Δρ Γκάρεθ Όουενς: Νέα δεδομένα στην ερμηνεία του σπουδαίου ευρήματος.
Συνέντευξη: στον Στέλιο Ζωγραφάκη
Αν και πιστεύει με σιγουριά ότι έχουμε καταφέρει πλέον να διαβάσουμε το Δίσκο της Φαιστού κατά 99%, ο Δρ Γκάρεθ Όουενς, παθιασμένος μελετητής ενός από τα σπουδαιότερα ευρήματα της μινωικής εποχής, συνεχίζει την προσπάθεια για την πλήρη «αποκρυπτογράφηση» του δίσκου, έχοντας φτάσει σε νέα συμπεράσματα, τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν μετά το καλοκαίρι.
Πιο «κρητικός» από πολλούς κρητικούς, με μεγάλη αγάπη για το νησί μας, ο Δρ Γκάρεθ Όουενς, γλωσσολόγος, καθηγητής και συντονιστής του γραφείου διεθνών σχέσεων του Τ.Ε.Ι. Κρήτης, μίλησε μαζί μας, στα γραφεία της «Άποψης του νότου», για τις νεότερες εξελίξεις στην έρευνα του, με αφορμή την «εθιμοτυπική» επίσκεψη που πραγματοποιεί στο λόφο της Φαιστού, κάθε χρόνο στις αρχές Ιουλίου, στην «επέτειο» της ανεύρεσης του Δίσκου το 1908.
«Στις 3 Ιουλίου, επέτειο της ανεύρεσης του Δίσκου της Φαιστού, ήμουν στη Φαιστό ξανά με καφέ, καλή παρέα και θετική διάθεση. Το κάνω κάθε χρόνο, το θεωρώ τον καλύτερο τρόπο για τις σκέψεις μου. Το έκανα πρώτη φορά το 2008, έναν αιώνα μετά που βρέθηκε ο δίσκος. Τότε ήταν που ο Αμερικάνος είπε, αν θυμάστε, ότι μπορεί να είναι πλαστός κι όλος ο κόσμος στην Ελλάδα εξοργίστηκε. Εγώ χρησιμοποίησα αυτή την ευκαιρία, τη δημοσιότητα που ήθελε ο Αμερικάνος, για να γίνει μια χρήσιμη επιστημονική συζήτηση για το δίσκο της Φαιστού…».
Έγκυος Θεότητα
Στο ερώτημα ποια συμπεράσματα προκύπτουν από την πιο πρόσφατη ερμηνεία του για το δίσκο ο κ. Όουενς μας είπε: «Αρχικά είχα πει για “Έγκυος μητέρα»”, μετά το άλλαξα σε “Έγκυος Θεότητα”- αυτή ήταν μια μικρή αλλαγή, αλλά για μένα μια μεγάλη βελτίωση. Όλη η προσπάθεια εστιάζει σε μια, όσο γίνεται , πιο καλή ερμηνεία. Για μένα είναι μια συνέχεια της ιδέας μου- μια βελτίωση. Τώρα πιστεύουμε με το συνάδελφο John Colman, στην Οξφόρδη, όπου συναντηθήκαμε τον Ιούνιο, ότι διαβάζουμε 99% από το δίσκο της Φαιστού, αναγνωρίζοντας ότι φυσικά έχουμε κάνει λαθάκια. Δεν υπάρχει κάποιος που δεν έχει κάνει λάθος- υπάρχει κάποιος που δεν έχει κάνει προσπάθεια…».
Όπως μας εξηγεί ο κ. Όουενς «Τώρα πιστεύω πλέον ότι ο δίσκος αφορά έγκυο θεότητα στην Α΄ πλευρά και στην Β΄ πλευρά, έχουμε μια μινωική πρόταση -σαν αυτές που έχουμε σε αρχαία τάματα από τα μινωικά ιερά κορυφής όπως τον Κόφινα και το Γιούχτα- που είναι μια προσευχή, ένα θρησκευτικό κείμενο. Αυτή η πρόταση έχει μια λέξη μέσα που έχει σχέση με μία θεότητα. Ίσως αρχίζουμε να ξεκαθαρίζουμε ότι σχετίζεται με κάτι από την κρητική μυθολογία- δεν θα σας πω ακόμα ακριβώς τι, γιατί συνεχίζουμε και δουλεύουμε πάνω σε αυτό…
Έχω την αίσθηση ότι το κείμενο του δίσκου έχει σχέση με την υγεία- αυτή είναι η διαίσθηση μου που δεν μπορώ να την αποδείξω προς το παρόν- ότι ήταν κάτι που διάβασαν για μια έγκυο γυναίκα. Μην ξεχνάμε ότι η στιγμή της γέννας είναι μια κρίσιμη στιγμή για την υγεία της γυναίκας ακόμα και σήμερα παγκοσμίως. Αυτό που δουλεύω τώρα, μέσα στο καλοκαίρι, είναι όπως σας είπα, η πιθανότητα στη β΄ πλευρά να υπάρχει κάτι που έχει σχέση με την κρητική μυθολογία».
Όπως μας επισημαίνει ο ίδιος «Ο δίσκος είναι η μόνη επιγραφή που ήταν σκόπιμα ψημένη, ώστε να μείνει για το μέλλον, δεν υπάρχει αμφιβολία γι αυτό. Όλες οι άλλες επιγραφές “ψήθηκαν»” από την καταστροφή των παλατιών. Ο δίσκος έχει 61 λέξεις – πρόκειται για δύο κείμενα που πρέπει να έχουν σχέση μεταξύ τους, όμως δεν γνωρίζουμε ποια ακριβώς είναι. Όταν είχαμε πιεί καφέ στη Φαιστό με τον Μητροπολίτη Γορτύνης& Αρκαδίας κ. Μακάριο εκείνος μου είχε πει μια ωραία ιδέα: “Μήπως είναι όπως η Παλαιά με την Καινή Διαθήκη;”. Αυτή η ιδέα μου άρεσε πάρα πολύ ότι είναι δύο κείμενα που έχουν σχέση μεταξύ τους».
Υπάρχει άλλος δίσκος;
Όπως μας εξηγεί ο συνομιλητής μας «Στο λόφο της Φαιστού,ο δίσκος βρέθηκε σε κάτι σαν αποθήκη στη βόρεια πλευρά που μοιάζει πολύ με το χώρο στην Κνωσό όπου βρέθηκε η Θεά των Όφεων. Πιστεύω ότι τον είχαν φυλάξει. Ήταν σε ένα πολύ μικρό δωμάτιο σαν αποθήκη και βρέθηκε με μια πινακίδα γραμμικής Α και με καμαραϊκά κεραμικά. Επειδή πίσω από αυτά τα δωμάτια είναι ένας χώρος που οι Ιταλοί δεν τον έχουν σκάψει ακόμα- πάντα κάνω τη σκέψη: “Άραγε, υπάρχουν άλλοι τέτοιοι δίσκοι μέσα; Υπάρχουν άλλοι εκεί;“
Παρουσίαση
Στο ερώτημα αν θα παρουσιάσει σύντομα τα νεότερα συμπεράσματα του από τη μελέτη του δίσκου ο Δρ Γκάρεθ Όουενς τόνισε πως «θα ήθελα να παρουσιάσω τη δουλειά μου πρώτα στον “τόπο μου”, εδώ στη νότια Κρήτη, ίσως στο φετινό Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο της Μητρόπολης Γορτύνης & Αρκαδίας που θα πραγματοποιηθεί το Φθινόπωρο στις Μοίρες. Γι αυτό δουλεύω εντατικά το καλοκαίρι για να είμαι έτοιμος, αλλά πρώτα θα πρέπει να πάρω πρόσκληση γι αυτό το Συνέδριο. Μέχρι στιγμής δεν έχω προσκληθεί.
Είμαι ωστόσο ήδη προσκεκλημένος στο Συνέδριο που θα γίνει τον Αύγουστο του 2018, στην Ορθόδοξη Ακαδημία στο Κολυμπάρι Χανίων με θέμα το Φως-σας θυμίζω πως η πρώτη λέξη στο δίσκο της Φαιστού είναι “η φωτεινή Θεότητα”. Αλλά ομολογώ ότι θα ήθελα να μιλήσω για το Δίσκο πρώτα στον τόπο μου, εδώ στη Μεσαρά…».
Χωρίς Μουσείο
Ολοκληρώνοντας την κουβέντα μας, τον ρωτάμε το πως κρίνει το γεγονός ότι μια περιοχή με τόσους σπουδαίους αρχαιολογικούς χώρους και τόσα σημαντικά ευρήματα δεν διαθέτει ακόμα ένα Μουσείο το οποίο θα στεγάσει τους θησαυρούς της.
«Το κτίριο του Μουσείου της Μεσαράς είναι έτοιμο, οι δρόμοι είναι έτοιμοι και όμως όπως διάβασα στην “Άποψη του νότου” δεν θα ανοίξει γιατί δεν είναι έτοιμη η μουσειολογική μελέτη» μας λέει ο κ. Όουενς. «Αυτό είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα γιατί αυτό το μουσείο σημαίνει ότι ο κόσμος θα έρχεται στη Μεσαρά, θα κυκλοφορούν τουρίστες στην περιοχή, θα κυκλοφορούν λεφτά στην οικονομία και θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας.
Για μένα το Μουσείο πρέπει να ανοίξει όσο πιο σύντομα γίνεται και να ολοκληρωθεί συγχρόνως και ο δρόμος για τη Μεσαρά-“πάνε πακέτο” αυτά τα έργα. Ας βρουν επιτέλους μια λύση στα εμπόδια… Προσωπικά, θα ήθελα να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στο Μουσείο Μεσαράς. είναι κάτι που θα ήθελα να το κάνω πάρα πολύ. Σπίτι μου είναι η Κρήτη, η έρευνα μου είναι μινωική Κρήτη, ειδικά η Μεσαρά, δουλεύω πάνω από δυο δεκαετίες για το ΤΕΙ Κρήτης στο πρόγραμμα Εράσμους, έχω εμπειρία από ευρωπαϊκά προγράμματα και μιλάω λίγο… αγγλικά»!
Πηγές: apopsilive.gr, ellaniapili