Το πρώτο βίντεο από το ξεκίνημα της διδασκαλίας των Ελληνικών ως επίσημης γλώσσα στην ρωσική δημόσια εκπαίδευσηείναι γεγονός. Έτσι προκάλεσε ρίγη συγκίνησης σε όλον τον Ελληνισμό το άκουσμα των ελληνικών στις τάξεις του ρωσικού Δημοτικού σχολείου.

Το τελευταίο βήμα έγινε, και έτσι από τις 29 Δεκεμβρίου 2016 τα σχολικά εγχειρίδια της ελληνικής είναι επίσημα στη λίστα των εκπαιδευτικών βιβλίων του συστήματος μέσης εκπαίδευσης της Ρωσίας.

Πλέον τα ελληνικά είναι γλώσσα επιλογής σε όλα τα σχολεία της Ρωσίας. Η διδασκαλία τους θα ξεκινήσει επίσημα από την επόμενη σχολική χρονιά.

Με τον Ν.1677/2016 το υπουργείο Παιδείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας επιβράβευσε τις προσπάθειες της Εθνικοπολιτιστικής Αυτονομίας των Ελλήνων της Ρωσίας για τη διατήρηση και τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας. Το σχετικό διάταγμα υπέγραψε η υπουργός Όλγα Βασίλιεβα όπως αναφέρει το pontos-news.gr.

Ένας από τους πρωτεργάτες της προσπάθειας για την εισαγωγή της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης ξένης σε όλη τη ρωσική επικράτεια ήταν και ο πρόεδρος της Εθνικοπολιτιστικής Αυτονομίας των Ελλήνων του Γκελεντζίκ, Αφλατόν Σολάχοφ

«Χρειάστηκε ένας χρόνος για να γίνει όλη η δουλειά», είπε λίγες μέρες προτού ολοκληρωθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για την υπογραφή του σχετικού διατάγματος.

Το εγχείρημα, σύμφωνα με τον ίδιο, στήριξαν τόσο το ρωσικό υπουργείο Παιδείας, όσο και η έδρα της Νεοελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Κουμπάν και τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα από τη Ρωσία και την Ελλάδα.

Άλλωστε ο Αφλατόν Σαλάχοφ και το Γκελεντζίκ έχουν ήδη δείξει το δρόμο: Πριν από περίπου ένα χρόνο, με τοπική απόφαση, ξεκίνησε η διδασκαλία ελληνικών σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης.

Οι μαθητές της Δ’ τάξης του 4ου Σχολείου του Γκελεντζίκ με την καθηγήτρια Ελπίδα Ρωμανίδη

Συνοδεία της Νέλλη Μαρφουτένκο, η οποία είναι γραμματέας της Εθνικοπολιτιστικής Αυτονομίας των Ελλήνων του Γκελεντζίκ, το pontos-news.gr μπήκε στο 4ο Σχολείο της πόλης και είδε τους μικρούς μαθητές της Δ’ τάξης να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Στην τάξη μας υποδέχτηκε η καθηγήτρια Ελπίδα (Ναντιέζντα) Ρωμανίδη.

Αξιοσημείωτο είναι ότι τα ελληνικά ως ξένη γλώσσα επιλογής τραβούν το ενδιαφέρον όχι μόνο των παιδιών ελληνικής καταγωγής αλλά και παιδιών διαφορετικών εθνικοτήτων.

Πραγματική «Άνοιξη» στις ελληνορωσικές σχέσεις φέρνει η υιοθέτηση της ελληνικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας μετά τα αγγλικά στα σχολεία της Ρωσίας παρακάμπτοντας την γλώσσα των διπλωματών την γαλλική και την γλώσσα των εμπορικών συναλλαγών την γερμανική.

Το ρωσικό Υπουργείο Παιδείας δεν επέλεξε ούτε καν την ιταλική ή την ισπανική (η οποία μιλιέται από εκατοντάδες εκατομμύρια κατοίκων στον πλανήτη ως μητρική γλώσσα).

Όπως γίνεται κατανοητό η ελληνική επιλέχθηκε επειδή ήταν πολιτική απόφαση. Χαρακτηριστικό είναι ότι η γλώσσα μας μιλιέται μόνο στην Ελλάδα, την Κύπρο και από τους ομογενείς του εξωτερικού.

Κι όμως η Μόσχα επέλεξε αποκλειστικά αυτήν ως δεύτερη ξένη γλώσσα δείχνοντας έτσι στον ελληνικό λαό αλλά και στο πολιτικό σύστημα «that they mean business»

Η είσοδος της Ελληνικής στην ρωσική κοινωνία έχει αποκλειστικά μόνο έναν σκοπό.

Την ένταξη της Ελλάδας στην ρωσική σφαίρα επιροής έστω κατά ένα μέρος. Σημειώνεται ότι υπήρξε πριν δύο μήνες σερβικό δημοσίευμαμε βάση το οποίο Ν.Τραμπ και Β.Πούτιν θα χωρίσουν εκ νέου σφαίρες επιρροής. Οι Σέρβοι κατατάσσουν τον εαυτό τους στην ρωσική ζώνη αλλά αναφέρουν και την Ελλάδα εντός αυτής.

Φυσικά δεν είναι ιδιαίτερα ρεαλιστικό, αλλά μια ρωσική διείσδυση στην ορθόδοξη ελληνική κοινωνία, είναι. Το να μοιράζονται λαοί την ίδια γλώσσα σημαίνει πολλά. Έχουν κοινά σημεία και επειδή έχουν κοινές λέξεις έχουν στο τέλος και κοινές σκεψεις.

Μιλάμε για την νέα ελληνική γλώσσα και όχι την αρχαία. Οι Ρώσοι ανέκαθεν θαύμαζαν την Ελλάδα ως Μητέρα της Ορθοδοξίας και παρά την παρακμή της σημερινής ελληνικής κοινωνίας ακόμα θωρούν ότι μπορεί να επανέλθει στην πρότερη αξιοσέβαστη κατάσταση.

pronews.gr

Δώρο μεγάλης αξίας για το νέο έτος έκανε στην Ελλάδα ο αρχαιολόγος και ερευνητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Χρήστος Τσιρογιάννης.

Ο δρ Τσιρογιάννης ανακάλυψε πως μεγάλο τμήμα μιας θαυμαστής ρωμαϊκής σαρκοφάγου που έχει εξαχθεί παράνομα από την Ελλάδα προσφέρεται για πώληση από γκαλερί της Νέας Υόρκης. Το μαρμάρινο αρχαίο με την εξαιρετική παράσταση, έχει περάσει από το αρχείο του διαβόητου Ιταλού αρχαιοκαπήλου Τζανφράνκο Μπεκίνα περί το 1988. Ο δρ Τσιρογιάννης ενημέρωσε, σύμφωνα με πληροφορίες μας, το Τμήμα Αρχαιοκαπηλίας της Ελληνικής Αστυνομίας.

Το τμήμα της μαρμάρινης σαρκοφάγου με παράσταση από τον Τρωικό Πόλεμο, εντοπίστηκε στην γκαλερί «Royal-Athena Galleries», ιδιοκτησίας του Jerome Eisenberg. Σύμφωνα με τον ερευνητή, εμφανίζεται επίσης σε τέσσερις φωτογραφίες τύπου Polaroid και αναφέρεται σε τρία χειρόγραφα σημειώματα, όλα προερχόμενα από το αρχείο Becchina. Το είχαν κατασχέσει ιταλικές και ελβετικές αρχές το 2001.

Όπως σημειώνει ο δρ Τσιρογιάννης, «ο Gianfranco Becchina έχει ήδη καταδικαστεί, τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα, για αποδοχή και διακίνηση κλεμμένων έργων τέχνης (αρχαιοτήτων), ενώ δεκάδες αρχαιότητες που απεικονίζονται στο αρχείο του, έχουν ήδη ταυτιστεί και επαναπατριστεί στην Ιταλία, αλλά και στην Ελλάδα (π.χ. το χρυσό μακεδονικό στεφάνι που επαναπατρίστηκε από το μουσείο Getty το 2007, υπόθεση της μαρμάρινης κεφαλής Ερμού που επαναπατρίστηκε το 2015)». Εκκρεμούν και άλλοι επαναπατρισμοί, σύμφωνα με ταυτίσεις που έχει κάνει ο αρχαιολόγος και ερευνητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Βεβαρημένο παρελθόν

Η γκαλερί «Royal-Athena Galleries» της Νέας Υόρκης έχει αναμειχθεί στην πώληση αγγείων προερχόμενων από τη μεγάλη κλοπή του μουσείου της Κορίνθου το 1990, και άλλων αρχαιοτήτων που τελικά, σχεδόν όλες, επαναπατρίστηκαν στην Ελλάδα ή στην Ιταλία.

Η πρώτη φωτογραφία με το τμήμα της μαρμάρινης ρωμαϊκής σαρκοφάγου, ήταν σε φάκελο αφιερωμένο με δοσοληψίες που είχε με Ελληνα αρχαιοκάπηλο, που έχει αποβιώσει και αναφέρεται ως Ζε ή ΖΕΝΕ. Σε ξεχωριστό χειρόγραφο σημείωμα ο Μπεκίνα καταγράφει ότι το παρέλαβε, ανάμεσα σε άλλα, στις 25 Μαΐου 1988, πληρώνοντας 60.000 ελβετικά φράγκα.

Σε άλλο χειρόγραφο φαίνεται πως ο Μπεκίνα είχε αγοράσει από τον ΖΕΝΕ αρχαιότητες μεταξύ Νοεμβρίου 1986 και Οκτωβρίου 1988, για περισσότερα από 250.000 δολάρια.
Αλλη Polaroid φωτογραφία με την ίδια αρχαιότητα, είναι κολλημένη σε μία λευκή σελίδα διαστάσεων Α4, όπου έχουν κολληθεί φωτογραφίες και άλλων αρχαιοτήτων που ο «ΖΕΝΕ» εξήγαγε λαθραία από την Eλλάδα στον Becchina. Η σελίδα αυτή φέρει τον τίτλο «PF», που σημαίνει ότι αυτές οι αρχαιότητες (συμπεριλαμβανομένου και του τμήματος της σαρκοφάγου) είχαν αποθηκευθεί από τον Becchina στις αποθήκες που διατηρούσε στο Port Franc της Βασιλείας.

Υπάρχει, τέλος, ένα ακόμα χειρόγραφο σημείωμα του Becchina με το οποίο ζητά από τον Andre Lorenceau, έναν εκ των συντηρητών με τους οποίους συνεργαζόταν για τον καθαρισμό των αρχαιοτήτων πριν διοχετευθούν στο διεθνές εμπόριο, να καθαρίσει («Reinigen») το τμήμα της σαρκοφάγου και να προσθέσει μία βάση σε αυτό («sockeln»), τρυπώντας το.

Σύμφωνα με την παρουσίαση του αντικειμένου από την γκαλερί Royal-Athena Galleries, το τμήμα της σαρκοφάγου έχει κατηγοριοποιηθεί από τον ειδικό στις ρωμαϊκές σαρκοφάγους δόκτορα Guntram Koch ως προερχόμενο από σαρκοφάγο που δημιουργήθηκε προφανώς από το ίδιο εργαστήριο το οποίο δημιούργησε άλλη σαρκοφάγο που σήμερα εκτίθεται στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης.

Η γκαλερί αναφέρει επί λέξει: «Το κομμάτι μας προέρχεται πιθανότατα από το ίδιο εργαστήριο».

Ο δρ Τσιρογιάννης, εκτός από την Ελληνική Αστυνομία, έχει ενημερώσει την Ιντερπόλ και τον ειδικό εισαγγελέα της Νέας Υόρκης. Αναμένεται η αντίδραση της Ελλάδας συνολικά: ως προς την Αστυνομία και ως προς το υπουργείο Πολιτισμού.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ, ethnos.gr

Μια σύντομη καταγραφή από αρχαία Ελληνικά γνωμικά, αποφθέγματα, ρητά και παραινέσεις, που έμειναν διαχρονικά ή χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα από τους Νεοέλληνες!..

Διαβάστε τι γράφουμε μέσα στο ανέκδοτο έργο μας: «Η Ελληνική Σοφία»!..

Η Γνωμική ποίηση, σύμφωνα με τους φιλολογικούς κύκλους, είναι ένα ποιητικό είδος ηθικοδιδακτικού χαρακτήρα, στο οποίο οι ηθικές παραινέσεις δίνονται αποφθεγματικά και για τον λόγο αυτό ξεχωρίζει από τη διδακτική ποίηση.

Τα πρώτα διδάγματα γνωμικής ποίησης τα συναντάμε στον Ησίοδο και αργότερα στον Φωκυλίδη, ο οποίος είχε κοινά σημεία με τον πρώτο κατά τη χρήση του μέτρου και την παρουσίαση των αποφθεγμάτων του ως καρπού προσωπικών εμπειριών. Οι αφορισμοί του Φωκυλίδη είχαν αποκτήσει τέτοια φήμη, ώστε αποδόθηκε σε αυτόν ένα ποίημα με 230 εξάμετρους που είχε γραφτεί πιθανώς στους Ελληνιστικούς χρόνους.

Μεταγενέστερης εποχής είναι επίσης τα λεγόμενα Χρυσά Έπη, που αποδόθηκαν στον Πυθαγόρα. Στοιχεία γνωμικής ποίησης συναντάμε σε όλη την προαττική ελεγειακή ποίηση: στην πατριωτική του Τυρταίου και στην ερωτική του Μίμνερμου, ιδιαίτερα όμως στην ποίηση του Σόλωνα, που απέβλεπε στην ηθική και πολιτική διαπαιδαγώγηση των Αθηναίων. Τα αποσπάσματα επίσης του Ξενοφάνη του Κολοφώνιου που διασώθηκαν είναι πλούσια σε γνωμικά, όπως και όλη η φιλοσοφική ποίηση του Παρμενίδη και του Εμπεδοκλή.

Στη γνωμική ποίηση ακόμα ανήκουν οι 1.379 στίχοι που αποδίδονται στον Θέογνη, καθώς και αποσπάσματα κωμωδιών του Επιχάρμου και μέρος των μονόστιχων αποφθεγμάτων του Μένανδρου, σε αλφαβητική σειρά. Από τη ρωμαϊκή Γνωμική Ποίηση σώζεται μια συλλογή 700 γνωμικών από τους μίμους του Ποπλιλίου Σύρου σε ιαμβικούς εξασύλλαβους ή τροχαϊκούς επτασύλλαβους. Στη Γνωμική Ποίηση ανήκουν επίσης και οι συλλογές του Στοβαίου Εκλογαί φυσικαί και ηθικαί και Ανθολόγιον (5ος αι. μ.Χ.) οι οποίες αποτελούνται από αποφθέγματα που σταχυολόγησε από περίπου 500 συγγραφείς και ποιητές.

Ας διαβάσουμε, όμως, μερικά αρχαία γνωμικά που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα (η σειρά είναι αλφαβητική):

• Άγγιστρον μετά της καρίδος καταπίνει.
• Αγών ου δέχεται σκέψεις.
• Αδύνατον πολλά τεχνώμενον άνθρωπον πάντα καλώς ποιείν.
• Αδύνατον τον μηδέν πράττοντα πράττειν ευ.
• Αεργοίς αιών εορτά.
• Αετός μυίας ου θηρεύει.
• Αι μεν ηδοναί θνηταί, αι δε τιμαί αθάνατοι.
• Αιδώς θεμέλιον αρετής.
• Αιθίοπα νίπτεις.
• Άκαιρος πρόξενος, εις εαυτόν αφορά.
• Ακάνθας ο λιμός γλυκέας ποιεί.
• Άλλην δρυν βαλάνιζε.
• Άλλο γλαυξ, άλλο κορώνη φθέγγεται.
• Άλλο καλύτερο δεντρί δεν είν’ απ’ τη γυναίκα ποιος μαραγκός την έφτιαχνε, ποιος χτίστης την πελέκα!
• Άλλος εστίν ο σπείρων και ο άλλος ο θερίζων.
• Αλλοτρίη χώρω, πόδα μη τίθεσθαι.
• Άλλων ιατρός αυτός έλκεσι βρίθων.
• Άλμη ουκ ένεστιν αυτώ.
• Άλωτα γίγνεται επιμελεία και πόνώ φεύγη τις.
• Αμ’ έπος αμ’ έργον.
• Αμάθεια μεν θράσος, λογισμός δε όκνον φέρει.
• Ανδριάντα μεν το σχήμα, άνδρα δε η πράξις κοσμεί.
• Άνευ ιδρώτος και πόνου μηδέν.
• Ανήρ αβούλος εις κενόν μοχθεί τρέχων.
• Ανήρ φεύγων ου μενεί λύρας κτύπον.
• Άνθρακες ο θησαυρός.
• Ανθρωπισμός δεν σημαίνει τίποτε άλλο από την πίστη στον άνθρωπο και στην ιδιαίτερη προσωπικότητα του.
• Αξίζει να ζει κανείς, γιατί αξίζει να μαθαίνει.
• Από κώπεις επί βήμα.
• Από τα σφάλματα των άλλων ο φρόνιμος άνθρωπος διορθώνει τα δικά του.
• Από της Σκύλλης εις την Χάρυβδιν.
• Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
• Αργύρου στερούμενοι, ίαμβον ψάλλομεν.
• Αρετή δε, καν τις θάνη ουκ απόλλυται.
• Αφέντης δε γίνεσαι εύκολα, μα δούλος όποτε θέλεις.
• Αφροδίσιος όρκος μη εμποίνιμος.
• Βουν επί γλώττη φέρει.
• Γαστήρ ουκ έχει ώτα.
• Γέλια αδιάκοπα μυαλά κουρκουτιασμένα.
• Γίνου μιμητής και ζηλωτής της πατρώας αρετής.
• Γλαύκα εις Αθήνας κομίζει.
• Γλυκαίνει λιμός κυάμους.
• Γλώσσα κακή οξυτέρα αιχμής ξίφους.
• Γλώσσα μαλακή συντρίβει οστά.
• Γλώσσης μάλιστα πανταχού πειρώ κραττείν ο και γέροντι και νέω τιμήν φέρει.
• Γνώμαι δ’ αμείνους εισί των γεραιτέρων.
• Γνώρισε τον εαυτό σου πριν ρωτήσεις για τους άλλους.
• Γυψ κόρακα εγγυάται.
• Δαπανώμενος εφ’ α μη δει, ολίγος εσεί εφ’ α δει.
• Δεινή τις οργή και δυσίατος πέλει, όταν φίλοι φίλοισι συμβάλη σ’ έριν.
• Δεινόν το τοις ιδίοις πτεροίς εναποθνήσκειν.
• Δείξον το κοίλον του ποδός.
• Δεν αρκεί να έχει κανείς το δίκαιο με το μέρος του πρέπει να ξέρει και να το υπερασπίζεται.
• Δεν είναι γεννημένος, για να δοξαστεί, όποιος δεν ξέρει την αξία του χρόνου.
• Δεν είναι κάτι δίκαιο, γιατί είναι νόμος, αλλά πρέπει να είναι νόμος, γιατί είναι δίκαιο.
• Δικτύω άνεμον θηράς.
• Δούλος πέφυκας; Ου μετεστί σοι λόγου.
• Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται.
• Δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλτιστον.
• Ει μη φυλάσης σμικρά, απολείς τα μείζονα.
• Ει τις λέγοι τα άριστα, πράττοι δε τα κάλιστα, ευδοκιμοίη παρ’ ανθρώποις.
• Είναι στη φύση των ανθρώπων να ποδαπατούν περισσότερο εκείνον που έπεσε.
• Είς ουδείς.
• Εις τετρημένον πίθον αντλείς.
• Εκ γυναικός ερρύη τα φαύλα. Και δια γυναικός πηγάζει τα κρείττω.
• Εκ του καρπού το δένδρον γιγνώσκεται.
• Έκαστος τον εαυτού οβελίσκον στρέφει.
• Εκείνος που διδάσκει μαθαίνει δυο φορές.
• Ελάχιστον ζώον ψύλλος, άμα μέγιστον ελέφαντα νικά.
• Ελέφαντας εκ μυίας ποιεί.
• Εμού θανότος γαία πυρί μιχθήτω. (Νεοελληνική: Άμα πεθάνω εγώ στάχτη και μπούρμπουλη να γίνουν όλα)
• Εν θέρει χλαίναν κατατρίβεις.
• Εν ιγδίω αέρα δέρεις.
• Εν οίνω η αλήθεια.
• Εν τη νεότητι την αρετήν κατεργαστέον.
• Εν τόποις τυφλών Λάμων βασιλεύει.
• Εν ύπνοις πας κύων άρτους μαντεύεται.
• Ενεστι καν μύρμηκι χολή.
• Ενός ανθρώπου ο θάνατος μπορεί ν’ αλλάξει πλάση.
• Ενός κακού δοθέντος μύρια έπονται.
• Εξ ανάγκης και νόμου μετάθεσις γίγνεται.
• Εξ ονύχων τον λέοντα.
• Έπαρε γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώμη (Κρητική παροιμία)
• Έργα εισί νομέως, και βασιλέως αγαθού.
• Ερέτην χρήναι πρώτον γενέσθαι πριν πηδαλίοις επιχειρείν.
• Ευδία επάγει νέφος.
• Ευτυχών μεν μέτριος ίσθι, ατυχών δε φρόνιμος.
• Ευτυχών μεν μη γίγνου υπερήφανος απορήσας δε μη ταπεινού.
• Ζεύγνυνται τω σίτω ζιζάνια.
• Ζήλος ζηλόν εστί τίκτων.
• Η τάσις προς το ειρωνεύεσθαι και κακολογείν είναι ένδειξις κακής ανατροφής.
• Η βάση όλων των αρετών του ανθρώπου είναι η φιλοτιμία.
• Η γέννηση της επιστήμης υπήρξεν ο θάνατος της δεισιδαιμονίας.
• Η εμπιστοσύνη είναι ο αχώριστος σύντροφος της επιτυχίας.
• Η επιστήμη δεν έχει πατρίδες, αλλά οι επιστήμονες έχουν.
• Η εργασία είναι νόμος της ζωής μας, ο μοχλός, που κινεί στην πρόοδο και τα Άτομα και τα Έθνη.
• Η καρδιά της μητέρας είναι μια άβυσσος, που στο βάθος της βρίσκεται πάντα η συγνώμη.
• Η κοινωνία προετοιμάζει το έγκλημα, ο εγκληματίας το διαπράττει.
• Η μελάνη του σπουδαστού είναι πιο ιερή από το αίμα του μάρτυρος.
• Η πίστη δημιουργεί τις αρετές.
• Η σκέψη βγάζει τον άνθρωπο απ’ τη σκλαβιά στην ελευθερία.
• Η τέχνη του σιωπάν είναι πολύ δυσκολότερα από την του ομιλείν.
• Ηδέως μεν έχει προς άπαντας, χρω δε τοις βελτίστοις.
• Θαρσαλέος γαρ ανήρ ει πάσιν αμείνων έργοισι τελέθει.
• Θαρσείν χρή.
• Θέλε τα γινόμενα, ως γίνονται, και ουκ ως θέλεις.
• Ιατρόν ου τον φίλον αλλά τον ωφελιμώτερον εκλέγεσθαι.
• Ιδία εστία πάντων άριστος.
• Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.
• Ιξούς φεύγουσα όρνις, βρόχω έκυρσεν.
• Ισχύς και τείχος και όπλον σοφού η φρόνησις.
• Κάθε αποτυχία είναι ένα βήμα προς την επιτυχία.
• Και γάρ ανήρ πενίη δεδμημένος ούτε τι ειπείν ούτ’ έρξαι δύναται, γλώσσα δε οι δέδεται.
• Καιρός παντί πράγματι.
• Κακά πλείστα πόλει δυσνομία παρέχει.
• Κακαί ομιλίαι φθείρουσιν ήθη χρηστά.
• Κάκιστος άρχων ο άρχειν εαυτού μη δυνάμενος.
• Κακός ανήρ μακρόβιος.
• Κακού κόρακος κακόν ωόν.
• Καλεί χελώνη τους βόας βραδύποδας.
• Κάλλιον λίθον ή λόγον ρίπτε απερισκέπτως.
• Καλύτερα να αθωώσεις εκατό κακούργους, παρά να καταδικάσεις έναν αθώο.
• Κατόπιν εορτής ήκει.
• Κάτοπτρον είδους χαλκός εστ’ οίνος νου.
• Κάτοπτρον ο τυφλός ωνείται.
• Κελλαρύζει φαύλος την συνείδησίν κεντούμενος.
• Κοράκου αυγό δεν βγάζει περιστέρι.
• Κόραξ κόρακι φιλεί και τέττιξ τέττιγι.
• Κρέας χελώνης ή φαγείν η μη φαγείν.
• Λιμήν ευτυχίας εστίν ανθρώποις η τέχνη.
• Λύπαι ανθρώπων τίκτουσι νόσους.
• Μέλλει έκαστος τούθ’ όπερ μέλλει παθείν.
• Μέτρα τα έξοδά σου κατά το εισόδημά σου κι έτσι ζεις ευτυχισμένος κι απ’ τον κόσμο παινεμένος.
• Μη άπτου φαύλου.
• Μη λες πάντα όσα γνωρίζεις, αλλά γνώριζε πάντα τα όσα λες.
• Μηδέν υπερβαλλόντως αλλά μετρίως αγάπα την υπάρχουσαν ουσίαν.
• Μηδένα φίλον ποιού, πριν αν εξετάσης πως κέχρηται τοις πρότερον φίλοις.
• Μην ξοδέψεις τα χρήματά σου πριν τα κερδίσεις.
• Μήποτέ τοι κακών άνδρα ποιείσθε εταίρον, αλλ’ αεί φεύγειν, ώσπερ κακών λιμένα.
• Μήτ’ εμοί μέλι, μήτε μελίτας.
• Μια χελιδών έαρ ου ποιεί.
• Μικράν νηα αινείν, μεγάλη δ’ ενί φορτία θέσθαι.
• Μικρός όνος αεί πώλος.
• Μίσει τους κολακεύοντας, ώσπερ τους εξαπατώντας.
• Μυς εις τρώγλην μη χωρών, κολοκύνθην έφερεν. (Νεοελληνική: Τον ποντικό δεν τον χωρούσε η τρύπα του, έσερνε κα κολοκύθα)
• Να είσαι δούλος της εργασίας, δια να μην είσαι δούλος των ανθρώπων.
• Νικούν όσοι πιστεύουν ότι θα νικήσουν.
• Νους υγιής εν σώματι υγιεί.
• Νυμφίον βίον διάγει.
• Ξένους ξένιζε και συ γαρ ξένος γ’ έσει.
• Ο αγγραμμάτων άπειρος ου βλέπει βλέπων.
• Ο άνθρωπος φύσει ορέγεται του ειδέναι.
• Ο άσωτος, ου μοχθηρός το ήθος, άλλ’ ηλίθιος.
• Ο βαθύς ο ποταμός τρέχει, μα δεν ακούγεται.
• Ο γάμος είναι η αρχή και η κορωνίς παντός πολιτισμού.
• Ο γάρ οίκοι πράος και δημοσία πράος.
• Ο ετέρω βόθρον ορύσσων, εμπεσείσαι αυτό. (Νεοελληνική: Όποιος σκάβει τα λάκκο του αλλουνού, πέφτει ο ίδιος μέσα)
• Ο έχων πολύ πέπερι τίθησι καν λαχάνοις.
• Ο λόγος είναι των πολλών, η φρόνηση των ολίγων.
• Ο μεν γεωργός την γη, ο δε φιλοσοφών και την ψυχήν εξημεροί.
• Ο μη επαινών την εαυτού οικίαν, κτισθησομένης κεραμίδος αποκτενείται.
• Ο μηδέν αδικών ουδενός δείται νόμου.
• Ο πηλός αν μη δαρή, κέραμος ου γίνεται.
• Ο ρήτορας γίνεται, ο ποιητής γεννιέται.
• Ο των γειτόνων οφθαλμός πονηρός και βάσκανος.
• Ο φεύγων πόνους φεύγει και τιμάς.
• Ο χαρακτήρας των νέων εκτιμάται από την κοσμιότητα, τη σεμνότητα, την τιμιότητα και τη σωφροσύνη.
• Οι μεν γάρ άνδρες γεγόνασί μοι γυναίκες, οι δε γυναίκες άνδρες (Ξέρξης αντικρίζοντας την γενναιότητα της Αρτεμισίας στην ναυμαχία της Σαλαμίνος)
• Οι τύραννοι σκοτώνουν τους γενναίους τη νύχτα.
• Οι χαρακτήρες δεν αλλάζουν ποτέ, μόνον εξελίσσονται.
• Οίη περ φύλλων γενεή, τοίη δε και ανδρών.
• Οίκοθεν ο μάρτυς.
• Οίνος κάτοπτρον νου.
• Οίος άτρακτος, τοιαύτη ηλακάτη.
• Όμοιος ομοίω αεί πελάζει.
• Όμφακες εισίν.
• Ον ου τύπτει λόγος ουδέ ράβδος. (Αντίθετη: Όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος)
• Όνω τις έλεγε μύθον, ο δε τα ώτα εκίνη.
• Οξύτερον οι γείτονες βλέπουσι των αλωπέκων.
• Όπισθεν κεφαλής όμματα έχει.
• Όποιος ακλόνητος μένει, έναν κόσμο δικό του μορφώνει.
• Όποιος φοβάται το θάνατο δεν πρέπει να ’χει δικαιώματα στη ζωή.
• Όποιος χορταίνει τον ύπνο δεν χορταίνει το ψωμί.
• Όρασις μεν έρωτος άρχει, αύξει δε το πάθος ελπίς, τρέφει δε μνήμη, συντηρεί δε συνήθεια.
• Όταν δε κρηπίς οίκου μη καταβληθή ορθώς, ανάγκη δυστυχείς τους εκγόνους.
• Όταν πεινάει ο λαός κι όταν στενοχωρείται, κανένα δεν εντρέπεται, κανένα δεν φοβείται.
• Ου καιροί μενέτω.
• Ου πάντες όρνιθες ονήσιμοι.
• Ου παντός πλειν εις Κόρινθον.
• Ου πάντως πλείν εις Κόρινιθον.
• Ου συ με λοιδωρείς αλλ’ ο τόπος.
• Ουαί τω μη τοις ιδίοις όνυξι ξυνομένω!
• Ουδ’ αν βους απόλοιτο ειμή γείτων κακός είη.
• Ουδ’ Ηρακλής προς δυο.
• Ουδείς ανάγκης μείζων ισχύει νόμος.
• Ουδείς κρείττων της ανάγκης διδάσκαλος.
• Ουδέν κακόν αμιγές καλού.
• Ουδέν κρυπτόν δ ου μη φανερόν γενήσεται.
• Ουδέν ούτω ράδιον, ως το γενέσθαι κακόν.
• Ουδέν όφελος άρα επίστασθαι τα μαθήματα, εί τις μή τον βίον ρυθμίζοι προς το βέλτιον.
• Ουκ εν τω πολλώ το ευ, αλλά εν τω ευ το πολύ.
• Ουκ επιστάμενος τα βράκια έλξειν υπό σφυρά.
• Ουκ έστιν αντάλλαγμα ψυχής πεπαιδευμένης.
• Ουκ έστιν ουδέν μητρός ήδιον τέκνοις.
• Ουκ καν λάβεις παρά του μη έχοντος.
• Ούτε παρά του νεκρού ομιλίαν ούτε παρά φιλαργύρου χάριν δει ζητείν.
• Οφθαλμός ωτίων πιστότερος.
• Παιδεία τοις ανθρώποις δεύτερος ήλιος.
• Παίδες πέδαις ανθρώποις πεφύκασι.
• Παις ων κόσμιος ίσθι, ηβών εγκρατής.
• Παν μέτρον άριστον.
• Παντί λόγω λόγος παλαίει.
• Πάντων κτημάτων έστι κράτιστον φίλος αγαθός.
• Πάντων κτημάτων κράτιστον φίλος σαφής και αγαθός.
• Πάσα γη πατρίς των γενναίων.
• Πάσα επιστήμη χωριζομένη αρετής πανουργία, ου σοφία φαίνεται.
• Πασών αρετών υψίστη η αγάπη.
• Πατρός επιτίμησις ηδύ φάρμακον.
• Πείθονται άπαντες τω συμφέροντι.
• Πενία άνδρα ταπεινοί.
• Πενία τέχνας κατεργάζεται.
• Περί όνου σκιάς.
• Πίσσα ναυπηγείν και ελέγχεα καταλύπτει.
• Πλείονες εξ ασκήσεως ή εκ φύσεως αγαθοί.
• Πλούτος δε πολλών επικάλυμμά εστι κακών.
• Πολλαίς πληγαίς δρυς δαμάζεται.
• Πολλοί μαθηταί κρείσονες διδασκάλων.
• Πολλοί στατηγοί Καρίαν απώλεσαν.
• Πολλοί τοι πόσιος, και βρώσιος εισίν εταίροι.
• Πολλών γαρ χρημάτων κρείττων ο παρά του πλήθους έπαινος.
• Πολλών ιατρών είσοδος μ’ απώλεσεν.
• Πολυλογία προδίδει αμάθεια.
• Ποσήκειν ηγού τοις πονηροίς απιστείν, ώσπερ τοις χρησοίς πιστεύειν.
• Ποταμός τα πόρρω ποτίζει, τα δ’ έγγιστα καταλείπει.
• Προ της νίκης το εγκώμιον άδεις.
• Προς κέντρα λακτίζειν.
• Πτωχώ γλώσσα δέδεται.
• Ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει.
• Ράον αν τις διάπυρον άνθρακα επί της γλώσσης κατάσχοι ή λόγον απόρητον.
• Ράστον απάντων εστίν εαυτόν εξαπατήσαι.
• Σοφόν το σαφές (Αριστοτέλης)
• Συν Αθηνά και χείρα κίνει.
• Τα αγαθά κόποις κτώνται.
• Τα δάνεια δούλος τους ελευθέρους ποιεί.
• Τα εν οίκω μη εν δήμω.
• Τα ιδανικά είναι σαν τα άστρα. Δεν είναι χειροπιαστά άλλ’ ακολουθώντας τα θα σας βοηθήσουν, όπως ο πολικός αστήρ τους ναυτιλομένους, να εκπληρώσετε τον προορισμό σας στη ζωή.
• Τα λάθη ανήκουν στις βιβλιοθήκες, οι αλήθειες στον ανθρώπινο νου.
• Τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν.
• Ταίς γυναιξί κόσμον η σιγή φέρει.
• Τέττιξ τέττιγι φίλος, μύρμηξ μύρμηγκι. (Παραπλήσιες: Ήλιξ ήλικα τέρπει Όμοιος ομοίω αεί πελάζει)
• Τη μεν δίδωμι χειρί, τη δε λαμβάνω.
• Την κοινωνία δεν την τιμούν οι θέσεις, αλλά τα άτομα.
• Την προδοσίαν πάντες ηγάπησαν, τον προδότην ουδείς.
• Την τέφραν φεύγων, εις ανθρακιάν εμπίπτει.
• Το αληθές πικρόν εστί και αηδές τοις ανοήτοις, το δε ψεύδος γλυκύ και προσηνές.
• Το δέντρο, που έχει τις ρίζες του βαθιά ριζωμένες, δε φοβάται τον αέρα.
• Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού.
• Το ευ πράττειν παρά την αξίαν αφορμή του κακώς φρονείν τοις ανοήτοις γίγνεται.
• Το ζην εξήμεσεν.
• Το κακό δέντρο απ’ την αρχή ξεριζώνεται.
• Το λακωνίζειν, εστί φιλοσοφείν.
• Το μεγαλύτερο μυστικό, για να πείθεις, είναι να πεισθείς εσύ ο ίδιος.
• Το μέλλον ενός ανθρώπου είναι γραμμένο στο παρελθόν του.
• Το μίσος δεν υποχωρεί στο μίσος, αλλά στην αγάπη.
• Το να κλείνουμε τα μάτια μας σ’ εκείνους που μας βρίζουν είναι συχνά γενναιότητα. Το να τ’ ανοίγουμε καλά σ’ εκείνους που μας επαινούν είναι πάντοτε φρονιμάδα.
• Το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον.
• Το πέρισυν αεί βελτίω. (=Κάθε πέρισυ και καλύτερα)
• Το πλανάσθαι ανθρώπινον
• Το χρήμα για άλλους είναι μέσον να γίνουν άνθρωποι και για άλλους μέσον αποκτηνώσεως.
• Το χρήμα πρέπει να είναι μέσον και όχι σκοπός της ζωής μας.
• Το χρήμα, όπως και η κοπριά, αν δεν σκορπιστεί, δεν ωφελεί.
• Το ωραίο δεν είναι πάντοτε καλό, αλλά το καλό είναι πάντοτε ωραίο.
• Τοις τολμώσιν η τύχη ξύμφορος.
• Τους πόνους γαρ αγαθοί τολμώσι δειλοί δ’ εισίν ουδέν ουδαμού.
• Τους φίλους εν ταις ατυχίαις διαγιγνώσκομεν. (Νεοελληνική: Ο φίλος στην ανάγκη φαίνεται)
• Τούτω διαφέρει ανήρ των άλλων ζώων, τω τιμής ορέγεσθαι.
• Τροχός τ’ ανθρώπινα.
• Των ποδών ο φειδόμενος αποστερεί την κοιλίαν αυτού.
• Ύβρις ύβριν γεννά.
• Υπέρ σεαυτού μη φράσης εγκώμιον.
• Φαινομένων έργων περιττόν εστι μακρολογία.
• Φαλακρόν τίλλειν.
• Φασί τους γέροντας παλίμπαιδας γίγνεσθαι.
• Φίλος επιζήμιος εχθρός αποκαλείται.
• Φρόντισον περί ονόματος αυτό γάρ σοι διαμένει ή χίλιοι θησαυροί χρυσίου.
• Φύσιν πονηράν μεταβαλείν ου ράδιον.
• Χαίρε τοις ελέγχουσί σε μάλλον ή τοις κολακεύουσιν.
• Χάνεις κόπο και σαπούνι σαπουνίζοντας γουρούνι.
• Χρη σιγάν, ή κρείττονα σιγής λέγειν.
• Χρόνος αληθείας πατήρ.
• Χρόνος ο σοφώτερος σύμβουλος.
• Χώρα και νόμος, πόλις και τόπος.
• Ψυχής νοσούσης εισίν ιατροί λόγοι.
• Ω οία κεφαλή και εγκέφαλον ουκ έχει.
• Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν.

Πόσο κόστισε στον Μέγα Αλέξανδρο η κατάκτηση του κόσμου. Μπορεί να έγινε παγκοσμίως γνωστός με την ιδιότητα του ικανού στρατηλάτη, αλλά ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν εξίσου δεινός οικονομολόγος, με... μάστερ στα οικονομικά του πολέμου, τα οποία δεν προσφέρονταν για αδύναμους «λύτες».

Πώς πληρώνονταν οι στρατιώτες και οι εξοπλισμοί του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Πόσα βραχυπρόθεσμα δάνεια συνήψε για τις ανάγκες του πολέμου και γιατί απαγόρευσε στις γυναίκες της Εφέσου να φορούν κοσμήματα; Τι δώρο πρόσφερε στους καλεσμένους στον γάμο του και ποια ήταν η τύχη της τεράστιας αποθήκης αρωμάτων της Γάζας;

Απαντήσεις σε αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα θα δώσει ο Εφέτης Διοικητικής Δικαιοσύνης Δημήτριος Κωστόπουλος, στο πλαίσιο διάλεξης, με τίτλο «Τα οικονομικά του Μεγάλου Αλεξάνδρου», που διοργανώνει απόψε το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο.

Ο μαθητής του Αριστοτέλη επέδειξε εξαιρετική διαχειριστική ικανότητα, παρότι οι οικονομικοί προϋπολογισμοί των μαχών περιλάμβαναν σε γενικές γραμμές όσα εμπεριέχουν κι εκείνοι των κρατών (και συναρτούνταν άμεσα με αυτούς): μισθολόγια, υγεία και πρόνοια, κατασκευαστικά προγράμματα, προμήθειες, μεταφορές, μεταρρυθμίσεις φορολογικού συστήματος, έμμεσους φόρους και δωρεές, ακόμη και δημοσιονομικά σκάνδαλα.

Ο κ. Κωστόπουλος έδωσε στο ΑΜΠΕ «πρόγευση» των κυριότερων σημείων της ομιλίας.

Στρατιωτικό μισθολόγιο πολλών ταχυτήτων

Μέχρι το 331 π.Χ., οι κυριότερες δαπάνες του Αλέξανδρου αφορούσαν -μεταξύ άλλων- τα εξής: μισθοδοσία στρατού, συντήρηση εξοπλισμού-πολιορκητικών μηχανών, δημιουργία στόλου, επισιτισμό, μεταφορές και υγειονομική περίθαλψη. Η σημαντικότερη άμεση πολεμική δαπάνη ήταν η μισθοδοσία, το ύψος της οποίας οριζόταν με στρατιωτικό μισθολόγιο: ο στρατός αποτελείτο καταρχήν από Μακεδόνες, οι οποίοι υπηρετούσαν υπέρ πατρίδος, από συμμάχους των ελληνικών πόλεων (εταίρους) και επαγγελματίες μισθοφόρους.

Αν και οι πληροφορίες των ιστορικών πηγών δεν συμφωνούν στο ύψος του μισθού, οι κατά προσέγγιση υπολογισμοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, στην αρχή της εκστρατείας, το ύψος του μισθού του απλού στρατιώτη ανερχόταν (μέσο όρο) σε 1-2 δραχμές ημερησίως.

«Οι δεκαδάρχες ή δεκανείς ελάμβαναν μηνιαίο μισθό 40 δραχμών. Ο μισθός του διμοιρίτη ήταν διπλάσιος και εκείνος των ιππέων διπλάσιος των πεζών. Κατά τον Διόδωρο οι ιππείς λάμβαναν 300 δραχμές μηνιαίως και οι Μακεδόνες φαλαγγίτες 100 δραχμές, ενώ για τους επαγγελματίες μισθοφόρους υπήρχαν και επιπλέον οικονομικά κίνητρα» σημειώνει ο κ.Κωστόπουλος.

Ετήσια δαπάνη μισθοδοσίας 4000-7000 τάλαντων

Τα συνολικά μεγέθη ήταν δυσθεώρητα: αρκεί ν'αναλογισθεί κάποιος ότι το 334 π.Χ. πέρασε το Ελλήσποντο στρατιωτική δύναμη άνω των 35.000 ανδρών, στην οποία πρέπει να προστεθούν 10.000 άνδρες του Παρμενίωνα (που προηγήθηκαν το 336 π.Χ) κι ο στρατός που διατήρησε ο Αλέξανδρος στη Μακεδονία (12.000). Η ετήσια μισθολογική δαπάνη υπολογίζεται ότι ανήλθε σε 4.000-5.000 τάλαντα στο πρώτο έτος της εκστρατείας.

Τα επόμενα έτη δε, αυξήθηκε περαιτέρω, σε περίπου 7000 τάλαντα -χωρίς να συνυπολογίζεται ο στόλος- επειδή ο Αλέξανδρος ενίσχυσε τον στρατό του με μισθοφόρους από τις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας, ενώ έπρεπε να εγκαθιστά φρουρές σε περιοχές που κατελάμβανε.

Μετά την κατάληψη Σούσων και Περσέπολης και την απόκτηση του Θησαυρού του Δαρείου, οι δαπάνες για μισθοδοσία του στρατού εκτινάχθηκαν: για την εκστρατεία στην Ινδική ο Αλέξανδρος οργάνωσε στρατό 140.000 ανδρών, ενώ κατασκεύασε στόλο τουλάχιστον 150 πλοίων, που έφεραν 3000-5000 άνδρες.

Μηχανικοί, γεφυροποιοί και κατασκευαστές κλινών

Πέραν της μισθοδοσίας, μεγάλες ήταν οι δαπάνες συντήρησης και ανανέωσης πολεμικού υλικού. Ο στρατός του Αλέξανδρου ήταν για την εποχή του μια τεχνολογικά προηγμένη πολεμική μηχανή. Τον στρατό ακολουθούσαν μηχανικοί, οι οποίοι κατασκεύαζαν και συντηρούσαν διάφορες πολεμικές μηχανές και το προσωπικό του πολιορκητικού όρχου, που χειρίζονταν τους «πετροβόλους», τους «ξυλοσυνθέτους πύργους» ή «προβόλους», τις γνωστές «ελεπόλεις», τους κριούς, τις χελώνες και τα κάτοπτρα. Επίσης, δίπλα στον στρατό πορεύονταν άλλοι τεχνικοί, όπως γεφυροποιοί και κατασκευαστές σκηνών και κλινών.

Μεγάλες δαπάνες απαιτούσε και ο εφοδιασμός, επισιτισμός και μεταφορά, όχι μόνον του στρατού αλλά και των γυναικόπαιδων των οικογενειών των στρατιωτών, προς εξυπηρέτηση των οποίων λειτουργούσε οργανωμένο σώμα μεταφορών και εφοδιασμού.

100 τάλαντα μόνο για φάρμακα, αλλά και πρόνοια για τα παιδιά των πεσόντων

Συστηματικά οργανωμένη -και για αυτό δαπανηρή- ήταν και η υγειονομική υπηρεσία του Αλέξανδρου, που περιλάμβανε γιατρούς, βοτανολόγους, φαρμακοποιούς και νοσοκόμους, οι οποίοι ακολουθούσαν την εκστρατεία. Ο Διόδωρος αναφέρει ότι για την εκστρατεία στην Ινδική ο Αλέξανδρος διέθεσε για φάρμακα 100 τάλαντα.

Επίσης, ο Αλέξανδρος δαπανούσε σημαντικά ποσά για αποζημιώσεις στους γονείς και τις οικογένειες των πεσόντων, στις οποίες χορηγούσε βασιλικά κτήματα και φορολογικές απαλλαγές, ενώ ο Ιουστίνος αναφέρει ότι στα ορφανά των πεσόντων συνέχιζε να χορηγεί το μισθό του πατέρα..

«Κατευναστές» ή «στρωματοφύλακες»

Ο πόλεμος δεν απαιτούσε, όμως, μόνο μισθούς, εξοπλισμό και ανεφοδιασμό, ούτε μόνο αποζημιώσεις. Απαιτούσε, κατά τον Αλέξανδρο, γιορτές και πανηγύρεις για την τόνωση του ηθικού του στρατού -και για αυτές, οι δαπάνες ήταν μεγάλες.

Επίσης, οι πολεμικοί προϋπολογισμοί κάλυπταν δαπάνες για μάγειρες, τραπεζοκόμους και σιτοποιούς, ακόμη και για άγνωστες σήμερα ιδιότητες, όπως οι ...στρωματοφύλακες ή κατευναστές, οι οποίοι φύλαγαν τον Αλέξανδρο και τους στρατηγούς κατά τον ύπνο.

Εξακόσια τάλαντα ετησίως για βασιλικά γεύματα και χορηγίες για παλιννοστούντες

Δαπανηρότατα ήταν τα βασιλικά γεύματα, για τα οποία ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος δαπανούσε 600 τάλαντα ετησίως. Επίσης, ιδιαίτερα γενναιόδωρος ήταν ο Αλέξανδρος στις αμοιβές όσων διακρίνονταν ιδιαιτέρως στις μάχες και τις πολιορκίες: κατά τον Διόδωρο, μετά τις νίκες της Ισσού και των Γαυγαμήλων έγιναν δωρεές 3.000 ταλάντων, ενώ για την άλωση των Εκβατάνων, εκτός από τα κοσμήματα διανεμήθηκαν 13.000 τάλαντα.

Μεγάλες ήταν ακόμη οι χορηγίες προς τους παλιννοστούντες. Κατά τον Αρριανό, στους Έλληνες συμμάχους που θέλησαν να παλιννοστήσουν επιχορηγήθηκαν με 2000 τάλαντα για μισθούς/έξοδα επιστροφής, ενώ όσοι έστερξαν να παραμείνουν έλαβαν τρία τάλαντα έκαστος.

Εξίσου γενναιόδωρος ήταν ο Αλέξανδρος στους παλαίμαχους. Κατά τον Αρριανό, στους Μακεδόνες που λόγω γήρατος ή πάθησης γίνονταν ανίκανοι για πόλεμο, χορηγείτο εκτός από τους μισθούς και ένα τάλαντο, καθώς και τα έξοδα της παλιννόστησης.

Βραχυπρόθεσμα δάνεια για την κάλυψη των αναγκών του πολέμου

Από πού προέρχονταν όμως τα έσοδα για την κάλυψη όλων αυτών των αναγκών; Κατά την έναρξη της εκστρατείας, κυρίως από τον βασιλικό θησαυρό του Φιλίππου, ενώ σημαντική πηγή εσόδων ήταν τα μεταλλεία της Μακεδονίας, που παρείχαν χρυσό και άργυρο για την κοπή νομισμάτων. Επιπρόσθετα, τα τελωνεία παρείχαν έσοδα από τους δασμούς, στους οποίους προσθέτονταν οι φόροι από τις βασιλικές γαίες.

Σημαντικότερη, όμως, πηγή εσόδων ήταν ο δανεισμός. Κατά τον Πλούταρχο, στα πρώτα έτη της εκστρατείας ο Αλέξανδρος δανείσθηκε βραχυπρόθεσμα 1.460 τάλαντα.

Η δαπάνη των επαγγελματιών μισθοφόρων βάρυνε αποκλειστικά τον βασιλικό θησαυρό, ενώ η δαπάνη του στρατού των Μακεδόνων καλύπτονταν εν μέρει από χορηγίες των ευγενών, τις λεγόμενες λειτουργίες, και εν μέρει από το βασιλικό θησαυρό.

Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες του στόλου, ο Αλέξανδρος τις αντιμετώπισε με το θεσμό της τριηραρχίας, κατά τον οποίο ορισμένες πόλεις αναλάμβαναν να συνεισφέρουν ένα αριθμό τριήρεων με τη δαπάνη για το πλήρωμα.

Γιατί οι μικρασιατικές πόλεις κηρύχθηκαν «ασύδοτες»

Σε ότι αφορά την φορολογία, ο Αλέξανδρος δεν επέβαλε φόρους σε βάρος των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας, τις οποίες κήρυξε «ασυδότους», επειδή η εκστρατεία του είχε ως σκοπό να τις απαλλάξει από τον φόρο υποτέλειας στον Δαρείο.

Η λεγόμενη "αγγαρεία"και γιατί οι γυναίκες της Εφέσου δεν φορούσαν κοσμήματα Στις πόλεις που έδειξαν εχθρική στάση στον Αλέξανδρο και φιλική προς τον Δαρείο ο Αλέξανδρος επέβαλε μονομερώς έκτακτη εισφορά, τη λεγόμενη ζημία, δηλαδή ένα είδος προστίμου, το οποίο ήταν είτε χρηματικό είτε εις είδος, η λεγόμενη αγγαρεία.

Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί ο φόρος σε βάρος των Εφεσίων, οι οποίοι αντιστάθηκαν σθεναρά στον Αλέξανδρο. Για την πληρωμή του φόρου απαγορεύθηκε στις γυναίκες της Εφέσου να φορούν κοσμήματα. Το προϊόν, όμως, αυτού του φόρου δεν το καρπώθηκε ο Αλέξανδρος, αλλά διατέθηκε για την ανέγερση ναού της Αρτέμιδος στην Έφεσο.

Αύξηση παρουσίασαν τα έσοδα του Αλεξάνδρου από τους λεγόμενους φόρους επί της συνοικίας, ενώ αυξήθηκαν τα έσοδα από τα νέα μεταλλεία και τελωνεία των χωρών που κυριεύθηκαν.

Πώς η τεράστια αποθήκη αρωμάτων της Γάζας ευαρέστησε στους Μακεδόνες ευγενείς

Έσοδα προέκυπταν και από την αργυρολογία και την λαφυραγωγωγία, που επιτρέπονταν από το ισχύον δίκαιο του πολέμου, δηλαδή την κάρπωση παντός είδους τιμαλφών, σκευών, ειδών πολυτελείας κτλ.

Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση της πόλης της Γάζας, που ήταν γνωστή ως τεράστια αποθήκη αρωμάτων, τα οποία αργυρολογήθηκαν μετά την άλωσή της. Τα έσοδα αυτά ο Αλέξανδρος τα διένειμε στους Μακεδόνες ευγενείς, όπως δε αναφέρει ο Πλούταρχος, όταν ο Περδίκας του επισήμανε ότι δεν κράτησε τίποτα για τον εαυτό του, ο Αλέξανδρος απάντησε «εγώ κρατώ την ελπίδα».

Οι αμύθητοι θησαυροί των μητροπολιτικών θησαυροφυλακίων του Δαρείου

Σύμφωνα με τον κ.Κωστόπουλο και παρά τα παραπάνω, μέχρι το 333 π.χ. ο Αλέξανδρος αντιμετώπιζε οικονομική στενότητα. Αργότερα, όμως και ιδίως μετά τη μάχη των Γαυγαμήλων, η κατάσταση άλλαξε άρδην: παραδόθηκαν στον Αλέξανδρο οι αμύθητοι θησαυροί των μητροπολιτικών θησαυροφυλακίων του Δαρείου σε Σούσα και Περσέπολη.

Μετά την κατάλυση του περσικού κράτους, τα γενικά χαρακτηριστικά της φορολογίας άλλαξαν επίσης: αυξήθηκε ο αριθμός των φορολογουμένων καθόσον υποβλήθηκαν σε φόρο οι Πέρσες, οι οποίοι προηγουμένως απαλλάσσονταν ως κυρίαρχοι, ενώ το ίδιο συνέβη και στις νέες πόλεις που κτίσθηκαν από τον Αλέξανδρο. Ο ελληνικές πόλεις της Μ.Ασίας διατήρησαν πάντως την ασυδοσία.

Αυξήθηκε επίσης η φορολογία, ιδίως η έμμεση, διότι αναπτύχθηκε η οικονομική δραστηριότητα και το εμπόριο με την αύξηση του νομίσματος και τη διανομή των περσικών θησαυρών, ενώ τα νέα έργα και οι νέες πόλεις προσήλκυσαν νέους πληθυσμούς.

"Συγχώνευση"φορολογικών και δημοσιονομικών υπηρεσιών

Ο Αλέξανδρος προέβη σε εκτεταμένη διοικητική μεταρρύθμιση για την οργάνωση της αχανούς αυτοκρατορίας, η οποία περιλάμβανε και μεταρρύθμιση των φορολογικών και δημοσιονομικών υπηρεσιών:

Δημιούργησε τέσσερις δημοσιονομικές περιφέρειες, η πρώτη της Αιγύπτου, Λιβύης και Αραβίας, η δεύτερη της εντεύθεν του Ταύρου Μικρασίας, η τρίτη της Φοινίκης, Συρίας και Κιλικίας και η τέταρτη της Βαβυλώνας, Σούσων, Περσίας και Μηδίας. Οι νέες αυτές υπηρεσίες επανδρώθηκαν με πλήθος υπαλλήλων.

Ο "επί των χρημάτων"και τα δημοσιονομικά σκάνδαλα...

Παράλληλα, ο Αλέξανδρος όρισε Προϊστάμενο των Αρμοστών, ως οιονεί Υπουργό Οικονομικών με αρμοδιότητα για όλο το κράτος, φέροντα τον ...εύγλωττο τίτλο «ο επί των χρημάτων».

Πάντως, ούτε τότε έλειψαν τα δημοσιονομικά σκάνδαλα, όπως αυτό του Άρπαλου, στον οποίο είχε απονεμηθεί ο τίτλος του «επί των χρημάτων». Αυτός, επωφελούμενος της απουσίας του Αλεξάνδρου στην εκστρατεία της Ινδικής, καταχράστηκε μεγάλα ποσά και για να αποφύγει την τιμωρία κατέφυγε στην Αθήνα.

Ποιοι φόροι επιβάλλονταν

Οι φόροι που επιβάλλονταν ήταν, καταρχήν, οι άμεσοι επί των ατόμων (πχ, κεφαλικός φόρος και φόρος επιτηδεύματος στους επαγγελματίες, που διακρίνονταν σε επικεφάλαιον και χειρωνάξιον). Επίσης, ήταν οι έμμεσοι φόροι επί της κατανάλωσης, οι οποίοι διαφοροποιούνταν ανά σατραπεία, καθώς και οι δασμοί των τελωνείων, οι οποίοι αυξήθηκαν σημαντικά.

Περαιτέρω, στα ταμεία έμπαιναν τα έσοδα από την ποικιλόμορφη ιδιωτική περιουσία του κράτους, οι έγγειοι πρόσοδοι επί των γαιών, η λεγόμενη δεκάτη, δηλαδή το 10% επί της γεωργικής παραγωγής και ο φόρος των ζώων.

Πέραν των θησαυρών του Δαρείου, θεωρείται ότι από τις 18 σατραπείες εισέρρεαν στο βασιλικό ταμείο 9.000-30.000 τάλαντα ετησίως, ενώ σε αυτά πρέπει να προστεθούν τα έσοδα σε είδος και τα έσοδα από τα μεταλλεία. Μετά την κατάκτηση της Ινδικής προστέθηκαν και οι φόροι αυτής.

Δαπάνες ανοικοδόμησης πόλεων, συγκοινωνιακά και αρδευτικά έργα

Την περίοδο αυτή άλλαξε και η μορφή των δαπανών, με το κέντρο βάρους να τοποθετείται πλέον σε εκείνες που αφορούσαν τα δημόσια έργα και την ανοικοδόμηση νέων πόλεων. Ο Αλέξανδρος κατασκεύασε πολλούς και μεγάλους ναούς, τόσο για ελληνικές όσο και για ασιατικές θεότητες, ενώ κατασκεύασε πολλά παραγωγικά έργα, όπως συγκοινωνιακά στις Κλαζομενές και τις Ερυθρές, αρδευτικά στον Ευφράτη, αποξηραντικά στην Κωπαϊδα.

Υπολογίζεται ότι οι πόλεις που ίδρυσε ανέρχονταν σε 70, τις οποίες, εκτός από την περιτοίχιση και την πολεοδομία, κόσμησε με δημόσια κτίρια, διαδίδοντας την ελληνική αρχιτεκτονική και τις ελληνικές τέχνες στην ανατολή.

Τι δώρο έλαβαν οι προσκεκλημένοι στον γάμο του Μεγαλέξανδρου;

Σημαντική θέση κατείχαν και οι δαπάνες της βασιλικής αυλής, οι οποίες πλέον των βασιλικών ακολούθων και του προσωπικού, περιελάμβαναν και τα έξοδα για τα συμπόσια και τις γιορτές που ήταν πολύ υψηλά, αφού ο Αλέξανδρος ακολούθησε τη χλιδή των Περσών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύονται, κατά τη μεγάλη τελετή των 9.000 περσομακεδονικών γάμων το 323 π.Χ., στην οποία ο ίδιος παντρεύτηκε την κόρη του Δαρείου, Στάτειρα, κάθε προσκεκλημένος έλαβε δώρο μια χρυσή φιάλη και είδε πληρωμένα τα χρέη του από τον Αλέξανδρο!

Το συγκεκριμένο σετ σκακιούαξίζει 1.650.000 δολάρια, όπως αναφέρει το Forbes.

Το σετ έχει τίτλο η "Μάχη της Ισσού", από τη μάχη του Μεγάλου Αλεξάνδρου εναντίον του Δαρείου Γ'και των Περσών το 333 π.Χ.. Κατασκευάστηκε στα τέλη του 20ου αιώνα και κάθε κομμάτι του είναι από χρυσό 14 καρατίων.

Τόσο ο Αλέξανδρος όσο και ο Δαρείος αναπαριστούν τους βασιλιάδες, ενώ ο περσικός θεός του πολέμου και η Αθηνά τις βασίλισσες. Αν στρίψει κανείς τη βάση του κάθε πιονιού, ενεργοποιείται ένας ειδικός μηχανισμός και το πιόνι ταλαντεύει το σπαθί του ή κουνιούνται τα κουπιά του πλοίου.

Η σκακιέρα δεν υπολείπεται σε δεξιοτεχνία. Η επιφάνειά της είναι από ροζ ροδονίτη και πράσινο μαλαχίτη, ενώ στην περίμετρο της βάσης απεικονίζονται σκηνές από τη μάχη. Ο δημιουργός του σετ χρειάστηκε 14.000 ώρες δουλειάς για να το ολοκληρώσει, σε μια περίοδο δέκα χρόνων.

Το τελικό προϊόν αποτελείται από περίπου 4 κιλά χρυσού 14 καρατίων, 2,26 κιλά χρυσού 24 καρατίων, 11 κιλά ασήμι, 320 γραμμάρια ερυθρού πολύτιμου λίθου καθώς και μαργαριτάρια, χαλαζία και τιρκουάζ.

Η αγορά του σετ, από την M.S. Rau Antiques στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ, περιλαμβάνει ένα τραπέζι από μαόνι και δύο δερμάτινες καρέκλες με υφασμάτινη ταπετσαρία του 19ου αιώνα.

Όλοι έχουμε ακούσει για την «δύναμη» των 4 στοιχείων της φύσης! Το νερό, η φωτιά, η γη και ο αέρας είναι κομμάτια του πλανήτη με τα οποία βρισκόμαστε σε μια μόνιμη μάχη.

Από αυτά, τις αλληλεπιδράσεις και τις αναμείξεις τους οικοδομούνται όλα τα υλικά και άϋλα, ορατά και αόρατα αντικείμενα του Σύμπαντος.

Οι όροι παραπέμπουν στις αντίστοιχες φυσικές έννοιες της φωτιάς, των αερίων, του νερού και του εδάφους, λόγω παρεμφερών ιδιοτήτων, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για υποτιθέμενα οντολογικά θεμέλια συστατικά της φύσης και όχι για τις γνωστές έννοιες της καθημερινότητας.

Η μεταφυσική θεωρία των τεσσάρων στοιχείων βρίσκεται στον πυρήνα της ελληνικής φιλοσοφίας και οι περισσότεροι φιλόσοφοι ασχολούνταν με αυτά.

Ωστόσο δεν συμφωνούσαν μεταξύ τους για το αν και ποιο στοιχείο είναι το βασικότερο και πλέον πρωταρχικό στη δημιουργία του κόσμου. Ο Θαλής ο Μιλήσιος (624-546 π.Χ.) υποστήριζε την άποψη, ότι τα υλικά σώματα αποτελούνται από το βασικό υλικό που είναι το νερό.

Ο Αναξιμένης (585-525 π.Χ.) αντίθετα υποστήριζε ότι το βασικό υλικό είναι ο αέρας, και ότι τα άλλα δύο στοιχεία, το νερό και η γη αποτελούνται από συμπυκνωμένο αέρα. Ο Ηράκλειτος από την πλευρά του υποστήριζε ότι η φωτιά είναι το βασικό στοιχείο.

Ο Πυθαγόρας δίδασκε ότι τα τέσσαρα στοιχεία αποτελούν μία Τετρακτύ αντιστοιχίζοντας την φωτιά προς τη μονάδα, τον αέρα προς τη δυάδα, το νερό προς την τριάδα και τη γη προς την τετράδα, όπως μας αναφέρει ο Ιάμβλιχος.

Ο Εμπεδοκλής θεωρούσε ότι και τα τέσσερα στοιχεία είναι βασικά, και ότι το κάθε στοιχείο έχει βασικές ιδιότητες, έτσι ώστε από την σύνθεση των τεσσάρων αυτών στοιχείων να σχηματίζονται όλα τα υπόλοιπα υλικά.

Αργότερα, ο Πλάτωνας (περ. 428-347 π.Χ.) πρόσθεσε τον Αιθέρα και όρισε για κάθε στοιχείο ένα γεωμετρικό στερεό θέσεις που στην ουσία διδάσκονταν από τους Πυθαγόρειους:

το τετράεδρο για την φωτιά,

το εξάεδρο για την γη,

το οκτάεδρο για τον αέρα,

το δωδεκάεδρο για τον αιθέρα,

και το εικοσάεδρο για το νερό.

Ο Θέων ο Σμυρναίος μάλιστα αναφέρει τα τέσσερα στοιχεία να αποτελούν την τέταρτη κατά σειρά τετρακτύν στο σύνολο των ένδεκα τετρακτύων που όπως υποστήριζε υπάρχουν στον κόσμο.

Ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) καθόρισε τις ιδιότητες των τεσσάρων στοιχείων (κρύο/ζέστη, ξηρό/υγρό) και έδωσε στον αιθέρα την υπόσταση του «πνεύματος» των υπόλοιπων τεσσάρων στοιχείων:

Ζεστό Κρύο

Ξηρό φωτιά Γη

Υγρό αέρας νερό

Οι στωικοί εξέλιξαν την θεωρία αυτή περισσότερο και υποστήριξαν ότι το «πνεύμα» είναι μείγμα της φωτιάς και του αέρα. Γιαυτό και τα δύο αυτά στοιχεία θεωρήθηκαν «πνευματικά» ή «ενεργά», ενώ τα υπόλοιπα δύο στοιχεία, η γη και το νερό θεωρήθηκαν «αδρανή».

Από κει και ύστερα η θεωρία διαδόθηκε και έγινε αποδεκτή, παραμένοντας όπως ήταν και επικράτησε για πολλούς αιώνες, μέχρι τον μεσαίωνα. Και σήμερα όμως συνεχίζει να είναι έδαφος μελέτης της φιλοσοφίας τουλάχιστον για εκείνους που ασχολούνται με την Ελληνική φιλοσοφία, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, των Πυθαγορείων, αλλά και τον εσωτερισμό, τον αποκρυφισμό κ.α.

Με τις εκστρατείες του Μεγαλέξανδρου τα ελληνικά γράμματα εξαπλώθηκαν. Ο Πτολεμαίος, διάδοχος του Αλέξανδρου στην Αλεξάνδρεια, έκτισε έναν ναό γραμμάτων για τις μούσες, το «Μουσείο», ένα ίδρυμα που σήμερα θα το λέγανε Πανεπιστήμιο.

Το Μουσείο αυτό, στο οποίο υπήρχε η περίφημη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, έγινε φημισμένο κέντρο μόρφωσης και γραμμάτων. Στον τόπο αυτό συνδυάστηκε η ελληνική φιλοσοφία με τις αιγυπτιακές γνώσεις περί της εφαρμογής της χημείας.

Στην αρχαία Αίγυπτο η εφαρμογή της χημείας είχε καθαρά θρησκευτικό υπόβαθρο (π.χ. ταρίχευση των φαραώ), πράγμα που επηρέασε την ροή της θεωρίας των τεσσάρων στοιχείων.

Αφενός η θεωρία αυτή πήρε ένα είδος θεολογικού χαρακτήρα, αφετέρου η θεωρία έγινε «εσωτερική», δηλαδή «μυστική» και άρχισε να γίνεται επίτηδες ακατανόητη για τους μη μυημένους.

Όταν οι Άραβες το 641 μ.Χ. κατέλαβαν την Αίγυπτο, θεσπίστηκαν την θεωρία των τεσσάρων στοιχείων και άρχισαν να την μελετούν με ενδιαφέρον. Τον τομέα αυτόν τον ονόμασαν «Αλ-Κιμία», δηλαδή «χημεία».

Όταν οι Ευρωπαίοι με τις σταυροφορίες του 12ου και 13ου αιώνα ήρθαν σε επαφή με τους Άραβες, η αλχημεία μεταδόθηκε και στην Ευρώπη, όπου οι λεγόμενοι αλχημιστές την μελέτησαν και την επεξεργάστηκαν με ενδιαφέρον.

Ο Παράκελσος τον 16ο αι. εξέφρασε την πεποίθηση, ότι τα τέσσερα στοιχεία έχουν σχέση με τα στοιχειακά, που τα διαχώρισε σε στοιχειακά της γης, του νερού, του αέρα και της φωτιάς.

Επίσης η θεωρία των τεσσάρων στοιχείων θεσπίστηκε και από τους αστρολόγους, οι οποίοι κατέταξαν τα ζώδια σύμφωνα με τα τέσσερα στοιχεία. Συνολικά έχουμε λοιπόν τις εξής σχέσεις μεταξύ των τεσσάρων στοιχείων και των διαφόρων.

Ὁ λόγος γιὰ τὴν θλιβερὴ κατάντια τῆς σημερινῆς Εὐρώπης, καὶ τῆς ἐπαίσχυντης ἀντιμετωπίσεως τῆς Ἑλλάδος, εἶναι ὅτι ἀπώλεσε τὴν Κλασική της παιδεία, ρίζες, ἀξίες καὶ Παράδοση, κι αὐτὸ ἄφησε τὸν χριστιανισμὸ νὰ ἐξαπλωθῇ καὶ πάλι, δυστυχῶς, εἰδικὰ κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιρροὴ τῶν ΗΠΑ, τῆς χώρας ποὺ ἰδρύθη σὲ πουριτανικὲς ἀξίες.

Ἐπιπροσθέτως ἦταν οἱ χριστιανικὲς ἠγεσίες τῶν προηγουμένων δεκαετιῶν ποὺ ἐναγκαλίσθησαν τὸ ἰσλάμ, προώθησαν τὴν ἀνοησία τῆς πανθρησκείας, καὶ ἰσχυρίσθησαν ὅτι τὸ ἰσλάμ εἶναι τὸ ἴδιο μὲ τὸν χριστιανισμό, ἔχουν τὸν ἴδιο θεό, κι ἂς συνεργαστοῦν ὅλοι μαζὶ γιατὶ δὲν ἔχουν τίποτε νὰ χωρίσουν (ἀφελῶς πιστεύοντας τότε οἱ βλαμμένοι, ὅτι θὰ προσυλήτιζαν τοὺς μουσουλμάνους ἢ ἔστω θὰ τοὺς ἤλεγχαν).

Εἶναι περισσότερο ἀναγκαῖο ἀπὸ ποτέ, ἡ Εὐρώπη νὰ ἐπιστρέψῃ στὸν Κλασικὸ πολιτισμὸ καὶ Παραδόσεις, ἀποκαθαρίζοντας τὰ χριστιανικὰ στοιχεῖα, εἰδικὰ στὴν χείριστη μορφὴ τους, τὸν προτεσταντισμό, καὶ στὴν χείριστη ἔκδοση αὐτοῦ, τὸν πουριτανισμό.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

» Κι ἂς μὴν παραπλανηθοῦν ἢ παρασυρθοῦν νὰ πιστεύουν οἱ διάφοροι ἄσπονδοι φίλοι μας ἢ οἱ ἠλίθιοι ἐχθροὶ μας, ὅτι ἡ ἐπίδρασις ἑνὸς οἰουδήποτε εὐδαιμονισμοῦ, ὅπως τοῦ σημερινοῦ, ἢ ἡ διαβρωτικὴ μέθοδος διαφόρων ψεύτικων καὶ δολίων ἰδεολογιῶν ποὺ συνήγειρον παλαιότερον καὶ συνεγείρουν καὶ τοὺς καθυστερημένους καὶ ἀμαθεῖς ἢ ἐνθουσιώδεις καὶ ἀφελεῖς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας, εἶναι ἰκαναὶ νὰ διαφθείρουν καὶ νὰ ἐξουθενώσουν πλήρως τὴν Ἑλληνικὴν ψυχήν.

Διότι εἰς τὴν κατάλληλον στιγμήν, ὅταν θὰ θιγεῖ τὸ φιλότιμο, τὸ ἰδιαίτερον αὐτὸ καὶ μοναδικὸν γνώρισμα τοῦ Ἕλληνος καὶ διεγερθεῖ, ἀπὸ οἰανδήποτε πρόκλησιν ἡ Ἐθνικὴ του συνείδησις, ἡ ἀκατανίκητη, ἡ τιτανική, ἡ φοβερὰ αὐτὴ δύναμίς του, ποὺ τὸν παρόρμησε, τὸν παρορμᾶ καὶ τὸν ὡθεῖ εἰς ἀπίστευτες ἐκδηλώσεις, θὰ ἀποδειχθῆ καὶ σήμερον καὶ αὔριον καὶ πάντοτε, ὅπως συνέβη καὶ τοῦτο καὶ κατὰ τὸ διάστημα τῶν χιλιετερίδων, ποὺ ὑπῆρξεν, ὑπάρχει καὶ θὰ ὑπάρχει αὐτὴ ἡ αἰώνια φυλή, ὅτι οὔτε διαφθείρεται οὐσιαστικῶς, οὔτε δαμάζεται τελικῶς, οὔτε ὑποτάσσεται ὁριστικῶς, ἐπειδὴ ἔχει γαλουχηθῆ, διαποτισθῆ, ἐμπνέεται, ὀδηγεῖται καὶ κατευθύνεται ἀπὸ τὸ πνεῦμα, ἀπὸ τὰς ἀρχὰς καὶ τὰ ἰδεώδη τοῦ ἀρχαίου Ἑλληνικοῦ πνεύματος, τὸ ὁποῖον εἶναι ἀδάμαστον, ἀδιάφθορον καὶ ἀθάνατον καὶ διὰ τοὺς λόγους αὐτούς, ὅπως καὶ ἡ Ἐλευθερία, οὔτε συλλαμβάνεται, οὔτε ὑποκύπτει, οὔτε ἀποθνήσκει!»

~ Ἰ. Πασσᾶς, Ἀρχαῖον Ἑλληνικὸν Πνεῦμα (1977)

Ο 509 χρόνων χάρτης του Μάρτιν Βαλντζεεμύλλερ ενσωμάτωνε πρόσφατες αναφορές του εξερευνητή Αμέριγκο Βεσπούτσικαι του απέδιδε τις πηγές όπου όφειλε.

Τον Απρίλιο του 1507, ο Γερμανός χαρτογράφος Μάρτιν Βαλντζεεμύλλερ (Martin Waldseemüller) δημοσίευσε τον Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque lustrationes (Οικουμενική Κοσμογραφία σύμφωνα με την παράδοση του Πτολεμαίου και τις ανακαλύψεις του Αμέριγκο Βεσπούτσι και άλλων).

Ήταν ο πρώτος γνωστός χάρτης που εμφανίζει τμήματα του Νέου Κόσμου με την ένδειξη "America", από την λατινική εκδοχή του ονόματος του Βεσπούτσι.

Λίγα χρόνια νωρίτερα, ο Βεσπούτσι είχε ταξιδέψει στην ανατολική ακτή της Νότιας Αμερικής και είδε ότι επεκτείνεται πολύ πιο νότια απ'ό,τι πίστευαν μέχρι τότε -μια ολόκληρη νέα ήπειρος.

Πρόκειται για χάρτη τοίχου, ο οποίος αποτελείται από 12 τμήματα που εκτυπώθηκαν από ισάριθμες ξυλογραφίες, διαστάσεων 46x62 εκ. η καθεμία. Τα τμήματα είναι 4 οριζόντια και 3 κάθετα. Ο χάρτης χρησιμοποιεί τροποποιημένη προβολή του Πτολεμαίου, σε σχήμα καρδιάς, με καμπύλους μεσημβρινούς για να απεικονίσει όλη την επιφάνεια της Γης. Θεωρείται ο πρώτος χάρτης που απεικονίζει με ακρίβεια τις γεωγραφικές συντεταγμένες (γεωγραφικό μήκος και πλάτος). Ένα ακόμη πρωτοποριακό χαρακτηριστικό του χάρτη είναι ότι κάνει σαφή διάκριση μεταξύ των ακτών της ανατολικής Ασίας και της δυτικής Αμερικής, τοποθετώντας για πρώτη φορά ωκεανό ανάμεσά τους, μολονότι εμφανίζεται πολύ "στενός".

Η νοτιότερη ήπειρος αποκαλείται "America"και είναι η πρώτη φορά που αυτό το όνομα εμφανίζεται σε χάρτη. Ο Βαλντζεεμύλερ, επιχειρηματολογώντας υπέρ του ονόματος που χρησιμοποίησε, ανέφερε ότι όπως οι γνωστές ήπειροι Ευρώπη, Ασία και Αφρική έφεραν γυναικεία ονόματα, θα ήταν σωστό και η νέα ήπειρος να λάβει το βαπτιστικό όνομα αυτού που θεωρούσε ότι την ανακάλυψε, του Αμέριγκο Βεσπούτσι. Ο Βαλντζεεμύλερ φαίνεται ότι έδωσε το όνομα αυτό στη νέα ήπειρο επειδή υιοθέτησε την άποψη του Βεσπούτσι ότι επρόκειτο για έναν "Νέο Κόσμο", έννοια ως τότε άγνωστη στον ευρωπαϊκό χώρο.

Στον χάρτη, η ανεξερεύνητη ήπειρο της Βόρειας Αμερικής ονομάζεται "Parias". Στα ανατολικά, ο χάρτης εκτείνεται σε μια περιοχή -με την ένδειξη "India Meridionalis", δηλαδή Νότια Ινδία- με τη χερσόνησο της Ταϊλάνδης, την Καμπότζη, το Λάος και το Βιετνάμ και με διάσπαρτα και μη επισημασμένα νησιά.

Ο Universalis Cosmographia, ή και Χάρτης του Βαλντζεεμύλλερ, αρχικά είχε τυπωθεί σε 1.000 αντίτυπα αλλά σήμερα υπάρχει μόνον ένα, το οποίο εκτίθεται στην Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ. Ολόκληρος ο χάρτης σε μεγάλη ανάλυση εδώ.

Ένα αρχαίο υαλουργείοανακαλύφθηκε στη διάρκεια ανασκαφών στην αρχαία Μητρόπολη, 40 χλμ νοτιοανατολικά της Σμύρνης.

«Πιστεύουμε ότι η κάμινος χρησιμοποιήθηκε σαν ένα είδος μαγκαλιού για να θερμαίνονται οι μπανιέρες μέσα στο λουτρό», δήλωσε ο επικεφαλής των ανασκαφών, αναπληρωτής καθηγητής Σερντάρ Αϊμπέκ. Στη διάρκεια των ανασκαφών βρέθηκαν επίσης ίχνη παραγωγής γυαλιού και, σύμφωνα με τον κ.Αϊμπέκ, το λουτρό έπαψε να λειτουργεί ως λουτρό στην πρώιμη Βυζαντινή εποχή και στη συνέχεια χρησιμοποιείτο ως υαλουργείο.

Επειδή η κάμινος βρέθηκε κοντά σε μία εκκλησία, οι ειδικοί εικάζουν οτι το υαλουργείο ιδρύθηκε υπό τον έλεγχό της και λειτουργούσε για να καλύπτει τις ανάγκες της εκκλησίας.

Πολλά από τα κεραμικά που ανακαλύφθηκαν στο ρωμαϊκό λουτρό και στον ιερό χώρο του Δία Κρέζιμου ( Δία Προστάτη) παρήχθησαν στην Έφεσο, την Κνίδο και την Αθήνα. Οι ανασκαφές στην αρχαία Μητρόπολη ξεκίνησαν πριν από 26 χρόνια και μέχρι στιγμής έχουν έλθει στο φως ένα αρχαίο θέατρο της ελληνιστικής περιόδου, το Βουλευτήριον, ένα ρωμαϊκό λουτρό, και οι εγκαταστάσεις της Παλαίστρας, η οποία καλύπτει μια έκταση περίπου 6.000 τετραγωνικών μέτρων, τη μεγαλύτερη στην πόλη. Τα ψηφιδωτά δάπεδα, οι γαλαρίες, τα λουτρά και τα πολυπληθή μέρη για φαγητό και ποτό στην Παλαίστρα αποδεικνύνουν ότι οι κάτοικοι της πόλης ήταν ιδιαίτερα κοινωνικοί.

Η αρχαία Μητρόπολη έχει μία ιστορία 5.000 ετών, καθώς ιδρύθηκε κατά την πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι προστάτιδα της πόλης ήταν η θεά Άρτεμις.

Φωτογραφίες: NTV

Η μάχη της Πύδνας, ήταν η τελευταία πολεμική σύγκρουση μεταξύ Μακεδόνων (υπό τον βασιλιά Περσέα) και των Ρωμαίων (υπό τον Αιμίλιο Παύλο). Έγινε στις 22 Ιουνίου του 168 π.Χ. Νικητές ήταν οι Ρωμαίοι, που έτσι κατάφεραν να καταλύσουν οριστικά το μακεδονικό κράτος και να προσαρτήσουν τα εδάφη του.

Οι πληροφορίες που έχουμε για τη μάχη είναι πολύ λίγες. Η αφήγηση του Πολύβιου έχει χαθεί, το κείμενο του Λίβιου έχει ένα μεγάλο κενό, ενώ ο Πλούταρχος, στηρίχθηκε σε μια βιογραφία του Περσέα γραμμένη από τον Ποσειδώνιο από την Απάμεια, που περιγράφει τα γεγονότα μόνο από τη μακεδονική πλευρά.

Πού βρισκόταν η Πύδνα;

Η Πύδνα, ήταν αρχαία μακεδονική πόλη στην Πιερία. Βρισκόταν ανάμεσα στη Θεσσαλονίκη και τις εκβολές του Πηνειού. Εκεί θανατώθηκε η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου Ολυμπιάδα, από τον Κάσσανδρο (317 π.Χ./316 π.Χ.). Πιστεύεται ότι βρίσκεται σε λόφο νότια του σημερινού χωριού Μακρύγιαλος (γνωστό στους ντόπιους ως Παλαιά Πύδνα ή Παλαιοκίτρος).

Τα γεγονότα πριν τη μάχη

Οι Ρωμαίοι, υπό τον Μάρκιο Φίλιππο, πέτυχαν το 169 π.Χ. να προωθήσουν τις θέσεις τους στη Μακεδονία και να φέρουν σε πολύ δύσκολη θέση τον βασιλιά (από το 179 π.Χ.), της Μακεδονίας Περσέα, ο οποίος έσπευσε να αναζητήσει συμμάχους, καθώς έβλεπε ότι σύντομα οι Ρωμαίοι ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση εναντίον του.

Πέτυχε, σε πρώτη φάση, τη συμμαχία των Βαστάρνων. Έτσι, τον Φεβρουάριο του 168 π.Χ., 10.000 πεζοί και άλλοι τόσοι Βάσταρνοι ιππείς, υπό την ηγεσία του Κλονδίκου, πέρασαν τον ποταμό  Ίστρο (Δούναβη) και έφτασαν στον άνω ρου του ποταμού Αξιού. Εκεί, συνάντησαν τον Περσέα, από τον οποίο ζήτησαν προκαταβολικά όλους τους μισθούς τους (περίπου 500 τάλαντα). Ο Περσέας, δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει το ποσό αυτό και οι Βάσταρνοι επέστρεψαν στις παραδουνάβιες εστίες τους, λεηλατώντας τις χώρες από τις οποίες περνούσαν.

Η αναπάντεχη και δυσάρεστη αυτή εξέλιξη, αντισταθμίστηκε από τη συμμαχία των Μακεδόνων με τους Ιλλυριούς, οι οποίοι είχαν ηγέτη τον Γένθιο. Παράλληλα, ο Περσέας προσπάθησε μέσω προσεταιρισμού των Ρόδιων, που είχαν εκείνη την εποχή σημαντική ναυτική και οικονομική δύναμη, τη σύναψη συνθήκης ειρήνης με τους Ρωμαίους Συμμάχους, αναζήτησε ο Περσέας και στην Πέργαμο (Ευμένης), όπως και στο πρόσωπο του Σελευκίδη βασιλιά Αντιόχου Δ'χωρίς αποτέλεσμα.

Οι Ρωμαίοι υπό τον Λεύκιο Αιμίλιο στην Ελλάδα

Το 168 π.Χ., ο Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος, έγινε νέος ύπατος της Ρώμης, διαδεχόμενος τον Κόιντο Μάρκιο Φίλιππο. Ήταν ώριμος, εμπειροπόλεμος και εξαιρετικός στρατηγός. Μιλούσε άριστα ελληνικά και θαύμαζε τον ελληνικό πολιτισμό. Έχοντας μαζί του πολλούς ικανούς στρατιωτικούς περισσότερους από 100.000 άνδρες στη διάθεσή του (μαζί με δυο εφεδρικές λεγεώνες που παρέμειναν στην Ιταλία). Γύρω στις 20 Μαΐου του 168 π.Χ., ξεκίνησε για την Ελλάδα.

Στα μέσα Ιουνίου 168 π.Χ., ο Περσέας δέχτηκε ένα σημαντικό πλήγμα, καθώς οι σύμμαχοι του Ιλλυριοί ηττήθηκαν από τους Ρωμαίους του Λεύκιου Ανίκιου και ο βασιλιάς τους Γένθιος οδηγήθηκε αιχμάλωτος στη Ρώμη (σύμφωνα με κάποιες άλλες πηγές όμως, οι Ιλλυριοί λιποτάκτησαν την ώρα της μάχης, αφού δωροδοκήθηκαν και εξαγοράστηκαν από τον Λεύκιο Αιμίλιο).

Ο Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος, έφτασε στο ρωμαϊκό στρατόπεδο της Φίλας (αρχαία πόλη της Πιερίας), στις 7 Ιουνίου του 168 π.Χ. Εκεί αναδιοργάνωσε το στράτευμά του και επέβαλε αυστηρή πειθαρχία.

Ο Περσέας είχε στρατοπεδεύσει στην οχυρή θέση του Ελπειού ποταμού (σημ. Ενιπέα), με 40.000 πεζούς και 4.000 ιππείς. Είχε οχυρώσει την περιοχή με ξύλινο τείχος και καταπέλτες. Για να προστατεύσει τα νώτα του, τοποθέτησε στο Πύθιο και την Πέτρα, 5.000 άνδρες περίπου, με επικεφαλής τους Ιστιαίο, Θεογένη και Μίδωνα, ενώ ενίσχυσε τις φρουρές της Θεσσαλονίκης και της Αινείας για να προστατευθεί από ενδεχόμενη απόβαση του ρωμαϊκού στόλου.

Η μάχη της Πύδνας

Ο Λεύκιος Αιμίλιος ανέθεσε στον θετό γιο του Φάβιο Μάξιμο και τον Σκιπίωνα Νασικά, να κάνουν παρακαμπτήριο ελιγμό και να "χτυπήσουν"τους Μακεδόνες από τα νώτα. Οι δύο στρατιωτικοί είχαν υπό τις διαταγές τους, 8.500 περίπου άνδρες. Την αυγή της 20ης Ιουνίου, οι Ρωμαίοι αιφνιδίασαν τους Μακεδόνες που φύλαγαν τη δευτερεύουσα διάβαση του Πύθιου. Οι υπερασπιστές του Πύθιου, αμύνθηκαν με γενναιότητα και πρόλαβαν να ενημερώσουν τη φρουρά της Πέτρας.

Η αναστάτωση που επικράτησε στο μακεδονικό στρατόπεδο, επέτρεψε στους Ρωμαίους να παρακάμψουν τη διάβαση της Πέτρας και να κατέβουν ανενόχλητοι στην πεδιάδα της Πιερίας.

Ο Περσέας βλέποντας την εξέλιξη αυτή, αποφάσισε να εγκαταλείψει την περιοχή του Ελπειού ποταμού και να μετακινηθεί στην τοποθεσία ανάμεσα στους ποταμούς Αίσονα (σημ. Πέλικας) και Λεύκο (σημ. Μαυρονέρι).

Ο Μακεδόνας βασιλιάς ήθελε να δώσει όσο πιο γρήγορα γινόταν τη μάχη γιατί σύντομα θα κατέφθαναν και άλλες ρωμαϊκές δυνάμεις, υπό τον Λεύκιο Ανίκιο. Αντίθετα, ο Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος, κωλυσιεργούσε, καθώς ο στρατός του ήταν ταλαιπωρημένος και η τοποθεσία δεν ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκή γι'αυτόν.

Μια έκλειψη της Σελήνης που έγινε το προηγούμενο βράδυ της μάχης (21 προς 22 Ιουνίου) τρόμαξε τα αντίπαλα στρατεύματα. Ως το επόμενο μεσημέρι, τίποτα δεν έδειχνε ότι θα ακολουθήσει μάχη.

Και όμως, αυτή ξεκίνησε από ένα τυχαίο γεγονός. Γύρω στις 3 το μεσημέρι, από την προφυλακή του ρωμαϊκού στρατοπέδου, κοντά στην όχθη του Λεύκου, "αχάλινος ίππος"διέσχισε τον ποταμό προς την απέναντι όχθη. Άνδρες της μακεδονικής προφυλακής (800 Θράκες υπό τον Αλέξανδρο) παρασύρθηκαν να αιχμαλωτίσουν το άλογο και αυτό προκάλεσε την επέμβαση των Ιταλών συμμάχων των Ρωμαίων. Η συμπλοκή γενικεύθηκε και φάνηκε οι Μακεδόνες να επικρατούν.

Αυτό προκάλεσε ενθουσιασμό στις τάξεις του στρατεύματος αλλά και τον ίδιο τον Περσέα, ο οποίος, μάλλον άκριτα, διέταξε έξοδο των δυνάμεών του προς το στρατόπεδο. 6.000 ψιλοί (ελαφρά οπλισμένοι) Θράκες και Παίονες, άγημα των επίλεκτων Μακεδόνων (2.000-3.000 υπασπιστές) και οι χαλκάσπιδες φαλαγγίτες του κέντρου προωθήθηκαν προς τον Λεύκο.

Αυτοί αποτελούσαν το πρώτο μέρος του αριστερού κέρατος της μακεδονικής παράταξης.

Τα μακεδονικά στρατεύματα, διέσχισαν τον Λεύκο και κάμπτοντας την αντίσταση των Ιταλών συμμάχων των Ρωμαίων, έφτασαν μια ανάσα από το ρωμαϊκό στρατόπεδο. Θορυβημένος ο Αιμίλιος Παύλος που ως τότε παρακολουθούσε τις εξελίξεις από τη σκηνή του στα υψώματα του Ολόκρου, έσπευσε να εμψυχώσει τις δυνάμεις του και διέταξε αντεπίθεση. Στο δεξιό μέρες της παράταξής του, που πιεζόταν περισσότερο, έστειλε μεγάλο μέρος του συμμαχικού πεζικού και (πολεμικούς) ελέφαντες. Αν και αρχικά φαινόταν ότι οι Μακεδόνες θα επικρατήσουν, ένας ευφυής ελιγμός του Αιμίλιου Παύλου ανέτρεψε τα δεδομένα. Διέταξε μικρή υποχώρηση των λεγεώνων, για να παρασύρει τους αντιπάλους του στα υψώματα των υπωρειών του Ολόκρου.

Το ανώμαλο έδαφος και το μεγάλο μήκος της παράταξης των Μακεδόνων, είχαν σαν αποτέλεσμα να προκληθεί σύγχυση στις δυνάμεις του Περσέα.

Οι Ρωμαίοι, την εκμεταλλεύτηκαν και "χτύπησαν", με επικεφαλής τον χιλίαρχο Λεύκιο Ποστούμιο Αλβίνο, τους αντιπάλους τους. Ιδιαίτερα, στο ασθενέστερο σημείο της μακεδονικής παράταξης, μεταξύ των χαλκάσπιδων  (του αριστερού τμήματος της φάλαγγας) και του αγήματος. Αλλά και στο δεξιό τμήμα των Ρωμαίων, η προέλαση των Μακεδόνων είχε ανακοπεί από τους ελέφαντες.

Η σύγκρουση αυτή τελικά, εξελίχθηκε σε πανωλεθρία για τους Μακεδόνες, ειδικά για τους επίλεκτους άνδρες του αγήματος που σκοτώθηκαν όλοι.

Ο Περσέας, ενώ η μάχη δεν είχε κριθεί ακόμα, φρόντισε να φύγει μαζί με το ιππικό του. Για τη στάση του αυτή, όπως και τη γενικότερη απραξία του, κατηγορήθηκε σφοδρά, ενώ δέχτηκε επίσης ύβρεις και βαρύτατους χαρακτηρισμούς.

20.000 – 25.000 Μακεδόνες σκοτώθηκαν στη διάρκεια της μάχης, 5.000 αιχμαλωτίστηκαν και μόλις 600 κατάφεραν να σωθούν στα τείχη της Πύδνας.

Από την άλλη πλευρά, οι Ρωμαίοι έχασαν μόλις 80 – 100 άνδρες (!). Η συνολική διάρκεια της μάχης, ήταν περίπου μία ώρα (!).

Οι δυνάμεις του δεξιού κέρατος του Περσέα, έμειναν αλώβητες. Αποτελούνταν από 9.000 άνδρες συνολικά (2.000 Γαλάτες, 3.000 Κρήτες, 3.000 υπασπιστές και 1.000 άνδρες από διάφορα μέρη της Ελλάδας).

Ο νικητής της μάχης της Πύδνας, Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος, ομολόγησε αργότερα ότι ποτέ στη στρατιωτική του σταδιοδρομία, δεν είχε δει φοβερότερο θέαμα από την επίθεση της μακεδονικής φάλαγγας.

Τα γεγονότα μετά τη μάχη - Η φυγή του Περσέα στη Σαμοθράκη

Όπως είπαμε, ο Περσέας εγκατέλειψε με το ιππικό του το πεδίο της μάχης και κατευθύνθηκε προς την πρωτεύουσα του Πέλλα. Πολλοί συνεργάτες του τον εγκατέλειψαν ενώ το ιππικό του διασκορπίστηκε σε διάφορες μακεδονικές πόλεις.

Το ίδιο βράδυ, συνοδευόμενος από τον Κρητικό Εύανδρο, τον Βοιωτό Νέωνα, τον Αιτωλό Αρχέδαμο και 500 Κρήτες, μάζεψε τους θησαυρούς του και έφυγε από την Πέλλα.
Αρχικά, πήγε στην Αμφίπολη. Προσπάθησε να εξασφαλίσει  τη βοήθεια των γειτονικών Βισαλτών, χωρίς αποτέλεσμα.

Έτσι, έστειλε μια πρεσβεία στο Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο για να διαπραγματευτεί την παράδοση του. Στη συνέχεια, κατέφυγε με μεγάλο τμήμα των θησαυρών, στη Σαμοθράκη. Διάλεξε το πανέμορφο αυτό νησί, επειδή γειτνίαζε με τη Μακεδονία, υπήρχε το ιερό των Καβείρων όπου μπορούσε να ζητήσει άσυλο, είχε αυτάρκεια τροφίμων και τέλος, μπορούσε να ελπίζει σε βοήθεια του μακεδονικού στόλου, ο οποίος το 168 π.Χ. είχε σημειώσει μια σειρά από επιτυχίες στο Αιγαίο σε βάρος των Ρωμαίων και των συμμάχων τους.

Δυστυχώς για τον Περσέα, η μία μετά την άλλη, οι πόλεις του βασιλείου του, έπεσαν στα χέρια των Ρωμαίων. Στην Πέλλα, μάλιστα, περίμεναν τον Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο, πολυάριθμες ελληνικές πρεσβείες που τον συγχάρηκαν για τη νίκη του. Το ίδιο έγινε και στην Αμφίπολη. Παράλληλα, ο επικεφαλής του μακεδονικού στόλου Αντήνορας, διαπιστώνοντας ότι ο αγώνας είχε κριθεί, παραδόθηκε στους Ρωμαίους.

Περικυκλωμένος από τον ρωμαϊκό στόλο υπό τον Γνάιο Οκτάβιο, ο Περσέας προσπάθησε να διαπραγματευθεί την παράδοσή του χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο Εύανδρος εκτελέστηκε μετά από διαταγή του Περσέα (και απαίτηση του Γνάιου Οκτάβιου), επειδή είχε προσπαθήσει να σκοτώσει τον Ευμένη στους Δελφούς. Αυτό έκανε όμως τους Κρητικούς μισθοφόρους ν'αποχωρήσουν απ'τη Σαμοθράκη. Ο Περσέας συμφώνησε μ'έναν έμπορο από την Κρήτη, τον Οροάνδη, που βρισκόταν εκείνον τον καιρό στη Σαμοθράκη, να τον μεταφέρει στη μεγαλόνησο στον σύμμαχό του, Κότυο. Φόρτωσε τους θησαυρούς του στο πλοίο του Οροάνδη και συμφώνησε να επιβιβαστεί και ο ίδιος τη νύχτα. Ωστόσο, ο Οροάνδης με τους θησαυρούς έφυγε αφήνοντας τον Περσέα στο νησί!

Απίστευτη αφέλεια από έναν βασιλιά… Τελικά, αφού ο πιστός του ακόλουθος Ίων ο Θεσσαλονικεύς με τα παιδιά του, εκτός από τον μεγαλύτερο γιο του Φίλιππο, παραδόθηκαν στους Ρωμαίους και ο ίδιος ο Περσέας με τον Φίλιππο παραδόθηκαν στον Γνάιο Οκτάβιο, ο οποίος με τη ναυαρχίδα του στόλου του, τους έστειλε στον Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο (αρχές Ιουλίου 168 π.Χ.).

Ο τελευταίος, τους φέρθηκε άψογα και ηγεμονικά. Συνέφαγε μαζί με τον Περσέα, μιλώντας του ελληνικά και συνέστησε στους αξιωματικούς του να του φερθούν με σεβασμό.

Ακολούθησε η κατάληψη και η καταστροφή όσων ελληνικών πόλεων είχαν τηρήσει φιλομακεδονική στάση. Μόνο στον Πασσαρώνα και τον Τέκμονα της Ηπείρου συνάντησε μεγάλη αντίσταση. Όταν οι ηγέτες των πόλεων αυτών Αντίνοος, Θεόδοτος και Κέφαλος έπεσαν μαχόμενοι, οι κάτοικοί τους παραδόθηκαν. Μεγαλύτερες καταστροφές προκάλεσαν οι Ρωμαίοι στην Άντισσα της Λέσβου που είχε προσφέρει βοήθεια στον μακεδονικό στόλο. Υποχρέωσαν μάλιστα τους κατοίκους της να μετοικήσουν στη Μήθυμνα.

Η Μακεδονία, η Ήπειρος και η Ιλλυρία υπό ρωμαϊκή κατοχή

Η ρωμαϊκή Σύγκλητος, το 167 π.Χ. αποφάσισε να καταλυθούν τα μοναρχικά καθεστώτα, σε Μακεδονία, Ήπειρο και Ιλλυρία και να αντικατασταθούν από αβασίλευτα πολιτεύματα. Η Μακεδονία διαιρέθηκε σε 4 ανεξάρτητες και αυτόνομες "μερίδες"φόρου υποτελείς στους Ρωμαίους και η Ιλλυρία σε 3 "μερίδες". Στο μέλλον, απαγορευόταν η εκμετάλλευση των μακεδονικών μεταλλωρυχείων και της βασιλικής χώρας, ενώ οι πολίτες έπρεπε να πληρώνουν στη Ρώμη το μισό από το ποσό του φόρου που πλήρωναν στους Μακεδόνες βασιλιάδες.

Με τη μάχη της Πύδνας, έγινε από τους Ρωμαίους το προτελευταίο βήμα για την κατάκτηση της Ελλάδας. Το τελευταίο έγινε το 146 π.Χ. με τη μάχη στη Λευκόπετρα (μάχη Ισθμού), την καταστροφή της Κορίνθου και τη διάλυση της Αχαϊκής Συμπολιτείας.

Ο Κωνσταντίνος ΙΑ′ Δραγάσης Παλαιολόγος, (9 Φεβρουαρίου 1405 – 29 Μαΐου 1453) ήταν ο τελευταίος βασιλεύων Βυζαντινός αυτοκράτορας, ως μέλος της δυναστείας των Παλαιολόγων, από το 1449 έως το θάνατό του κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453).

Η ηρωική αντίστασή του κατά των Οθωμανών σφράγισε τις ύστατες στιγμές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας περνώντας ο ίδιος στη σφαίρα του θρύλου, του μύθου και της φαντασίας.

Στο Δεσποτάτο του Μυστρά

Γιος του αυτοκράτορα Μανουήλ Β′ Παλαιολόγου (1391-1425) από την Ελένη Δραγάση (Jelena Dragaš), κόρη του Σέρβου άρχοντα των Σερρών Constantin Dragaš, και νεότερος αδελφός τού αυτοκράτορα Ιωάννη Η′ Παλαιολόγου (1425-1448). Γεννήθηκε το 1404. Όταν ήταν ακόμη νεαρός, ο πατέρας του Μανουήλ του είχε αναθέσει τη διοίκηση πόλεων του Ευξείνου Πόντου. Το 1427 ο Κωνσταντίνος φτάνει στο Μυστρά για να βοηθήσει τους αδερφούς του Θωμά και Θεόδωρο στην ανάκτηση των φραγκοκρατούμενων περιοχών της Πελοποννήσου. Το 1429 ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος καταλαμβάνει και την Πάτρα μετά από πολιορκία.

Το 1432 η ανάκτηση τελειώνει. Εκτός από την Μεθώνη, την Κορώνη το Ναύπλιο και το Άργος που είναι στα χέρια των Βενετών, ολόκληρη η υπόλοιπη Πελοπόννησος είναι στα χέρια των Ελλήνων με το Θεόδωρο να εξουσιάζει τον Μυστρά, το Θωμά τη Γλαρέντζα και τον Κωνσταντίνο τα Καλάβρυτα. Η παραμονή και των τριών αδελφών στην Πελοπόννησο δημιουργούσε οπωσδήποτε προβλήματα, οπότε ο Κωνσταντίνος πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου παρέμεινε από το Σεπτέμβριο του 1435 ως τον Ιούνιο του 1436, για να συζητήσει σχετικά θέματα με τον αυτοκράτορα. Στο διάστημα 1435-1441 μετέβη στην Ιταλία, όπου μετείχε στις επιτροπές των Βυζαντινών, που προσπαθούσαν να πετύχουν την ένωση των Εκκλησιών (Ορθοδόξων-Καθολικών). Η ρήξη με τον αδελφό του Θεόδωρο προσέλαβε επικίνδυνες διαστάσεις και χρειάστηκαν σύντονες προσπάθειες για να επιτευχθεί συμβιβαστική συμφωνία και συνδιαλλαγή. Η διοίκηση του δεσποτάτου αναλήφθηκε από το Θεόδωρο και το Θωμά, ο δε Κωνσταντίνος επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη για να συμπαρασταθεί στις προσπάθειες του Ιωάννη Η′.

Αντικατέστησε τον αυτοκράτορα κατά την περίοδο της μετάβασής του στη Δύση για τη συμμετοχή στη Σύνοδο Φεράρας-Φλωρεντίας (27 Νοεμβρίου 1439 – 1 Φεβρουαρίου 1440), ενώ μετά την άφιξη του αυτοκράτορα στην Κωνσταντινούπολη ο Κωνσταντίνος επέστρεψε και πάλι στην Πελοπόννησο. Η στάση του Δημητρίου Παλαιολόγου, που υποστηρίχθηκε από τους Τούρκους, ανάγκασε τον Κωνσταντίνο να σπεύσει και πάλι στην Κωνσταντινούπολη (1442-1443), για να ενισχύσει τις δυνάμεις του αυτοκράτορα.

Τον Οκτώβριο του 1443 ανέλαβε δεσπότης του Μυστρά και αφιερώθηκε με ζήλο στη διοικητική και στρατιωτική αναδιοργάνωση του δεσποτάτου, με απώτερο σκοπό την ενίσχυση της άμυνας της Πελοποννήσου έναντι της τουρκικής απειλής. Οικοδόμησε τα τείχη του Εξαμιλίου στον Ισθμό της Πελοποννήσου και επέκτεινε το δεσποτάτο του κατακτώντας τη Βοιωτία και τη Φωκίδα. Όμως ο Μουράτ Β′ οργάνωσε μια μεγάλη εκστρατεία εναντίον του. Κατέστρεψε το φρούριο στο Εξαμίλιο, την Κόρινθο και την Πάτρα. Ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκε να ζητήσει ειρήνη και να γίνει φόρου υποτελής στον Τούρκο σουλτάνο.

Αυτοκράτορας

Μετά τον θάνατο του Ιωάννη Η′, στέφθηκε αυτοκράτορας στον Μυστρά (6 Ιανουαρίου 1449) και πήγε στην Κωνσταντινούπολη με πολλές ελπίδες και μεγάλη αγωνία για το μέλλον τής αυτοκρατορίας.

Η τουρκική απειλή περιέσφιγγε τη βασιλεύουσα και στρεφόταν πλέον εναντίον της. Ο Κωνσταντίνος αφιερώθηκε στην επισκευή και την ενίσχυση των οχυρωματικών έργων, καθώς και στην αναδιοργάνωση του στρατού, ο οποίος θα αναλάμβανε το βαρύ έργο της άμυνας της Πόλης. Οι αποδεδειγμένες πολιτικές και στρατιωτικές ικανότητες τού Κωνσταντίνου δεν είναι δυνατόν να ανατρέψουν τον διαμορφωμένο συσχετισμό δυνάμεων, η άνοδος δε στην εξουσία τού φιλόδοξου σουλτάνου Μωάμεθ Β′ (1451) έκανε περισσότερο αισθητό τον κίνδυνο για την Κωνσταντινούπολη. Η ανέγερση στον Βόσπορο τού υψηλού φρουρίου Ρούμελι Χισάρ και οι στρατιωτικές προετοιμασίες των Τούρκων, συντονίζονταν με τελικό στόχο την άλωση τής πρωτεύουσας τής αυτοκρατορίας.

Μαρμάρινο ανάγλυφο με το δικέφαλο αετό στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στο Μυστρά με τη σήμανση του σημείου, όπου στέφθηκε Αυτοκράτορας του Βυζαντίου.

Οι εκκλήσεις τού Κωνσταντίνου προς τη Δύση για ενισχύσεις αντιμετωπίζονταν με περίεργη αδιαφορία. Ο Πελοποννήσιος καρδινάλιος και προηγουμένως μητροπολίτης Ρωσίας Ισίδωρος, που έφθασε στην Κωνσταντινούπολη με ελάχιστες δυνάμεις, δεν μπορούσε να προσφέρει ελπίδες. Οι 3.000 περίπου βυζαντινοί και οι 2.000 περίπου ξένοι, από τους οποίους 700 περίπου Γενουάτες με αρχηγό τον Ιουστινιάνη, ήταν πολύ λίγοι για να αποκρούσουν τις επιθέσεις του πολυάριθμου και αξιόμαχου τουρκικού στρατού. Η ισχυρή οχύρωση της πόλης απαιτούσε και ισχυρή φρουρά για την απόκρουση των επιθέσεων από την ξηρά, αφού η απειλή από τη θάλασσα εξουδετερωνόταν με την περίφημη αλυσίδα τού Κεράτιου Κόλπου. Ωστόσο η μεταφορά από την ξηρά (υπερνεώλκηση) περίπου 70 τουρκικών πλοίων από τον Βόσπορο στον Κεράτιο κατέστησε την πολιορκία ασφυκτική (22-23 Απριλίου 1453).

Η Άλωση της Πόλης

Στις 28 Μαΐου, ο Μωάμεθ αποφάσισε τη γενική και τελική επίθεση εναντίον της πόλης. Ο Κωνσταντίνος, μετά την τέλεση της θείας λειτουργίας στον ναό της Αγίας Σοφίας, ενθάρρυνε τη φρουρά που θα έδινε τον αγώνα για την απόκρουση τής μεγάλης επίθεσης. Πράγματι, η πρώτη επίθεση αποκρούστηκε, αλλά η αναπλήρωση των απωλειών τής φρουράς ήταν δύσκολη. Ο τραυματισμός του Γενουάτη Ιουστινιάνη υπήρξε σοβαρό πλήγμα. Τέλος και ενώ ο Κωνσταντίνος αγωνιζόταν στο πλευρό των στρατιωτών του ως απλός στρατιώτης, οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη το πρωί της 29ης Μαΐου του 1453. Η Κωνσταντινούπολη έπεσε στον αλλόθρησκο κατακτητή και έγινε πηγή θρύλων και παραδόσεων στη μνήμη τού λαού.

Ο Κωνσταντίνος ΙΑ′ υπήρξε ο τελευταίος αυτοκράτορας τού Βυζαντίου, ο οποίος με το φρόνημα και την αυτοθυσία του, σημάδεψε χαρακτηριστικά το γεγονός τής πτώσης. Ο αυλικός του Γεώργιος Φραντζής διηγείται με απλότητα τον θάνατο τού τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα:

«Ο βασιλεύς οὖν ἀπαγορεύσας ἐαυτόν, ἰστάμενος βαστάζων σπάθην και ἀσπίδα, είπε λόγον λύπης άξιον «οὐκ έστί τις τῶν χριστιανῶν τοῦ λαβεῖν τήν κεφαλήν μου ἀπ΄ ἐμοῦ;» ἦν γάρ μονώτατος ἀπολειφθείς. τότε είς τῶν Τούρκων δούς αὐτῷ κατά πρόσωπον καί πλήξας, καί αὐτός τῷ Τούρκῳ ἐτέραν ἐχαρίσατο’ τῶν ὁπισθεν δ΄ἐτέρος καιρίαν δούς πληγήν, ἔπεσε κατά γῆς’ οὐ γάρ ῄδεισαν ὃτι ὁ βασιλεύς ἐστιν, ἀλλ΄ ὡs κοινόν στρατιώτην τοῦτον θανατώσαντες ἀφῆκαν».

Σύμφωνα με την περιγραφή του Φραντζή, οι κατακτητές, μετά το τέλος του αγώνα, αναζήτησαν το σώμα του αυτοκράτορα:

«πλείονας κεφαλάς τῶν άναιρεθέντων ἔπλυναν, εἰ τύχοι καί τήν βασιλικήν γνωρίσωσι, καί οὐκ ἡδυνήθησαν γνωρίσαι αὐτήν, εἰ μή τό τεθνεώς πτῶμα τοῦ Βασιλέως εὐρόντες ὄ ἐγνώρισαν ἐκ τῶν βασιλικῶν περικνημίδων, ή και πεδίλων ένθα, χρυσοί ἀετοί ἦσαν γεγραμμένοι, ὡs ἔθος ὑπῆρχε τοῖς βασιλεύσι».
Η αναγνώριση του νεκρού αυτοκράτορα συνοδεύθηκε από την εντολή τού σουλτάνου Μωάμεθ Β′ να ταφεί με τις αρμόζουσες βασιλικές τιμές, χωρίς όμως να ανακοινωθεί και ο τόπος της ταφής. Οι μυστικοί πόθοι τού λαού συνέδεσαν τον θρύλο τού Μαρμαρωμένου Βασιλιά, με την ελπίδα για την απελευθέρωση και την αποκατάσταση τής αυτοκρατορίας.

Ο θρύλος λέει ότι τη στιγμή που ο βασιλιάς περικυκλώθηκε από τους Τούρκους, ένας άγγελος του Κυρίου τον άρπαξε και τον έκρυψε σε μια σπηλιά, αφού πρώτα τον μαρμάρωσε.
Στη σπηλιά αυτή περιμένει για αιώνες ο «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» να ξαναέρθει την κατάλληλη στιγμή, «το πλήρωμα του χρόνου», και ο άγγελος Κυρίου θα του ξαναδώσει τη ζωή και το σπαθί του για να διώξει τους Τούρκους από την Κωνσταντινούπολη. Άλλοι θρύλοι και προφητείες αναφέρουν ότι θα τους κυνηγήσει μέχρι την «Κόκκινη Μηλιά» και στη μάχη που θα γίνει οι Τούρκοι θα νικηθούν και «θα κολυμπήσει το μοσχάρι στο αίμα τους». Ο θρύλος προσθέτει, ακόμα, ότι οι Τούρκοι ψάχνουν συνεχώς να ανακαλύψουν τη σπηλιά, όπου βρίσκεται ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς για να χτίσουν την είσοδό της, ώστε να μην μπορεί να ξαναβγεί από εκεί. Όμως, οι προσπάθειες τους είναι συνεχώς άκαρπες, αφού ο άγγελος προστατεύει τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά και περιμένει την εντολή του Θεού για να τον ξυπνήσει.

Ο Κωνσταντίνος ΙΑ′ κοινώνησε Θεία Ευχαριστία από τα χέρια του ενωτικού Πατριάρχη Ισιδώρου (1452-53) λίγες μόνο ώρες πριν από τον θάνατό του. Θεωρείται Άγιος από τους Ελληνόρρυθμους Καθολικούς.

Σύζυγοι

Η πρώτη του σύζυγος ήταν η Μαντελένα Τόκκο, ανηψιά του Καρόλου Α΄ Τόκκου, Δεσπότη Ηπείρου, η οποία μετά το γάμο τους το 1427 ή το 1428 έγινε ορθόδοξη και άλλαξε το όνομά της σε Θεοδώρα. Πέθανε το 1429 ή το 1430. Η δεύτερη σύζυγός του ήταν η Caterina Gattilusio, κόρη του Ντορίνο της Λέσβου, η οποία πέθανε το 1442.

Πηγή: royalchronicles.gr

«Μπλόκο» σε στοχαστές όπως τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Βολταίρο αλλά και τον Καντθέλουν να βάλουν φοιτητές από το πανεπιστήμιο του Λονδίνου, που απαιτούν να μην διδάσκονται τους φιλόσοφους επειδή ήταν… λευκοί.

Βρετανικά ΜΜΕ αναφέρουν το αίτημα αυτό έρχεται από τους φοιτητές της σχολής  Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών, που ισχυρίζονται ότι θα έπρεπε να διδάσκονται φιλοσοφία από στοχαστές από την Αφρική και την Ασία.

Σε ανακοίνωσή της, η ένωση φοιτητών ισχυρίζεται ότι θα πρέπει να γίνει μια προσπάθεια να «ξεκολλήσει» το πανεπιστήμιο από τις αποικιστικές τάσεις του και να αντιμετωπίσει την «διαρθρωτική και επιστημολογική κληρονομιά της αποικιοκρατίας».

«Οι λευκοί φιλόσοφοι θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στη διδακτέα ύλη μόνο “εάν πρέπει” και η δουλειά τους θα πρέπει να μελετάται με κριτική διάθεση» αναφέρει η σχετική ανακοίνωση.

Η ανακοίνωση αυτή έχει προκαλέσει την… οργή αρκετών ακαδημαϊκών της Βρετανίας. «Δεν μπορείς να αποκλείεις μια ολόκληρη εποχή πνευματικής προσπάθειας χωρίς να το έχεις διερευνήσει, και προφανώς δεν έχουν μελετήσει αυτό που λένε λευκή φιλοσοφία» δήλωσε στην Daily Mail ο Sir Roger Scruton, και συμπλήρωσε: «Εάν θεωρούν ότι έχει αποικιοκρατικές ρίζες η Κριτική Καθαρού Λόγου του Καντ, θα ήθελα να τις ακούσω».

Με τη σειρά του, ο Sir Anthony Seldon από το πανεπιστήμιο του Μπάκιγχαμ ισχυρίστηκε ότι βλέπει «μεγάλο κίνδυνο» και ισχυρίστηκε ότι «η πολιτική ορθότητα έχει αρχίσει να χάνει τον έλεγχο».

Εντος του πανεπιστημίου, οι ακαδημαϊκοί εμφανίζονται διχασμένοι. Η επικεφαλής του τμήματος Θρησκευμάτων και Φιλοσοφίας Έρικα Χάντερ δήλωσε… έκπληκτη από την ανακοίνωση των φοιτητών και την χαρακτήρισε «γελοία».

«Θα αντιστεκόμουν σθεναρά από την εξαίρεση φιλοσόφων και ιστορικών επειδή είναι της μόδας» είπε η ίδια στην εφημερίδα The Telegraph. Από την πλευρά της, η Δρ. Ντέμπορα Τζόνσον, ισχυρίστηκε ότι η κίνηση των φοιτητών είναι θετική: «η καλά πληροφορημένη συζήτηση και το ντιμπέιτ για τη διδακτέα ύλη είναι υγιή και απαραίτητο κομμάτι της ακαδημαϊκής ζωής».

Μεταξύ των συμμετεχόντων στο βίντεο είναι ο πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Ανδρέας Δρακόπουλος, ο πολιτικός αναλυτής Τζορτζ Στεφανόπουλος, η δημιουργός της ενημερωτικής ιστοσελίδας «The Huffington Post», Αριάνα Χάφινγκτον, ο επιχειρηματίας Τζον Κάλαμος και ο επενδυτής Τζιμ Χάνος.

Είκοσι εννιά Έλληνες που διαπρέπουν στους τομείς της Φιλανθρωπίας, της Πολιτικής, της Επιχειρηματικότητας, της Εκπαίδευσης και της Ενημέρωσης εξηγούν στο διεθνές κοινό τι σημαίνει η λέξη «Φιλότιμο».

Οι διεθνούς φήμης Έλληνεςσυμμετέχουν σε βίντεο με κεντρικό θέμα «Φιλότιμο. Το Ελληνικό μυστικό», που δημιούργησε και ανήρτησε στην ιστοσελίδα του ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός «Washington Oxi Day Foundation».

Μέσω του συγκεκριμένου βίντεο, το «Washington Oxi Day Foundation» στοχεύει να ενημερώσει το διεθνές κοινό για αυτή τη μοναδικής σημασίας ελληνική λέξη που αποτελεί την κινητήρια δύναμη των Ελλήνων, αλλά και να εμπνεύσει τους σύγχρονους ανθρώπους διαδίδοντας την έννοια του Φιλότιμου.

Μεταξύ των συμμετεχόντων στο βίντεο είναι ο πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Ανδρέας Δρακόπουλος, ο πολιτικός αναλυτής Τζορτζ Στεφανόπουλος, η δημιουργός της ενημερωτικής ιστοσελίδας «The Huffington Post», Αριάνα Χάφινγκτον, ο επιχειρηματίας Τζον Κάλαμος και ο επενδυτής Τζιμ Χάνος.

Το ίδρυμα «Washington Oxi Day Foundation» (www.oxidayfoundation.org) ιδρύθηκε το 2011 με στόχο την πληροφόρηση των φορέων χάραξης πολιτικής και του κοινού της Αμερικής σχετικά με τη ζωτική συμβολή της Ελλάδας στην έκβαση του Β'Παγκοσμίου Πολέμου, και στην προβολή σύγχρονων ηρώων που επιδεικνύουν το ίδιο θάρρος με τους Έλληνες και συνεχίζουν να μάχονται για την προστασία και την προαγωγή της ελευθερίας και της δημοκρατίας σε ολόκληρο τον κόσμο.Η λειτουργία του οργανισμού υποστηρίζεται και από το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος».

Ο μεγαλύτερος ζωγράφος της αρχαιότητας, ο Απελλής, σπούδασε στη Σικυώνα, ένα από τα σημαντικότερα αρχαία κέντρα τέχνης, με φημισμένες σχολές γλυπτικής, ζωγραφικής και μεταλλοτεχνίας.

Θα την ανακαλύψετε στο Βασιλικό Κορινθίας, με καλοδιατηρημένα ερείπια που άρχισαν να έρχονται στο φως το 1889 και σε κάνουν να φαντάζεσαι ολόκληρη την καλαίσθητη πόλη - υπόδειγμα ιπποδάμειας ρυμοτομίας, με προσανατολισμό στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.

Θα περπατήσετε δίπλα στην ακρόπολη, στην αγορά, στο γυμνάσιο, στο βουλευτήριο, στις παλαίστρες και στο στάδιο.

Αλλά θα ξεχωρίζουν πάντα το αρχαίο θέατρο, ένα από τα πιο εντυπωσιακά της εποχής, και τα λιθόκτιστα ρωμαϊκά λουτρά που το 1935 ο Ορλάνδος μετέτρεψε σε Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου φυλάσσονται τα ευρήματα των ανασκαφών.

* Πληροφορίες: 27420 28900

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης

Μεγάλη έκπληξη, δέος και… αμηχανία, έχει προκαλέσει στους Τούρκους η αναπάντεχη ανάδυση από κάποιες ανασκαφές στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης, στην περιοχή του Kadiköy, μεγάλα και επιβλητικά τμήματα ενός βυζαντινού τείχουςκαι όχι μόνο, που επί πολλά χρόνια ήταν κρυμμένα λες και περίμεναν την κατάλληλη στιγμή για να έρθουν στο φως της ημέρας.

Όπως αναφέρουν οι δημοσιογραφικές πληροφορίες, στην περιοχή ανασκαφών του Kadiköy για την Fenerbahçe, οι εργάτες που δούλευαν έμειναν έκπληκτοι καθώς άρχισαν να ανακαλύπτουν μεγάλο μέρος βυζαντινών τειχών και όχι μόνο, γεγονός που προκάλεσε αμέσως αμηχανία και έντονο ενδιαφέρων ενώ σταμάτησαν οι εργασίες για την Fenerbahçe.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, οι ανακαλυφθείσες κατασκευές άγονται κατ’ αρχάς στην εποχή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, μια εποχή μεγάλης ακμής του Βυζαντίου που λαμπρύνονταν από πολλές κατασκευές όπως η Αγία Σοφία, πολλές από τις οποίες περιμένουν ακόμα αυτούς που θα της φέρουν στην επιφάνεια.

Μεγάλο μέρος επίσης των ανακαλύψεων ανάγεται στην εποχή του αυτοκράτορα Ηρακλείου, δηλαδή την περίοδο 610-641 μ.Χ. και όπως πιστεύεται οικοδομήθηκαν από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα, που έχει λαμπρύνει με την παρουσία της την εποχή εκείνη την βυζαντινή αυτοκρατορία.

Όπως αναφέρουν οι αρμόδιοι του Αρχαιολογικού Μουσείου, οι ανασκαφές στην περιοχή του Kadiköy έφεραν στο φως της δημοσιότητας πολύ σημαντικές αποκαλύψεις που καλύπτουν μια μακρά περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας από τον Ιουστινιανό μέχρι την εποχή του αυτοκράτορα Ηρακλείου, μια από τις πιο λαμπρές περιόδους της Μεγάλης Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Είναι σημαντικό πως τα τελευταία χρόνια αλλεπάλληλες ανακαλύψεις βυζαντινών ευρημάτων, όπως μέρος των τειχών, βυζαντινά νεκροταφεία, χαμένες εκκλησίες και μοναστήρια, έχουν πραγματικά αναστατώσει τους Τούρκους που παρακολουθούν με ιδιαίτερο δέος και προσοχή την ανάδυση μιας χαμένης αυτοκρατορίας, που όπως αποδεικνύεται μόνο… χαμένη δεν είναι.

Σημεία των καιρών.

Νίκος Χειλαδάκης,Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος

Μπορεί οι περισσότεροι νεοέλληνες να γνωρίζουν ελάχιστα ή να αγνοούν παντελώς την αρχαία Ελληνική γλώσσαόχι όμως και μία απομονωμένη κοινότητα στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στη βορειοανατολική Τουρκία.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του βρετανικού Independent, περίπου 5.000 άνθρωποι φαίνεται ότι μιλούν μία διάλεκτο που πλησιάζει εκπληκτικά στην αρχαία Ελληνική γλώσσα. Βρετανοί αποκαλύπτουν φυλή στην Τουρκιά που μιλάει αρχαία ελληνικά!  Όπως επισημαίνουν ειδικοί γλωσσολόγοι μέσω αυτής της διαλέκτου μπορούν να εξάγουν πολύ σημαντικά συμπεράσματα για τη γλώσσα του Σωκράτη και του Πλάτωνα, καθώς και το πώς αυτή εξελίχθηκε.

Η κοινότητα ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών κοντά στην «τουρκική» (;) πόλη της Τραπεζούντας, όπου κάποτε ήταν η αρχαία περιοχή του Πόντου. Οι γλωσσολόγοι διαπίστωσαν ότι η διάλεκτος, Romeyka, μια ποικιλία από ποντιακά ελληνικά, έχει δομικές ομοιότητες με την… …αρχαία ελληνική που δεν παρατηρούνται σε άλλες μορφές της γλώσσας που ομιλείται σήμερα.  Επίσης η Romeyka παρουσιάζει και πολλές ομοιότητες με το αρχαίο λεξιλόγιο.

Όπως λέει η λέκτορας Φιλολογίας Ιωάννα Σιταρίδου του Πανεπιστημίου του Cambridge «η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί στα νέα ελληνικά.  Βρετανοί αποκαλύπτουν φυλή στην Τουρκία που μιλάει αρχαία Ελληνικά!

Όμως, στα Romeyka έχει διατηρηθεί». Μια πιθανότητα είναι ότι οι ομιλητές αυτής της διαλέκτου είναι οι απευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνωνπου ζούσαν κατά μήκος των ακτών της Μαύρης Θάλασσας πριν από τον 6ο ή 7ο αιώνα π.Χ., όταν η περιοχή αποικίστηκε αρχικά.Αλλά είναι επίσης πιθανό να είναι απόγονοι αυτόχθονων πληθυσμών ή μίας μεταναστευτικής φυλής οι οποίοι αναγκάστηκαν να μιλούν τη γλώσσα των αρχαίων ελληνικών αποικιοκρατών.

Οι κάτοικοι της συγκεκριμένης περιοχής είναι ευσεβείς μουσουλμάνοι, γι΄ αυτό και είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Τουρκία μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923.

Αποκάλυψη

Μυστηριώδη αγάλματα, περίεργα ευρήματα μουμιοποιημένων ανθρώπων, αρχαιολογικά μνημεία, τεράστιοι ογκόλιθοι, και άλλα παράξενα αρχαιολογικά ευρήματα!

Δείτε το βίντεο με τα 25 πιο παράξενα αρχαιολογικά ευρήματα:

Ο εθνικός συγγραφέας της Ιαπωνίας είναι ένας Έλληνας ο Λευκάδιος Χέρν ή Γιακομο Κουιζίμι.

Τον χαρακτήρισαν ο «Παπαδιαμάντης της Άπω Ανατολής». Στη γεννέτειρά του τη Λευκάδα, η προτομή του Λευκάδιου Χέρν βρίσκεται από το 1985 στο πάρκο των ποιητών- δίπλα στον Α. Βαλαωρίτη και τον Α. Σικελιανό. Επίσης ο δρόμος στο σπίτι που γεννήθηκε στο κέντρο της πόλης έχει το όνομα του(στα Ελληνικά και στα ιαπωνικά) ενώ οι Πολιτιστικές ανταλλαγές με το Σιντσουκο στο Τόκιο και την Λευκάδα συνεχίζονται.

Η ιστορία του Λευκάδιου Χέρν μοιάζει με παραμύθι και γι΄αυτο έχει γίνει σίριαλ το 1987 στην ελληνική τηλεόραση με πρωταγωνιστή τον Τζορτζ Τσακίρη. Μάλιστα στο βιογραφικό μυθιστόρημα «Ή Οδύσσεια του Λευκάδιου Χερν»,ο συγγραφέας Τζόναθαν Κόλτ τον αποκαλεί ‘περιπλανώμενο φάντασμα’. Ο Λευκάδος Χέρν γεννήθηκε στην Λευκάδα τον Ιούνιο του 1850. Μητέρα του ήταν η Ρόζα Κασιμάτη. μια 25χρονη κοπέλα από τα Κύθηρα. Πατέρας του, ο Ιρλανδός ταγματάρχης Τσαρλς Χερν, ο οποίος υπηρετούσε ως στρατιωτικός γιατρός στα κατεχόμενα τότε από τους Βρετανούς, Ιόνια νησιά.

Ο Χέρν μετακλήθηκε στο Δουβλίνο το 1852 κι΄ έφυγε μαζί με την γυναίκα του και το δίχρονο αγόρι του. Σε ηλικία 4 χρόνων ο μικρός Λευκάδιος βρέθηκε χωρίς γονείς αφού ο πατέρας του πήγε να υπηρετήσει στις Ινδίες και η μητέρα του επέστρεψε στην Ελλάδα αφήνοντας τον υπό την κηδεμονία της θείας του. Λίγο μετά την συμπλήρωση των 16 χρονών του και έχοντας ήδη διαμορφώσει μία πανθεϊστική κοσμοαντίληψη (βλ. Kenneth Rexroth, 1987, «World Outside the Window: Selected Essays of Kenneth Rexroth»), αναγκάστηκε να σταματήσει το σχολείο και μετά από 3 χρόνια, μη αντέχοντας την υπερβολική κλειστότητα και θρησκοληψία των Ιρλανδών, καθώς και την κακία της συντηρητικής κοινωνίας τους εξαιτίας της αναπηρίας και δυσμορφίας του (το κατεστραμμένο μάτι του είχε ασπρίσει και το άλλο ήταν κόκκινο από την υπερκόπωση), έφυγε σε ηλικία μόλις 19 ετών για τις Η.Π.Α. και εγκαταστάθηκε στο Τσιντσινάτι (Cincinnati) της πολιτείας του Οχάϊο.

Μετά από μία μικρή περίοδο απόλυτης οικονομικής εξαθλίωσης, γνώρισε τελικά τον Άγγλο εκδότη και ριζοσπάστη ουτοπιστή κοινοτιστή Χένρυ Γουώτκιν (Henry Watkin, 1824- 1910), ο οποίος τον προέτρεψε να ασχοληθεί με την δημοσιογραφία, όπου διακρίθηκε επί πολλά χρόνια (με τις εφημερίδες «Cincinnati Daily Enquirer», 1872 – 1875, «Cincinnati Commercial», 1875 – 1877, «Times Democrat» της Νέας Ορλεάνης, 1877 – 1890). Το 1875 προκάλεσε τα ρατσιστικά ήθη της εποχής με τον γάμο του με την μιγάδα Αλήθεια Φόλεϋ (Alethea «Mattie» Foley), ο οποίος θεωρήθηκε «σκάνδαλο παλλακείας» (αφού ο τότε νόμος δεν αναγνώριζε γάμους λευκών με μη λευκούς) και του κόστισε την απόλυσή του από την ημερήσια εφημερίδα «Cincinnati Daily Enquirer», η οποία όμως του άνοιξε τον δρόμο για εργασία στην ανταγωνιστική «Cincinnati Commercial».

Ωστόσο, επειδή η κάπνα και η έντονη βιομηχανική ατμοσφαιρική ρύπανση του Τσιντσινάτι ενοχλούσαν το υπερευαίσθητο λόγω κόπωσης δεξί μάτι του, αποφάσισε το 1877 να φύγει για την Νέα Ορλεάνη, όπου για 12 περίπου χρόνια (μέχρι το 1889 – 1890) συνεργάστηκε με την εφημερίδα «Times Democrat», στο κοινό της οποίας καταξιώθηκε λόγω του προσωπικού του γλαφυρού τρόπου, ο οποίος, περνώντας ταχύτατα από την Ιστορία των Κρεολών στην ιδιαίτερη κουζίνα της περιοχής και από τα λαϊκά ήθη και έθιμα στο Βυντού, αναδείκνυε την πολιτεία ως περιοχή ιδιόρρυθμων ηθών και άκρατου ηδονισμού. Το 1887 ταξίδεψε στις Δυτικές Ινδίες για λογαριασμό του περιοδικού «Harper’s Magazine», όπου και συνέγραψε το «Two Years in the French West Indies» και το μυθιστόρημα «Youma» με θέμα μία ανταρσία σκλάβων (και τα δύο εκδόθηκαν το 1890).

Με την ιδιότητα του δημοσιογράφου έφθασε το 1889 στην Γιοκοχάμα (Yokohama), σταλμένος από το αμερικανικό περιοδικό «Harper’s Magazine». Λίγο πριν φύγει για την Ιαπωνία, έγραψε στο περιοδικό ότι εκείνο που σκόπευε ήταν να παρουσιάσει στους αναγνώστες την πραγματική εικόνα της ζωής στην Ιαπωνία «όχι σαν ένα απλός παρατηρητής, αλλά ως κάποιος που μπορεί να συμμετέχει στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων και που επιπρόσθετα μπορεί να σκέπτεται με τις δικές τους σκέψεις». Λίγο καιρό μετά την άφιξή του όμως, έσπασε το συμβόλαιό του με το περιοδικό και εγκαταστάθηκε στο Ματσούε (Matsue) της βορειοδυτικής Ιαπωνίας που τότε δεν είχε ακόμα διαβρωθεί από τα ήθη των «δυτικών», διδάσκοντας αγγλικά.

Κατά την εκεί παραμονή του, σχετίστηκε στενά με τους ανθρώπους, ανέπτυξε αδελφική φιλία με τον καθηγητή Νισίντα Σεντάρο (Nishida Sentaro) και μόλις τον 15ο μήνα από τότε που έφθασε στην χώρα νυμφεύθηκε την Κοϊζούμι Σέτσου ή Σετσούκο (Koizumi Setsu ή Setsuko), θυγατέρα ενός πρώην σαμουράϊ της περιοχής, κατεστραμμένου πια λόγω της εισβολής των «δυτικών» και της συνακόλουθης διάλυσης όλων των παραδοσιακών κοινωνικών ιεραρχήσεων. Με την Σέτσου απέκτησε αργότερα τρεις υιούς, τους Κάζουο, Ιουάο και Κιγιόσι και μία θυγατέρα, την Σέτσουκο.

Στην Ιαπωνία ο Λευκαδιος Χερν έζησε τα 14 τελευταία χρόνια της ζωής του. Έγινε ο εθνικός συγγραφέας της Ιαπωνίας. Ο Χερν κατέγραψε μια άλλη Ιαπωνία, των θρύλων των Σαμουράι και των παραδοσιακών αξιών. Χαρακτηρίσθηκε ως ο αυθεντικότερος ερμηνευτής της Ιαπωνίας στη Δύση ενώ το βιβλίο του «Ματιές στην άγνωστη Ιαπωνία» διδάσκονταν σε όλα τα σχολεία της χώρας επί δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι περιζήτητα, 8 μουσεία υπάρχουν προς τιμήν του σε όλη την Ιαπωνία ενώ το άγαλμα του ξεχωρίζει στην κεντρική πλατεία του Τόκιο και μνημεία έχουν στηθεί σε κάθε γωνία τις Ιαπωνίας από όπου πέρασε.

Ο Λευκάδιος δέχεται ουσιαστικά ότι, στην απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής, η Ελληνική και η ιαπωνική τέχνη συμπίπτουν σε μια κοινή αισθητική αντίληψη που είναι η άρνηση της εξατομίκευσης.

«Καλλιτέχνες ενός μοναδικού πολιτισμού –οι Ελληνες- μπόρεσαν να επιτελέσουν αυτό το θαύμα: ν’ αποσπάσουν το ιδανικό της ομορφιάς της φυλής τους απο τις δικές τους ψυχές και να σταθεροποιήσουν το ρευστό του περίγραμμα στο κόσμημα και την πέτρα…»

Πέθανε ξαφνικά τον Σεπτέμβριο του 1904 και μέχρι την τελευταία του στιγμή δεν έπαψε να υπερηφανεύεται για την ελληνική καταγωγή του. Άφησε πίσω του ένα ογκώδες συγγραφικό έργο από βιβλία και πανεπιστημιακές παραδόσεις που περιλαμβάνονται στην ιαπωνική έκδοση των 27 τόμων του έργου του. Σ’ αυτό προβάλλει την Ιαπωνία με ιδανικό τρόπο, παρουσιάζοντας στη Δύση μιαν άγνωστη ως τότε χώρα, η οποία ακριβώς την εποχή εκείνη προσπαθούσε να πλησιάσει το πρότυπο ενός δυτικού κράτους.

Στα βιβλία του περιλαμβάνει όχι μόνο περιγραφές τοπίων και ηθών, αλλά και μεταγραφές μύθων, μελετήματα γύρω από τα δύο κυριότερα θρησκευτικά ρεύματα της Ιαπωνίας (σιντοϊσμού καιβουδισμού), και ακόμη ιστορικές, κοινωνικές και καλλιτεχνικές αναλύσεις. Για τον Λευκάδιο Χερν, ως σήμερα έχουν εκδοθεί περισσότερες από 30 βιογραφίες και έχουν δημοσιευθεί δύο βιβλιογραφίες στις οποίες περιλαμβάνονται περισσότερα από 1.000 λήμματα άρθρων και βιβλίων που αναφέρουν το όνομά του

dinfo.gr

Αποκάλυψαν τα «αόρατα» χρώματα δοχείου της Αρχαίας Αθήνας– Πρόκειται για ένα λέκυθο από τον 5ο π.Χ αιώνα ο οποίος κατασκευάστηκε με επαναστατική τεχνική

Μια σημαντική αποκάλυψη έκανε ομάδα ειδικών στις ΗΠΑ. Χρησιμοποιώντας μια νέα τεχνική (φθορισμό με πηγή σύγχροτρον ακτίνων Χ) κατάφεραν να εντοπίσουν κρυμμένα ή καλύτερα «αόρατα» στρώματα βαφών σε ένα λέκυθο της Αρχαίας Αθήνας του 5ου π.Χ αιώνα.

Η ανακάλυψη

Οι λέκυθοι ήταν δοχεία στα οποία τοποθετούνταν λάδι και η βασική τους χρήση ήταν για το μύρωμα των νεκρών. Ερευνητές του Κέντρου Τεχνών Cantor και του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στην Καλιφόρνια χρησιμοποίησαν την τεχνική και κατάφεραν ουσιαστικά να δημιουργήσουν τον χημικό του χάρτη. Όπως αποκαλύφθηκε ο καλλιτέχνης που ζωγράφισε το δοχείο χρησιμοποίησε διάφορες ουσίες (ασβέστιο, κάλιο, σίδηρο) για την παραγωγή συγκεκριμένων χρωμάτων (πράσινο, κόκκινο, μπλε) τα οποία ανέμιξε με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτύχει το καλύτερο δυνατό μαύρο και άσπρο χρώμα που χρησιμοποίησε στην απεικόνιση.

Η πιο σημαντική αποκάλυψη όμως είναι ότι στην δημιουργία του δοχείου δεν χρησιμοποιήθηκε ψευδάργυρος που θεωρείται το βασικότερο συστατικό για να επιτευχθεί η παραγωγή μαύρου χρώματος κατά την διαδικασία της θέρμανσης ενός κεραμικού αντικειμένου.

Αυτό εντυπωσίασε αλλά και προβλημάτισε τους ειδικούς πιστοποιώντας έτσι την ευρέως διαδεδομένη ότι άποψη οι δημιουργοί των κεραμικών στην Αρχαία Ελλάδα και ειδικά στην Αρχαία Αθήνα είχαν αγγίξει τον ανώτερο βαθμό τελειότητας στην τέχνη τους. Οι ειδικοί δεν έχουν καταφέρει ακόμη να κατανοήσουν πλήρως τον τρόπο κατασκευής αυτών των αντικειμένων και τα νέα ευρήματα αναμένεται να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.

Ο λέκυθος που μελέτησαν οι αμερικανοί ερευνητές

Αποκάλυψη

Οι Έλληνες έχουν μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες της ανθρωπότητας.

Δείτε πώς η επιρροή μας έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου από τους αρχαίους Έλληνες πόλεων-κρατών έως τη σύγχρονη εποχή.

Μέσα σε επτά περίπου λεπτά ξετυλίγεται μπροστά σας η ιστορία της Ελλάδας από το 2600 π.Χ. έως και σήμερα 2016.

Δείτε το βίντεο: