Νέες συστηματικές ανασκαφές ξεκινούν στον αρχαιολογικό χώρο της ΟρνέΑγίου Βασιλείου όπου στην θέση Κάστελος, ερευνάται εδώ και αρκετά χρόνια μία από τις πιο σημαντικές μυκηναϊκές ακροπόλειςαπό όσες έχουν ανακαλυφθεί στην Κρήτη.
Σύμφωνα με την αρχαιολόγο κ. Αθανασία Κάντα μια μεγάλη ερευνητική ομάδα ξεκινά και πάλι το έργο της στην σημαντική αυτή πόλη, η οποία αναπτύχθηκε την περίοδο των μυκηναίων στο νησί, δηλαδή μεταξύ των ετών 1400 με 1100 π.Χ. και που μέχρι σήμερα, έχει δώσει σημαντικά στοιχεία για την τοπική ιστορία.
Μιλώντας στην εφημερίδα μας, η διακεκριμένη αρχαιολόγος επισήμανε όχι μόνο την επιστημονική σπουδαιότητα της ανασκαφής, αλλά τόνισε, πως η Ορνέ λόγω της συγκεκριμένης ακρόπολης, η οποία βρίσκεται σε τοποθεσία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί κατάλληλα και να αποτελέσει για την περιοχή ένα σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο για την προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού και όχι μόνο.
Η ακρόπολη της Ορνέ υποδείχτηκε από τον τέως δήμαρχο Ρεθύμνου Δημήτρη Αρχοντάκη στην Αθανασία Κάντα και στον Νίκο Σταμπολίδη, ανασκαφέα της Ελεύθερνας που παρουσίασαν τις πρώτες έρευνες τους σε Διεθνές Συνέδριο για τις Μυκηναϊκές ακροπόλεις στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας.
Η ανασκαφική έρευνα γίνεται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και τον καθηγητή Μανώλη Στεφανάκη σε συνεργασία με τον καθηγητή Νίκο Σταμπολίδη, την Δρα Αθανασία Κάντα και την κα Αναστασία Τζιγκουνάκη, διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου. Στην ανασκαφή εργάστηκε ως επιβλέπων αρχαιολόγος ο Μάνος Παπαδάκης. Η χρηματοδότηση των ερευνών έγινε από το Ινστιτούτο Αιγαιακής Προϊστορίας και το Δήμο Αγίου Βασιλείου. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η βοήθεια του Δημάρχου κ. Ιωάννη Ταταράκη και του αντιδημάρχου κ. Αντώνη Τσουρδαλάκη.
Εξαιρετικού επιστημονικού ενδιαφέροντος
Η έρευνα στον αρχαιολογικό χώρο της Ορνέ ξεκίνησε την δεκαετία του 1990 και η καθηγήτρια αρχαιολογίας κ. Κάντα, θυμάται τα εξής: «Την ακρόπολη αυτή μας την είχε υποδείξει ο πρώην δήμαρχος Ρεθύμνου κ. Αρχοντάκης και την είχαμε επισκεφθεί στα τέλη της δεκαετίας του ΄90 ο τότε δήμαρχος, ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης και εγώ. Είχαμε δει την ακρόπολη και είχαμε μαζέψει δείγματα κεραμικής, τα οποία παραδώσαμε στο μουσείο Ρεθύμνου. Την θέση αυτή την είχαμε παρουσιάσει σε διεθνές συνέδριο στο Δουβλίνο και είχε προκαλέσει τεράστιο ενδιαφέρον. Με την πάροδο των ετών, κάναμε κάποιες έρευνες και τώρα γίνεται μια ανασκαφή στην Ορνέ με κύρια συμμετοχή από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου με τον καθηγητή Μανώλη Στεφανάκη. Συνεργάζεται ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδη ενώ στην επιτροπή μελέτης συμμετέχω και εγώ όπως και η διευθύντρια της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου κ. Αναστασία Τζιγκουνάκη».
Μέχρι σήμερα έχουν γίνει τρεις ανασκαφικές έρευνες στην Ορνέ από τους αρχαιολόγους Αθανασία Κάντα και Νίκο Σταμπολίδη, που παρουσιάζουν εξαιρετικό επιστημονικό ενδιαφέρον.
Η κ. Κάντα, τόνισε στην εφημερίδα μας τα εξής:
«Οι μυκηναίοι ήρθαν στην Κρήτη μετά το 1450 και κατέλαβαν την Κνωσό που όμως καταστρέφεται γύρο στο 1380. Από ‘κει και πέρα η Κρήτη κατατεμαχίστηκε σε μικρότερα μυκηναϊκά πριγκιπάτα. Γύρω στα 1200 π.Χ. αρχίζει μια αναταραχή στο νησί που δεν είμαστε σίγουροι που οφείλεται. Πάντως υπάρχει πίεση και οι άνθρωποι μετακινούνται σε διάφορες περιοχές. Φαίνεται επίσης, ότι υποφέρουν από πειρατικές επιδρομές και μετακινούνται από τα παράλια στην ενδοχώρα και σε απομακρυσμένες θέσεις. Τέτοια είναι και η περίπτωση της Ορνέ όπου γύρω στα 1200 π.Χ. ανεβαίνουν και εγκαθίστανται εκεί. Η θέση είναι εξαιρετικά σημαντική γεωγραφικά διότι από εκεί ελέγχει κάποιος τις προσβάσεις από την επαρχία Αμαρίου και τον δρόμο από βορρά προς νότο. Στην ακρόπολη έχουμε ανακαλύψει ένα μεγάλο οχυρωματικό τοίχος ενώ φαίνεται, πως είχε σύντομη κατοίκηση. Οι άνθρωποι πήγαν εκεί αλλά κάτι έγινε, η ακρόπολη καίγεται για λόγους που δεν ξέρουμε και τελικά εγκαταλείπεται».
Η κ. Κάντα, τόνισε, πως η ακρόπολη της Ορνέ, είναι η μοναδική που σήμερα ερευνάται στην Π.Ε. Ρεθύμνου. Τόνισε δε, τα εξής: «Υπάρχουν και άλλες θέσεις αλλά δεν έχουν ερευνηθεί. Στην Ορνέ έχει ξεκινήσει έρευνα, η οποία έχει δώσει σημαντικά ευρήματα. Όχι μόνο σε αγγεία και άλλα αντικείμενα. Στην Ορνέ έχουμε μοναδικά στοιχεία που αποκαθιστούν τα κενά που έχουμε για εκείνη την ιστορική περίοδο στην Κρήτη. Και αυτά είναι αρχιτεκτονικά στοιχεία, δηλαδή πως είναι χτισμένα τα σπίτια, με τι μοιάζουν, πως είναι δομημένη η οικοσκευή τους, από πού είχαν έρθει και πόσο έκατσαν εκεί οι άνθρωποι, στοιχεία, πρωτόγνωρα για το Ρέθυμνο αλλά και για την Κρήτη. Η ακρόπολη της Ορνέ, μπορεί να συγκριθεί με την μεγάλη μυκηναϊκή εγκατάσταση στην Καστροκεφάλα Αλμυρού Ηρακλείου, που είναι η μεγαλύτερη που έχει ερευνηθεί στο νησί μας. Στο νομό μας είναι η μόνη και έχει εξαιρετική διατήρηση».
Ευρήματα και ανάπτυξη
Τα αρχαιολογικά ευρήματα στην Ορνέ Αγίου Βασιλείου υπάρχουν εξαιρετικά ευρήματα. Η επιστημονική ομάδα είναι αισιόδοξη και για το αποτέλεσμα της νέας ανασκαφικής περιόδου που αναμένεται με μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον. Ήδη, όμως, από τις μέχρι σήμερα έρευνες, έχει γίνει σαφές, πως ο συγκεκριμένος αρχαιολογικός χώρος, μπορεί να δώσει νέα αναπτυξιακή προοπτική στην περιοχή, εφόσον αξιοποιηθεί κατάλληλα.
Μιλώντας στην εφημερίδα μας η κ. Κάντα, τόνισε χαρακτηριστικά τα εξής: «Έχουμε εξαιρετικά ευρήματα που μελετούμε. Έχουμε αναπτύξει νέες τεχνικές στην αρχαιολογία, που εστιάζουν στα οργανικά κατάλοιπα όπως σπόρους, κάρβουνα και άλλα τέτοια πράγματα, τα οποία δυνητικά μπορούν να μας ανασυνθέσουν όλο το περιβάλλον της περιοχής, την οικονομία, ακόμα και την χρονολογία. Η Ορνέ μας έχει δώσει μεγάλα κάρβουνα από τα δοκάρια των σπιτιών και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό και ελπίζουμε πως με τις αναλύσεις που δρομολογούνται να γίνουν θα έχουμε πολύ σημαντικά νέα συμπεράσματα. Τι ακριβώς έγινε και πότε εκεί. Ήδη με την αρχιτεκτονική βγαίνουν συνάφειες με την βόρεια Κρήτη, με την κυρίως Ελλάδα, την Κύπρο και άλλα νησιά των Κυκλάδων. Η ακρόπολη της Ορνέ, πιστεύω, ότι στο μέλλον θα μας δώσει πολλά και ωραία πράγματα. Ακόμα είμαστε στην αρχή της. Το πιο σημαντικό είναι πως πρόκειται για ένα τοπίο εξαιρετικού φυσικού κάλλους, που θα μπορούσε να ενταχθεί σε σειρά δράσεων με μονοπάτια, διαδρομές και προγράμματα εναλλακτικού τουρισμού που το έχει και μεγάλη ανάγκη η περιοχή. Αυτή είναι η πρόταση μας».