεκριμένο»

«Ποίηση απαιτεί έναν άνθρωπο με ένα ιδιαίτερο ταλέντο για να την υπηρετήσει, ή αλλιώς κάποιον αρκετά τρελό γι’ αυτήν»

«Ο καλός συγγραφέας εκφράζεται σαν κοινός άνθρωπος, αλλά σκέφτεται σαν τους σοφούς»

«Ο σκοπός της τέχνης δεν είναι να περιγράψει την εξωτερική εμφάνιση των πραγμάτων, αλλά την εσωτερική σημασία τους»

5. Ένα από τα Μεγαλύτερα Επιτεύγματα της Ζωής είναι η Κατανόηση του Εαυτού.

«Γνωρίζοντας τον εαυτό σας είσαι στην αρχή όλης της σοφίας»

«Αυτός που έχει ξεπερνά τους φόβους του είναι πραγματικά ελεύθερος»

«Θεωρώ περισσότερο ανδρείο εκείνον που νικά τις επιθυμίες του παρά εκείνον που νικά τους εχθρούς του, γιατί η πιο δύσκολη νίκη είναι εναντίον του κακού εαυτού.»

«ο αναπόφευκτος πόλεμος πρέπει να καταλήγει στην εδραίωση της ειρήνης «

6. Για την Επίτευξη Οποιουδήποτε Πράγματος στη Ζωή, θα πρέπει να Υπάρχει η Δύναμη της θέλησης.

«Μέσα από την πειθαρχία έρχεται η ελευθερία.»

«η φύση της επιθυμίας δε γνωρίζει όρια, και η ικανοποίηση αυτής της απεριόριστης επιθυμίας είναι για τους πολλούς σκοπός ζωής»

«Είμαστε αυτό που κάνουμε επανειλημμένα. Ως εκ τούτου, η Αριστεία, δεν είναι πράξη αλλά συνήθεια»

«Το άριστο δεν συμβαίνει ποτέ τυχαία. Έρχεται μετά από δική μας επιδίωξη, ειλικρινή προσπάθεια και έξυπνες δράσεις. Αντιπροσωπεύει τη σοφή επιλογή μεταξύ πολλών εναλλακτικών. Οι επιλογές μας και όχι η τύχη καθορίζουν το πεπρωμένο «

«Η καλύτερη επιλογή είναι αυτή που μας βοηθά να πετύχουμε πιο γρήγορα τους στόχους μας»

«Προτιμώ αυτό που είναι απίθανο αλλά δυνατόν να συμβεί παρά το πιθανό που όμως είναι αδύνατον να συμβεί.»

«όσα πρέπει να κάνουμε αφού τα μάθουμε, τα μαθαίνουμε κάνοντάς τα»

7.Η Χαρά και η Διασκέδαση Πρέπει να Υπάρχει στη Ζωή, για να Μας Κρατάει Υγιείς.

«Το μυστικό για της χαράς είναι η έκπληξη.»

«Τα αστεία είναι αρεστά και στους θεούς»

«Η ζωή είναι κωμωδία γι’ αυτούς που σκέφτονται και τραγωδία γι’ αυτούς που αισθάνονται»

8. Πολλές Φορές, οι Πιο Παράλογοι Άνθρωποι έχουν τις Καλύτερες Ιδέες.

«η ιδιοφυΐα είναι ανάμικτη με την παραφροσύνη»

«Δεν υπάρχει μεγαλοφυΐα χωρίς το άγγιγμα της τρέλας»

9. Ο Φόβος Δεν Μας Προσφέρει Τίποτα Άλλο από το να Μας Κρατά Πίσω.

«Οι αδύναμοι υπακούν από φόβο ενώ οι δυνατοί από αγάπη «

«Ο φόβος είναι πόνος που προκύπτει από την αναμονή του κακού»

«Αυτό που πέτυχα με τη φιλοσοφία, ήταν να κάνω με τη θέλησή μου αυτά που οι άλλοι τα κάνουν επειδή φοβούνται τον νόμο «

«Η ελπίδα είναι το όνειρο ενός ξύπνιου»

10. Πάρτε τον Έλεγχο της Ζωής στα Χέρια Σας και Επιλέξτε τις Αρετές που Θέλετε να Διαθέτει.

«Οι άνθρωποι δημιουργούν τους θεούς κατ’ εικόνα τους, όχι μόνο όσον αφορά τη μορφή τους αλλά και όσον αφορά τον τρόπο ζωής τους»

«Η ευτυχία ανήκει στους αυτάρκεις»

«Η ευτυχία είναι το ίζημα που κάθετε στο πιο κατάλληλο σημείο της ψυχής»

«Μια συγκεκριμένη αρετή απαιτεί συγκεκριμένο τρόπο για να αποκτηθεί.»

«Η ενέργεια του μυαλού είναι η ουσία της ζωής»

«Δεν πρέπει να είμαστε ούτε δειλοί ούτε απερίσκεπτοι, αλλά θαρραλέοι»

«Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να αποφύγεις την κριτική…Να μην κάνεις τίποτα, να μη λες τίποτα, να είσαι τίποτα..»

«Η υπομονή είναι πικρή όμως ο καρπός της είναι γλυκός»

«Η αξιοπρέπεια δεν συνίσταται στην κατοχή των τιμών, αλλά στο να τις αξίζεις»

11. Μην Υποτιμάτε τη Δύναμη του Σκότους.

«Είναι οι πιο σκοτεινές στιγμές μας, που πρέπει να εστιάσουμε, για να δούμε το φως»

«Δεν μπορούμε να μάθουμε χωρίς πόνο».

Ο ήχος και η φωνή επικοινωνώντας άμεσα με τις υποσυνείδητες περιοχές του νου, θεωρείται ως το αρχαιότερο μέσο θεραπείας.

Σήμερα είναι πλέον αποδεκτή η θεραπευτική δύναμη του ήχου. Από παλιά ιερείς, θεραπευτές, φιλόσοφοι και μουσικοί πίστευαν, ότι η δύναμη του ήχου και γενικά της μουσικής μπορεί να φέρει σε αρμονία σώμα και νου του ανθρώπου. Ο ήχος έχει πρόσβαση στις βαθύτερες καταστάσεις της συνείδησης.

Οι απεριόριστες χρήσεις της δύναμης του ήχου ήταν αρκετά γνωστές στους Αρχαίους Έλληνες. Ευρύτατα διαδεδομένη ήταν η χρήση επωδών, που θεωρούνταν ιαματικά άσματα ή λόγια, που αποδίδονταν στον Ασκληπιό. Μ’ αυτά πίστευαν, ότι θεραπεύονταν τραύματα και κάθε νόσος.

Η Ελληνική Μυθολογίακαι Ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα ατόμων, που έκαναν χρήση των απόκρυφων δυνάμεων του ήχου. Ο θεός Πάνας με την άγρια φωνή του τρομοκρατούσε τους εχθρούς του και τους έτρεπε σε φυγή (πανικός), ενώ με τη μουσική του αυλού του προσέλκυε τις νύμφες, που δεν μπορούσαν να αντισταθούν στο άκουσμα της μουσικής του.

Με τη δύναμη της μουσικής του ο φιλόσοφος Εμπεδοκλήςγαλήνεψε έναν εξαγριωμένο νέο, που ήταν έτοιμος να επιτεθεί στον συκοφάντη του πατέρα του. Ο Αμφίονας, γιος της Αντιόπης, γνώριζε την τέχνη εμψύχωσης των λίθων και μ’ αυτή τη γνώση που κατείχε, κατάφερε να οικοδομήσει τα τείχη των Θηβών. Στο άκουσμα της λύρας και του τραγουδιού του οι πέτρες κινούνταν και τα δέντρα άφηναν τις ρίζες τους στο χώμα και παραδίνονταν στους ξυλουργούς. Οι κινούμενες πέτρες έμπαιναν σε τάξη με τον ήχο της λύρας και έτσι υψώθηκε το τείχος με τις επτά πύλες, γιατί η λύρα του είχε επτά χορδές. Μ’ αυτό τον τρόπο η Θήβα έγινε ισχυρή πόλη.

Ο θεός Απόλλωνμε τη δύναμη των μελωδιών της λύρας του έχτισε τα τείχη της Τροίας.*Ο Ορφέας με τη μουσική του μάγευε θεούς και ανθρώπους. Οι ορφικοί ύμνοι με τη σωστή χρήση και εκφορά τους μπορεί να επιταχύνουν τους ρυθμούς της πνευματικόνοητικής εξέλιξης του χρήστη. Ο Ορφέας ψέλνοντας με την συνοδεία ενός μουσικού οργάνου είχε την δύναμη να επιδρά στην συναισθηματική και νοητική σφαίρα των ανθρώπων εξαγνίζοντάς τις και βοηθώντας στην εξέλιξή τους.

Χρησιμοποιώντας τη μελωδική φωνή του και επαναλαμβάνοντας τους ήχους μπορούσε να δημιουργήσει εικόνες στα μάτια των μαθητών του και να διευρύνει την αντίληψή τους για την πραγματικότητα. Μ’ αυτό τον τρόπο τους οδηγούσε σε επαφή με ανώτερους κόσμους. Αυτή η συγκεκριμένη τεχνοτροπία χρησιμοποιήθηκε αργότερα στις τελετουργίες των Ελληνικών Μυστηρίων.

Ακόμη πιο καθοριστική ήταν η συμβολή του Πυθαγόρα, τόσο στην εξέλιξη του ήχου, όσο και στη συστηματοποίηση της μαθηματικής βάσης της μουσικής κλίμακας. Ο Πυθαγόρας πίστευε ότι τα άστρα και οι πλανήτες παράγουν ήχους, που δεν γίνονται αντιληπτοί, λόγω ατέλειας του ανθρώπινου αυτιού.

Μπορούν όμως και επηρεάζουν τον ψυχισμό του ανθρώπου.«Αν κάποιος σαν τον Πυθαγόρα, που άκουγε αυτή την αρμονία, είχε ελεύθερο τον γήινο φορέα του και εξαγνισμένες τις αισθήσεις του και φωτεινό τον ουράνιο φορέα του, από αγαθή τύχη, ή λόγω χρηστής ζωής, ή μέσω κάποιας τελειοποίησης από τα ιερά λειτουργήματα, αυτός ο άνθρωπος θα αντιλαμβάνονταν αόρατα πράγματα και θα άκουγε ανήκουστα πράγματα σε άλλους». (Αριστοτέλους: Περί Ουρανού).Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν, ότι η μουσική οδηγεί στην ενοποίηση σώματος και ψυχής και διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή τους.

Κοιμόντουσαν ακούγοντας ένα είδος μουσικής, που τους βύθιζε σε βαθύ ύπνο και ξύπναγαν στο άκουσμα μιας μουσικής, που τους έδινε ενέργεια και ζωτικότητα. Όλες αυτές οι συνήθειες και πεποιθήσεις των Αρχαίων Ελλήνων δείχνουν, ότι κατείχαν αρκετά σημαντικές γνώσεις γύρω από την επιστήμη της Ψυχο-Ακουστικής. Η μουσική, μαζί με το σιτάρι και τις μέλισσες, ήταν κατά την Αρχαιότητα τα δώρα των Θεών στον άνθρωπο, στην προσπάθεια να τον βοηθήσουν στην εξέλιξή του.

Η γενεσιουργός αιτία των δομών της ύλης είναι η δόνηση. Η μουσικοθεραπεία βασίζεται στην επιστήμη της Κυματικής, σύμφωνα με την οποία κάθε υγιές όργανο εκπέμπει μια συγκεκριμένη δόνηση και η μεταβολή της σημαίνει την εμφάνιση κάποιας ασθένειας. Πίσω από τη δημιουργία των δομών του ορατού κόσμου κρύβονται οι ηχητικές δονήσεις.

Ο Πλωτίνος ταύτιζε τον ήχο με την δημιουργό ενέργεια. Οι δονήσεις, οι συχνότητες, η περιοδικότητα και τα ρυθμικά μοτίβα ίσως είναι η γενεσιουργός αιτία της ύλης, αποτελώντας ταυτόχρονα μια γιγάντια μουσική ορχήστρα ηχοχρωμάτων, που αέναα εκτελεί ένα μουσικό έργο εν αγνοία μας.

Τα ενεργειακά κέντρα του ανθρώπου αφυπνίζονται με την εκφορά επαναλαμβανόμενων λεκτικών φράσεων. Η αφύπνιση αυτή οδηγεί στην ανάπτυξη των ψυχικών δυνάμεων του ατόμου. Η σωστή χρήση τους μπορεί να βοηθήσει στην καλή υγεία του σώματος και την επιμήκυνση της ζωής για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Από την Αρχαιότητα είναι ευρύτατα διαδεδομένη η θεραπεία ασθενειών με τη χρήση επαναλαμβανόμενων ήχων. Ο Πλάτων πίστευε ότι τα δημιουργήματα των καλλιτεχνών δεν είναι στην ουσία δικά τους, αλλά δώρο των θεών. Η επίδραση του ήχου στη ζωή μας είναι πολυεπίπεδη και πολυποίκιλη.

Theseus Aegean

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΤΟΥ ΕΡΜΗ ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΣΑΡΚΑΣ – Το πάθος και οι επιθυμίες της νοητής ουσίας της ψυχής και του πνεύματος της σάρκας

Aπόσπασμα ΧVII

Στοβαίος 1, 41, 4

Η ψυχή λοιπόν είναι ουσία ασώματη, και όντας μέσα στο σώμα δε χάνει την ουσία της. Διότι συμβαίνει να είναι αεικίνητη στην ουσία της, κινείται μόνη της κατά την διαδικασία της νόησης χωρίς να κινείται μέσα σε κάτι ούτε προς κάτι ούτε χάρη σε κάτι.

Προέχει στη δύναμη και ό,τι προέχει δε χρειάζεται αυτά που έπονται.

Αυτό λοιπόν που είναι μέσα σε κάτι είναι ο τόπος και ο χρόνος και η φύση.

Αυτό που υπάρχει σε σχέση με κάτι είναι η αρμονία και το είδος και το σχήμα και αυτό που υπάρχει χάρη σε κάτι, είναι το σώμα.

Διότι για χάρη του σώματος είναι και ο χρόνος και ο τόπος και η φύση.

Αυτά, με συγγενική οικειότητα, επικοινωνούν μεταξύ τους.

Επειδή το σώμα χρειαζόταν τόπο (δε μπορεί να λειτουργήσει το σώμα χωρίς τόπο) και μεταβάλλεται με φυσικό τρόπο και είναι αδύνατο να υπάρξει μεταβολή χωρίς τον χρόνο και τη φυσική κίνηση, ούτε και μπορεί να υπάρχει σώμα χωρίς αρμονία.

Ο τόπος λοιπόν υπάρχει για χάρη του σώματος. Διότι δέχεται τις μεταβολές του σώματος και δεν αφήνει να χάνεται ό,τι μεταβάλλεται. Μεταβάλλεται δε, μεταπίπτει από το ένα στο άλλο και χάνει τη σύσταση του αλλά δεν παύει να είναι σώμα, μόνο που, μεταβαλλόμενο σε κάτι άλλο έχει τη σύσταση του άλλου. Διότι το σώμα, ως σώμα παραμένει και επομένως το σώμα μεταβάλλεται μόνο κατά τη διάθεση.

Λοιπόν, ο τόπος, ο χρόνος και η φυσική κίνηση είναι ασώματα.

Κάθε ένα δε, έχει τα δικά του χαρακτηριστικά.

Και είναι η ιδιότητα της χωρητικότητας το χαρακτηριστικό του τόπου, το διάστημα και ο αριθμός (είναι) του χρόνου, και της φύσης είναι η κίνηση, της αρμονίας η φιλία και του σώματος η μεταβολή.

Χαρακτηριστικό της ίδιας της ψυχής είναι η κατ’ουσίαν νόηση.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ XVII

Στοβαίος 1, 49, 4

Η ψυχή λοιπόν, είναι ουσία αυτοτελής, που από την αρχή πήρε ζωή σύμφωνα με το πεπρωμένο και τράβηξε προς τον εαυτό της, το πάθος και την επιθυμία όμοιο με της ύλης.

Και το μεν πάθος υπάρχει στην ύλη. Αλλά αν αυτό αποκτήσει εθισμό προς το νόημα της ψυχής τότε γίνεται ανδρεία και δεν παρασύρεται από την δειλία.

Η επιθυμία τώρα, προσφέρεται και αυτή και αν αποκτήσει εθισμό προς τον λογισμό της ψυχής τότε γίνεται σωφροσύνη και δεν υποκινείται από την ηδονή, διότι ο λογισμός αναπληρώνει την έλλειψη της επιθυμίας.

Όταν δε όλα είναι σε αρμονία και έχουν την ίδια τάση και όταν και τα δύο στηρίζονται στο λογισμό της ψυχής, τότε γίνεται δικαιοσύνη.

Διότι ο ισοδύναμος εθισμός, τους αφαιρεί την υπερβολή της επιθυμίας.

Αρχή δε αυτών είναι η διανοητική ουσία, που είναι μόνη και έχει τη δύναμη της δικής της λογικής.

Η ουσία δε αυτή, άρχει και ηγεμονεύει όπως ο άρχοντας εξουσιάζει και διαφεντεύει. Ο λόγος της είναι σαν σύμβουλος.

Ο διανοητικός λοιπόν, λόγος της ουσίας (Νους της ψυχής) είναι γνώση των λογισμών που παρέχουν μια εικόνα λογισμού στο άλογο μέρος της ψυχής, (λογική του πνεύματος της σάρκας), όπως είναι η ηχώ ως προς τη φωνή και η λάμψη της σελήνης ως προς τον ήλιο.

Το πάθος λοιπόν και η επιθυμία είναι προσαρμοσμένα προς κάποιο λογισμό και έλκουν το ένα το άλλο και αποκτούν τη γνώση των κοσμικών κύκλων.

(σημ: κοσμικοί κύκλοι είναι ο υλικός αισθητός κόσμος)

(σημ: η ανθρώπινη ψυχή θέλει να έχει την γνώση να γνωρίσει τον υλικό κόσμο).

Πηγές: oneirosky, ellaniapili

Αν υπάρχει ένα πράγμα που μας έχει μάθει ο Σωκράτηςείναι ότι δεν μπορείς να διδάξεις σε κανέναν τίποτα. Δεν έχει σημασία πόσο σκληρά προσπαθείς, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι τους ανθρώπους να σκεφτούν. Να τους βοηθήσεις να ανοίξουν τα μάτια τους και να συνειδητοποιήσουν για όλα αυτά που είναι ικανοί.

Εδώ είναι δέκα από τις καλύτερες ρήσεις, μαθήματα ζωής, που μπορούμε να πάρουμε από τον Σωκράτη.

1. Θα πρέπει να είσαι ο εαυτός σου. Μην προσποιείσαι!

«Ο καλύτερος τρόπος για να ζήσεις με την τιμή στον κόσμο, είναι να είσαι στην πραγματικότητα αυτό που φαίνεσαι και εάν παρατηρήσεις, θα δεις ότι όλες οι ανθρώπινες αρετές αυξάνουν και να ενισχύονται με την πρακτική. »

2. Η αρετή δεν προέρχεται από τα χρήματα

«Δεν κάνω τίποτα, αλλά θα προσπαθήσω να σας πείσω, νέους ή ηλικιωμένους, να μην σκέφτεστε αυτά που κατέχετε, αλλά και κυρίως να φροντίσετε για μεγαλύτερη βελτίωση της ψυχής. Η αρετή δεν φτιάχνεται από τα χρήματα, αλλά ότι από την αρετή έρχονται τα χρήματα. Αυτή είναι η διδασκαλία μου, και αν αυτό είναι δόγμα που διαφθείρει τη νεολαία, είμαι ένας κακός άνθρωπος.»

3. Διάβασε τα γραπτά άλλων ανδρών και γυναικών να βελτιώσεις τον εαυτό σου

«Βελτίωσε τον εαυτό σου διαβάζοντας τα γραπτά άλλων ανδρών, έτσι ώστε να κερδίσεις εύκολα αυτό που οι άλλοι έχουν κοπιάσει σκληρά.»

4. Σοφία είναι να γνωρίζεις πόσα λίγα ξέρεις.

«Είμαι ο σοφότερος ζωντανός άνθρωπος, γιατί γνωρίζω ένα πράγμα, και αυτό είναι ότι δεν γνωρίζω τίποτα».

«Είμαι κάπως σοφότερος κατά τούτο μόνο: πως εγώ τουλάχιστον δε νομίζω ότι ξέρω εκείνα που δεν ξέρω. »

«Η αληθινή σοφία έρχεται στον καθένα μας όταν συνειδητοποιήσουμε πόσο λίγα γνωρίζουμε για τη ζωή, τους εαυτούς μας και τον κόσμο γύρω μας.»

5. Εάν θες να αλλάξεις τον κόσμο, να αλλάξεις πρώτα τον εαυτό σου

«Εκείνος που θέλει να ταρακουνήσει τον κόσμο, ας ταρακουνήσει πρώτα τον εαυτό του.»

«Να θυμάσαι ότι δεν υπάρχει τίποτα σταθερό στις ανθρώπινες καταστάσεις. Ως εκ τούτου, απέφυγε τον αδικαιολόγητο ενθουσιασμό στην ευημερία, ή την αδικαιολόγητη στεναχώρια στις αντιξοότητες. »

6. Θα είσαι πλούσιος όταν συνειδητοποιήσεις ότι έχεις αρκετά

«Είναι πλουσιότερος αυτός που είναι ικανοποιημένος με το λιγότερο. Η ικανοποίηση είναι ο φυσικός πλούτος, η πολυτέλεια είναι τεχνητή φτώχεια».

7. Να τρως υγιεινά για να ζήσεις καλά

«Άνθρωποι χωρίς αξία ζουν μόνο για να τρώνε και να πίνουν. Οι άνθρωποι με αξία, τρώνε και πίνουν μόνο για να ζήσουν. »

8. Εξερεύνησε ολόκληρο τον κόσμο

«Δεν είμαι Αθηναίος ή Έλληνας, αλλά ένας πολίτης του κόσμου.»

9. Επίλεξε τα λόγια σου με σύνεση

«Οι λάθος λέξεις δεν είναι μόνο βλαβερές, αλλά μολύνουν και με κακία και την ψυχή σου.»

10. Μην καταπνίξεις ποτέ την περιέργειά σου!

«Η αναζήτηση είναι η αρχή της σοφίας.»

Ζήσε με Πάθος!

Αν λάβουμε υπόψη τι υποστηρίζει ο αρχαιολόγος κ. Μιχάλης Κοσμόπουλος ο οποίος αποκάλυψε μια επιγραφή στη θέση Ίκλαινα, την οποία ανασκάπτει, τα πράγματα αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Η επιγραφή περιλαμβάνει ρήμα που σχετίζεται με κατασκευή προϊόντων καθώς και αριθμημένα ονόματα που αποτελούν κατάλογο!..

Η έρευνα συνεχίζεται… Στο περιοδικό «Αρχαιολογία» διαβάσαμε την είδηση ότι η αρχαιότερη ευρωπαϊκή επιγραφή την οποία μπορούμε να διαβάσουμε είναι Ελληνική! Σώζεται σε πήλινη πινακίδα και γράφτηκε πριν από 3.500 χρόνια σε Γραμμική Β. Αυτό υποστηρίζει ο αρχαιολόγος κ. Μιχάλης Κοσμόπουλος ο οποίος αποκάλυψε μια επιγραφή στη θέση Ίκλαινα, την οποία ανασκάπτει.

Η επιγραφή περιλαμβάνει ρήμα που σχετίζεται με κατασκευή προϊόντων καθώς και αριθμημένα ονόματα που αποτελούν κατάλογο. «Σύμφωνα με αυτά που γνωρίζουμε, η πινακίδα δεν έπρεπε να είναι εκεί», αναφέρει ο δρ Κοσμόπουλος, ο οποίος έχει αποκαλύψει στην Ίκλαινα ένα μυκηναϊκό ανάκτορο με πελώριους αναλημματικούς τοίχους, τοιχογραφίες και ένα θαυμαστό αποχετευτικό σύστημα. Η πινακίδα της Ίκλαινας.

Τίποτα ξεχωριστό αν σκεφτούμε ότι ανάκτορα όπως της Ίκλαινας περιλάμβαναν και αρχεία με πινακίδες σε Γραμμική Β γραφή,την πρώτη γραφή της ελληνικής γλώσσας και συνάμα την πρώτη αποκρυπτογραφημένη γραφή της Ευρώπης. Το περιεχόμενο επίσης δεν ξαφνιάζει καθώς οι σωζόμενες επιγραφές σχετίζονται με καταλόγους προϊόντων που αρχειοθετούνταν για έναν χρόνο και στη συνέχεια πετιούνταν. Τι γίνεται όμως όταν η πινακίδα χρονολογείται μεταξύ του 1450 και του 1350 π.Χ ενώ το ανάκτορο στην λαμπρότερη φάση του είναι ακόμη πρωιμότερο;

Η χρονολόγηση της πινακίδας – πολύ πρώιμη σε σχέση με εκείνη των υπόλοιπων γνωστών πινακίδων – αλλάζει πολλά δεδομένα στη γνώση μας για τη χρήση της Γραμμικής Β. Αλλάζει επίσης τα δεδομένα μας σε σχέση με την εξάπλωση της γραφής. Αν και πρώιμη η ίδια η πινακίδα, η θέση όπου βρέθηκε είχε υποβιβαστεί μεταξύ του 1450 και του 1350 π.Χ. σε εγκατάσταση «δορυφόρο» της γειτονικής Πύλου. Αναιρεί λοιπόν αυτό την πεποίθηση ότι αρχεία υπήρχαν μόνο στα μεγάλα κέντρα; Ή μήπως η γραφή ήταν περισσότερο διαδεδομένη από ότι θεωρούνταν μέχρι σήμερα; Γεγονός είναι ότι η διατήρηση της πινακίδας είναι θαυμαστά τυχαία.

Γενικά, τέτοιες πινακίδες δεν ήταν κατασκευασμένες για να μείνουν: φτιάχνονταν από ωμή πλίνθο για να διαλυθούν κατά την απόθεση. Στην περίπτωση αυτή όμως, το περιεχόμενο του αποθέτη είχε καεί. Έτσι, η πινακίδα ψήθηκε και διατηρήθηκε. Αν και η Γραμμική Β είναι πολύ πιο όψιμη σαν σύστημα γραφής από εκείνα της Εγγύς και Μέσης Ανατολής – ενδεικτικά, την εποχή της πινακίδα της Ίκλαινας, οι Αιγύπτιοι φαραώ μετρούσαν ήδη 18 Δυναστείες – το εύρημα θεωρείται ξεχωριστό. Είναι άλλωστε η πρωιμότερη αναγνώσιμη και κατανοήσιμη επιγραφή που έχει βρεθεί σε ευρωπαϊκό έδαφος και η πρώτη γνωστή Ελληνική επιγραφή!

Πηγες National Geographic, Περιοδικό «Αρχαιολογία».

Ο Αριστοτέληςστο βιβλίο του ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣμας αποκαλύπτει ότι η γνώση του τρόπου λειτουργίας της ψυχήςμας, αποτελεί χωρίς αμφιβολία μία γνώση ΙΕΡΗ.

Ας παρακολουθήσουμε την αρχή του αρχαίου κειμένου:

[402a] Τῶν καλῶν καὶ τιμίων τὴν εἴδησιν ὑπολαμβάνοντες,
Το γνωστικό αντικείμενο με το οποίο πρόκειται να ασχοληθούμε, θα μας επιτρέψει να εισέλθουμε σε σημαντικότατες επιστημονικές αποκαλύψεις, οι οποίες θα πρέπει να προσθέσουμε μάλιστα ότι θεωρούνται ιερές!

Είναι πολύ σημαντικό ότι στην εισαγωγή του Περί Ψυχής, στις πρώτες λέξεις με τις οποίες επιλέγει ο Αριστοτέληςνα ξεκινήσει την διδασκαλία του, θέλει να μας προϊδεάσει ότι η αποκάλυψη της λειτουργίας της Ψυχής είναι μία εξαιρετικά πολύτιμη γνώση η οποία συνδέεται κατά ανάγκη με το θέμα της ιερότητας.
Αυτό που μας δηλώνει, εμμέσως πλην σαφώς, είναι πως τα όσα πρόκειται να μας αποκαλύψει, είναι μυστηριακές ή μυητικές γνώσεις που αφορούν το πρώτο ίσως σε ιεραρχία θέμα που αφορά την εξελικτική μας πορεία.

μᾶλλον δ'ἑτέραν ἑτέρας
Θα αποδείξουμε ότι η ανώτερη γνώση, που μπορεί να επιταχύνει την εξέλιξη ενός ανθρώπου, είναι να συνειδητοποιήσει ότι η ζωή του ορίζεται από τον νόμο του διπολισμού.

Παρατηρούμε ότι ο Αριστοτέλης ανάγει από την πρώτη στιγμή το θέμα της έρευνας της ψυχής μας σε καθαρά επιστημονικό επίπεδο, επιδιώκοντας να το συνδέσει με τους νόμους της επιστήμης της φυσικής και αρχικά με τον νόμο του διπολισμού.

Ο νόμος του διπολισμού (ἑτέραν ἑτέρας) ή νόμος των αντιθέτων ή αρχή της αντιφάσεως, είναι γνωστός στον Αριστοτέλη και αναλύεται διεξοδικά στο τρίτο βιβλίο του «Μετά τα φυσικά»Γ’ 3, 1005, β, 11.

Η ακριβής διατύπωση, την οποία οφείλουμε απαραιτήτως να γνωρίζουμε αν θέλουμε να εισέλθουμε στο πνεύμα του Αριστοτέλη είναι η εξής:
«τὸ γὰρ αὐτὸ ἅμα ὑπάρχειν τε καὶ μὴ ὑπάρχειν ἀδύνατον τῷ αὐτῷ καὶ κατὰ τὸ αὐτό καὶ ὅσα ἄλλα προσδιορισαίμεθ'ἄν, ἔστω προσδιωρισμένα πρὸς τὰς λογικὰς δυσχερείας: αὕτη δὴ πασῶν ἐστὶ βεβαιοτάτη τῶν ἀρχῶν: ἔχει γὰρ τὸν εἰρημένον διορισμόν. ἀδύνατον γὰρ ὁντινοῦν ταὐτὸν ὑπολαμβάνειν εἶναι καὶ μὴ εἶναι, καθάπερ [25] τινὲς οἴονται λέγειν Ἡράκλειτον.»

(Δεν είναι δυνατό, ένα υλικό σώμα να βρίσκεται ταυτόχρονα σε μια συγκεκριμένη στιγμή, σε έναν συγκεκριμένο τόπο, και να μπορεί την ίδια στιγμή να βρίσκεται και κάπου αλλού. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι αυτός είναι ο πιο ισχυρός νόμος της φυσικής που υπάρχει, ο οποίος είναι αδύνατον να καταρριφθεί διότι κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο προς την λογική μας, όπως υποστηρίζει άλλωστε και ο Ηράκλειτος.)
Διαπιστώνουμε επομένως ότι ο νόμος του διπολισμού με τον οποίο επιλέγει να ξεκινάει την έρευνά του, δεν είναι απλώς ένας νόμος της φυσικής, αλλά θεωρείται ο πιο ισχυρός νόμος του υπάρχει.

ἢ κατ'ἀκρίβειαν
Διότι αν κατανοήσουμε τον τρόπο λειτουργίας του νόμου του διπολισμού, θα μπορούσαμε να περιγράψουμε όχι μόνο με απόλυτη ακρίβεια,

ἢ τῷ βελτιόνων τε καὶ θαυμασιωτέρων εἶναι,
αλλά και με τον πιο εύληπτο και ειλικρινή τρόπο που θα ήταν δυνατό να υπάρξει, το αξιοθαύμαστο γεγονός της ύπαρξης του είναι μας.

Είναι λοιπόν προφανές ότι η μυστηριακή ιερή γνώση συνδέεται υποχρεωτικά με την ανώτερη επιστημονική γνώση και αυτός ήταν ίσως ο λόγος που διατηρήθηκε με θρησκευτική ευλάβεια κρυμμένη, μακριά από τα βλέμματα των αδαών.

δι'ἀμφότερα ταῦτα τὴν περὶ τῆς ψυχῆς ἱστορίαν εὐλόγως ἂν ἐν πρώτοις τιθείημεν.
Για να θέσουμε λοιπόν τις βάσεις της έρευνάς μας και να επιχειρήσουμε να εξηγήσουμε τον τρόπο που εμφανίστηκαν για πρώτη φορά οι δύο αντίθετες όψεις του διπολισμού, θα πρέπει να εξετάσουμε την εξελικτική διαδρομή της ψυχής μας.

Θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι η πρώτη ολοκληρωμένη πρόταση του αρχαίου κειμένου του ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ με οποία ήρθαμε σε επαφή, είναι γεμάτη από απροσδόκητες εκπλήξεις.
Βλέπουμε τον Αριστοτέλη να εμφανίζεται μπροστά μας, μεγαλοπρεπής και επιβλητικός, με μία απολύτως φιλική και αποκαλυπτική διάθεση προς τον αναγνώστη που αισθάνεται την ανάγκη να ασχοληθεί με την ανακάλυψη του εαυτού του, επομένως και της ψυχής του.
Η τιμή που μας γίνεται είναι μεγάλη, διότι είναι σαν να βλέπουμε τον μεγάλο δάσκαλο να περίμενε από καιρό να προετοιμαστούμε για αυτήν την συνάντηση μαζί του.
Από την στιγμή που εμείς θεωρούμε ότι είμαστε έτοιμοι, είναι και αυτός διατεθειμένος να συμπορευθεί μαζί μας και να μας οδηγήσει σε έναν ακόμα «περίπατο», όπου κατά την διάρκεια της διαδρομής του θα μας προσφέρει την βοήθειά του, προκειμένου να έρθουμε σε επαφή με την ανώτερη ίσως γνώση που έχει σκοπό να μας μεταφέρει η Φιλοσοφία:
Τον άγνωστο και μυστικό τρόπο λειτουργίας της ψυχής μας!

Ο ίδιος ο Αριστοτέλης μας ανακοινώνει, από την πρώτη μάλιστα σειρά του αρχαίου κειμένου, ότι η γνώση αυτή την οποία σκοπεύει να μας βοηθήσει να αποκαλύψουμε, δεν είναι απλώς η σημαντικότερη που θα μπορούσε να υπάρξει, αλλά επιπλέον είναι μία γνώση σωτήρια, μία γνώση ιερή,επομένως και μυστηριακή!

Είναι όμως δυνατόν να θεωρήσουμε ότι ο Αριστοτέλης, γνωστός σαν ο Πατέρας της λογικής αποδείξεως και της καθαρής επιστημονικής σκέψης να συσχετίζει την επιστημονική γνώση με απόκρυφες γνώσεις;

Όσο παράδοξο και αν φαίνεται, θα πρέπει να δεχτούμε ότι επιχειρείται εξαρχής μία συνειδητή σύνδεση μεταξύ επιστήμης και εσωτερισμού, η οποία γίνεται όλο και περισσότερο έντονη όσο προχωράμε στο αρχαίο κείμενο.

Ας μην ξεχνάμε ότι το θέμα που πρόκειται να διαπραγματευτούμε είναι το ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ, ένα θέμα που άπτεται σαφώς των λειτουργιών του αόρατου κόσμου.

Διαπιστώνουμε λοιπόν, ότι ο Αριστοτέλης προκειμένου να διαπραγματευτεί αυτό το τόσο δύσκολο θέμα, δεν εμφανίζεται μόνο σαν Φιλόσοφος, αλλά και σαν ένας Αρχιερέας, που θα επιχειρήσει να μας αποκαλύψει την απόκρυφη γνώση που σχετίζεται με τα μυστήρια της ζωής και του θανάτου, καθώς η επιστήμη και ο εσωτερισμός μπορούν εύκολα να συνυπάρξουν, ειδικά όταν πρόκειται για θέματα που σε μεγάλο βαθμό, παρόλη την πρόοδο των επιστημών παραμένουν ανεξήγητα.

Ωστόσο, αυτή η ιερατική εμφάνιση του Αριστοτέλη και η πρόθεσή του να αναφερθεί σε ιερά θέματα δεν θα πρέπει να μας προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, καθώς ο Διογένης Λαέρτιος στο βιβλίο του «Βίοι Φιλοσόφων» στο ιδιαίτερο κεφάλαιο που αφιερώνει στον Αριστοτέλη, ξεκινάει την αφήγησή του δηλώνοντας ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι σύμφωνα με τις πηγές του, ο Αριστοτέλης θα πρέπει να θεωρείται απόγονος του θεού του κάλλους, της αρμονίας, της μαντικής και της ιατρικής, δηλαδή του ίδιου του... Απόλλωνα!

Σύμφωνα με τον αρχαίο κείμενο η καταγωγή του Αριστοτέλη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού: «Ο Αριστοτέλης ήταν γιος του Νικόμαχου, ο οποίος καταγόταν από το γένος του γιου του Μαχάονα, ο οποίος ήταν γιος του Ασκληπιού που με την σειρά του ήταν γιος του Απόλλωνα».

Διαπιστώνουμε επομένως μία άμεση και συγγενική σχέση του Αριστοτέλη με τον Απόλλωνα, επομένως και με ιερατικά καθήκοντα, η οποία αν και σπανίως αναφέρεται, θα μπορούσε να δικαιολογήσει και να εξηγήσει απολύτως το πρόσωπο με το οποίο εμφανίζεται στο Περί Ψυχής.

Γιώργος Χαραλαμπίδης

Μια από τις Ελληνικές πυραμίδεςπου έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων και όχι μόνο, είναι και η πυραμίδα στα Βιγκλάφια Λακωνίας, κοντά στην πανέμορφη Ελαφόνησο και το Παυλοπέτρι. Θα ακολουθήσουμε το ταξίδι στο χρόνο μέσα από τα βήματα όσων την επισκέφθηκαν και τις μαρτυρίες τους όπως καταγράφηκαν:

Πρώτη αναφορά γι΄ αυτήν έκανε ο άγγλος περιηγητής κατ΄ άλλους αρχαιολόγος Leake ο οποίος επισκέφθηκε το χώρο και είπε ότι πρόκειται για τον τάφο του Κινάδου – πλοιάρχου στο πλοίο του Μενέλαου - (από αναφορά του Παυσανία). Μιλώντας για το κτίσμα σημείωνε ότι στο σημείο «…όπου ο βράχος είναι εντελώς κάθετος και γύρω-γύρω σχηματίζονται σπήλαια, ανακάλυψα τα ερείπια μιας αρχαίας πυραμίδας.

Σήμερα είναι μόνο ένας σωρός από ορθογώνιους όγκους, με πολύ λίγες πέτρες στο εσωτερικό της να βρίσκονται ακόμη στη θέση τους. Γύρω της, από τις τρεις πλευρές, ένα όρυγμα (χαντάκι) έχει σκαφτεί στο βράχο. Η τέταρτη πλευρά της πυραμίδας βρίσκεται στο χείλος του βράχου και δεν έχει όρυγμα».

Μεσολάβησαν εκατόν τριάντα χρόνια από την αναφορά του, χρόνια απόλυτης σιωπής, και αργότερα την επισκέφτηκαν οι Waterhouse και Simpson, οι οποίοι αν και μίλησαν για προϊστορικά ευρήματα καθώς και για τα μαύρα –γυαλιστερά κεραμεικά του 4ου π.χαι, δεν προσδιόρισαν την ακριβή τοποθεσία της.

Ακολουθεί ο Vischer ο οποίος αναφέρει πως την είχε δει, και τέλος ο Pritchett αρχαιολόγος πανεπιστημίου του Καναδά, ο οποίος οδήγησε τον Χρήστο Λάζο να την επισκεφθεί το 1996. Αναφέρει: «Πριν τα Βιγκλάφια, σε μια ευθεία απόσταση ενός χιλιομέτρου και στη δεξιά πλευρά του δρόμου, συναντούμε για έξαρση του εδάφους που κυμαίνεται από 15-20μ σχηματίζοντας απότομους γκρεμούς, είτε υπόσκαφες εσοχές, που έχουν χρησιμοποιηθεί σαν μαντριά ή στάβλοι.

Σε παρακείμενο στάβλο, πίσω από την ιδιωτική έκταση γερμανού επιστήμονα, υπάρχει στάβλος με διαφορετική λιθοδομή από τους υπόλοιπους. Είναι βέβαιο πως η πόρτα του μεταφέρθηκε αυτούσια από την πυραμίδα για να αποτελέσει την είσοδο του στάβλου.

Είναι η μεγαλύτερη κατασκευή σε σχέση με τις υπόλοιπες στην Ελλάδα, με εξαίρεση την πυραμίδα του Αμφείου, αφού οι διαστάσεις της είναι μεγαλύτερες και από την πυραμίδα του Ελληνικού που οι διαστάσεις της είναι 14,70χ8,61μ. Γύρω από τα θεμέλια της κατασκευής υπάρχει βαθιά τάφρος από τις τρεις πλευρές, ενώ δεν έχει από την πλευρά που βρίσκεται προς το γκρεμό. Σε κάποιο σημείο της τάφρου υπάρχουν εγκοπές που μαρτυρούν την χρησιμοποίηση μετακινούμενης γέφυρας.

Αυτό δείχνει ένα καθαρά οχυρωματικό χαρακτήρα της κατασκευής, που δεν τον συναντούμε σε άλλες κατασκευές, και συνιστά μία ιδιαιτερότητα. Η κεραμική που έχει αναφερθεί είναι του 4ου – 5ου π.χ αιώνα, αλλά αν λάβουμε υπόψη μας ότι η τάφρος είναι αρκετά μπαζωμένη, δεν αποκλείεται σε βαθύτερα στρώματα να υπάρχει και προγενέστερων εποχών. Από τη νότια πλευρά του γκρεμού έχουν αποκολληθεί μεγάλοι βράχοι, γεγονός που δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η πυραμίδα να προστατευόταν με τάφρο και από την νότια πλευρά.Η εκσκαφή της τάφρου μαρτυρεί τον οχυρωματικό χαρακτήρα του έργου, παράλληλα όμως αποτελεί και λατομείο από το οποίο έχουν λατομηθεί οι μεγάλοι ορθογώνιοι και τετράγωνοι ογκόλιθοι της λιθοδομής.

Ανάμεσα στην πυραμίδα και την Ελαφόνηση παρεμβάλλεται μια περιοχή όπου βρίσκεται ένα αρχαίο νταμάρι, πολλές αρχαιότητες και μια μικρή λιμνοθάλασσα περιτριγυρισμένη από εδαφικές εξάρσεις γεμάτες με μυκηναϊκούς τάφους, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι συλημένοι. Σε κάποιο σημείο της ακτής, ανάμεσα στους τάφους, υπάρχει το ανάγλυφο της αιγυπτιακής σφίγγας που δημιουργεί πολλά ερωτηματικά. Παρόμοια ευρήματα έχουν βρεθεί και στον Ταύγετο.

Όταν επισκέφθηκε την πυραμίδα, ο Παυσανίας ανέφερε, πως εκτός από τον τάφο του Κινάδου είδε και ναό της Αθηνάς. Ο ίδιος, θεωρεί τις πυραμίδες ταφικά μνημεία, άλλοι τις θεωρούν λατρευτικούς χώρους, άλλοι οχυρωματικά έργα, τα κτίσματα, ωστόσο, αυτά χάνονται στην αχλύ του χρόνου και κρατούν καλά κρυμμένα τα μυστικά τους.

Έχουν συληθεί, λεηλατηθεί, καταστραφεί και κάποτε έχουν μεταφερθεί κομμάτι κομμάτι για να χρησιμοποιηθούν, όπως αναφέραμε, ως στάβλοι, μαντριά ή αποθήκες.

Είναι βέβαιο πως η Ελληνική γη, γη λουσμένη στο φως, γη που περπάτησαν θεοί μαζί με τους ανθρώπους, έχει πολλά να μας αποκαλύψει ακόμα.

Πηγές: ΒΑΣΩ ΔΕΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΑΖΟΣ «Πυραμίδες στην Ελλάδα», www.maleas

Το σπήλαιο Ιδαίο Άντρο (που επίσης θα το βρείτε γραμμένο σαν Ιδαίον Άντρον) βρίσκεται στον Ψηλορείτη ή όρος Ίδη, το ψηλότερο βουνό στην Κρήτη.

Το Ιδαίο Άντρο είναι ένα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά σπήλαια στην Κρήτη και άκμασε στην αρχαιότητα (4.000 π.Χ. μέχρι 1ο μ.Χ. αιώνα), ενώ θεωρείται αντίστοιχης αξίας με τα μεγαλύτερα πανελλήνια ιερά.

Τη φήμη του το Ιδαίο Άντρο, αντλούσε από το μύθο που θέλει το Δία, πατέρα και θεό των θεών να έχει γεννηθεί και ανατραφεί εδώ.

Βέβαια τη γέννηση του Δία εκτός από το Ιδαίο Άντρο διεκδικεί και το Δικταίο Άντρο στην Ανατολική Κρήτη γιατί ο Ησίοδος στη Θεογονία του δεν διευκρινίζει με ακρίβεια την τοποθεσία της γέννησης του Δία στην Κρήτη.

Πού βρίσκεται το Ιδαίο Άντρο

Η σπηλιά Ιδαίο Άντρο βρίσκεται στην ανατολική πλαγιά του όρους Ίδη στο κέντρο της Κρήτης, σε υψόμετρο 1498 μέτρα. Το σπήλαιο βρίσκεται 20 χιλιόμετρα μετά το χωριό Ανώγεια και λίγα μέτρα ψηλότερα από το οροπέδιο Νίδα.

Μπαίνοντας στο Ιδαίο Άντρο θα βρεθείτε στην κεντρική αίθουσα που έχει 40 μέτρα μήκος και 50 μέτρα πλάτος. Η αίθουσα αυτή έχει ανασκαφεί δύο φορές, μια το 1885 από τον Federico Halbherr και το 1982 από τον Γιάννη Σακελλαράκη.

Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το Ιδαίο Άντρο σαν σπήλαιο δεν έχει κάτι το εντυπωσιακό, αντίθετα με το Δικταίο Αντρέ που το επισκέπτονται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο.

Ωστόσο δεν είναι καθόλου τυχαίο που επιλέχτηκε το Ιδαίο Άντρο για να γεννηθεί και να λατρευτεί ο σημαντικότερος θεός στην αρχαία Ελλάδα. Το Ιδαίο Άντρο βρίσκεται πάνω στο βουνό – σύμβολο της Κρήτης, τον Ψηλορείτη, που στη νότια πλευρά του βρίσκεται ένα άλλο σημαντικό λατρευτικό σπήλαιο, το σπήλαιο των Καμαρών. Μάλιστα μέχρι και τις μέρες μας στην ψηλότερη κορυφή του Ψηλορείτη, στα 2456 μέτρα, υπάρχει πετρόχτιστο εκκλησάκι που λειτουργείται μια δυο φορές το χρόνο αφιερωμένο στον Τίμιο Σταυρό.

Ο μύθος λέει ότι η Ίδη έχει το προνόμιο να βλέπει τον ήλιο πριν την ανατολή. Είναι γεγονός ότι τις μέρες που η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, από την Ίδη μπορεί κάποιος να δει σχεδόν όλη την Κρήτη, τις Νότιες Κυκλάδες, μέχρι και τον Ταΰγετο στην Πελοπόννησο.
Ο μύθος της γέννησης του Δία

Σύμφωνα με χρησμό ο γιός του Κρόνου και της Ρέας θα έπαιρνε την εξουσία από τον πατέρα του, ο οποίος για να προστατευτεί καταβρόχθιζε τα παιδιά του. Η μάνα Ρέα όμως δεν μπορούσε να το αντέξει αυτό, έτσι ξεγέλασε το σύζυγό της και του έδωσε μια φασκιωμένη πέτρα να καταπιεί.

Το βρέφος το έκρυψε βαθιά σε μια σπηλιά όπου τον ανέθρεψαν η νύμφη Μέλισσα και η κατσίκα Αμάλθεια από το κέρατο της οποίας έβγαιναν κάθε λογής αγαθά, ενώ το κλάμα του μωρού κάλυπταν οι μυθικοί Κουρήτες χτυπώντας τύμπανα και τις ασπίδες τους καθώς χόρευαν. Με αυτό τον τρόπο επαληθεύτηκε η προφητεία και ο Δίας όταν έφτασε σε κατάλληλη ηλικία εκδίωξε τον πατέρα του Κρόνο παίρνοντάς του την εξουσία.

Άλλες ονομασίες του Ιδαίου Άντρου

Το Ιδαίο Άντρο, η σπηλιά της Ίδης δηλαδή, λέγεται ακόμα Σπηλιάρα της Βοσκοπούλας. Οι ντόπιοι λένε ότι κοντά στη σπηλιά τάφηκε η γυναίκα του Χαρίδημου (άρχοντας της Γόρτυνας, συναγωνιστής του Ερωτόκριτου) που ενώ κυνηγούσε στον Ψηλορείτη τη σκότωσε κατά λάθος, όπως γράφει ο Βιτσέντζος Κορνάρος στον Ερωτόκριτο (αφηγηματικό ποίημα, κλασικό έργο Νεοελληνικής λογοτεχνίας, γραμμένο στο κρητικό ιδίωμα).

Ένα άλλο όνομα για το Ιδαίο Άντρο είναι Αρκέσιον Άντρο. Άρκεσις σημαίνει βοήθεια. Στο Ιδαίο κατέφευγαν οι προσκυνητές ώστε να ζητήσουν τη βοήθεια του Δία, ο οποίος σύμφωνα με το μύθο είχε και ο ίδιος βοηθηθεί στο παρελθόν και γλίτωσε το θάνατο.

Αναφορές για το Ιδαίο και μύθοι

Ένας από τους προσκυνητές στο Ιδαίο υπήρξε ο σπουδαίος σοφός της αρχαιότητας από τη Σάμο, ο Πυθαγόρας. Αναφέρεται ότι είχε λάβει μέρος στις τελετές στο Ιδαίο και μάλιστα είχε μυηθεί στα μυστήρια που γίνονταν προς τιμή του Κρητικού Δία. Για τα μυστήρια στο Ιδαίο δεν γνωρίζουμε τίποτα συγκεκριμένο, καθώς οι επιλεγμένοι μύστες (μυημένοι) ήταν υποχρεωμένοι να μην μιλάν για αυτά στο ευρύ κοινό.

– Στην είσοδο του Ιδαίου Άντρου φαίνεται ο βωμός λαξευμένος στο βράχο –

Ο Πυθαγόρας περιγράφει στην είσοδο του Ιδαίου ένα βωμό λαξευμένο στο φυσικό βράχο, που μπορεί κάποιος να δει και σήμερα, ενώ μέσα στην σπηλιά αναφέρει ότι υπήρχε ένας μεγαλοπρεπής ελεφαντοστέινος θρόνος προς τιμή του Δία, ο οποίος δεν σώζεται πια.

Στο Ιδαίο κάθε χρόνο γίνονταν γιορτές αρχικά προς τιμή του θεού της βλάστησης που πέθαινε και ξαναγεννιόταν σύμφωνα με τον κύκλο των εποχών. Τη θέση του Μινωίτη θεού της βλάστησης πήρε λίγο αργότερα ο Κρηταγενής Δίας, ο ντόπιος νεαρός Δίας, ο οποίος σύμφωνα με τον τοπικό μύθο πέθαινε και ξαναγγενιόταν κάθε χρόνο. Στη διάρκεια των τελετών οι προσκυνητές κρεμούσαν αναθήματα στα κλαδιά μιας λεύκης μπροστά από την είσοδο του Ιδαίου, όπως αναφέρει ο Θεόφραστος.

Ακόμα και ο Μίνωας, ο μυθικός βασιλιάς της Κνωσού, ερχόταν σαν προσκυνητής στο ιερό του Ιδαίου κάθε 9 χρόνια, όπως μας πληροφορεί ο μύθος, για να πάρει τους ανανεωμένους νόμους από τον πατέρα του το Δία.

Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία που άνθρωποι, ίδιοι διάττοντες αστέρες, ενεργούν, αφήνοντας έντονο το σημάδι τους σε αυτή. Ένας εξ αυτών ήταν ο Ξάνθιππος.

Μια τέτοια ιστορία είναι και αυτή του Ξάνθιππου του Λακεδαιμόνιου, ο οποίος από ταπεινός μισθοφόρος, διωγμένος από την πατρίδα από την στέρηση και την αδικία, βρέθηκε σε μια μόνο στιγμή, αρχιστράτηγος του στρατού της άλλης μεγάλης υπερδύναμης του καιρού του, της Καρχηδόνας, να μάχεται με τον καλύτερο στρατό του αρχαίου κόσμου, τον Ρωμαϊκό.

Το 256 π.Χ. μαινόταν ο Α’ Καρχηδονιακός Πόλεμος. Οι Καρχηδόνιοι είχαν όμως υποστεί μια σειρά από ήττες σε θάλασσα και στεριά.

Ύστερα από την συντριβή τους κατά θάλασσα, οι Καρχηδόνιοι περιορίστηκαν στην αφρικανική ακτή.

Οι δε Ρωμαίοι αποφάσισαν να μεταφέρουν τον πόλεμο στην Αφρική, πλήττοντας το «θηρίο στη φωλιά του» και υποχρεώνοντας τους αντιπάλους τους να ασχοληθούν με την ασφάλεια της χώρας τους, αφήνοντας τις κατακτητικές βλέψεις για τη Σικελία κατά μέρος.

Πραγματικά οι Ρωμαίοι αποβίβασαν δυνάμεις στην περιοχή του ακρωτηρίου Μπον και πολιόρκησαν την πόλη Ασπίδα, ακολουθώντας το σχέδιο που είχε χρησιμοποιήσει και ο Έλληνας Αγαθοκλής, όταν είχε επίσης επιτεθεί στην Καρχηδόνα περίπου 50 χρόνια νωρίτερα.

Οι Καρχηδόνιοι, μετά την ήττα τους, θεωρώντας ότι οι Ρωμαίοι θα επιτίθονταν απευθείας κατά της Καρχηδόνας, κράτησαν τις δυνάμεις τους στην πόλη τους και δεν αποτόλμησαν να συγκρουστούν με τους Ρωμαίους.

Έτσι οι Ρωμαίοι ανενόχλητοι κατέλαβαν την πόλη Ασπίδα και λεηλάτησαν όλη τη χώρα, αποκομίζοντας 20.000 αιχμαλώτους και πλούσια λάφυρα, ανενόχλητοι.

Η στάση αυτή των Καρχηδονίων οδήγησε τους Ρωμαίους στην απόφαση να αφήσουν στην Αφρική μέρος μόνο τους στρατού τους, με επικεφαλής τον έναν από τους δύο υπάτους, τον Μάρκο Αττίλιο Ρέγκουλο. Οι υπόλοιπες ρωμαϊκές δυνάμεις αποχώρησαν με προορισμό την Ιταλία και τη Σικελία.

Ο Ρωμαίος στρατηγός παρέμεινε στην τυνησιακή ακτή με 15.000 πεζούς, 500 ιππείς και 40 πλοία. Παρόλα αυτά ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα και συνέχισε να λεηλατεί άγρια τη χώρα, πολιορκώντας μάλιστα και την σημαντική πόλη Αδύ. Ενώπιον των εξελίξεων αυτών, οι Καρχηδόνιοι αρχηγοί υποχρεώθηκαν και από την πίεση της κοινής γνώμης να αναλάβουν δράση.

Εξάλλου υπερείχαν αριθμητικά των αντιπάλων τους. Εξέλεξαν μάλιστα τρείς στρατηγούς, τον Αμίλκα, τον Ασδρούβα και τον Βώσταρο και τους ανέθεσαν να επιτεθούν στους Ρωμαίους και να άρουν την πολιορκία της Αδύς.

Οι Καρχηδόνιοι στρατηγοί κινήθηκαν πράγματι, αλλά φοβούμενοι το αήττητο ρωμαϊκό πεζικό, έταξαν τις δυνάμεις τους σε έναν λόφο, κοντά στην Αδύ, εντελώς ακατάλληλο για την ανάπτυξη των δυνάμεων τους και ιδιαιτέρως των όπλων στα οποία οι Καρχηδόνιοι παραδοσιακά υπερείχαν,του ιππικού δηλαδή και των πολεμικών ελεφάντων.

Οι Ρωμαίοι αντιλήφθηκαν το λάθος των αντιπάλων και τους επιτέθηκαν εκεί, στο έδαφος που αυτοί δεν μπορούσαν να πολεμήσουν. Το αποτέλεσμα της μάχης ήταν το αναμενόμενο. Οι Καρχηδόνιοι συντρίφτηκαν και όσοι επέζησαν, μαζί με τους στρατηγούς τους, επέστρεψαν ταπεινωμένοι στην Καρχηδόνα.

Η κατάσταση ήταν πλέον απολύτως κρίσιμη για τους Καρχηδονίους, οι οποίοι είχαν χάσει πια και τον στρατό τους και την ικανότητα να υπερασπιστούν την ίδια τους την πόλη. Οι Ρωμαίοι δε μετά τη νίκη τους κατέλαβαν την Αδύ, αλλά και την πόλη Τύνις – την σημερινή Τύνιδα – περιορίζοντας ακόμα περισσότερο τους αντιπάλους τους.

Οι Καρχηδόνιοι κατέφυγαν τότε στην αθρόα στρατολογία μισθοφόρων από την Ελλάδα, τους οποίους θεωρούσαν ως τους πλέον αξιόμαχους. Στο μεταξύ η κατάσταση για τους Καρχηδόνιους επιδεινώθηκε, αφού οι ρωμαϊκές νίκες ξεσήκωσαν εναντίον τους και μέρος των Νουμίδων υπηκόων τους.

Το καλοκαίρι του 255 π.Χ. έφτασαν στην Καρχηδόνα οι Έλληνες μισθοφόροι, με τους οποίους ενώθηκαν και οι καρχηδονιακές δυνάμεις, συγκροτώντας μια στρατιά 12.000 πεζών και 4.000 ιππέων.

Επίσης οι Καρχηδόνιοι διέθεταν και περίπου 100 αφρικανικούς, πολεμικούς ελέφαντες. Στο μεταξύ οι Καρχηδόνιοι επιχείρησαν να διαπραγματευτούν με τον Ρωμαίο στρατηγό, αλλά οι όροι που αυτός τους επέβαλε ήταν τόσο βαρείς που δεν έγιναν αποδεκτοί.

Παρόλα αυτά η απελπισία είχε κυριεύσει τους Καρχηδόνιους, που φοβούνταν να πολεμήσουν και πάλι με τους Ρωμαίους, γιατί αν ηττούνταν η Καρχηδόνα θα έμενε εντελώς ανυπεράσπιστη.

Ενώ η αμφιβολία περί του πρακτέου βασάνιζε τους Καρχηδόνιους στρατηγούς, ένας απλός στρατιώτης από τους Έλληνες μισθοφόρους, ο Λακεδαιμόνιος Ξάνθιππος, κρίνοντας τα γεγονότα με τους συναδέλφους του, απεφάνθη ότι αιτία της ήττας των Καρχηδονίων δεν ήταν οι Ρωμαίοι, αλλά ο ίδιος τους ο εαυτός!

Εμβρόντητοι οι συνάδελφοί του συγκεντρώθηκαν γύρω του και τον άκουσαν να αναπτύσσει τα επιχειρήματα του με τόσο λογικό τρόπο που δεν άργησαν να πειστούν.

Η συζήτηση δε αυτή σύντομα ξεπέρασε τα όρια του στρατοπέδου και έφτασε στα αυτιά των πολιτών προκαλώντας έντονη δυσφορία για τους ίδιους στρατηγούς, αλλά και μεγάλο ενδιαφέρον για τις απόψεις του ταπεινού μισθοφόρου. Ενώπιον της πίεσης της κοινής γνώμης οι καρχηδονιακές αρχές υποχρεώθηκαν να καλέσουν τον Ξάνθιππο να εξηγήσει μπροστά τους τις απόψεις του.

Ο Ξάνθιππος πράγματι εμφανίστηκε ενώπιον των αρχόντων της πόλης και τους είπε και πάλι ότι αιτία για την ήττα τους δεν ήταν οι Ρωμαίοι, αλλά τα δικά τους σφάλματα και η μη αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων του στρατού τους, με παράλληλη εκμετάλλευση των μειονεκτημάτων του αντιπάλου.

Με θάρρος μεγάλο ο Σπαρτιάτης στρατιώτης ζήτησε από το συμβούλιο να του αναθέσει την αρχιστρατηγία και να του επιτρέψει να πολεμήσει τους Ρωμαίους.

Μέσα στην απελπισία τους και υπό την πίεση της ανάγκης οι Καρχηδόνιοι άρχοντες δέχτηκαν, παρά την δυσφορία των στρατηγών τους, οι οποίο έπρεπε να ταχθούν υπό τις διαταγές του πρώην στρατιώτη τους!

Ο Ξάνθιππος πάντως, στρατιώτης από τη στιγμή της γέννησής του, ως Σπαρτιάτης, γνώριζε πόσο επισφαλής ήταν η θέση του και για να κερδίσει την υποστήριξη των πολιτών διέταξε τον στρατό να εξέλθει από τα τείχη και να εκτελέσει σειρά ασκήσεων, υπό τα βλέμματα των κατοίκων.

Στο πεδίο των ασκήσεων ο Έλληνας στρατηγός, πλέον, έδειξε την αξία του και την υπεροχή του, έναντι των Καρχηδονίων στρατηγών.

Ύστερα από την επίδειξη αυτή οι Καρχηδόνιοι πολίτες εντυπωσιάστηκαν και άρχισαν από τα τείχη να φωνάζουν ρυθμικά το όνομά του, απαιτώντας από τους άρχοντες να επιτρέψουν στον Έλληνα να επιτεθεί άμεσα στους Ρωμαίους. Το σχέδιο του Ξάνθιππου είχε πετύχει.

Οι άρχοντες έδωσαν την έγκρισή τους και την επομένη ο στρατός, υπό την ηγεσία του Ξάνθιππου, κίνησε σε συνάντηση των Ρωμαίων.

Ο Ξάνθιππος επιδίωκε να συγκρουστεί με τους Ρωμαίους σε αναπτεταμένο πεδίο, όπου η υπεροχή του στο ιππικό και τους ελέφαντες θα του εξασφάλιζαν τη νίκη.

Το ρωμαϊκό πεζικό, το καλύτερο δηλαδή κομμάτι του εχθρικού στρατού θα το νικούσε, σε δεύτερο χρόνο, υπό τις συνθήκες που αυτός θα είχε δημιουργήσει, αφού πρώτα το ιππικό του θα ξεκαθάριζε τους λογαριασμούς του με το αντίστοιχο ρωμαϊκό.

Ύστερα από σύντομη πορεία ο στρατός του Ξάνθιππου πλησίασε τους Ρωμαίους. Ο Μάρκος Αττίλιος Ρέγκουλος, ενόψει της απειλής, συγκέντρωσε τον διασκορπισμένο του στρατό και κινήθηκε προς συνάντηση του εχθρού, με τον αέρα του νικητή.

Οι Ρωμαίοι έφτασαν σε απόσταση 2 χλμ. περίπου από τον στρατό του Ξάνθιππου, στη μέση της τυνησιακής πεδιάδας.

Ο Ρέγκουλος είναι αλήθεια ότι δεν πίστευε ότι οι Καρχηδόνιοι θα αποτολμούσαν να δώσουν και πάλι μάχη.

Αυτός ήταν ο πρώτος αιφνιδιασμός που υπέστη. Ο δεύτερος είχε να κάνει με την επιλογή από τον Ξάνθιππο του πεδίου της μάχης, το οποίο ευνοούσε σαφώς τον πιο ευέλικτο στρατό, που ήταν φυσικά ο Καρχηδονιακός.

Ωστόσο ο Ρέγκουλος είχε τόσο μεγάλη εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στο πεζικό που δεν δίστασε να διακινδυνεύσει να δώσει μάχη.

Αριθμητικά οι δύο αντίπαλες στρατιές ήταν σχεδόν ισοδύναμες, με 16.300 Καρχηδόνιους να αντιμετωπίζουν 15.500 Ρωμαίους. Η διαφοροποίησή τους, ήταν ποιοτική.

Ο Ρωμαίος στρατηγός, για να αντιμετωπίσει το πλεονέκτημα του αντιπάλου του σε ιππικό και ελέφαντες έταξε το πεζικό του σε πυκνή διάταξη, τύπου φάλαγγας και το λιγοστό ιππικό του στις πτέρυγες.

Στόχος του Ρέγκουλου ήταν να εξουδετερώσει τους ελέφαντες με το επίλεκτο πεζικό του, το οποίο στη συνέχεια, εν είδη κριού, θα διασπούσε την καρχηδονιακή φάλαγγα πίσω από αυτούς. Ο Ξάνθιππος είχε όμως αντίθετη άποψη.

Και ναι μεν έταξε τους ελέφαντές του στο κέντρο, με σκοπό να διασπάσει με αυτούς, ή έστω να προκαλέσει σοβαρή αιμορραγία στο ρωμαϊκό πεζικό, αλλά έταξε το πεζικό του αρκετά πιο πίσω, ώστε σε περίπτωση ατυχήματος οι ελέφαντες να μην διαλύσουν τη φίλια φάλαγγα.

Επίσης έταξε το ιππικό του εκατέρωθεν των ελεφάντων, με αποστολή να διαλύσουν το ρωμαϊκό ιππικό και στη συνέχεια να ασχοληθούν με τα πλευρά της πυκνής ρωμαϊκής μάζας πεζικού.

Στο δεξιό της φάλαγγας και πιο μπροστά από την καρχηδονιακή φάλαγγα ο Ξάνθιππος έταξε 2.000 μισθοφόρους, μάλλον Έλληνες, με σκοπό να υποστηρίξουν αυτοί μόνο τους ελέφαντες και να αποτελέσουν το δόλωμα για τους Ρωμαίους πεζούς, ενώ παράλληλα διέθεσε όλους τους ψιλούς (ακροβολιστές ελαφρούς πεζούς) του μπροστά από το ιππικό και τους ελέφαντες, με αποστολή την υποστήριξη των τμημάτων αυτών.

Έτσι ταγμένοι οι δύο αντίπαλοι στρατοί παρακολουθούσαν για λίγο ο ένας τον άλλον, μέχρι που ο Ρέγκουλος αποφάσισε να επιτεθεί, ρίχνοντας κατά των ελεφάντων τους επίλεκτους ελαφρούς πεζούς του, τους Βελίτες γρασφομάχους, οι οποίοι ειδικεύονταν στην αντιμετώπιση των μεγαθηρίων αυτών.

Σε απάντηση ο Ξάνθιππος διέταξε την πρώτη του γραμμή να επιτεθεί ταυτόχρονα. Στο κέντρο άρχισε άγρια μάχη, αρχικά μεταξύ των ψιλών και των Βελιτών.

Οι πρώτοι όμως είχαν και την υποστήριξη των ελεφάντων και με τον τρόπο αυτό υπερίσχυσαν των Ρωμαίων. Έτσι το πεδίο ανάμεσα στους ελέφαντες και τις ρωμαϊκές λεγεώνες έμεινε κενό.

Ο Ξάνθιππος διέταξε αμέσως επίθεση των ελεφάντων κατά του ρωμαϊκού πεζικού. Σύντομα οι λεγεωνάριοι βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν τα θηρία και όπως ήταν φυσικό υφίσταντο συντριπτικές απώλειες. Ωστόσο το μεγάλο βάθος της ρωμαϊκής παράταξης τους επέτρεψε να αντέξουν στην επίθεση των ελεφάντων.

Μάλιστα ένα ρωμαϊκό επίλεκτο τμήμα 2.000 ανδρών κινήθηκε κατά του δολώματος που είχε ρίξει ο Ξάνθιππος, των μισθοφόρων, οι οποίο είχαν διαταγή για λίγο να πολεμήσουν άγρια και κατόπιν να τραπούν, δήθεν σε φυγή.

Έτσι και έγινε και οι νικητές Ρωμαίοι, στο σημείο εκείνο, καταδίωξαν τους «ηττημένους», αφήνοντας όμως ένα πρώτης τάξεως κενό στο αριστερό πλευρό της πυκνής ρωμαϊκής μάζας. Στο κενό αυτό διείσδυσε το καρχηδονιακό ιππικό, το οποίο με ευκολία είχε συντρίψει το λιγοστό ρωμαϊκό ιππικό και περικύκλωσε το σύνολο του στρατού του Ρέγκουλου. Σύντομα η κατάσταση για τους Ρωμαίους κατέστη τραγική.

Οι άνδρες καταπατούνταν από τους ελέφαντες και οι επιζώντες αποτελειώνονταν από το καρχηδονιακό πεζικό που ακολουθούσε. Όσοι Ρωμαίοι επιχειρούσαν να διαφύγουν στην πεδιάδα, σφάζονταν αλύπητα από το καρχηδονιακό ιππικό.

Μόνο το σώμα των 2.000 Ρωμαίων που είχε καταδιώξει τους μισθοφόρους, πρόλαβε και τράπηκε σε φυγή και διασώθηκε.

Ολόκληρος ο υπόλοιπος Ρωμαϊκός Στρατός εξοντώθηκε, εκτός από τον Ρέγκουλο και 500 άνδρες που αιχμαλωτίστηκαν. Στη μάχη έπεσαν 13.000 Ρωμαίοι, έναντι μόλις 800 του Καρχηδονιακού Στρατού.

Ο Ξάνθιππος είχε θριαμβεύσει εφαρμόζοντας έναν ελιγμό που αργότερα «δανείστηκε» ο Αννίβας στη μάχη των Καννών (212 π.Χ.). Ο νικητής στρατηγός εισήλθε στην πόλη όπου έγινε δεκτός με παραλήρημα ενθουσιασμού.

Παρόλα αυτά ο έξυπνος Σπαρτιάτης κατάλαβε ότι η δόξα είναι εφήμερη και ο φθόνος προϊόν της. Αφού λοιπόν έλαβε μεγάλη αμοιβή από τους Καρχηδονίους, τους άφησε μυστικά και πήγε στην Αίγυπτο, κατατασσόμενος στην υπηρεσία των Ελλήνων Πτολεμαίων!

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, πάντως ο Ξάνθιππος δεν έφυγε, αλλά ηγήθηκε του Καρχηδονιακού Στρατού στη Σικελία και δολοφονήθηκε εκεί από τους Καρχηδόνιους στρατηγούς. Ωστόσο η άποψη αυτή δεν είναι ιστορικά τεκμηριωμένη και μάλλον δεν ευσταθεί.

Πηγές: armynow, revealedtheninthwave

Κοινά στοιχεία της γλώσσας των Καλάς των Ιμαλάϊων με την αρχαία Ελληνική γλώσσααποδεικνύει έρευνα που διενήργησε επιτόπου, στις Κοιλάδες των Καλάς, η επίκουρη καθηγήτρια του αγγλικού τμήματος του ΑΠΘ, Ελισάβετ Μελά-Αθανασοπούλου.

Στο πλαίσιο του προγράμματος του υπουργείου Παιδείας «Μορφοφωνολογική περιγραφή της γλώσσας των Καλάς ως μία Ινδο-Αρια Γλώσσα με αρχαίες ελληνικές ρίζες», η καθηγήτρια επισκέφτηκε το καλοκαίρι του 2007, την περιοχή του Βορειοδυτικού Πακιστάν, στα σύνορα με το Αφγανιστάν, όπου είναι ανεπτυγμένη στις δικές της κοινωνίες η φυλή των Καλάς. Έζησε με οικογένειες, κατέγραψε τη γλώσσα, τα ήθη και έθιμά τους, τις λατρευτικές τελετές και τις παραδόσεις τους.

«Η έρευνα βρίσκεται στην αρχή της, ωστόσο, από την μέχρι τώρα ανάλυση των δεδομένων, αποδεικνύεται επιστημονικά η άμεση επαφή που έχει η Ελληνική γλώσσα με τις τοπικές λαλιές των λαών που κατέκτησε ο Μέγας Αλέξανδρος. Στη γλώσσα των Καλάς διαφαίνεται αυτή τη επίδραση στο λεκτικό μέρος με αρχαιοελληνικές λέξεις που έχουν διασωθεί στη γλώσσα με την αρχαία σημασία τους» δήλωσε η κ. Μελά-Αθανασοπούλου.

Ομοιότητες της καλασικής με την αρχαία Ελληνική γλώσσαδιαπιστώνονται επίσης στο γραμματικό και το συντακτικό μέρος. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του αρχαιοελληνικού ρήματος «δίδωμι (δίνω)», που στην καλασική γλώσσα είναι dem, το οποίο και στις δύο περιπτώσεις συντάσσεται και χρησιμοποιείται με δοτική (δίδωμι τινί τι).

Τα στοιχεία αυτά πρόκειται να παρουσιαστούν στη διάρκεια τριήμερου Διεθνούς Συνεδρίου Τεκμηρίωσης Γλωσσών και Παράδοσης, με περισσότερους από 45 Ελληνες και ξένους ομιλητές, το οποίο ξεκίνησε σήμερα στο Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο, με επίκεντρο τις υπό εξαφάνιση γλώσσες σε Ελλάδα και σε άλλα μέρη του κόσμου. Οι ανακοινώσεις που σχετίζονται με τον ελληνικό χώρο αφορούν διαλέκτους και γλώσσες υπό εξαφάνιση, όπως τα Βλάχικα, τα Ποντιακά, Σμυρναίικα, Πομάκικα.

Μικρότερος ο πληθυσμός των Καλάς

Απομονωμένοι σε υψόμετρο άνω των 3.000 μέτρων, στα βουνά των Ιμαλαΐων, τα χωριά των Καλάς περιορίζονται στις τρεις κοιλάδες Μπουμπουρέτ (όπου συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος αριθμός), Ρουμπούτ και Μπιρίτ. Συνολικά, τα χωριά τους αριθμούν τα 15 (πέντε σε κάθε κοιλάδα).

Σύμφωνα με την δημογραφική έρευνα της καθηγήτριας για τα μέλη, το φύλο και την ηλικία των μελών κάθε οικογένειας στα 15 χωριά τους, οι Καλάς σήμερα μόλις που ξεπερνούν τις 3.000. «Είναι η πιο πρόσφατη καταγραφή, μετά το 1988, με την οποία απορρίπτεται ως μύθος ο ισχυρισμός ότι οι Καλάς αριθμούν τους 5.000 ή 10.000» είπε η κ. Μελά-Αθανασοπούλου.

Σύμφωνα με την ίδια, στον πληθυσμό τους υπερισχύει το άρρεν φύλο, τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά, χαρακτηριστικό που δυσχεραίνει την συνέχιση του είδους τους, λαμβάνοντας υπόψη ότι η γυναίκα Καλάς παντρεύεται από τα 14 έως τα 17 της χρόνια.

«Η δημογραφική τους εξέλιξη καθορίζει και την γλωσσολογική. Θεωρείται υπό εξαφάνιση γλώσσα, αλλά είναι θετικό το γεγονός ότι οι Καλάς είναι ιδιαίτερα συνδεδεμένοι με την παράδοσή τους και αυτό την κρατά ακόμη ζωντανή» είπε.

Πηγές: history-of-macedonia, elhalflashbacks

Χωρίς αμφιβολία, έχουμε ακούσει πολλές φορές για την περίφημη επιγραφή «ΓΝΩΘΙΣΑΥΤΟΝ» που ήταν γραμμένη επάνω από την κεντρική είσοδο του Μαντείου των Δελφών.

Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο τρόπο που είχε επιλέξει ο Απόλλων για να προτρέψει, αν όχι να υποχρεώσει τον άνθρωπο εκείνο που θα περνούσε την πύλη του ναού του, να ασχοληθεί με τον εαυτό του, να στρέψει την σκέψη του προς τα έσω και να θελήσει να ανακαλύψει το πραγματικό του πρόσωπο.

Δηλαδή να αποκτήσει την επίγνωση του ποιος είναι στην πραγματικότητα και όχι ποιος νομίζει ή θέλει να πιστεύει ότι είναι.

Πολλές φορές στην σημερινή εποχή συνηθίζουμε να θαυμάζουμε την σοφία των προγόνων μας, ακόμα και να λυπόμαστε που δεν ζούμε στην εποχή εκείνη που η Φιλοσοφία είχε μία τελείως διαφορετική δυναμική και έπαιζε πρωτεύοντα ρόλο στην καθημερινή ζωή, ακόμα και των απλών ανθρώπων. 

Είναι πολύ πιθανό, κατά την διάρκεια μιας επίσκεψής μας στον αρχαιολογικό χώρο όπως είναι σήμερα, θα μπορούσαμε να αισθανθούμε ακόμα και θλίψη, όταν διαπιστώσουμε ότι όχι μόνο δεν υπάρχει η συγκεκριμένη επιγραφή, αλλά το μόνο που έχει απομείνει πλέον από τον άλλοτε φημισμένο και περίλαμπρο ναό του Απόλλωνα, δεν είναι παρά λίγα ερείπια.

Παρόλα αυτά όμως, ίσως τα πράγματα να μην ήταν έτσι ακριβώς όπως τα αντιλαμβανόμαστε…

Μία από τις πηγές που έχουμε σχετικά με την ύπαρξη αυτής της διάσημης αρχαίας ρήσης, την οποία εξακολουθούμε να χρησιμοποιήσουμε στην καθημερινή μας ζωή, είναι τα «ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑ» του Ξενοφώντα.

Στο βιβλίο Δ’υπάρχει ο εξής αποκαλυπτικός διάλογος μεταξύ του Σωκράτηκαι του Ευθύδημου, σχετικά με την ύπαρξη της διάσημης επιγραφής που βρισκόταν επάνω από την είσοδο του Μαντείου των Δελφών «ΓΝΩΘΙΣΑΥΤΟΝ» τον οποίο αξίζει να παρακολουθήσουμε.

24. καὶ ὁ Σωκράτης, εἰπέ μοι, ἔφη, ὦ Εὐθύδημε: εἰς Δελφοὺς δὲ ἤδη πώποτε ἀφίκου;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Πες μου Ευθύδημε, έχεις επισκεφθεί ποτέ το Μαντείο των Δελφών;

καὶ δίς γε νὴ Δί᾽, ἔφη.

ΕΥΘΥΔΗΜΟΣ: Το έχω επισκεφτεί μα τον Δία και μάλιστα δύο φορές.

κατέμαθες οὖν πρὸς τῷ ναῷ που γεγραμμένον τὸ γνῶθι σαυτόν;

ΣΩ: Είχες λοιπόν την ευκαιρία, μπαίνοντας στον ναό, να δεις γραμμένο το ΓΝΩΘΙΣΑΥΤΟΝ;

ἔγωγε.

ΕΥ: Βεβαίως και το είδα!

πότερον οὖν οὐδέν σοι τοῦ γράμματος ἐμέλησεν ἢ προσέσχες τε καὶ ἐπεχείρησας σαυτὸν ἐπισκοπεῖν ὅστις εἴης;

ΣΩ: Μετά από αυτό λοιπόν τί από τα δύο έκανες; Φρόντισες να εφαρμόσεις το παράγγελμα της επιγραφής ή δεν επιχείρησες καθόλου να προσεγγίσεις τον εαυτό σου, ώστε να δεις ποιος πραγματικά είσαι;

μὰ Δί᾽ οὐ δῆτα, ἔφη: καὶ γὰρ δὴ πάνυ τοῦτό γε ᾤμην εἰδέναι: σχολῇ γὰρ ἂν ἄλλο τι ᾔδειν, εἴ γε μηδ᾽ ἐμαυτὸν ἐγίγνωσκον.

ΕΥ: Μα τον Δία,όχι καθόλου! Διότι δεν είμαι τόσο ανώριμος και άξεστος (ᾤμην) που να μην ξέρω ποιος είμαι. Υπέθεσα ότι γνωρίζω τον εαυτό μου. Θέλω να πω, είναι δυνατόν να μην τον γνωρίζω;

25. πότερα δέ σοι δοκεῖ γιγνώσκειν ἑαυτόν, ὅστις τοὔνομα τὸ ἑαυτοῦ μόνον οἶδεν,

ΣΩ: Μήπως όμως αυτό που γνωρίζεις είναι μόνο το όνομα του εαυτού σου, δηλαδή τα εξωτερικά σου χαρακτηριστικά, ενώ αγνοείς τις πραγματικές σου δυνατότητες (που κρύβει η ψυχή σου);

ἢ ὅστις, ὥσπερ οἱ τοὺς ἵππους ὠνούμενοι οὐ πρότερον οἴονται γιγνώσκειν ὃν ἂν βούλωνται γνῶναι,

Δεν θα έπρεπε να εξετάσεις τον εαυτό σου με ανάλογο τρόπο, όπως κάνει κανείς όταν θέλει να αγοράσει ένα άλογο; Εκτός από την εσωτερική του εμφάνιση, θα πρέπει να ενδιαφερθεί για μία σειρά ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων.

πρὶν ἂν ἐπισκέψωνται πότερον εὐπειθής ἐστιν ἢ δυσπειθής, καὶ πότερον ἰσχυρὸς ἢ ἀσθενής, καὶ πότερον ταχὺς ἢ βραδύς,

θα πρέπει να εξετάσει αν είναι υπάκουο και πειθαρχημένο ή ανυπάκουο και απίθαρχο. Όπως επίσης, αν είναι δυνατό και πειθαρχημένο ή ασθενές και απείθαρχο, όπως επίσης και αν μπορεί να τρέξει γρήγορα ή αν κουράζεται εύκολα.

καὶ τἆλλα τὰ πρὸς τὴν τοῦ ἵππου χρείαν ἐπιτήδειά τε καὶ ἀνεπιτήδεια ὅπως ἔχει, οὕτως ἑαυτὸν ἐπισκεψάμενος, ὁποῖός ἐστι πρὸς τὴν ἀνθρωπίνην χρείαν, ἔγνωκε τὴν αὑτοῦ δύναμιν;

Διότι όπως ακριβώς θα ενδιαφερόταν κάποιος να μάθει όλες αυτές τις επιδόσεις ενός ίππου, κατά τον ίδιο τρόπο πρέπει να ενδιαφερθεί να μάθει και τις αντίστοιχες προσδόκιμες επιδόσεις του ίδιου του τού εαυτού. Γνωρίζουμε λοιπόν πραγματικά ποια είναι η δική μας αξία και δύναμη;

οὕτως ἔμοιγε δοκεῖ,ἔφη, ὁ μὴ εἰδὼς τὴν αὑτοῦ δύναμιν ἀγνοεῖν ἑαυτόν.

ΕΥ: Από ότι φαίνεται Σωκράτη, αυτός που δεν προχωράει στην εφαρμογή του ΓΝΩΘΙΣΑΥΤΟΝ θα αγνοεί υποχρεωτικά και τις εσωτερικές του δυνάμεις.

Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι ακόμα και την εποχή της αρχαίας Ελλάδας, όπου ο Φιλοσοφικός τρόπος σκέψης βρισκόταν στο αποκορύφωμά του, κάποιος που θα εισερχόταν στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, παρόλο που θα ερχόταν υποχρεωτικά σε επαφή με το ΓΝΩΘΙΣΑΥΤΟΝ δεν ήταν δεδομένο ότι θα έδειχνε την απαιτούμενη προσοχή, όπως συνέβη χαρακτηριστικά με την περίπτωση του Ευθύδημου.

Θα πρέπει λοιπόν να κατανοήσουμε, ότι ο άνθρωπος εκείνος που θα αισθανθεί την ανάγκη να βελτιώσει την καθημερινότητά του και να ακολουθήσει μία κατάλληλη εξελικτική πορεία στην ζωή του, τέτοια που θα τον οδηγήσει στην αυτογνωσία, ΕΧΕΙ ΚΑΘΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ ανεξαρτήτως εποχής και χρόνου.

Αρκεί να πάρουμε την ζωή μας στα χέρια μας και να προσπαθήσουμε με όλη την δύναμη της ψυχής μας να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι!

Γιώργος Χαραλαμπίδης

«ΜΥΘΟΥ ΜΕΝ ΣΧΗΜΑ ΕΧΟΝ ΛΕΓΕΤΑΙ ΤΟ ΑΛΗΘΕΣ ΕΣΤΙ»

Πίσω από κάθε μύθο κρύβεται η αλήθεια, μας λέει ο Πλάτων.  Πρέπει επιτέλους να σκύψουμε με προσοχή, ανοιχτό μυαλό και ευλάβεια, στον ανεκτίμητο θησαυρό πληροφοριών και γνώσεων που μας δίνει  η Ιερή Ελληνική Παράδοση δηλαδή η Ελληνική Μυθολογία, αλλά και γενικά όλη η Αρχαιοελληνική Γραμματεία. 

Η Μυθολογία είναι το ληξιαρχείο μας. Πρέπει να πάψουμε να θεωρούμε ότι περιέχει ευχάριστα παραμυθάκια, όπως μας την δίδαξαν.  

Στα κείμενα της Μυθολογίας μας,  βρίσκεται η απώτατη ιστορία μας. Περιγράφονται  γεγονότα που έλαβαν χώρα εντός και εκτός πλανήτη (βλέπε Περσέας Ανδρομέδα) σε εποχές που είναι «απαγορευτικές» για την συμβατική ιστορία. Υπάρχουν πολύτιμες επιστημονικές πληροφορίες  για την δημιουργία και τον κόσμο,  από έναν πολιτισμό που ούτε καν φανταζόμαστε, όπως αυτό το θέμα: 

Η ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΙΧΘΟΝΙΟΥ.

Εδώ βλέπουμε την εξήγηση του μύθου του Φαέθωνα από τον ίδιο τον Πλάτωνα, μέσα από το έργο του Τίμαιος, στο 22, c-d. Ακολουθεί  η νεοελληνική απόδοση και στην εικόνα το πρωτότυπο αρχαίο κείμενο. ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΤΙΜΑΙΟΣ 22, c-d

(Απόδοση)
Συνέβησαν και θα συμβούν πολλές και διάφορες καταστροφές στο ανθρώπινο γένος. Οι σημαντικότερες προήλθαν από φωτιές και πλημμύρες, ενώ οι μικρότερες από αμέτρητες άλλες αιτίες. Η παράδοση  ότι κάποτε ο Φαέθων, ο γιος του Ήλιου, αφού έζεψε το άρμα του πατέρα του, επειδή δεν κατάφερε να το οδηγήσει στη διαδρομή του πατέρα του, κατέκαψε οτιδήποτε βρισκόταν πάνω στη γη  και τελικά σκοτώθηκε από κεραυνό, αναφέρεται σαν απλός μύθος.  Η πραγματικότητα όμως είναι η μεταβολή της κίνησης των ουράνιων σωμάτων γύρω από τη γη και η καταστροφή όλων όσων βρίσκονται στην επιφάνεια της από τεράστιες φωτιές ανάμεσα σε μεγάλα χρονικά διαστήματα….

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΦΑΕΘΩΝΑ