Τι ακριβώς «καταλαβαίνουν» από την ποιητική ουσία του αρχαίου δράματος οι θαυμαστές του;

Καταλαβαίνω ένα έργο Τέχνης σημαίνει ότι το συσχετίζω με τις εμπειρίες και τις σκέψεις μου, τους καημούς και τις λαχτάρες μου και, επειδή ανακαλύπτω μέσα στα σύμβολα του μια δική μου «οικειότητα» μαζί του, αισθάνομαι ικανοποίηση που επικοινωνώ με το νόημά του και μπορώ να διατυπώσω με την τέλεια «γλώσσα» του ότι δεν είχα κατορθώσει ως τώρα να εκφράσω με τα ψελλίσματά μου – έναν οραματισμό και μιαν ελπίδα, ένα πρόβλημα που πάει να διαβρώσει την ψυχή μου ή μια λύση που αρχίζει να σχηματίζεται μέσα στο σκοτάδι και να φωτίζει τη ζωή μου. Φέρνουν άραγε τόσο κοντά τους οι άνθρωποι της εποχής μας την αρχαία τραγωδία, ή πηγαίνουν τόσο κοντά της, ώστε να μπορεί να ειπωθεί για όσους λέγουν ότι την «αγαπούν» (ή δραματικότερα, ότι τη «χρειάζονται») πως πραγματικά την καταλαβαίνουν;...

Ας θέσουμε πιο συγκεκριμένα την απορία μας: τι άραγε μπορούν να καταλάβουν από την περιώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη, τις Βάκχες, όσοι χειροκροτούν μ’ ενθουσιασμό την παράστασή της.

Συνοψίζω την «υπόθεση» του δράματος: Η οργιαστική λατρεία του Διονύσου έχει από τις ασιατικές χώρες και τη Θράκη εισβάλει στην Θήβα, όπου οι θεοπαρμένες γυναίκες, με πρώτες και καλύτερες του ιερού θιάσου τη μητέρα του βασιλιά, Αγαύη, και τις αδερφές της, άρπαξαν τον «θύρσον» και βγήκαν έξαλλες στον Κιθαιρώνα, για να παραδοθούν (μακριά από τα μάτια των αντρών) στις μυστικές τελετές τους. Ο βασιλιάς Πενθέας που έχει εξαφθεί από το θυμό του γι’ αυτή την ομαδική μανία των Θηβαίων γυναικών και υποψιάζεται ότι η βακχεία τους εκδηλώνεται με άλλου είδους ασχημίες, αποφασίζει (παρακινημένος από τον ίδιο το θεό Διόνυσο που θέλει να τον τιμωρήσει για την ασέβειά του) να μεταμφιεστεί σε γυναίκα, ν’ ανεβεί στο βουνό και κρυμμένος στο δάσος να παρακολουθήσει τα βακχικά όργια. Εκεί όμως γίνεται αντιληπτός από τις μαινάδες και αυτές με κορυφαία την Αγαύη ορμούν καταπάνω του και τον κατασπαράζουν.

Η δύστυχη μάνα (που ο θεός είχε θολώσει το νου της) εμφανίζεται στη σκηνή κρατώντας τον θύρσο και απάνω του κρεμασμένο το ματωμένο κεφάλι του γιου της. Το επιδείχνει πιστεύοντας ότι έχει σκοτώσει ένα ωραίο τριχωτό λιονταράκι … Έως ότου συνέρχεται, βλέπει τη «μαύρη αλήθεια» και θρηνολογεί σπαραχτικά. Ο Διόνυσος έχει εκδικηθεί την οικογένεια του Κάδμου που συκοφάντησε τη μητέρα του Σεμέλη ότι δεν τον είχε γεννήσει με το Δία, αλλά τον έφερε στον κόσμο μ’ έναν άνομο έρωτα της.

Αυτό το μύθο επεξεργάστηκε και δραματοποίησε στις Βάκχες ο ογδοντάχρονος Ευριπίδης (επηρεασμένος – λέγουν οι ερμηνευτές – από τη λατρεία του Διονύσου στην πρωτόγονη Μακεδονία, όπου καλεσμένος του βασιλιά Αρχέλαου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του) με θαυμαστή, ανυπέρβλητη δύναμη και δεξιοτεχνία. Το πλέξιμο των δραματικών στοιχείων, η κρουστή στιχομυθία, ο λυρισμός των χορικών, η έξαρση του πάθους τη στιγμή που κορυφώνεται τραγωδία, σε καμιάν άλλη Ευριπίδεια σύνθεση δεν έχουν φτάσει σε παρόμοιο βαθμό τελειότητας.

Αυτές άραγε οι αρετές του δράματος (που σπάνια γίνονται φανερές και στις καλύτερες ακόμα μεταφράσεις) εντυπωσιάζουν το ακροατήριο στις παραστάσεις του; Θα ήταν πολύ τολμηρό να κάνουμε μια τέτοια υπόθεση. Όσο και αν η «μορφή» του έργου με την τεχνική της εδραιώνει και αναδείχνει την αξία του – το θεατρικό Κοινό δεν αποτελείται από φιλόλογους και κριτικούς που προσέχουν και λεπτολογούν αυτές τις ιδιότητες. Κάτι άλλο λοιπόν θα καταλαβαίνει και συγκινείται. Αλλά τι; Ένα έργο εμπνευσμένο από το μυθολογικό θησαυρό και τη θρησκευτική τελετουργία ενός κόσμου τόσο μακρινού και τόσο διαφωτιστικού από τον σημερινό, έργο που, όπως παρατηρήθηκε από μερικούς ερμηνευτές του, ακόμα και με τον ορθολογισμό και τη ρεαλιστική προοπτική του ίδιου του Ευριπίδη δύσκολα συμβιβάζεται, πως μπορεί να «μιλήσει» σ’ έναν Ευρωπαίο του εικοστού αιώνα;

Θα ριψοκινδυνέψω μιαν απάντηση.

Από το μύθο των Βακχών αναδύεται δραματικά σαρκωμένη μια ιδέα που μπορεί και ένα σύγχρονο θεατρικό Κοινό να το συγκινήσει. Η ιδέα ότι ένα «δαιμονικό», παράφορο και σκοτεινό στοιχείο που εμφανίζεται άλλοτε καλόγνωμο και ειρηνικό, άλλοτε πάλι φοβερό και αβυσσαλέο (και με τα δύο πρόσωπα δρουν ο Διόνυσος και οι εμφορούμενες από τη δύναμη του θεού Βάκχες της τραγωδίας) δεσπόζει κυρίαρχο τόσο μέσα στην άψυχη Φύση όσο και στην ψυχή του ανθρώπου. Και είναι ακαταγώνιστο.

Κάθε απόπειρά μας να του αντιταχθούμε με τη λεγόμενη φρόνηση, δηλαδή με τον κριτικό έλεγχο ή τους κοινωνικούς θεσμούς, και να το ζέψουμε με τη βία ή το δόλο στο ζυγό της λογικής και του νόμου, τελικά στρέφεται εναντίον μας. Όποιος το επιχειρεί απερίσκεπτα προσβάλλει μια πανίσχυρη θεότητα που κρατεί μακριά από των βέβηλων τα μάτια τα μυστικά της και τιμωρεί χωρίς έλεος όσους τολμούν να τα παραβιάσουν. Αν υπάρχει κάποια λύση, αυτή είναι να αναγνωρίσουμε το κράτος του «παραλόγου» και να μην υπερβαίνουμε τα όρια που μας έχουν ταχθεί.

Αυτή την ιδέα που τόσο υποβλητικά την ερμηνεύει η Ευριπίδεια τραγωδία με τη φρικιαστική σκηνή του διαμελισμού του βλάσφημου Πενθέα από το θεοκίνητο χέρι της ίδιας της μητέρας του, την «καταλαβαίνει» – αλίμονο! – πολύ, παραπολύ καλά ο σύγχρονος άνθρωπος, ο χειμαζόμενος μέσα στα φοβερά προβλήματα που δημιούργησε η πλεονεξία και η αλαζονεία του. Χτυπάει κάθε στιγμή την άφρονα κεφαλή του απάνω στον τοίχο του Ανυπέρβλητου που τον περιστοιχίζει, για να ανοίξει ρήγματα και να διαλύσει το «μυστήριο».

Και δεν συνετίζεται από τις θανάσιμες πληγές που δέχεται για το θράσος του. Είναι περίεργο αυτό που μας συμβαίνει. Από το ένα μέρος, εκτός από τη δική μας καμιά άλλη εποχή δεν υποχρεώθηκε να παραδεχτεί τόσο κατηγορηματικά το άλογο στοιχείο που υπάρχει στη σύσταση του κόσμου και στην κίνηση της ζωής. Από το άλλο μέρος πάλι, εκτός από τη δική μας καμιά άλλη εποχή δεν επιχείρησε με τόση απερισκεψία να σπάσει το φράγμα τούτο και να κάνει με τις επίνοιές της δυνατά τα αδύνατα.

Ο δέκατος ένατος απέναντί της υπήρξε ένας πολύ απλοϊκός αιώνας. Πίστευε στη λογική τάξη του φυσικού και του ιστορικού σύμπαντος και χειροκροτούσε με παιδιάστικη αφέλεια κάθε φορά που με τα σύνεργα της ανύποπτης επιστήμης του ανακάλυπτε κανένα από τα κλειδιά των πυλώνων αυτού του άπαρτου κάστρου. Ήταν λοιπόν πολύ φυσικό να νομίζει ότι ο λογικός άνθρωπος είναι προορισμένος κάποτε να το κατακτήσει και να το υποτάξει στους σκοπούς του.

Του δικού μας όμως αιώνα η οπτική γωνία είναι εντελώς διαφορετική. Ξέσπασαν στο μεταξύ οι επιστημονικές, ηθικές και πολιτικές θύελλες που λέγονται «φυσική του μικρόκοσμου», «ψυχανάλυση», θεωρία και πράξη της «ερυθράς και της λευκής βίας», και μας ανάγκασαν θέλοντας και μη να κατεβάσουμε τα απλοϊκά είδωλα του δέκατου ένατου αιώνα, τα χαμογελαστά και καλοσυγυρισμένα, και να κάνουμε θέση στο εικονοστάσι μας για νέους, αινιγματικούς και δύσμορφους, παράταιρους και αντιφατικούς, «παράλογους» θεούς.

Και όμως (άραγε από κεκτημένη ταχύτητα ή από κουφότητα αθεράπευτη;) εξακολουθούμε να ενεργούμε σαν αυθέντες του κόσμου τούτου και προσπαθούμε να δαμάσουμε το άλογο στοιχείο που έχει στα χέρια του τη Φύση και την ψυχή μας, πολιορκώντας το με μηχανές – όπως τα ευρήματα της τεχνολογίας και οι οικονομικοπολιτικοί σχεδιασμοί μας – που άρχισαν ήδη να στρέφονται εναντίον μας και υπάρχει φόβος να εξολοθρέψουν το ανθρώπινο γένος στο σύνολό του. Γιατί με την άφρονα παρέμβασή μας εξαπολύουμε δυνάμεις (όπως ο Πενθέας την έξαλλη οργή των Βακχών) που δεν μπορούμε να τις κυβερνήσουμε.

Την ώρα τούτη της μεγάλης αγωνίας ακούει ο άνθρωπος του καιρού μας το λόγο του μεγάλου Τραγικού από το βάθος της ιστορίας. Γίνεται να μη το προσέξει και να μη συγκινηθεί; Το «άλογο» στοιχείο του κόσμου τιμωρεί σκληρά τον άνθρωπο της «λογικής», λέγει με τις Βάκχες του ο Ευριπίδης. Πως θα εξευμενίσετε αυτόν τον δαίμονα για να σωθείτε, είναι δικός σας λογαριασμός. Ένας τρόπος είναι να αναγνωρίσετε τα όριά σας και να σταθείτε με ευλάβεια μπροστά στο Αδύνατο. Ένας άλλος, να σκύψετε με ταπεινοσύνη το κεφάλι και να πείτε μαζί με τον μάντη Τειρεσία της τραγωδίας:

«Ναι, με τους θεούς δεν κάνουμε εξυπνάδες.

Όσα παλιά, πατροπαράδοτα όσα

βρήκαμε, αυτά κανείς δε θα τα ρίξει

λογισμός λεπτεπίλεπτης σοφίας».

Δεν ισχυρίζομαι ότι έτσι πραγματικά αισθάνονται ή έτσι πρέπει να αισθάνονται τις Βάκχεςτου Ευριπίδη όσοι γοητεύονται από τη σκηνική τους παράσταση. Το μόνο που υποστηρίζω είναι ότι έχει και στον σύγχρονο άνθρωπο να δώσει ένα «μήνυμα» ο αρχαίος Τραγικός με το έργο του. Και το μήνυμα τούτο είναι περίπου αυτό που προσπάθησα να αναλύσω. Αυτή να ήταν άραγε και η πρόθεση του ίδιου του ποιητή; Τέτοιο νόημα έδινε και ο ίδιος στην τραγωδία του; Εδώ αρχίζει ένα άλλο κεφάλαιο, που ανήκει όμως στους χώρους της φιλολογικής ερμηνείας. Οι σχολιαστές του Ευριπίδη, και οι παλαιότεροι και οι νεώτεροι, ούτε συμφώνησαν ούτε – φοβούμαι – πρόκειται να συμφωνήσουν για να εξηγήσουν πως αυτός ο ορθολογιστής, ο «σοφιστής» του θεάτρου, αλλάζει τροχιά στα ύστερα χρόνια της ζωής του και συνθηκολογεί με το Ιερό και το Απαραβίαστο.

Του δοκιμίου μου σκοπός είναι όχι να προτείνει λύση σ’ ένα φιλολογικό πρόβλημα, αλλά να δείξει ότι μπορούμε και μεις οι άνθρωποι του εικοστού αιώνα να καταλάβουμε και ν’ αγαπήσουμε ακόμα κι ένα δράμα τόσο ιδιόρρυθμο και ριζωμένο μέσα σε πολύ παρωχημένο κοινωνικό και ψυχολογικό κλίμα σαν τις Βάκχες. Άλλωστε για το αίσθημα του δέκτη ενός καλλιτεχνικού έργου πολύ μικρό ρόλο παίζει η πρόθεση του δημιουργού. Ισχύει πάντα αυτό που είπε ο Paul Valery: ότι από τη στιγμή που έφυγε από τα χέρια του ποιητή το ποίημα, έχει το νόημα που του δίνει ο αναγνώστης. Ιδίως όταν το έργο είναι αυθεντικά «κλασικό». Γιατί κλασικά είναι, και αξίζουν να ονομάζονται, μόνο εκείνα τα έργα που υπερβαίνουν τα σύνορα του κοινωνικού χώρου και του ιστορικού χρόνου και «μιλούν» ακόμα και σε ανθρώπους πολύ μακρινών τόπων και εποχών.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Ε. Π. ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΥ «Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΑΣ», ΕΚΔΟΣΗ  ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ, ΔΕΚΑΤΗ ΕΒΔΟΜΗ ΕΚΔΟΣΗ 1994

Ε. Π. ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ

Ο Ευάγγελος Παπανούτσος ήταν σημαντικός Έλληνας παιδαγωγός, φιλόσοφος και δοκιμιογράφος του 20ου αιώνα. Η καταγωγή του ήταν από το Σοπωτό της Αχαΐας. Η συμβολή του στη λειτουργία και στην ανακαίνιση της Ελληνικής Παιδείας είναι ευρέως γνωστή.

Γέννηση: 27 Ιουλίου 1900, Πειραιάς

Απεβίωσε: 2 Μαΐου 1982, Αθήνα

Βιβλία: Επίκαιρα ανεπίκαιρα: δοκίμια, To thrēskeutiko viōma ston Platōna

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΘΡΟΥ: ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΤΣΙΛΙΚΑ, slamachalas

Αιγηίς: Ένας πολιτισμός που χάθηκε… άδοξα– Πιστεύω πως δεν υπάρχει κανείς, σήμερα, που να μην αποδέχεται ως γεγονός την ύπαρξη πολιτισμού και μάλιστα αρκετά ανεπτυγμένου, στον προϊστορικό χώρο του Αιγαίου. Την περιοχή που είναι γνωστή ως Αιγηίδα.

Συγκεκριμένα όταν άρχισε το τέλος της παγετώδους περιόδου οι πορθμοί που χωρίζουν την Ευρώπη από την Αφρική και την Ασία δεν υπήρχαν αλλά ήσαν στεριές. Όπως η Ιταλία η Σικελία και η Τυνησία ήταν επίσης ενωμένες. Εκεί λοιπόν που σήμερα βρίσκεται η Μεσόγειος ήταν τότε δύο χωριστές θάλασσες που χώριζαν την Μεσόγειο σε ανατολική και δυτική.

Το μεγαλύτερο μέρος που δεν καλυπτόταν από πάγους στην περιοχή της Ευρώπης ήταν η χώρα της Αιγηίδος. Άρχιζε από τα δυτικά των Ιονίων νησιών, που φυσικά δεν ήταν τότε νησιά, περιελάμβανε την ηπειρωτική Ελλάδα, το Αιγαίο που και αυτό δεν ήταν φυσικά θάλασσα, ακόμη, την Μικρά Ασία, την Κρήτη, την Κύπρο και έφθανε έως την Συρία. Την περιοχή αυτή που ονομαζόταν Αιγηίδα ή Αγαιίδα την διέσχιζε ο Αιγαίος ποταμός που ερχόταν από τον Εύξεινο και διέρρεε την μεγάλη πεδιάδα ( Ελλάδας – Μικράς Ασίας) σχημάτιζε μία λίμνη ανατολικά της Εύβοιας και χυνόταν στην ανατολική κλειστή θάλασσα νοτιοδυτικά και νοτιοανατολικά της Κρήτης. Στην ίδια θάλασσα χυνόταν και ο Νείλος αλλά και ο Αδριατικός ποταμός που εξέβαλε βορειοδυτικά της Κέρκυρας. Η χώρα της Αιγηίδος είχε ήπιο κλίμα, άφθονα νερά, μεγάλες και εύφορες πεδινές εκτάσεις.

Αυτή ήταν σε βασικές γραμμές η περιοχή της Αιγηίδος και φυσικά οι άνθρωποι που βρίσκονταν εκεί είναι λογικό πως κάτω από τόσο ευνοϊκές συνθήκες να είχαν την καλύτερη εξέλιξη που μπορεί να πιθανολογήσει ο οποιοσδήποτε ερευνητής. Το ίδιο και η περιοχή παρουσίασε την μεγαλύτερη και αξιολογότερη ανάπτυξη και έτσι έγινε η ουσιαστική κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού,μέχρι που ήρθε το λιώσιμο των πάγων με όλα τα δυσμενή έως και απόλυτα καταστροφικά αποτελέσματα για ολόκληρη δυστυχώς την χώρα της Αιγηίδος.

Ακόμη λοιπόν το ίδιο πιστεύω, ότι και μετά το λιώσιμο των πάγων και το πλημμύρισμα της περιοχής με τα νερά που εισέβαλαν από την ευρύτερη περιοχή των Ηρακλείων στηλών, σημερινό Γιβραλτάρ, η καταστροφή ήταν γενικευμένη.

Έτσι έχουμε ξαφνικά ένα φυσικό φαινόμενο (;), που επιφέρει τον πανικό και στην συνέχεια την καταστροφή του τότε κόσμου, κάτω μάλιστα από συνθήκες που δεν επέτρεπαν καμία αντίδραση, εφ’ όσον η χρονική διάρκεια των πλημμύρων ήταν τόσο μικρή που τίποτα δεν μπορούσε να γίνει προς την σωτηρία.

Ο άνθρωπος της περιοχής της Αιγηίδος βρίσκεται κατατρεγμένος από την ίδια την φύση και την μανία της και παραδίδεται σ’ αυτή χωρίς καμία απολύτως αντίδραση! Να συμπληρώσουμε πως τα ευρήματα του γνωστού καθηγητού κ. Άρη Πουλιανού, μάλιστα δε τα οστά του αρχανθρώπου στο σπήλαιο των Πετραλώνων της Χαλκιδικής, έφεραν στο φως μέσα από τις έρευνες που έγιναν σ’ αυτά, συμπεράσματα που ανέδειξαν ότι οι τότε άνθρωποι όχι μόνο ήσαν στο επίπεδο του εχέφρονος άρα εξελιγμένου ανθρώπου αλλά βρίσκονταν σε αρκετά ικανοποιητικό , για να μην πω πάρα πολύ ικανοποιητικό και φανεί υπερβολή, εξελικτικό στάδιο. Και να σημειώσουμε πως γίνεται λόγος για τουλάχιστον 800- 900 χιλιάδες χρόνια π.Χ.

Αν σώθηκαν κάποιοι; Ναι, σίγουρα κάποιοι σώθηκαν… Οι άνθρωποι που κατοικούσαν σε πολύ ψηλές περιοχές, εκείνοι που στην ουσία όπως πάντα συμβαίνει έως και τις ημέρες μας, δεν είχαν την αμεσότητα του πολιτισμού στον βαθμό που λογικά είχαν οι κατοικούντες τις πεδινές περιοχές. Έτσι η Αιγηίδα με τις τρεις λίμνες της ξαφνικά μετατρέπεται σε μία λεκάνη που γεμίζει από άκρη σε άκρη με τα νερά του Ατλαντικού Ωκεανού, δημιουργώντας την Μεσόγειο θάλασσα και το Αιγαίο Πέλαγος.

Εδώ να σημειώσουμε πως υπάρχουν θεωρίες οι οποίες αναφέρονται στην μυθική Ατλαντίδα, την οποία καθόλου μυθική δεν μας παρουσιάζει ο Πλάτων στα βιβλία του Τίμαιος- Κριτίας, και η οποία θεωρία θέλει άμεσους «αυτουργούς» τους κατοικούντες την μεγάλη νήσο, με τον τεράστιο πολιτισμό, που βεβαίως άνθρωποι τον είχαν δημιουργήσει και φυσικά ανθρώπινα και τα χαρακτηριστικά του… Δηλαδή με λίγα λόγια οι ανθρώπινες αδυναμίες δεν άφησαν τα περιθώρια ούτε και σε εκείνο τον τεράστια προηγμένο πολιτισμό να έχει την θετική μορφή που θα μπορούσε να είχε, αλλά η αλαζονεία της εξουσίας του δυνατού έπαιξε και εδώ τον πρωταρχικό της ρόλο.

Η σύγκρουση με τους Έλληνες, τους Αθηναίους όπως λέει ο ιερέας της Σαίδος στον Σόλωνα ήταν εκείνη που ναι μεν ανέκρουσε την κατακτητική πορεία των Ατλάντιων αλλά είχε και τα ανάλογα αποτελέσματα… Γιατί όταν δύο υψηλοί πολιτισμοί συγκρούονται ένα είναι το σίγουρο αποτέλεσμα. Η καταστροφή!

Η χρήση των υπερόπλων από τους Ατλάντιους αλλά και τους Αθηναίους, οι οποίοι μην ξεχνάμε ότι ήταν και οι μεταδόσαντες τον πολιτισμό στην Ατλαντίδα την οποία και εποίκησαν καταστήσαντες αυτήν κάτι σαν την σημερινή Αμερική, η χρήση αυτή λοιπόν ήταν και το καθοριστικό σημείο για την επικείμενη καταστροφή. Και να σας πω κάτι; Λογικό μου φαίνεται να συνέβη κάτι παρόμοιο γιατί αλλιώς δεν μπορεί να εξηγηθεί όχι μόνο το αιφνίδιο της καταστροφής αλλά και η μικρή χρονική διάρκεια αυτής που δεν επέτρεψε καμία αντίδραση στους πληγέντες. Αλλά ακόμη και το μαζικό αυτής. Καθότι σχεδόν ολόκληρος ο τότε γνωστός κόσμος επλήγει ολοκληρωτικά!

Το λιώσιμο των πάγων και η διείσδυσή των υδάτων τους στην Αιγηίδα είχε ως αποτέλεσμα και άλλες μεταβολές πάνω στον πλανήτη. Κυρίως την δημιουργία του Ρεύματος του Κόλπου, ( Γκολφ Στρήμ), το οποίο μετέφερε θερμά ρεύματα και είχε μετέπειτα ως αποτέλεσμα την δημιουργία περιοχών σε κατοικημένες κάτι που πριν δεν υφίστατο αφού αποτελούσαν παγωμένες εκτάσεις.

Η καταστροφή όπως και να ήταν η πραγματικότητα είναι δεδομένη και η ερήμωση επίσης. Ποιοι έμειναν; Οι βοσκοί και αγράμματοι στα βουνά που σαν παραμύθι, κατά κάποιο τρόπο κράτησαν στο μυαλό έναν πολιτισμό που κάποτε υπήρξε. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι στην μνήμη των προγόνων μας υπήρξαν όχι μόνο ένας αλλά τρεις κατακλυσμοί! Του Ωγύγου του Δαρδάνου και του Δευκαλίωνα.

Βέβαια αυτός ο τελευταίος είναι από τους πλέον σημαντικούς καθότι οι καταστροφές άλλαξαν ριζικά μια πολύ μεγάλη περιοχή, όπως ήταν αυτή της Αιγηίδος και για τον λόγο αυτό έμεινε στην θύμηση ως το γεγονός που σημάδεψε την ιστορία ενός τόπου και ενός ολόκληρου πολιτισμού. Και όπως προαναφέραμε οι θύμησες αυτές δεν θα μπορούσαν από εκείνους που σώθηκαν να έχουν άλλη μορφή από εκείνη της προφορικής παράδοσης που άγγιζε τα όρια του μύθου.

Έναν μύθο που μέσα στα χρόνια που περνούσαν όλο και περισσότερο έπαιρνε την θέση του στο αποκλειστικό χώρο της λαϊκής μυθολογίας μόνο και μόνο για να το διηγούνται στα εγγόνια τους που έμελλε να έρθουν σε έναν κόσμο ο οποίος για ακόμη μία φορά θα έψαχνε να βρει και πάλι τον δρόμο προς τα …επάνω…

Του είχε αφαιρεθεί η γλώσσα και στη θέση της είχε τοποθετηθεί μία πέτρα, γεγονός που οι αρχαιολόγοι θεωρούν εξαιρετικά ενδιαφέρον.

O σκελετόςενός άντρα του 3ου ή 4ου αιώνα που αποκαλύφθηκε το 1991 στο Stanwick στον ποταμό Nene στο Northamptonshire προβλημάτιζε εδώ και χρόνια την αρχαιολογική κοινότητα: ο τρόπος με τον οποίο είχε ταφεί ο άνθρωπος εκείνης της εποχής δεν είχε τίποτα κοινό με τα τελετουργικά ταφής της εποχής. Είχε θαφτεί με το πρόσωπο στραμμένο προς τα κάτω και οι ενδελεχείς έρευνες στο σκελετό και ειδικά στην περιοχή του κρανίου έκρυβαν μία έκπληξη.

Στη θέση που κανονικά θα βρισκόταν η γλώσσα, είχε τοποθετηθεί μία πέτρα. Τόσο ο τρόπος της ταφής, όσο και το γεγονός ότι είχε αφαιρεθεί η γλώσσα από το στόμα του για να τοποθετηθεί ο επίπεδος λίθος που βρέθηκε, έχουν πείσει πλέον τους αρχαιολόγους ότι πρόκειται για πανάρχαιο έθιμο ταφής, που επιφύλασσαν οι άνθρωποι της εποχής σε όσους ήθελαν να ατιμώσουν ακόμη και μετά θάνατον. Ο νεκρός του Nene μάλλον ήταν κάποιος παραβατικός ή προδότης.  

Ας σημειωθεί ότι από το 1984 έως το 1992 στη συγκεκριμένη περιοχή είχε πραγματοποιηθεί σειρά ανασκαφών, που εκτός από ανθρώπινους σκελετούς αποκάλυψε και ταφικά έθιμα από την εποχή του Σιδήρου. Σε αυτά τα 8 χρόνια καταγράφηκαν περίπου 11.000 μοναδικά ευρήματα, εκ των οποίων τα 3.500 ήταν νομίσματα, μία τεράστια συλλογή από πέτρινα γλυπτά που εικάζεται ότι κοσμούσαν μαυσωλεία της εποχής, 2,5 τόνοι κεραμικών αντικειμένων (!), 1600 δείγματα οργανικής ύλης -απομεινάρια εντόμων, γύρη, είδη φυτών και λουλουδιών-, 1,5 τόνος οστών ζώων, 8 ανθρώπινα κρανία και περίπου 112 τάφοι. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων, τα δύο νεκροταφεία εκείνης της εποχής, εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των ανθρώπων από τον 3ο έως τον 5ο αιώνα. Στο συμπέρασμα αυτό τους οδήγησαν, εκτός από τα υπόλοιπα ευρήματα και δύο λεπτά χάλκινα βραχιόλια που βρέθηκαν σε οστά άνω άκρων σε έναν από τους τάφους.   

Χρειάστηκαν δεκαετίες ενδελεχούς καταγραφής, ταξινόμησης και επιστημονικής μελέτης, όλων των ευρημάτων μέχρι οι αρχαιολόγοι να φτάσουν στην περίπτωση του παράξενα θαμμένου άντρα, με την πέτρα στη θέση της γλώσσας του. Στην περίπτωση του, σπουδαία υπήρξαν και τα αποτελέσματα της οστεολογικής ανάλυσης: βάσει αυτής υπήρχαν ενδείξεις μόλυνσης που ενισχύει τη θεωρία ότι η γλώσσα του αφαιρέθηκε χειρουργικά -με τις όποιες πρακτικές της εποχής-, και προκειμένου να αποτραπεί κάποια μορφή επιδημίας. Το γεγονός δε ότι θάφτηκε με το πρόσωπο στραμμένο προς τα κάτω οδηγεί τους αρχαιολόγους στο συμπέρασμα ή ότι επρόκειτο για εγκληματική προσωπικότητα που κατά κάποιο τρόπο αποτελούσε απειλή για τον οικισμό ή ότι ο τρόπος με τον οποίο μολύνθηκε ήταν αποτέλεσμα της παραβατικής συμπεριφοράς του.

Σύμφωνα και με τον Simon Mays, βιολόγο - ανθρωπολόγο που συνεργάζεται με την επιστημονική ομάδα μελέτης των ευρημάτων, η κομμένη γλώσσα είναι ένα στοιχείο που για την ώρα αποτελεί γρίφο για την αρχαιολογική κοινότητα.   

«Στο γερμανικό εθιμικό δίκαιο υπάρχει η πρακτική αφαίρεσης της γλώσσας από ανθρώπους, που υπέφεραν από κάποια μολυσματική ασθένεια. Ωστόσο, δεν έχουμε επιβεβαιώσει αν κάποια αντίστοιχη πρακτική υπήρχε και στους ρωμαϊκούς εθιμικούς νόμους, χωρίς φυσικά να αποκλείεται κάτι τέτοιο». Όσο για το πώς οι αρχαιολόγοι έφτασαν στο συμπέρασμα ότι η γλώσσα αφαιρέθηκε επί τούτου; Όπως εξηγεί ο επιστήμονας, επρόκειτο για ένα μοτίβο που η αρχαιολογική ομάδα συνάντηση περίπου 10 φορές κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Δηλαδή, σκελετούς από τους οποίους έλειπαν συγκεκριμένα σημεία του σώματος, τα οποία είχαν αντικατασταθεί από αντικείμενα.  

«Το σκεπτικό της αντικατάστασης σημείων του σώματος με αντικείμενα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Εκτιμούμε ότι ίσως πρόκειται για μια προσπάθεια να καλυφθεί η έλλειψη, να μη δοθεί το πτώμα για ταφή με κάποιο από τα σημεία του σώματος να απουσιάζουν. Μία ένδειξη σεβασμού απέναντι στη φυσική υπόσταση ακόμη και ατόμων που δεν άξιζαν τον σεβασμό της υπόλοιπης κοινότητας», καταλήγει ο Mays.

Μοναδική ανακάλυψη αποτελεί ο εντοπισμός κομματιού αγάλματος κυπριακής θεότηταςπου εντοπίστηκε στον βυθό της θάλασσας της Μαρμαρίδας στην περιοχή Βοζμπουρούν (ακτές Τουρκίας - απέναντι από τα Δωδεκάνησα και το νησί Σύμη) από Τούρκους δύτες-αρχαιολόγους.

Το τμήμα του αγάλματος, που βρέθηκε σε βάθος 43 μέτρων, θεωρείται ότι είναι ηλικίας 2.700 χρόνων, είναι κεραμικής κατασκευής, ενώ το μήκος του είναι 60 εκατοστά.

Πρόκειται για το πόδι του αγάλματος, που δείχνει κι ένα κομμάτι ενδύματος. Εκτιμάται ότι το συνολικό άγαλμα έχει ύψος 120 εκατοστά. Η μοναδικότητα του αγάλματος απαντάται στο ότι για πρώτη φορά, εντοπίστηκε άγαλμα κεραμικής τέτοιου μεγέθους.

Όπως εξηγεί ο αρχαιολόγος Χαρούν Οζντάς, είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται στις ακτές της Μεσογείου ένα τόσο αρχαίο άγαλμα, από τον 7ο  αι. π.Χ.

Οι έρευνες θα συνεχιστούν μέχρι να εντοπιστεί και το υπόλοιπο κομμάτι. Πάντως, ο Τούρκος αρχαιολόγος θεωρεί ότι πρόκειται για άγαλμα Κυπριακής Θεάς, το οποίο μεταφέρθηκε πιθανότατα με πλοίο, που εκείνη την εποχή όργωναν τη Μεσόγειο.

Σημειώνεται επίσης ότι, κυπριακές θεότητες υπήρχαν την περίοδο αυτή, οι οποίες στην ουσία αποτελούσαν απότοκο των κατά καιρούς κατακτητών της Κύπρου.

Το όλο θέμα έχει λάβει διαστάσεις στον τουρκικό τύπο, κυρίως λόγω της μοναδικότητας της ανακάλυψης.

Πηγή: SigmaLive

Η Σπάρτη ήταν σίγουρα μια ιδιάζουσα περίπτωση Ελληνικής πόλης.

Βασικό χαρακτηριστικό της η πλήρης υποταγή του ατόμου στο σύνολο και βασικό ιδανικό της ο σεβασμός των θεσμών και η δημιουργία άριστων πολεμιστών.

Για να επιβιώσουν θα έπρεπε να είναι πολύ καλοί πολεμιστές αλλά και επιτήδειοι διπλωμάτες που παράλληλα δεν θα έπρεπε να διστάζουν να γίνονται πολύ σκληροί.

Τα υγιή παιδιά και μέχρι την ηλικία των 7 ετών παρέμεναν στο σπίτι τους, υπό συνθήκες αυστηρής ανατροφής. Από την ηλικία των 7 ετών και μέχρι τα 20, διαρκούσε η σκληρή και επίπονη εκπαίδευση που διαμόρφωνε τους οπλίτες, η φήμη των οποίων έμεινε αιώνια

Οι Σπαρτιάτες αποτελούν το πρότυπο ηρωισμού, αυτοθυσίας, πειθαρχίας, οι τέλειοι πολεμιστές.

Ο μύθος τους δεν μπορεί να καταρριφθεί από τα όποια αρνητικά αυτής της κοινωνίας που “γεννούσε” διαρκώς πολεμιστές.

Στο βίντεο που ακολουθεί δείτε δέκα λεπτομέρειες για τους Σπαρτιάτες. Μερικές απ΄ αυτές εντυπωσιάζουν.

Μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίζουμε ένα σημαντικό μέρος των επιστημονικών γνώσεων της Αρχαίας Ελλάδας, που ο Αριστοτέλης θεωρεί δεδομένο ότι πρέπει να γνωρίζουν οι επιστήμονες τις εποχής του!

Το βιβλίο του Αριστοτέλη «Μετεωρολογικά» ξεκινάει με έναν άκρως εντυπωσιακό πρόλογο, από τον οποίο θα μπορούσαμε να εξάγουμε κάποια ασφαλή συμπεράσματα, ως προς το επίπεδο των επιστημονικών γνώσεων των προγόνων μας.

Σήμερα λοιπόν, μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίζουμε ένα σημαντικό μέρος των επιστημονικών γνώσεων της Αρχαίας Ελλάδας, που ο Αριστοτέλης θεωρεί δεδομένο  ότι πρέπει να γνωρίζουν οι επιστήμονες τις εποχής του!

Περὶ μὲν οὖν τῶν πρώτων αἰτίων τῆς φύσεως καὶ περὶ πάσης κινήσεως φυσικῆς, ἔτι δὲ περὶ τῶν κατὰ τὴν ἄνω φορὰν διακεκοσμημένων ἄστρων καὶ περὶ τῶν στοιχείων τῶν σωματικῶν, πόσα τε καὶ ποῖα, καὶ τῆς εἰς ἄλληλα μεταβολῆς, καὶ περὶ γενέσεως καὶ φθορᾶς τῆς κοινῆς εἴρηται πρότερον.

Σε ό,τι αφορά στα φυσικά πρώτα αίτια, όπως και κάθε κίνηση που συμβαίνει στην φύση, επιπλέον σε ό,τι αφορά στην ουράνια πορεία των άστρων που στολίζουν το Σύμπαν, όπως επίσης και σε ό,τι αφορά στα υλικά στοιχεία των άστρων,  δηλαδή από πόσα στοιχεία αποτελούνται και ποια είναι αυτά, αλλά και τον τρόπο της μεταξύ τους μεταβολής, (από ύλη σε ενέργεια) και περί της κοινής τους γέννησης και της κοινής καταστροφής τους που θα επέλθει, όλα αυτά τα εξετάσαμε προηγουμένως.

λοιπὸν δ’ ἐστὶ μέρος τῆς μεθόδου ταύτης ἔτι θεωρητέον,

Ό,τι υπολείπεται, στο οποίο δεν έχουμε αναφερθεί, ας το εξετάσουμε τώρα καθότι θα αποτελεί και αυτό μέρος της ίδιας μεθόδου που χρησιμοποιήσαμε για να εξετάσουμε τα προηγούμενα,

ὃ πάντες οἱ πρότεροι μετεωρολογίαν ἐκάλουν·

Δηλαδή αυτό που όλοι οι προηγούμενοι φυσικοί φιλόσοφοι ονόμαζαν «Μετεωρολογία».

ταῦτα [338b.20]   δ’ ἐστὶν ὅσα συμβαίνει κατὰ φύσιν μέν,

Αυτά λοιπόν που συμβαίνουν στον ουρανό, αφενός μεν σε ό,τι αφορά στην φύση τους,

ἀτακτοτέραν μέντοι τῆς τοῦ πρώτου στοιχείου τῶν σωμάτων,

παρόλο που η φύση τους είναι πιο πολύπλοκη της αρχικής υπόστασης των στοιχείων από τα οποία προήλθαν,

Όπως είναι γνωστό, τα ουράνια σώματα ξεκίνησαν από απλά χημικά στοιχεία και στην συνέχεια, μέσω των μεταξύ τους χημικών ενώσεων, δημιούργησαν άπειρα πολύπλοκα στοιχεία.

περὶ τὸν γειτνιῶντα μάλιστα τόπον τῇ φορᾷ τῇ τῶν ἄστρων,

όσον αφορά στην ουράνια περιοχή που γειτονεύει με τον πλανήτη Γη και περιέχει τις τροχιές των αστρικών σωμάτων,

οἷον περί τε γάλακτος καὶ κομητῶν

όπως για παράδειγμα, τις τροχιές των αστέρων του γαλαξία μας, αλλά και τις τροχιές των κομητών (του ηλιακού μας συστήματος)

Από την στιγμή που αναφέρεται στις τροχιές των κομητών, υπαινίσσεται το Ηλιακό μας σύστημα, διότι οι τροχιές των κομητών που γνωρίζουμε ανήκουν στο δικό μας Ηλιακό σύστημα και μόνο.

καὶ τῶν ἐκπυρουμένων καὶ κινουμένων φασμάτων,

και τις εκρήξεις των υπερκαινοφανών αστέρων και τα κινούμενα νεφελώματα.

Είναι πραγματικά απίστευτο να βλέπουμε ότι ο Αριστοτέλης όχι μόνο γνωρίζει, αλλά και πρόκειται να αναλύσει Συμπαντικά φαινόμενα που σχετίζονται με τις εκρήξεις των υπερκαινοφανών αστέρων, γνωστών σήμερα ως super nova. Είναι πραγματικά απίστευτο ότι γνωρίζει τα νεφελώματα και μάλιστα ότι κινούνται, όπως για παράδειγμα το Νεφέλωμα του Ωρίωνα, την στιγμή μάλιστα που δεν υπάρχει κανένας τρόπος να γνωρίζει κάτι τέτοιο χωρίς την χρήση ενός τηλεσκοπίου και μάλιστα ισχυρού.

Τέλος είναι πραγματικά απίστευτο, ότι παρά το γεγονός ότι υπάρχουν όλα αυτά τα κείμενα, όπως τα «Μετεωρολογικά», το «Περί Ουρανού», ή τα «Μετά τα Φυσικά» που αποδεικνύουν τις τεράστιες γνώσεις που διαθέτουν οι Αρχαίοι Έλληνες ως προς την δημιουργία και την λειτουργία του Σύμπαντος, εμείς ακόμη και σήμερα εξακολουθούμε να μαθαίνουμε στα σχολεία ότι το βασική γνώση του αρχαίου κόσμου ήταν ότι δεν γνώριζαν καν τον Ηλιοκεντρισμό και θεωρούσαν ότι η Γη αποτελούσε το «Κέντρο του Κόσμου».

ὅσα τε θείημεν ἂν ἀέρος εἶναι κοινὰ πάθη καὶ ὕδατος,

Όσα νεφελώματα λοιπόν θεωρούμε ότι αποτελούνται από αέρια στοιχεία καθώς και από υδρατμούς,

ἔτι δὲ γῆς ὅσα μέρη καὶ εἴδη καὶ πάθη τῶν μερῶν,

Επιπλέον δε, σε ό,τι αφορά στην δική μας Γη, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε τα στρώματα από τα οποία αποτελείται η Γη και τα στοιχεία από τα οποία αποτελούνται τα στρώματα αυτά και τις επιμέρους λειτουργίες των φαινομένων αυτών.

ἐξ ὧν περί τε πνευμάτων καὶ σεισμῶν θεωρήσαιμεν

Όπως για παράδειγμα τον τρόπο που από αυτές τις λειτουργίες, προκαλούνται οι σεισμοί αλλά και αέρια φαινόμενα,

ἂν τὰς αἰτίας [339a]   καὶ περὶ πάντων τῶν γιγνομένων κατὰ τὰς κινήσεις τὰς τούτων·

εφόσον γνωρίσουμε τα αίτια που προκαλούν τα φαινόμενα αυτά, δηλαδή τις κινήσεις των στρωμάτων της Γης και τις κινήσεις αυτών των αερίων μαζών.

Πράγματι σήμερα γνωρίζουμε ότι η δημιουργία των ανεμοστρόβιλων, σχετίζεται απολύτως με τα ισχυρά μαγνητικά πεδία που προκαλούνται από την τριβή των στρωμάτων της Γης.

Αυτό σημαίνει ότι αν γνωρίζουμε τον τρόπο της λειτουργίας του εσωτερικού της Γης και τον τρόπο λειτουργίας της ατμόσφαιρας που περιβάλει την Γη, θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε την παρουσία φαινομένων ανεμοστρόβιλων, αλλά και να εξηγήσουμε επίσης και τον τρόπο που γίνονται οι σεισμοί.

Επίσης, λόγω της σύνδεσης του Μικρόκοσμου με τον Μακρόκοσμο, κατά ανάλογο τρόπο, ό,τι συμβαίνει στην περίπτωση της Γης, θα μπορούσε να συμβαίνει και σε μεγαλύτερο μέγεθος, να αφορά δηλαδή ολόκληρο τον Γαλαξία μας. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι τέτοιου είδους στρόβιλοι, δημιουργούνται και μέσα στα κινούμενα νεφελώματα.

ἐν οἷς τὰ μὲν ἀποροῦμεν, τῶν δὲ ἐφαπτόμεθά τινα τρόπον·

Γι αυτά τα φαινόμενα αφενός μεν έχουμε πολλές απορίες, αφετέρου όμως υπάρχουν εμπειρίες από ανθρώπους που τα έχουν υποστεί.

ἔτι δὲ περὶ κεραυνῶν πτώσεως καὶ τυφώνων καὶ πρηστήρων καὶ τῶν ἄλλων τῶν ἐγκυκλίων,

Επιπλέον, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε την αιτία της πτώσης των κεραυνών και της δημιουργίας των τυφώνων και τις θύελλες κατά την διάρκεια των οποίων πέφτουν κεραυνοί, αλλά και άλλων φυσικών φαινομένων που εμφανίζουν κυκλική συμπεριφορά.

Τέτοια φυσικά φαινόμενα θα μπορούσαν να είναι οι ανεμοστρόβιλοι, οι κυκλώνες, οι τυφώνες, οι ρουφήχτρες κοκ.

ὅσα διὰ πῆξιν συμβαίνει πάθη τῶν αὐτῶν σωμάτων τούτων.

Και όσες λειτουργίες αυτών των σωμάτων που προκαλούνται από την ισχυρή συμπύκνωση ορισμένων στοιχείων.

Όπως είναι γνωστό, η συμπύκνωση νεφών δημιουργεί έναν κυκλώνα.

διελθόντες δὲ περὶ τούτων, θεωρήσωμεν εἴ τι δυνάμεθα κατὰ τὸν ὑφηγημένον τρόπον ἀποδοῦναι περὶ ζῴων καὶ φυτῶν, καθόλου τε  καὶ χωρίς·

Εφόσον εξετάσουμε όλα αυτά, θα μπορούμε τότε να θεωρήσουμε αν έχουμε την δύναμη να υπονοήσουμε με ποιον τρόπο επηρεάζονται από αυτά τα φαινόμενα τόσο τα ζώα όσο και τα φυτά στο σύνολό τους ή και μεμονωμένα το κάθε ζώο και το κάθε φυτό.

σχεδὸν γὰρ τούτων ῥηθέντων τέλος ἂν εἴη γεγονὸς τῆς ἐξ ἀρχῆς ἡμῖν προαιρέσεως πάσης.

Αν μπορέσουμε να εξηγήσουμε όλα αυτά, τότε μπορούμε να πούμε ότι έχουμε φτάσει στην τελική κατάληξη των αναζητήσεών μας.

Ο Δημοσθένης, η απάθεια του λαού και η απώλεια της ελευθερίας:

Σε μια περικοπή του περίφημου λόγου του «Υπέρ Κτησιφώντος Περί του Στεφάνου» ο σπουδαίος Αθηναίος πολιτικός στηλιτεύει τη στάση της φιλομακεδονικής παράταξης της Αθήνας και κυρίως του Αισχίνη, τονίζοντας ότι η διαφθορά των Αθηναίων πολιτικών καθώς και η απάθεια του λαού οδήγησαν στη ισχυροποίηση του Φιλίππου πράγμα που στο τέλος θα οδηγούσε στην απώλεια της ανεξαρτησίας τους – κάτι που εν τέλει έγινε.

[Όταν ο Φίλιππος τριγύριζε, υποτάσσοντας Ιλλυριούς και Τριβαλλούς, καθώς και μερικούς άλλους Έλληνες, όταν αποκτούσε σταδιακά τον έλεγχο μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων και ορισμένοι από τις πόλεις, μεταξύ των οποίων και τούτος εδώ (εννοεί τον Αισχίνη), επωφελούνταν από την ελευθερία της ειρήνης για να πηγαίνουν εκεί και να δωροδοκούνται, τότε δέχονταν επίθεση όλοι εκείνοι εναντίον των οποίων ο Φίλιππος έκανε τις κινήσεις αυτές.

Αν δεν το αντιλαμβάνονταν, είναι μια άλλη ιστορία που δε με αφορά. Οι προβλέψεις και οι διαμαρτυρίες μου ήταν αδιάκοπες τόσο εδώ σε σας όσο και όπου είχα σταλεί.

Μα οι πόλεις νοσούσαν. Οι άνθρωποι της πολιτικής και της δράσης είχαν εξαγοραστεί και διαφθαρεί με χρήματα, ενώ από τους απλούς πολίτες πολλοί δεν πρόβλεπαν το μέλλον ή δελεάζονταν με την ανεμελιά και την καθημερινή καλοπέραση.

Και από αυτήν την ασθένεια είχαν προσβληθεί όλοι παντού, ώστε ο καθένας νόμιζε ότι δεν θα τον βρει η συμφορά αυτόν αλλ’ ότι θα εξασφαλίσει τα συμφέροντά του εάν ήθελε, εκμεταλλευόμενος τους κινδύνους των άλλων.

Ήταν, νομίζω, επακόλουθο να τιμωρηθεί η υπερβολική και άκαιρη απάθεια του λαού με την απώλεια της ανεξαρτησίας του, ενώ οι ηγέτες του, που φαντάζονταν ότι πουλούσαν οτιδήποτε άλλο εκτός από τους εαυτούς τους, αντιλήφθηκαν πως το πρώτο πράγμα που ξεπουλούσαν ήταν ο ίδιος ο εαυτός τους.

Και αντί να ονομάζονται φίλοι και φιλοξενούμενοι, όπως συνέβαινε τον καιρό που δωροδοκούνταν, τώρα προσαγορεύνταν κόλακες, εχθροί των θεών και με όλα τα άλλα τα επίθετα που τους αρμόζουν.

Κανένας όμως, ω άνδρες Αθηναίοι, δεν ξοδεύει τα χρήματα για το καλό του προδότη ούτε, αφού έχει πάρει αυτό για το οποίο πλήρωσε, συνεχίζει να έχει για σύμβουλό του τον προδότη από κει και πέρα. Διαφορετικά δε θα υπήρχε πιο ευτυχισμένος άνθρωπος από τον προδότη. Μα δεν είναι έτσι.

Από που κι ως που άλλωστε; Κάθε άλλο! Μόλις ο άνθρωπος που επιζητεί την εξουσία γίνει κύριος της κατάστασης, γίνεται και αφέντης εκείνων που του την πρόσφεραν. Και τότε, ναι, γνωρίζοντας την κακοήθειά τους, τους σιχαίνεται, δυσπιστεί απέναντί τους και τους προπηλακίζει.

Έχετε υπ’ όψιν σας αυτά που σας λέω, γιατί αν και είναι περασμένα, και δεν διορθώνονται, ωστόσο είναι πάντα καιρός να διδάσκονται απ’ αυτά οι μυαλωμένοι πολίτες.]

Αντιλαμβανόμαστε στα χρόνια που πέρασαν πως ούτε οι πολίτες έγιναν μυαλωμένοι ούτε οι πολιτικοί τους έπαψαν να είναι διεφθαρμένοι

… και συνεχίζουμε κοιμώμενοι ωσάν ξυπνητοί !!!

Η μεγάλη νίκη των Αθηναίων και των Πλαταιών επί των «χρυσοφόρων Μηδών» στον Μαραθώνα, έγινε μια περίοδο που δεν υπήρχαν ιστορικοί για να καταγράψουν με ακρίβεια τα γεγονότα.

Έτσι, μόλις ανέλαβε το εγχείρημα ο Ηρόδοτος, πολλά γεγονότα είχαν ήδη λησμονηθεί και άλλα είχαν τροποποιηθεί, αλλά ο πατέρας της Ιστορίας κατάγραψε ότι μπόρεσε να μάθει.

Η μάχη των Θεών

Όταν ο Αθηναίος ημεροδρόμος επέστρεψε από τη Σπάρτη, όπου είχε μεταβεί προς αναζήτηση βοήθειας, διηγήθηκε στους Αθηναίους ότι, κατά τη διάβαση της Αρκαδίας, συνάντησε τον θεό Πάνα.

Ο θεός του παραπονέθηκε, πως οι Αθηναίοι είχαν παραμελήσει τη λατρεία του και «τον διέταξε να ρωτήσει τους Αθηναίους, εκ μέρους του, γιατί δεν του δίνουν σημασία καθόλου» [Ηρόδοτος 6, 105].

Ο Πάνας τον διαβεβαίωσε για την εύνοιά του προς την πόλη, «αφού αυτός θέλει το καλό των Αθηναίων και σε πολλές περιπτώσεις, ως τώρα, τους φάνηκε χρήσιμος και θα τους φανεί στο μέλλον».

Πράγματι, σύμφωνα με διηγήσεις των Μαραθωνομάχων, ο θεός με τις άγριες κραυγές του έσπειρε τον πανικό στους Πέρσες, για αυτό και η λέξη πανικός ετυμολογείται από τον Πάνα.

Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς το πρόσωπό του, οι Αθηναίοι ίδρυσαν ένα ιερό σε μια σπηλιά βορειοδυτικά της Ακρόπολης.

Το σπήλαιο του Πάνα.

Στη σπηλιά αυτή, υπήρχε άγαλμα του θεού με την παρακάτω επιγραφή, η οποία αποδίδεται στον Σιμωνίδη τον Κείο: «Τον τραγόπουν εμέ Πάνα τον Αρκάδα, τον κατά Μήδων, τον μετ” Αθηναίων στήσατο Μιλτιάδης». Φαίνεται πως, πίσω από τον θρύλο αυτό κρύβεται η καθυστερημένη εισαγωγή στην Αθήνα, της λατρείας ενός θεού αποκλειστικά αρκαδικού και εκφραστή της ποιμενικής ζωής.

Η θεά Αθηνά, η Άρτεμη και η Θησέας

Από το προσκλητήριο αυτό, δεν θα μπορούσε φυσικά να λείψει η Αθηνά, η οποία παρουσιάστηκε στο πεδίο της μάχης, ή μάλλον στα μάτια των Μαραθωνομάχων, πάνοπλη και οδηγώντας τέθριππο άρμα, γεμάτη εκδικητική μανία, γι” αυτούς που τόλμησαν να απειλήσουν την προστατευόμενη της πόλη.

Πολλοί άλλοι Μαραθωνομάχοι αναγνώρισαν στο πλευρό τους την Άρτεμη, με τα φονικά της βέλη και τη φοβερή Εκάτη. Ο Θησέας, ακόμη, εμφανίσθηκε ξαφνικά μέσα από τη γη, έτοιμος να βοηθήσει τους απογόνους του, «ενόμισαν πολλοί ότι είδαν φάντασμα του Θησέως, ο οποίος βάδιζε μπροστά απ” αυτούς κατά των βαρβάρων» [Πλούταρχος, «Θησεύς»]. Παράλληλα, ο Ηρακλής έσπευσε οπλισμένος με το τρομερό του ρόπαλο να συμπαραταχθεί με τους Έλληνες οπλίτες.

Η θεά Αθηνά βοήθησε τους Έλληνες στη μάχη του Μαραθώνα.

Στη μάχη όμως, δεν έλαβαν μέρος μόνο ήρωες, θεοί και ημίθεοι, αλλά και κάποιες αδιευκρίνιστες μορφές, οι οποίες έδωσαν αφορμή για θεωρίες, που ίσως υπερβαίνουν κατά πολύ τα όρια της ουτοπίας. Σύμφωνα με τον Παυσανία [Παυσανίας, Αττικά 32, 5], την ώρα που μαινόταν η μάχη, εμφανίσθηκε ξαφνικά ένας άνδρας, με αμφίεση χωρικού, ο οποίος κρατούσε στα χέρια του ένα επίμηκες όπλο, που έμοιαζε με άροτρο.

Ο συγκεκριμένος άνδρας εθεάθη να φονεύει πολλούς Πέρσες και μετά το πέρας της μάχης εξαφανίσθηκε. «Όταν οι Αθηναίοι ρώτησαν σχετικά, ο θεός δεν χρησμοδότησε τίποτα, γι” αυτόν, περισσότερο, από το ότι πρέπει να τιμούν τον ήρωα Εχετλαίο» (εχέτλη=λαβή αρότρου)[Παυσανίας, Αττικά 32, 5].

Ο Ηρόδοτος αναφέρει και ένα ακόμη ανεξήγητο γεγονός: «Κατά τη διάρκεια της μάχης, συνέβη ένα ανεξήγητο περιστατικό. Κάποιος Αθηναίος, ο Επίζηλος του Κουφαγόρα, ενώ πολεμούσε στη μάχη αυτή εκ του συστάδην και αγωνιζόταν γενναία, έχασε, λέει, το φως του, χωρίς να κτυπηθεί σε κανένα μέρος του σώματος, ούτε από δόρυ, ούτε από βέλος και από τότε σε όλη την υπόλοιπη ζωή του έμεινε τυφλός.

Άκουσα πως ο ίδιος, για το πάθημά του, διηγείτο τα εξής: του φάνηκε, λέει, πως στάθηκε απέναντί του κάποιος ψηλόσωμος οπλίτης, που τα γένια του σκέπαζαν όλη του την ασπίδα και πως το φάντασμα εκείνο, αυτόν μεν τον προσπέρασε, αλλά σκότωσε τον συμπολεμιστή του» [Ηρόδοτος 6, 117].

Και η θεά Άρτεμις, με τα φαρμακερά της βέλη, ήταν στο πλευρό των Ελλήνων.

Όλα τα παραπάνω, είναι απόρροια παραληρήματος πολλών πολεμιστών, εξαιτίας της έντονης κόπωσης και του άγχους της μάχης. Επίσης, είναι σίγουρο πως θα σημειώθηκαν πολλά περιστατικά θερμοπληξίας, η οποία δημιουργεί ψευδαισθήσεις, αφού οι οπλίτες μάχονταν για πολλή ώρα, βαριά οπλισμένοι και κάτω από υψηλές θερμοκρασίες.

Πέρα όμως από αυτά, δεν θα πρέπει να υποτιμήσουμε την ευσέβεια των Ελλήνων. Αυτή τους αυθυπόβαλε ότι ανάμεσα στις γραμμές τους βρίσκονταν συμπαραστάτες τους οι θεοί, τους ενίσχυσε ψυχολογικά και συνετέλεσε στη νίκη τους.

Η «θεοφάνεια» αποτελεί κοινό βίωμα για τους Έλληνες. Ο Οδυσσέας καθοδηγείτο από την Αθηνά, ενώ όλοι οι θεοί του Ολύμπου, κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, έκαναν αρκετές φορές την εμφάνισή τους στο πεδίο των μαχών. Σε μια θαυμαστή συνέχεια, οι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης έβλεπαν στα «θεοφύλακτα» τείχη την Παναγία να τους ενισχύει.

Η Παναγία προστάτευε τα τείχη της Κωνσταντινούπολης.

Ο Κολοκοτρώνης είδε πως ο Θεός είχε υπογράψει για την ανεξαρτησία της Ελλάδας, ενώ οι μαχητές του 1940 οραματίζονταν τη Θεοτόκο, να τους οδηγεί στη νίκη: «Μια γυναικεία μορφή να προβαδίζει, ψιλόλιγνη, αλαφροπερπάτητη, με την καλύπτρα της αναρριγμένη από το κεφάλι στους ώμους.

Την αναγνώριζε, την ήξερε από πάντα, του την είχαν τραγουδήσει σαν ήταν μικρός κι ονειρευότανε στην κούνια. Ήταν η μάνα η μεγαλόψυχη στον πόνο και τη δόξα, η λαβωμένη της Τήνου, η υπερμάχος Στρατηγός» [Άγγελος Τερζάκης: Ελληνική Εποποιία 1940-1941]. Γεγονός είναι, πως ο Έλληνας μαχητής, όπως και αν προσφωνούσε τους θεούς του, πάντα επιζητούσε και αναγνώριζε τη βοήθειά τους στη νίκη.

Ο Παυσανίας αναφέρει, ότι στην εποχή του, περίπου 700 χρόνια μετά τη μάχη, ακούγονταν στο πεδίο της σύγκρουσης κλαγγές όπλων, χρεμετίσματα αλόγων και κραυγές ανδρών.

Νίκος Γιαννόπουλος, ιστορικός

Η εποχή της αρχαίας Ελλάδαςείναι από τις πιο γοητευτικές στον σύγχρονο Έλληνα και αν υπήρχε μηχανή του χρόνου όλοι θα ήθελαν να μεταφέρονταν εκεί.

Το πιο μυστηριακό από την εποχή είναι το Δωδεκάθεοκαι το αέναο ανθρώπινο ερώτημα, αν όντως υπήρχαν αυτοί οι Θεοί.

Αν είχες την ευκαιρία ποιος θεός θα ήθελες να ήσουν;

Θα επέλεγες τη δύναμη ή τη σοφία; Θα ήσουν φιλειρηνιστής ή πολεμοχαρής; Δε χρειάζεται να απαντήσεις εσύ σε αυτά τα ερωτήματα, καθώς το τεστ του playbuzz θα σου δώσει την απάντηση για το ποιος αρχαίος θεός είσαι.

Κάνε το τεστ εδώ.

Ο Μίνωας, σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, ήταν γιος του Δία και της Ευρώπης και ο πρώτος βασιλιάς του αρχαίου Ελληνικού κόσμου.

Ήταν από τους πλέον σοφούς, που θέσπισε νόμους, και μάλιστα περιβεβλημένους με θεϊκή εντολή.

Ο σοφός Μίνωας, επειδή γνώριζε το μεγάλο σεβασμό που έτρεφαν για τους θεούς τους, οι υπήκοοι του, οι Μινωίτες, είχε οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα είδος μυστηριακής τελετής, ώστε να τους πείσει, ότι οι νόμοι, και οι αποφάσεις του ήσαν θεόσταλτες.

Με τον τρόπο αυτό μετέθετε την τυχόν δυσαρέσκεια των υπηκόων του, για τις αποφάσεις του, στους θεούς. Το τέχνασμα του Μίνωα βλέπουμε να επαναλαμβάνεται μερικές εκατοντάδες χρόνια αργότερα περί το 1300 π.χ. από τον Μωυσή όταν συνάντησε δήθεν τον Θεό στο όρος Σινά.

Όπως μας λέει ο Όμηρος, ο Μίνωαςκάθε εννέα χρόνια (αφού ετοίμαζε το επόμενο εννεαετές πρόγραμμά του), ξεκινούσε από την Κνωσό, και μέσω της Ιεράς Οδού, συνοδευόμενος από πλήθος Μινωιτών, που ήσαν ιερείς, μύστες, όργανα της εξουσίας και απλοί πολίτες, για να μεταβεί στο Ιδαίον Άντρον.

Το Ιδαίον Άντρον είναι ένα σπήλαιο σε υψόμετρο 1.500 μέτρων στο όρος Ίδη (Ψηλορείτης). Στο σπήλαιο αυτό σύμφωνα με τη μυθολογία είχε γεννηθεί ο Δίας, γιος του Κρόνου και της Ρέας, και επειδή ο Κρόνος κατάπινε τα παιδιά του, είχαν αναλάβει τη φύλαξή του οι Κουρήτες (Κρήτες;) πάνοπλοι πολεμιστές, και όταν το μωρό Δίας έκλαιγε αυτοί χόρευαν ένα πηδηχτό χορό (πεντοζάλη;), και κτυπούσαν τις ασπίδες τους προκαλώντας θόρυβο για να μην ακούσει ο Κρόνος το κλάμα του μωρού.

Ανεβαίνοντας το όρος, μετά από κοπιαστική πορεία αρκετών χιλιομέτρων, η πομπή σταματούσε στην θέση Ζώμινθος, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, όπου υπήρχε επιβλητικό οικοδόμημα, που ήταν πιθανώς ο χώρος όπου ο Μίνωας και η ακολουθία του προετοιμάζονταν για την τελική φάση της τελετής.

Ήταν και συγχρόνως διοικητικό και παραγωγικό κέντρο. Από εκεί ελέγχονταν η κτηνοτροφική δραστηριότητα της περιοχής και ειδικά η παραγωγή μαλλιού, απαραίτητο για την υφαντουργία, και ξυλείας, απαραίτητης για την ναυπήγηση πλοίων. Η θέση οικοδομήματος σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, μας κάνει να υποθέσουμε ότι οι Μινωίτες, να έκαναν χρήση του χιονιού και του πάγου.

Το οικοδόμημα που διέθετε 80 δωμάτια, ήταν ένα τριώροφο κτήριο, αρκετά μεγάλο, που εκτός από διοικητικό κέντρο πρέπει να τελούνταν ή να προετοιμάζονταν θρησκευτικές τελετές.

Τελικός προορισμός της πομπής το σπήλαιο Ιδαίον Άντρον. Δεν γνωρίζουμε πόσες μέρες κρατούσαν οι τελετές και τον τρόπο διεξαγωγής των. Στο σπήλαιο ο Μίνωας εισέρχονταν μόνος του, όπου εκεί υποτίθεται συναντούσε τον πατέρα του τον Δία που του έδινε τις εντολές του.!

Το διοικητικό κέντρο αυτό εντόπισε ο αρχαιολόγος Γιάννης Σακελλαράκης, όταν διενεργούσε ανασκαφές στο Ιδαίον Άντρον. Ένας κτηνοτρόφος από τα Ανώγεια, που είχε πλησίον τα ζώα του, του ζήτησε να τον επισκεφτεί στο σπίτι του. Τότε ο Σακελλαράκης, τον ρώτησε που είναι το σπίτι του κι ο κτηνοτρόφος του απάντησε στην Ζώμινθο.

Ο Σακελλαράκης ένας πεπειραμένος αρχαιολόγος, και γνώστης της περιγραφής του Ομήρου, έμεινε άναυδος. Αν είναι αυτό που πέρασε από το μυαλό μου, σκέφτηκε, θα είναι ο μεγαλύτερος αρχαιολογικός εντοπισμός μετά την Κνωσό, και πράγματι έτσι ήταν. Διότι ονομασία Ζώμινθος ήταν γνωστή από τον Όμηρο αλλά άγνωστη σαν θέση. Ακόμη προκαλεί μεγάλη εντύπωση, πως παρέμεινε αναλλοίωτη η ονομασία μέσα στο χρόνο.

Την άλλη μέρα που επισκέφτηκε την Ζώμινθο βρέθηκε μπροστά στο οικοδόμημα που αναφέραμε στην αρχή. Μόνο που το οικοδόμημα είχε καταρρεύσει από σεισμό το 1400 π.Χ. το ευχάριστο όμως ήταν ότι δεν είχε συληθεί από λαθρανασκαφείς.

Μετά τον σεισμό εγκαταλείφτηκε, και έμεινε ανέπαφο, προς μεγάλη χαρά των αρχαιολόγων και όχι μόνο. Ήδη η ανασκαφή προχωρά φέρνοντας στο φως ευρήματα που βελτιώνουν τις γνώσεις μας για την εποχή εκείνη.

Ο Μινωικός πολιτισμός άκμασε το 1900 π.Χ. έως το 1500 π.Χ. περίπου, στο διάστημα αυτό η μινωική Κρήτη έγινε θαλασσοκράτειρα, και αυτό το όφειλε στον εμπορικό της στόλο και στο ανθρώπινο ναυτικό της δυναμικό. Είχε το μονοπώλιο σχεδόν των θαλασσίων εμπορικών συναλλαγών.

Το 1500 π.Χ. με την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης εδέχθη καίριο κτύπημα, από το δημιουργηθέν παλιρροϊκό κύμα, εκεί που ήταν η δύναμή της, της κατέστρεψε τον εμπορικό της στόλο και το ανθρώπινο ναυτικό της δυναμικό. Από τότε και μετά δεν μπόρεσε να συνέλθει.

Πολλά χρόνια αργότερα μετέβησαν στη Φαιστό η οποία δεν είχε πληγεί από το παλιρροϊκό κύμα, ο Λυκούργος και ο Σόλων. Όπου ο μεν πρώτος αφού μελέτησε τη Μινωική νομοθεσία, έφυγε για τη Σπάρτη περνώντας πρώτα από τους Δελφούς, για να πει στους Λακεδαιμόνιους, ότι οι νόμοι που έφερε, έχουν την έγκριση του Απόλλωνα.

Ο δε δεύτερος εκτός από τους νόμους, πήρε το ηλιακό ωρολόγιο, και ένα όργανο σε σχήμα δίσκου οδηγό για τη ναυσιπλοΐα, αλλά και άλλες επινοήσεις. Όλα αυτά βοήθησαν πολύ την Σπάρτη και την Αθήνα ώστε να εξελιχθούν στις ισχυρότερες πόλεις, κράτη, του ελλαδικού χώρου.

Το όνομα Μίνωαςπρέπει να ήταν το όνομα ενός από πρώτους ισχυρούς βασιλείς της Κρήτης, και από εκεί και μετά να παρέμεινε σαν τίτλος για τους επόμενους βασιλείς, όπως ο Φαραώ για τους Αιγυπτίους.

Όταν η αρχαιολογική σκαπάνη στη γη της Πομπηίας -και των άλλων περιοχών που θάφτηκαν κάτω από τη στάχτη του Βεζουβίου το 79 μ.Χ.- άρχισε να φέρνει στην επιφάνεια τα γνωστά ευρήματα (όπως οι τραγικές φιγούρες των ανθρώπων που βρήκαν ξαφνικά τον θάνατο, αλλά και οι καταπληκτικές τοιχογραφίες, οι πολυτελείς βίλες και τα χρυσά κοσμήματα), κανείς δεν ασχολήθηκε με κάτι πολύ πιο ποταπό: τα σκουπίδια.

Αυτό σήμερα αλλάζει, καθώς τα τελευταία χρόνια ομάδα ερευνητών πραγματοποιεί συστηματικές μελέτες στα «σκουπίδια» των δρόμων, αλλά και σε κάδους, ακόμα και σε αποθηκευτικά δοχεία της Πομπηίας και των υπόλοιπων ερειπιώνων. Στόχος είναι να εξεταστεί η σχέση των απλών Ρωμαίων με τα αντικείμενά τους, τα οποία είχαν την τύχη να διατηρηθούν με μοναδική πιστότητα εξαιτίας των καταλοίπων της ηφαιστειακής έκρηξης.

Αυτό επέτρεψε μια ιδιαίτερη «εμβάθυνση» στις ταπεινότερες των ιδιοκτησιών, σύμφωνα με τους ερευνητές, αλλά και το δημοσίευμα αμερικανικής ιστοσελίδας που τους δίνει τον λόγο (www.usatoday.com/story/news/2017/01/20/truth-garbage-new-research-examines-ancient-roman-trash/96815766)».

«Έχουμε αρχίσει να έχουμε ενδείξεις σχετικά με τις επιλογές των ανθρώπων και τον τρόπο διαχείρισης των αντικειμένων τους» δήλωσε στην παραπάνω ιστοσελίδα η Caroline Cheung, μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ, που ασχολείται με το συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα. «Έχουμε αποκτήσει μια αίσθηση για τον τρόπο που χρησιμοποιούσαν και αποθήκευαν τα πράγματά τους, αν δηλαδή τα πέταγαν ή τα διατηρούσαν», συμπληρώνει.

Ταπεινές αγροικίες, αλλά και πολυτελείς εξοχικές κατοικίες θάφτηκαν από την έκρηξη του Βεζουβίου, το 79 μ. Χ., οδηγώντας στον θάνατο περισσότερους από 20.000 ανθρώπους στην Πομπηία και στη γύρω περιοχή. Από την άλλη, όμως, η καταστροφική πυροκλαστική ροή διατήρησε τα πάντα με πρωτοφανή τρόπο. Τα ταπεινά προϊόντα που έμειναν πίσω δείχνουν ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν κατ'οικονομίαν τα υπάρχοντά τους, αν και ορισμένα καθημερινής χρήσης αντικείμενα συνήθως αγοράζονταν, δηλαδή δεν τα κατασκεύαζαν οι ίδιοι.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Αυτή η περιγραφή του Ησιόδου φαίνεται να ταιριάζει με τα μυστηριώδη ερείπια του λαβυρίνθου στο Chavin de Huantar στις Περουβιανές Άνδεις, σύμφωνα με τον Δρ Enrico Mattievich, έναν συνταξιούχο καθηγητή φυσικής από το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο (UFRJ) στη Βραζιλία.

Ο Δρ Mattievich έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Ταξίδι στη Μυθολογική Κόλαση», το 2011, στο οποίο περιγράφει το επικό ταξίδι του Οδυσσέως στον Κάτω Κόσμο που κατά τον καθηγητή βρίσκεται στη Νότια Αμερική.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδος theepochtimes.com, μέρος αυτού του βιβλίου εξετάζει τις ομοιότητες μεταξύ του Chavin de Huantar με τις περιγραφές του Ησιόδου. Δεν είναι μόνο οι γεωγραφικές ενδείξεις που ταιριάζουν με τον χώρο, αλλά και οι τοπικοί θρύλοι επίσης με τον Ελληνικό μύθο, όπως και αντικείμενα του ναού, αναφέρει η ιστοσελίδα.

Γεωγραφικές Ομοιότητες

Ο Ησίοδος γράφει στη «Θεογονία» του για τον τόπο κατοικίας των Γοργόνων: «… Σκοτεινός και υγρός που μισούταν ακόμη και από τους θεούς-αυτό το χάσμα είναι τόσο μεγάλο όπου χανόταν ένα σκοτεινό ποτάμι και που κανείς δεν φθάνει μέχρι τον πυθμένα του ακόμη και αν κάνει πορεία ενός ολόκληρου έτους… »

Ο Mattievich αναρωτιέται αν αυτό περιγράφει τις εκβολές του ποταμού Αμαζονίου. Ή μήπως περιγράφει το κατά μήκος επικίνδυνο ταξίδι πέρα από τον ωκεανό στη Νότια Αμερική, ακολουθούμενο από το ταξίδι μέχρι τον Αμαζόνιο για να φτάσει τελικώς στις πύλες της Pongo de Manseriche-ένα βαθύ και στενό φαράγγι που στραγγίζει τον ποταμό Marañón; Επικίνδυνες δίνες συχνά σχηματίζονται στο άνω ρου του Marañón

Ο αρχαιολογικός χώρος του Chavin de Huantar

Ο Ησίοδος γράφει επίσης: «Εκεί ξεχωρίζει το Σπίτι της ζοφερής νύχτας, με μαύρα σύννεφα και σάβανο το σκοτάδι. Πριν από [το Σπίτι της νύχτας] … ο [Atlas] στέκει όρθιος.»

Το Chavin de Huantar είναι ένα παλάτι μπροστά στις παν υψηλές Άνδεις. Είναι το «σπίτι της Νυκτός» η κατοικία της Γοργόνας; Είναι ο «Άτλας», ένα από τα βουνά των Άνδεων;

Τα αρχαία αντικείμενα

Η «Γοργόνα» απεικονίζεται στη μέση του υπογείου λαβυρίνθου, πάνω σε ένα πυλώνα περίπου 4,5 μέτρα ψηλό. Γύρω από το ανάκτορο υπάρχουν σκόρπια πέτρινα κεφάλια που ίσως απεικονίζουν τους απολιθωμένους μάρτυρες της δύναμης της Γοργόνας.
Η «Γοργόνα» γλυπτό στον Chavin de Huantar, όπως απεικονίζεται στη σελίδα 67 του βιβλίου του Δρ Enrico Mattievich, το «Ταξίδι στην Μυθολογική Κόλαση, Ανακάλυψη της Αμερικής από τους αρχαίους Έλληνες.»

Πάνω από την «Γοργόνα» είναι ένα μικρό δωμάτιο θυσιών από την οποία το αίμα των θυμάτων χύνεται μέσα στο στόμα της θεότητας. Ο Mattievich έγραψε για την εμπειρία του όταν επισκέφθηκε την περιοχή: «Αντιμετώπισα το επιβλητικό πέτρινο πυλώνα …

Προσπάθησα να φανταστώ πόσο φρικτό θα πρέπει να ήταν καλυμμένος με αίμα. Αν η αγωνία και ο τρόμος μπορούσαν να αφήσουν τα σημάδια τους πάνω στην ύλη, τότε ο πυλώνας θα περιέχει σίγουρα όλα τα μοιρολόγια της κόλασης.»
Ένα γλυπτό τρομακτικής θεότητας στα ερείπια του λαβυρίνθου του Chavin de Huantar είναι η Γοργώ των Ελλήνων, σύμφωνα με τον Mattievich.

Το γλυπτό μοιάζει με απεικονίσεις της Γοργόνας που βρέθηκαν στην Ευρώπη, λέει ο καθηγητής Mattievich επικαλούμενος και άλλους ερευνητές που έχουν μιλήσει γι αυτές τις ομοιότητες.

Για παράδειγμα, το 1926, ο ανθρωπολόγος José Imbelloni συνέκρινε την γλυπτική του Chavin de Huantar με το κεφάλι της Γοργούς του 6ου αιώνος ιερό των Συρακουσών στη Σικελία. Ο Imbelloni είχε πει τότε ότι το περουβιανό γλυπτό ήταν Ελληνικής καταγωγής και ότι ο λαός του Περού δεν θα μπορούσαν να έχουν δημιουργήσει ένα τέτοιο παρόμοιο άγαλμα κατά τύχη.

Γοργόνεια από την Αμερική και τη Μεσόγειο

(1. Αθήνα, 2. Κολομβία, 3. Σικελία (Ιταλία) και 4. Περού), όπως απεικονίζεται στη σελίδα 69 του βιβλίου του Δρ Enrico Mattievich, το «Ταξίδι στην Μυθολογική Κόλαση, Ανακάλυψη της Αμερικής από αρχαίους Έλληνες.»

Η ηλικία του Chavin de Huantar δεν είναι επακριβώς γνωστή. Ο Mattievich εξήγησε ότι θα μπορούσε να εντοπίσει τα αρχαιτερα ευρήματα πίσω στο 1300 π.Χ. Η ίδια η θρησκεία Chavin χρονολογείται από το 1600 π.Χ.

Τοπικοί μύθοι και Ελληνικοί μύθοι

Ένας μεταγενέστερος μύθος του Chavin είναι για τον θεό Huari ο οποίος είναι μια εκδοχή του ελληνικού μύθου του Περσέως, λέει ο Mattievich. Οι ντόπιοι μύθοι αναφέρουν ότι ο Huari είχε προσκληθεί σε μια γιορτή σχεδιάζοντας να τον παγιδεύσουν και να τον σκοτώσουν εκεί. Ο Huari κατάλαβε όμως το τέχνασμα και μετάτρεψε τους ενόχους σε πέτρα. Η γιορτή και η επακόλουθη απολίθωσης λέγεται ότι συνέβησαν στο Chavin de Huantar.

Στον αντίστοιχο ελληνικό μύθο, ο Πολυδέκτης οργάνωσε ένα συμπόσιο στο οποίο όλοι οι φιλοξενούμενοι έπρεπε να δώσουν ως δώρα άλογα. Ο Περσέας επειδή δεν είχε άλογο, ζήτησε από τον Πολυδέκτη να του φέρει ό, τι άλλο επιθυμεί.

Ο Πολυδέκτης θέλοντας να θέσει τον Περσέα σε μεγάλο κίνδυνο του ζήτησε το κεφάλι της Γοργόνας Μέδουσας. Μέσα από μια μακρά πορεία των γεγονότων, ο Περσέας κατάφερε να αποκεφαλίσει την Μέδουσα, να πάρει το κεφάλι και έτσι να έχει τη δύναμη να μετατρέψει τους εχθρούς του σε πέτρα.

Ηλίας Σιατούνης, medicalland.gr, epanellinismos.com

Ο παραστατικότατος μύθος του Προδίκου, όπως διέσωσε στα απομνημονεύματά του ο Ξενοφών. Όταν ο Ηρακλής βρισκόταν ακόμα στην νεαρότατη ηλικία των μόλις 18 ετών, ζούσε στον Κιθαιρώνα, έχοντας δάσκαλό του τον Λίνο.

Εκεί λοιπόν κατά την διάρκεια μίας δύσκολης στιγμής της ζωής του, είχε λάβει την απόφαση να ακολουθήσει αντί της «Ηδίστης και ράστης οδού της κακίας» την «χαλεπήν και μακράν οδό της αρετής».

Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν τον σχετικό και παραστατικότατο μύθο του Προδίκου, τον οποίο μας διέσωσε στα απομνημονεύματά του ο Ξενοφών. (Β1,21)

Κάποια ημέρα που ο Ηρακλής είχε απομακρυνθεί από το ποίμνιο και τους ποιμένες του πατέρα του, κάθισε σε ένα ερημικό μέρος και άρχισε να σκέφτεται και να αναρωτιέται για το ποια θα είναι η οδός που θα πρέπει να ακολουθήσει στην ζωή του.

Τότε είδε να εμφανίζονται και να κατευθύνονται προς το μέρος του δύο πολύ ψηλές γυναίκες, με τελείως διαφορετική εμφάνιση κινήσεις και συμπεριφορά.

Η μία γυναίκα φερόταν πολύ σεμνά, ήταν πολύ καθαρή και ντυμένη με λιτά και όμορφα ρούχα. Είχε κίνηση και στάση απλή και το βλέμμα της ήταν σοβαρό και μετριόφρον.

Η άλλη γυναίκα ήταν παχύσαρκη και επιδεικτική. Φορούσε πολυτελή και πανάκριβα ρούχα τα οποία όμως ήταν άκομψα και διαλεγμένα χωρίς καθόλου γούστο. Το βλέμμα της ήταν προκλητικό. Παρατηρούσε γύρω της τα πάντα με αυθάδη τρόπο, ενώ το πρόσωπό της ήταν πολύ έντονα μακιγιαρισμένο.

Επιπλέον, επιτάχυνε το βήμα της, ώστε να είναι αυτή η πρώτη που θα βρεθεί μπροστά στον έφηβο Ηρακλή και μόλις τον πλησίασε του είπε τα εξής λόγια: «Βλέπω Ηρακλή, ότι αυτό που σκέφτεσαι είναι το ποιος θα μπορούσε να είναι για σένα ο καλύτερος τρόπος ζωής.

Έχω να σου πω λοιπόν, ότι να αποφασίσεις να με ακολουθήσεις, θα περάσεις μία πολύ όμορφη ζωή χωρίς να καταβάλεις καμία ιδιαίτερη προσπάθεια. Ό,τι και αν είναι αυτό που επιθυμείς, θα μπορούσες πολύ εύκολα να το αρπάξεις από τους άλλους και όχι να προσπαθήσεις να το αποκτήσεις με την δική σου προσωπική εργασία.Αυτό που μπορώ να σου προσφέρω είναι την εύκολη απόλαυση όλων σου των αισθήσεων και θα ζεις μόνο για να απολαμβάνεις.»

Ο Ηρακλής όταν άκουσε όλες τις δελεαστικές προτάσεις αυτής της γυναίκας, την ρώτησε: «Και ποιο είναι το όνομά σου;»

Εκείνη του απάντησε: «Οι φίλοι μου με ονομάζουν ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ, οι εχθροί μου όμως με ονομάζουν ΚΑΚΙΑ.»

Εν τω μεταξύ έφτασε και η δεύτερη ψηλή γυναίκα, η οποία είπε με την σειρά της στον έφηβο Ηρακλή:

«Και εγώ έρχομαι να σου μιλήσω, διότι γνωρίζω τους γονείς σου και τους προγόνους σου και έμαθα τον τρόπο που ανατράφηκες.

Όλα αυτά μου δίνουν την ελπίδα ότι θα με ακολουθήσεις.

Δεν θα προσπαθήσω όμως να σε εξαπατήσω, ούτε και θα σου υποσχεθώ απολαύσεις χωρίς κόπους και χωρίς την προσωπική σου προσπάθεια.

Αυτό που μπορώ να κάνω είναι να σου παρουσιάσω την ζωή, έτσι όπως την έφτιαξαν οι Θεοί.

Δηλαδή, θα πρέπει να περιποιείσαι και να ευεργετείς τους φίλους σου, εάν θέλεις να σε αγαπούν και εκείνοι.

Πρέπει να εργάζεσαι και να κοπιάζεις για τον τόπο σου, αν θέλεις οι άνθρωποι του τόπου σου να προοδεύσουν.»

Επίσης, αποστόμωσε αμέσως την Κακία που εξακολουθούσε να είναι παρούσα, όταν επιχείρησε να την διακόψει με την ανόητη παρατήρηση: «Βλέπεις πόσο δύσκολα και κοπιαστικά έργα σου προτείνει αυτή η γυναίκα, αγαπητέ μου Ηρακλή»

Αυτή η δεύτερη γυναίκα όμως, μίλησε τόσο μεστά και πειστικά ώστε ο Ηρακλής αναγνώρισε στο πρόσωπό της την ΑΡΕΤΗ και μολονότι ο δρόμος που του πρότεινε ήταν ιδιαιτέρως δύσκολος, αποφάσισε να τον ακολουθήσει.

Άρχισε λοιπόν να μάχεται κατά των ανθρώπινων κακών και κατά των τεράτων και των θηρίων που εμφωλεύουν στην ψυχή κάθε ανεξαιρέτως ανθρώπου, για να δείξει στους όμοιούς του την απόφαση που θα πρέπει να λάβουν και αυτή, αν θέλουν να ζήσουν μία ζωή με αρχές και ιδανικά και να γίνουν τελικά άνθρωποι αντάξιοι του ονόματός τους.

ΗΘΙΚΟ ΔΙΔΑΓΜΑ λοιπόν αυτού του καταπληκτικού μύθου, το οποίο δια μέσου του Ηρακλή, φτάνει μέχρι και τις μέρες μας, είναι ότι σε κάθε στιγμή της ζωής μας, όσο μεγάλες και αν είναι οι πάσης φύσεως δυσκολίες που πιθανόν να μας καταδυναστεύουν, εμείς αυτό που θα πρέπει να κάνουμε, είναι να μιμηθούμε το παράδειγμα του Ηρακλή.

Ο Ηρακλής αποτελεί το αιώνιο πρότυπο του ανθρώπου εκείνου που έχει μάθει να δίνει και να κερδίζει στην ζωή του μάχες και αγώνες, διότι έχει ως θεμελιώδες κίνητρό του, το να ξεπερνά κάθε μέρα τον εαυτό του ως προς το θέμα της Αρετής, ακόμα και όταν όλοι δίπλα του τον πολεμούν ανελέητα και δεν μπορούν να καταλάβουν τα πραγματικά του κίνητρα.

Στην πραγματικότητα σε αυτό το ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΚΙΑΣ, βρισκόμαστε κάθε μέρα, σε κάθε σημαντική απόφαση που καλούμαστε να πάρουμε στην ζωή μας.

Ας σκεφτούμε λοιπόν όλοι μας, ας απομονωθούμε για λίγο από την πολύβουη καθημερινότητα και ας αναλογιστούμε και εμείς, όπως ακριβώς και ο Ηρακλής:

Ποιος είναι ο δρόμος που θα επιλέξουμε για να λύσουμε το επόμενο πρόβλημά μας; Ο δύσκολος και κακοτράχαλος δρόμος που οδηγεί όμως στην Αρετή ή ο εύκολος και ευχάριστος δρόμος που αναπόφευκτα οδηγεί στην Κακία;

Ο Πλάτωναςστο βιβλίο του «ΜΕΝΩΝ» αναλύει επακριβώς την άποψή του για την ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ, αλλά και για το άμεσο συμπέρασμα που προκύπτει από αυτό καθεαυτό το γεγονός της αθανασίας.

Υποστηρίζει δηλαδή, ότι η Ψυχή μας, λόγω της αιώνιας και άφθαρτης φύσης της, είναι σε θέση να γνωρίζει τα πάντα, αφού κατά την διάρκεια των προηγουμένων ενσαρκώσεών της, έχει ζήσει πάρα πολλές και διαφορετικές καταστάσεις, τις οποίες όμως δυστυχώς δεν μπορεί να θυμάται, όσο βρίσκεται σε ένσαρκη κατάσταση.

Σε αυτήν την λογική βασίζεται η περίφημη άποψη του Πλάτωνα ως προς το θεμελιώδες θέμα της ανάμνησης, υποστηρίζοντας ξεκάθαρα ότι «Η ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΗ»

Ας δούμε όμως αναλυτικά, το σχετικό απόσπασμα του διαλόγου μεταξύ του Σωκράτη και του Μένωνα, σε ό,τι αφορά στο θέμα της ΑΝΑΜΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΑΣ.

Σωκράτης: ἔγωγε: ἀκήκοα γὰρ ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν σοφῶν περὶ τὰ θεῖα πράγματα.

Βεβαίως, έχω ακούσει πολλούς σοφούς άνδρες και γυναίκες, που ανέπτυξαν θεολογικές συζητήσεις.

Μένων: τίνα λόγον λεγόντων;

Ποια επιχειρήματα πιστεύεις ότι χρησιμοποιούσαν;

Σωκράτης: ἀληθῆ, ἔμοιγε δοκεῖν, καὶ καλόν.

Πιστεύω ότι ο τρόπος που ανέπτυσσαν τα θέματά τους, βασιζόταν στην αλήθεια και γι αυτό παρουσίασαν ωραίες ιδέες.

Μένων: τίνα τοῦτον, καὶ τίνες οἱ λέγοντες;

Ποια είναι αυτά τα λόγια και ποιοι ήταν αυτοί οι σοφοί άνθρωποι που τα ανέπτυσσαν;

Σωκράτης: οἱ μὲν λέγοντές εἰσι τῶν ἱερέων τε καὶ τῶν ἱερειῶν ὅσοις μεμέληκε περὶ ὧν μεταχειρίζονται λόγον οἵοις τ᾽ εἶναι διδόναι:

Άλλοι μεν από τους ομιλητές ανήκαν στην τάξη των ιερέων ή και των ιερειών, εφόσον αυτοί είχαν το ενδιαφέρον να αναπτύξουν τέτοιου είδους θεολογικά θέματα, κάτι που βεβαίως θεωρούμε δεδομένο.

λέγει δὲ καὶ Πίνδαρος καὶ ἄλλοι πολλοὶ τῶν ποιητῶν ὅσοι θεῖοί εἰσιν.

Το αναφέρει μάλιστα και ο Πίνδαρος, όπως και πολλοί άλλοι ποιητές που ασχολούνται με θεολογικά θέματα και είναι θεόπνευστοι,

ἃ δὲ λέγουσιν, ταυτί ἐστιν:

για τα οποία ισχυρίζονται ότι όσα λένε είναι αλήθεια.

ἀλλὰ σκόπει εἴ σοι δοκοῦσιν ἀληθῆ λέγειν.

Αλλά προσπάθησε να διερευνήσεις αν πράγματι τα όσα λένε ανταποκρίνονται στην αλήθεια.

φασὶ γὰρ τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀθάνατον,

Αυτοί οι σοφοί, ισχυρίζονται λοιπόν ότι η ψυχή του ανθρώπου είναι αθάνατη,

καὶ τοτὲ μὲν τελευτᾶν ὃ δὴ ἀποθνῄσκειν καλοῦσι τοτὲ δὲ πάλιν γίγνεσθαι,

και αυτό που ΟΝΟΜΑΖΟΥΝ ΘΑΝΑΤΟ θεωρείται ένα προσωρινό τέλος που συμβαίνει κάποια δεδομένη στιγμή, ενώ κάποια άλλη στιγμή αργότερα, Η ΨΥΧΗ ΕΠΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΕ ΝΕΟ ΣΩΜΑ,

ἀπόλλυσθαι δ᾽ οὐδέποτε:

με αποτέλεσμα, Η ΨΥΧΗ ΠΟΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΤΑΙ.

δεῖν δὴ διὰ ταῦτα ὡς ὁσιώτατα διαβιῶναι τὸν βίον:

Για τον λόγο αυτόν, θα έπρεπε κάθε άνθρωπος να διάγει τον βίο του με ΟΣΟ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟΝ ΕΝΤΙΜΟΤΕΡΟ ΤΡΟΠΟ.

οἷσιν γὰρ ἂν

Αυτοί οι σοφοί, θα πρέπει να γνωρίζουν το εξής ποίημα (του Πινδάρου)

Φερσεφόνα ποινὰν παλαιοῦ πένθεος δέξεται,

«Η Περσεφόνη υποδέχεται την Ψυχή του νεκρού, (στον κάτω κόσμο του Πλούτωνα) και της επιβάλλει την ποινή που αναλογεί στις αμαρτίες του προηγούμενου ένσαρκου βίου της,

εἰς τὸν ὕπερθεν ἅλιον κείνων ἐνάτῳ ἔτεϊ ἀνδιδοῖ ψυχὰς πάλιν,

για να τιμωρηθεί όταν επανενσαρκωθεί, μετά την πάροδο εννέα ετών (στον επάνω κόσμο της θάλασσας του Ποσειδώνα) που ζούνε οι ένσαρκες Ψυχές.»

ἐκ τᾶν βασιλῆες ἀγαυοὶ

Μέσα από αυτήν την διαδικασία της επανενσάρκωσης, επανέρχονται στη ζωή ακόμα και οι βασιλικές ψυχές,

καὶ σθένει κραιπνοὶ σοφίᾳ τε μέγιστοι ἄνδρες αὔξοντ᾽:

με ισχυρό σθένος και με σοφία, ώστε να εξελιχθούν σε ανθρώπους μέγιστης σημασίας.

ἐς δὲ τὸν λοιπὸν χρόνον ἥρωες ἁγνοὶ πρὸς ἀνθρώπων καλεῦνται.

Αυτές τις ενσαρκωμένες ψυχές οι άνθρωποι τις αποκαλούν ήρωες και τις λατρεύουν αιωνίως.

ἅτε οὖν ἡ ψυχὴ ἀθάνατός τε οὖσα καὶ πολλάκις γεγονυῖα,

Εφόσον λοιπόν αυτή η Ψυχή έχει ενσαρκωθεί πολλές φορές ΚΑΘΟΤΙ ΕΧΕΙ ΥΠΑΡΞΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΑΘΑΝΑΤΗ,

καὶ ἑωρακυῖα καὶ τὰ ἐνθάδε καὶ τὰ ἐν Ἅιδου καὶ πάντα χρήματα,

και έχει δει πάρα πολλά, τόσο τα ΟΡΑΤΑ που συμβαίνουν στον κόσμο των ζωντανών, όσο και τα ΑΟΡΑΤΑ που συμβαίνουν στον κόσμο του Άδη, και με τον τρόπο αυτόν, έχει γνωρίσει όλα αυτά που κάποια στιγμή θα της χρησιμεύσουν,

οὐκ ἔστιν ὅτι οὐ μεμάθηκεν

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΠΕΙ ΚΑΝΕΙΣ, ΟΤΙ Η ΨΥΧΗ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΔΙΔΑΧΘΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ!

ὥστε οὐδὲν θαυμαστὸν καὶ περὶ ἀρετῆς καὶ περὶ ἄλλων οἷόν τ'εἶναι αὐτὴν ἀναμνησθῆναι, ἅ γε καὶ πρότερον ἠπίστατο.

Ώστε δεν πρέπει να μας προκαλεί εντύπωση ούτε και θαυμασμό, το γεγονός ότι η Ψυχή έχει την δυνατότητα να επαναφέρει στην μνήμη της όλα αυτά για τα οποία έχει αποκτήσει γνώσεις στις προηγούμενες ενσαρκώσεις της, τόσο όσον αφορά το θέμα της αρετής όσο και όλα τα άλλα θέματα.

ἅτε γὰρ τῆς φύσεως ἁπάσης συγγενοῦς οὔσης,

Επειδή λοιπόν ο,τιδήποτε που βρίσκεται μέσα στη φύση, συγγενεύσει με το σύνολό της,

καὶ μεμαθηκυίας τῆς ψυχῆς ἅπαντα,

και εφόσον Η ΨΥΧΗ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ,

οὐδὲν κωλύει ἓν μόνον ἀναμνησθέντα ὃ δὴ μάθησιν καλοῦσιν ἄνθρωποι

δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο, η Ψυχή να μπορέσει να επαναφέρει στην μνήμη της ένα γεγονός, το οποίο οι άνθρωποι ονομάζουν διδασκαλία.

τἆλλα πάντα αὐτὸν ἀνευρεῖν,

Κατόπιν η Ψυχή θα έχει την δυνατότητα να θυμηθεί όλα τα υπόλοιπα γεγονότα που έχει βιώσει στις προηγούμενες ζωές της, όπως επίσης και όλες τις γνώσεις που είχε αποκτήσει.

ἐάν τις ἀνδρεῖος ᾖ

Όλα αυτά θα συμβούν υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτει κάποιος την απαιτούμενη ανδρεία, (ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει ακόμα και τις δύσκολες καταστάσεις που βίωσε η ψυχή στις προηγούμενες ζωές)

καὶ μὴ ἀποκάμνῃ ζητῶν:

και να μην παραιτηθεί με την δικαιολογία της εξάντλησης από αυτήν την προσπάθεια.

τὸ γὰρ ζητεῖν ἄρα καὶ τὸ μανθάνειν ἀνάμνησις ὅλον ἐστίν.

Σαν τελικό συμπέρασμα καταλήγουμε ότι κάθε έρευνα αλλά και κάθε διδασκαλία πρέπει να έχει σαν στόχο ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΖΩΕΣ ΜΑΣ.

Ο Ψουσέννης ήταν ο πιο ισχυρός Φαραώαπό όλους όσους βασίλεψαν αυτήν την περίοδο. Είχε τον έλεγχο σε όλη τη κοιλάδα του Νείλου, αλλά έκανε ένα μοιραίο λάθος που οι αρχαίοι Έλληνες θα του το αναγνωρίσουν ως "ύβρις"...

Έχτισε μια τρίτη πρωτεύουσα , την Pi-Ramesses στο Δέλτα του Νείλου, χωρίζοντας τις δυνάμεις του και μειώνοντας την ικανότητά του να διατηρήσει τον έλεγχο σε ολόκληρη την περιοχή του άνω και του κάτω Νείλου.Όταν ο ποταμός άλλαξε πορεία, η Pi-Ramesses εγκαταλείφθηκε, και ο Φαραώ Ψουσέννης μετακόμισε πολλές από τις δομές της, πέτρα την πέτρα, στην άλλη πρωτεύουσα του την Tάνις.

Περίπου 3.000 χρόνια αργότερα, και λίγες εβδομάδες πριν ξεσπάσει ο Β'Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Γάλλος αρχαιολόγος Πιερ Μοντ (Pierre Montet) ψάχνοντας για βασιλικούς τάφους βρήκε ανέγγιχτο από τους τυμβωρύχους τον τάφο του Ψουσέννη.

Ήταν ίσως η μεγαλύτερη αρχαιολογική ανακάλυψη του αιώνααλλά τα γεγονότα που έτρεχαν στην Ευρώπη έφεραν σε δεύτερη μοίρα αυτή τη σπουδαία ανακάλυψη. Το όνομα «Ασημένιος Φαραώ», έχει δοθεί γιατί η μούμια του Ψουσέννη βρισκόταν σε ασημένια σαρκοφάγο αντί για χρυσή.

Αυτό από μόνο του δείχνει την ισχύ και τον πλούτο του Ψουσσένη, γιατί το ασήμι ήταν σπάνιο μέταλλο στην περιοχή της Αιγύπτου. Κάτι που επίσης αποδεικνύει τον πλούτο του Φαραώ είναι τα πολλά κοσμήματα από Lapis Lazuli που βρέθηκαν στον τάφο του. Το κοντινότερο σημείο εξόρυξης αυτού του ημιπολύτιμου λίθου από την Αίγυπτο είναι το σημερινό Αφγανιστάν.

Από την μελέτη των οστών του κρανίου του, οι επιστήμονες έχουν ανασυνθέσει την πιθανή μορφή του προσώπου του κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του.

*Το Νέο Βασίλειο είναι η καλύτερη γνωστή περίοδος της Αιγυπτιακής ιστορίας, δηλαδή, η πιο γνωστή για το μη-ακαδημαϊκό κοινό: είναι η περίοδος του Ραμσή Ι, του Τουταγχαμών και του Ραμσή ΙΙ.

Όρθιος εδώ και 2.500 χρόνια. Μάρτυρας και «προβολέας» του πλούτου και της πολιτικής δύναμης της κλασικής Αθήνας. Καμωμένος από το υλικό των μεγάλων αριστουργημάτων της αρχαιότητας, το παριανό μάρμαρο.

Αρχείο με σπάνιες επιγραφές στους τοίχους του – από τιμητικά ψηφίσματα και ονόματα ενεχυροδανειστών που χρησιμοποίησαν το κτίριο σε μεταγενέστερες εποχές έως τις δύο πιο ενδιαφέρουσες και εκτενείς αρχαίες παρτιτούρες με ύμνους προς τον Απόλλωνα που έχουν βρεθεί έως τώρα.

Ο «Θησαυρός των Αθηναίων», στο Πανελλήνιο ιερό των Δελφών, δεν είναι ένα απλό θησαυροφυλάκιο της Αθήνας στο οποίο φυλάσσονταν τρόπαια από σημαντικές πολεμικές νίκες της πόλης και αφιερώματα στο ιερό, αλλά ένα μνημείο με έντονο πολιτικό χαρακτήρα που εξέφρασε την ηγεμονική πολιτική της αρχαίας Αθήνας. Δύο είναι οι πιθανές αιτίες για τη δημιουργία του 160 τ.μ. κτιρίου που εξωτερικά μοιάζει με μικρό ναό δωρικού ρυθμού.

Σύμφωνα με τη μία εκδοχή, το μνημείο εκφράζει την επικράτηση των δημοκρατικών στην Αθήνα και την εκδίωξη των τυράννων, ενώ σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία και την επιγραφή που σώζεται στην πρόσοψη της νότιας κρηπίδας, το μνημείο οικοδομήθηκε σε ανάμνηση της απόκρουσης του περσικού κινδύνου μετά τη μάχη στον Μαραθώνα το 490 π.Χ.

«Ο θησαυρός των Αθηναίων»

Όποια και να είναι η αιτία, γεγονός είναι ότι οι Αθηναίοι δεν έχασαν τον σεβασμό τους στο Μαντείο των Δελφών, το οποίο παραμονές των Περσικών πολέμων μοίραζε χρησμούς που απέτρεπαν τις ελληνικές πόλεις να αντισταθούν στον περσικό κίνδυνο. Και προσέφεραν στο ιερό – με σκοπό βεβαίως να μείνουν καταγεγραμμένες στην αιωνιότητα οι πράξεις τους – ένα από τα πιο εντυπωσιακά και σπουδαία κτίσματα του τεμένους που δεσπόζει στην Ιερά Οδό, αμέσως μετά την πρώτη προς Βορρά στροφή της, δίπλα στο βουλευτήριο της πόλης των Δελφών και απέναντι από τους θησαυρούς των Κνιδίων και των Συρακουσίων.

Στις ανάγλυφες μετόπες απεικονίζονται οι άθλοι του Ηρακλή και του Θησέα. Και η αντιδιαστολή τους εκφράζει ακριβώς αυτήν την αλλαγή του πολιτεύματος στην Αθήνα με την επικράτηση της Δημοκρατίας, καθώς ο πρώτος κυριαρχούσε στη συνείδηση του κόσμου τον 6ο αι. π.Χ. σε αντίθεση με τον δεύτερο που επικράτησε τον 5ο αι. π.Χ.

Πέρα όμως από το πολιτικό του μήνυμα, ο «Θησαυρός των Αθηναίων» είναι μοναδικός και για έναν άλλο λόγο. Στις μαρμάρινες πλάκες του νότιου τοίχου – που βλέπει προς την Ιερά Οδό – καταγράφηκαν δύο μοναδικά μουσικά κείμενα, δύο παιάνες αφιερωμένοι στον Απόλλωνα.

Συνθέτες των δύο έργων ήταν ο αοιδός Αθηναίος και ο κιθαριστής Λιμένιος με την ευκαιρία της Πυθαΐδος (επίσημη αντιπροσωπεία που έστελνε η Αθήνα στους Δελφούς ως μεγάλη θρησκευτική πομπή προς τιμήν του Απόλλωνα) του 128 π.Χ.

Ο ένας μάλιστα από τους δύο παιάνες βραβεύτηκε στους μουσικούς αγώνες που συνόδευαν τη γιορτή, ενώ ένας εκ των δύο παρουσιάστηκε από χορό 86 τραγουδιστών με τη συνοδεία αυλητών και κιθαριστών.

Απόσπασμα μουσικού κειμένου από τον θησαυρό των Αθηναίων

Η τύχη βοήθησε ώστε να διαβαστούν τα δύο μουσικά κείμενα.

Η πραγματεία του μουσικογράφου Αλύπιου (3ος αι. μ.Χ.) εξηγεί τα συστήματα τονισμού που χρησιμοποιούνταν στις παρτιτούρες ως εκείνη την εποχή.

Οι ύμνοι που έχουν χαραχθεί στους τοίχους του Θησαυρού των Αθηναίων χρησιμοποιούν δύο διαφορετικά συστήματα.

Το ένα βασίζεται στα 24 γράμματα του αλφαβήτου και το άλλο σε πλάγια και ανεστραμμένα γράμματα....

mixanitouxronou.gr

Με ένα tweet γραμμένο στα Ελληνικά, από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι  δίνει τέλος στον σάλο που ξέσπασε από το βίντεο όπου ο ίδιος αποκαλούσε τα Σκόπια «Μακεδονία» και τον Μέγα Αλέξανδρο πρόγονο των Σκοπιανών.

Μετά το σάλο που προκάλεσαν οι δηλώσεις του, ο νέος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι , επιβεβαίωσε με ανακοίνωσή του την πάγια θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι το Σώμα αναγνωρίζει ως μόνη ονομασία της χώρας τη διεθνώς αναγνωρισμένη «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» (ΠΓΔΜ-FYROM).

«Η "Μακεδονία"είναι μια όμορφη χώρα. Όλοι στην Ιταλία γνωρίζουν τη "Μακεδονία". Γιατί; Γιατί ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Φίλιππος ο Μακεδών είναι πολύ δημοφιλείς "πρόγονοί"σας!», ήταν συγκεκριμένα οι δηλώσεις του Ταγιάνι κατά τη διάρκεα επίσκεψής του στα Σκόπια που προκάλεσαν πλήθος αντιδράσεων - μεταξύ άλλων κι από ΄Ελληνες Ευρωβουλευτές. Κι ίσως γι'αυτό η «αποκατάσταση» δεν άργησε να έρθει.

Στο Twitter του ο ίδιος προσπάθησε να κλείσει το θέμα

Γνωρίζω πολύ καλά την ιστορία. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν Έλληνας με ιδέες που συνέβαλαν στην γέννηση της Ευρώπης

— Antonio Tajani (@Antonio_Tajani) 26 Ιανουαρίου 2017

thetoc.gr

Οι «χθόνιοι» Θεοίτων εγκάτων της γης για τον Όμηρο δεν έπαιζαν σχεδόν κανένα ρόλο για τον Ησίοδο ήταν πιο σημαντικοί και για τη λαϊκή πίστη είχαν σπουδαίο ρόλο.

Η Δήμητρα, που στην πραγματικότητα λεγόταν Γήμητρα, δηλαδή «μητέρα γη» ήταν η προστάτιδα της γεωργίας και η κόρη της η Περσεφόνη ήταν η εξουσιάστρια του θανάτου, έχοντας συνήθως την επωνυμία Κόρη, γιατί οι άνθρωποι δεν τολμούσαν να προφέρουν το φοβερό όνομά της.

Και ο Διόνυσος επίσης ήταν «χθόνιος» θεός.

Στο κρεβάτι της λεχώνας  και στο νεκροκρέβατο παραστέκεται η Εκάτη, που κατά τα άλλα κατοικεί ανάμεσα σε ταφόπετρες.

Οι άνθρωποι τη συναπαντάνε σε σταυροδρόμια, στο φεγγαρόφωρο, στο μεσημεριανό λιοπύρι και πάντα τους φέρνει συμφορές.

Οι τρομαχτικές μορφές της Γοργώς και της Μορφώς, η Λάμια και η Έμπουσα είναι σωσίες της.

Η Εκάτη απεικονίζεται συνήθως με τρεις μορφές

Συχνά η Εκάτη συνοδεύεται από ένα πραγματικό «σκυλολόι», που αποτελείται από λυσσασμένα σκυλιά αλλά και τις αλύτρωτες ψυχές που άφησαν τον κόσμο χωρίς να θαφτούν τιμητικά, με τη βία ή «πριν την ώρα τους».

Ένα από τα πολλά ονόματά της, Βαυβώ, μιμείται τις οιμωγές (κραυγές θρήνου) της κουστωδίας της.

Η Εκάτη είναι προμάμμη (μτφ σημαίνει προγιιαγιά) όλων των κακών μαγισσών του κόσμου.

Τα ταφικά έθιμα και οι «αθάνατοι» ήρωες

Στην αρχή της ιστορικής περιόδου εμφανίζεται το έθιμο της καύσης των νεκρών.

Το έφεραν στην Ελλάδα οι νέοι λαοί της αιγαίας μετανάστευσης που, καθώς ζούσαν ημινομαδική ζωή, ήταν αναγκασμένοι να εφαρμόζουν αυτή τη μορφή κηδείας.

Πλάι σε αυτό διατηρήθηκαν στην κυρίως Ελλάδα τα ταφικά έθιμα της μυκηναϊκής περιόδου και σε μικρότερο βαθμό στη Μικρά Ασία, που της έλειπαν οι παραδόσεις.

Στην Αττική υπήρχε το έθιμο να σπέρνει κανείς πάνω από τον τύμβο δημητριακά έτσι ώστε ο νεκρός να χαίρεται την καινούρια του ζωή.

Η φτελιά και το κυπαρίσσι ήταν από τότε οι μόνιμοι φύλακες των τάφων.

Οι αντιλήψεις των αρχαίων Ελλήνων για τη φύση της ψυχής και τη μεταθανάτια ζωή ήταν πολύ αντιφατικές.

Στο επίκεντρο των δοξασιών τους βρισκόταν η ιδιόρρυθμη αντίληψη για την ψυχή.

Ο Ηρακλής, ο πιο «διάσημος» ήρωας απολάμβανε την αθανασία

Η ψυχή ήταν το δεύτερο εγώ, που στον ύπνο, τη λιποθυμία και την έκσταση εγκατέλειπε το σώμα και ζούσε αυτόνομα.

Το ίδιο έκανε και στην περίπτωση του θανάτου, αλλά αυτή τη φορά για πάντα.

Η ψυχή ήταν μια τρεμάμενη σκιά που αργοέσβηνε κάπου μακριά από τα εγκόσμια.

Σε μερικούς εκλεκτούς οι Θεοί χάριζαν την αθανασία μεταφέροντας τους στο Ηλύσιο πεδίο, στα νησιά των Μακάρων, όπου εξακολουθούσαν να ζουν με σάρκα και οστά.

Οι αρχαίοι Έλληνες έστηναν μνημεία στους ήρωες και διοργάνωναν αγώνες προς τιμήν τους.

Ο Ηρακλής είναι η δημοφιλέστερη μορφή της μυθολογίας. Ιερά του υπήρχαν παντού, πολλές πόλεις τον τιμούσαν ως πολιούχο και η καταγωγή από αυτόν ήταν ο υψηλότερος τίτλος ευγένειας για τον οποίο καυχιόντουσαν ακόμα και βάρβαροι.

Ο Ηρακλής ήταν η προσωποποίηση της δύναμης και του σφρίγους. Ήταν ο δυνατότερος και ανθεκτικότερος, ο ταχύτερος και ικανότερος στην τοξοβολία από όλους τους θνητούς αλλά και αδιόρθωτος καυχησιάρης μέθυσος και φαγάς,

Αντίθετα με τους άλλους νεκρούς, οι ήρωες επενέβαιναν πολλές φορές στη ζωή των ζωντανών.

Στον Μαραθώνα πολλοί είδαν τον Θησέα με πλήρη εξάρτυση να οδηγεί τους πολεμιστές στη μάχη.

Οι Λοκροί άφηναν πάντα μια θέση κενή στις γραμμές τους που προορίζονταν για τον Αίαντα, επειδή πίστευαν ότι αυτός ο ήρωας πολεμούσε αόρατος μαζί τους.

Οι Έλληνες πίστευαν σε τέτοιες εμφανίσεις για πολλούς αιώνες ακόμα και στα μεταχριστιανικά χρόνια.

Από το βιβλίο «Πολιτιστική Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας», του Εκον Φριντέλ εκδόσεις Τόπος ...

mixanitouxronou.gr

Στις 5 του Μάη, λίγο πριν από το μεσημέρι, ένα θεόρατο αμερικάνικο τανκ, καπνισμένο και σημαδεμένο από τον πόλεμο, γκρέμισε την πύλη του Μαουτχάουζενκαι μπήκε στον περίβολο.

Κι αυτό το θεόσταλτο άρμα της ελευθερίας ήταν, λέει, ένα από τα αμέτρητα κι ακατανίκητα της ενδεκάτης ταξιαρχίας αρμάτων της τρίτης αμερικάνικης Στρατιάς που διοικούσε κάποιος σπουδαίος στρατηγός ονόματι Τζώρτζ Πάττον!... Τι ωραία λόγια, τι ουράνιες ειδήσεις...

Οι πολεμιστές μας κοίταζαν σαστισμένοι, περήφανοι, περίλυποι... Καλά που κάνανε και μείνανε εκεί ψηλά, στη ράχη του τανκ. Γλιτώσανε από τόσες μάχες. Απ'τη χαρά μας δε θα γλιτώναμε. Ουρλιάζαμε, ξεσκίζαμε τα ρούχα μας, ταρακουνιόμαστε σαν διαμονισμένοι. Στριμωχνόμαστε, ποδοπατιόμαστε, για να φτάσουμε κοντά στο τανκ. Πολλοί πέφτανε πάνω και φιλούσανε τα καπνισμένα σιδερικά κι άλλοι χτυπούσανε τα κεφάλια τους και κλαίγανε...»

Η νέα «φουρνιά» των κρατουμένων οδηγείται στα κολαστήρια του Μαουτχάουζεν

Μια διήγηση αυνταρακτικά απλή κι ανθρώπινη...

Κάπως έτσι ξεκινούν οι σελίδες του περίφημου «Μαουτχάουζεν» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, του χρονικού που ο Ελληνας θεατρικός συγγραφέας, δημοσιογράφος κι Ακαδημαϊκός έγραψε αναφερόμενος στις τραγικές εμπειρίες του από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μάουτχάουζεν της Αυστρίας όπου οδηγήθηκε το 1943 και παρέμεινε μέχρι το 1945 που απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις.

Μια διήγηση που έρχεται στην επικαιρότητα με αφορμή την «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος». Η διήγηση γίνεται σε δύο χρόνους, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται εναλλάξ στη ζωή στο απελευθερωμένο πλέον στρατόπεδο και στη ζωή κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας. Η αφήγηση, συνταρακτικά απλή και ανθρώπινη, παρέχει πληροφορίες για τις θηριωδίες που έλαβαν χώρα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Β'Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά ρίχνει φως και σε μία πιο άγνωστη πτυχή του δράματος: της επανάκτησης της ζωής από τους επιζήσαντες μέσα από την περιγραφή των αντικειμενικών συνθηκών αλλά και της ψυχολογικής κατάστασης των θυμάτων τις πρώτες μέρες της απελευθέρωσής τους.

Επίσκεψη του Χάινριχ Χίμλερ στο Μαουτχάουζεν

«Μετά από 20 χρόνια ξεκαθαρίζουν στη σκέψη μου γεγονότα που δεν είχα καταλάβει...»

«Στο Ες – Ες Στρατόπεδο Συγκεντρώσεως του Μαουτχάουζεν έμεινα κρατούμενος απ’ το καλοκαίρι του 1943 μέχρι το τέλος του πολέμου. Έχουν περάσει είκοσι χρόνια από τότε και μόνο τώρα νιώθω σε θέση να θίξω και να καταγράψω το μέρος αυτό της ζωής μου και της ζωής τόσων άλλων. Σήμερα που βλέπω τη "συνάντηση"του "παρελθόντος"με το παρόν, ξεκαθαρίζουν στη σκέψη μου γεγονότα που δεν είχα καταλάβει. Ίσως να τα κατάλαβα τώρα», αναφέρει σε κείμενό του για το χρονικό Μάουτχάουζεν (γραμμένο το 1963). «Με γυρίσματα προς τα πίσω ξαναζωντανεύει η εποχή όπου το Μαουτχάουζεν ήταν Ες-Ες Στρατόπεδο Συγκεντρώσεως και Εξοντώσεως. SS Konzentrazion und Vernichtungs Lager. Η αφήγηση παρακολουθεί τους απελευθερωμένους ως την ημέρα που πήραν το δρόμο για νέα τους ζωή, στη μεταπολεμική Ευρώπη. Το Μαουτχάουζεν είναι μια "αληθινή"ιστορία, όπως την ξανάζησα τις ώρες που ξανάβλεπα παλιές σημειώσεις και προσπαθούσα να τη "θυμηθώ".

Κρατούμενοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης μετά την απελευθέρωσή τους στο Ebensee

Οι άντρες κι οι γυναίκες που κοιτάζοντας για ώρες πίσω από δυο φράχτες από συρματόπλεγμα... (Απόσπασμα)

« Τον καιρό εκείνο, κάθε Κυριακή που δε δουλεύαμε στέκαμε ώρες ολόκληρες και κοιτάζαμε τις γυναίκες που και κείνες βγαίναν απ'τ'αντίσκηνα και μας κοιτάζανε. Η απόσταση που μας χώριζε ήταν μεγάλη. Είναι ζήτημα αν θα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε κι αν ακόμη φωνάζαμε. Κάτι τέτοιο φυσικά κανείς δεν ξεθάρρευε να το δοκιμάσει. Ούτε χρειαζόταν. Αυτό το σιωπηλό αλληλοκοίταγμα που περνούσε δυο φράχτες από συρματόπλεγμα δεν είχε ανάγκη από μιλιά. Ήταν οι ώρες του έρωτα στο Μαουτχάουζεν.

Όμως σκέψου... Αυτές οι γυναίκες κι αυτοί οι άντρες που αλληλοκοιτάζονταν σιωπηλά επί ώρες ατελείωτες ήταν ντυμένοι με τα ίδια ριγωτά, ξεθωριασμένα, χιλιοφορεμένα ρούχα του κάτεργου. Τα σώματά τους ήταν πετσί και κόκαλο, τα μαγουλά τους ρουφηγμένα και μαλλιαρά απ'την αβιταμίνωση.

Τα μαλλιά κουρεμένα με μια λουρίδα ξυρισμένη στη μέση, απ'το κούτελο ως το σβέρκο. Μόνο τα μάτια ήταν πιο μεγάλα και πιο βαθιά από άλλοτε για να χωράει ο φόβος. Το ηλεκτροφόρο με το ρεύμα υψηλής τάσης και το συρματόπλεγμα με τις σκοπιές δεν ήταν μια απλή τεχνική εγκατάσταση, ένας αδιάβατος φράχτης. Εδώ μια διαταγή όριζε να χωριστεί τελεσίδικα τ'αρσενικό απ'το θηλυκό. Μια διαταγή σε μέγεθος μοίρας. Μια διάσπαση του αιωνίου ζεύγους. Ένα παραφύση κόψιμο των από ουρανό και γη ταγμένων να "έσονται εις σάρκαν μίαν"...»

Οι «διαχειριστές» του Μαουτχάουζεν

Τι ήταν το Μαουτχάουζεν - Γκούζεν

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν - Γκούζεν (γερμ. Konzentrationlager (KZ) Mauthausen - Gusen) ήταν Ναζιστικό στρατόπεδο που κατασκευάστηκε στην Αυστρία κυρίως για την κράτηση και την καταναγκαστική εργασία κοινωνικών ομάδων που αντιτίθεντο στο Ναζιστικό καθεστώς, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι σε αυτό δεν γίνονταν ατομικές και ομαδικές εκτελέσεις κρατουμένων. Από την ίδρυση μέχρι την απελευθέρωσή του υπολογίζεται ότι σε αυτό βρήκαν τον θάνατο περίπου 100.000 άτομα.

Ο όρκος των Ες Ες στο Μαουτχάουζεν

Η Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος

Η «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος» καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής τον Ιανουάριο του 2004 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Ιανουαρίου, για να τιμηθεί η μνήμη των χιλιάδων Ελλήνων Εβραίων, που έχασαν τη ζωή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και να εξαρθεί ο ηρωισμός των χριστιανών Ελλήνων, που με κίνδυνο της ζωής τους στην κατεχόμενη Ελλάδα, έσωσαν πολλούς Εβραίους συμπολίτες τους από βέβαιο θάνατο.    

Ιάκωβος Καμπανέλλης

Ο Αλέξανδροςεκτός από την εξερεύνηση των εδαφών βορείως της Υρκανίας (αρχαία χώρα της ΝΔ. Ασίας στη θέση της σημερινής επαρχίας Μαζαντεράν του Ιράν) αποφάσισε και την εξερεύνηση της νότιας θάλασσας γύρω από την Αραβία. Για το σκοπό αυτό έστειλε τρεις αποστολές υπό τον Αρχία, τον Ανδροσθένη και τον Ιέρωνα, αντίστοιχα.

Ο Αρχίας με μία τριακόντορο διατάχθηκε να ερευνήσει τη δυνατότητα θαλασσινού ταξιδιού προς την Αραβία, αλλά λόγω της αδυναμίας ανεφοδιασμού στα έρημα παράλια της Αραβίας, δεν τόλμησε να προχωρήσει πιο πέρα από ένα νησί μεγάλο, πεδινό, σχετικά εύφορο, που βρισκόταν σε απόσταση ενός εικοσιτετραώρου με ούριο άνεμο, και λεγότανΤύλος (είναι το σημερινό νησί Μωχαρέα, το μεγαλύτερο του Μπαχρέιν).

Ο Ανδροσθένης με άλλη μία τριακόντορο περιέπλευσε την αραβική χερσόνησο ως το ακρωτήριο Μάκετα (στη χερσόνησο Μουσαντάμ του Ομάν).
Ο Ιέρων από τους Σόλους με μία τρίτη τριακόντορο πήρε διαταγή να περιπλεύσει τη χερσόνησο και να καταλήξει στην Αίγυπτο, στην αιγυπτιακή πλευρά τηςΗρωούπολης (Πιθώμ), αλλά ούτε κι αυτός κατάφερε να φτάσει ως το τέρμα του προορισμού του.

Ωστόσο περιέπλευσε το μεγαλύτερο μέρος της αραβικής χερσονήσου και όταν επέστρεψε, ενημέρωσε τον Αλέξανδρο ότι η Αραβία ήταν μεγάλη, όση περίπου και η Ινδία, ότι η χερσόνησός της προχωρούσε βαθιά μέσα στη θάλασσα, ότι είχε πολλά νησιά και αγκυροβόλια γύρω από τις ακτές της και ότι υπήρχαν κασσία, σμύρνα, λιβανωτός, κιννάμωμον και αυτοφυείς νάρδοι. Φαίνεται όμως ότι ούτε ο Ιέρων βγήκε έξω από τα στενά του Ορμούζ. Οι άνυδρες ακτές της Αραβίας επέτρεπαν τον παράπλου τους μόνο ως εκεί, που έφταναν οι προμήθειες των πλοίων κυρίως σε νερό.

Απέναντι από τις εκβολές του Ευφράτη και σε απόσταση 120 σταδίων (περίπου 22 χμ) υπήρχε ένα νησάκι με δάση (το σημερινό νησί Φαϊλάκα του Κουβέιτ), το οποίο ο Αλέξανδρος διέταξε να ονομασθεί «Ίκαρος» σε αντιστοιχία προς το ομώνυμο νησί του Αιγαίου.

Τις ακτές της Αραβίας είχε δει και ο στόλος του Νέαρχου, μάλιστα όταν παρέπλεαν τις ακτές της Αρμόζειας (στα στενά του Ορμούζ), ήταν τόσο κοντά τους, ώστε αρκετοί κυβερνήτες, μεταξύ των οποίων και ο Ονησίκρητος, πρότειναν να την προσεγγίσουν.

Όμως ο Νέαρχος επέμεινε να ολοκληρώσει την αποστολή, που του είχε αναθέσει ο Αλέξανδρος, δηλαδή να εξερευνήσει τα νότια παράλια της Ασίας προς την Αραβική Θάλασσα και τον Περσικό Κόλπο, και να μην αναλάβει με δική του πρωτοβουλία επιπλέον εγχειρήματα εν αγνοία του Αλεξάνδρου.

Μετά τις αποστολές των παραπάνω εξερευνητών, αποδείχθηκε ότι ο Νέαρχος είχε πάρει μία πολύ συνετή απόφαση. Αφού ούτε εκείνοι, που είχαν σταλεί επί τούτου δεν μπόρεσαν να ανεφοδιαστούν στα έρημα παράλια της Αραβίας και υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν πριν ολοκληρώσουν τις αποστολές τους, ο Νέαρχος, που ήδη είχε υποστεί σημαντικές ταλαιπωρίες στην κύρια αποστολή του, αν συναινούσε να περιπλεύσει την Αραβία, το λιγότερο που μπορούμε να πούμε, είναι ότι δεν θα βραβευόταν από τον Αλέξανδρο για τις ναυτικές του υπηρεσίες.

Ο Αλέξανδρος σκόπευε να εποικίσει τα νησιά και τα παράλια του Περσικού Κόλπου, διότι πίστευε ότι ευρισκόμενα πάνω στη θαλάσσια εμπορική οδό μεταξύ Ινδίας και Βαβυλώνας, είχαν όλες τις προοπτικές να γίνουν εξίσου πλούσια με τη Φοινίκη.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες των εξερευνητών, η Αραβία ήταν πολύ πλούσια χώρα, γι’ αυτό ήθελε να την εντάξει στον κόσμο του, είτε το ήθελαν οι Άραβες είτε όχι. Δηλαδή ο Αλέξανδρος ήθελε να κατακτήσει την Αραβία για τους ίδιους λόγους, που τον Μεσαίωνα κατέκτησαν την Ινδία οι Ευρωπαίοι, και για ανάλογους με εκείνους, που σήμερα χειραγωγούν τα αραβικά κράτη οι πετρελαϊκές εταιρίες.

Οι Άραβες της δύσης δεν είχαν προβάλει καμία αντίρρηση να γίνουν φόρου υποτελείς του, όταν κατέλαβε την Αίγυπτο. Όμως οι Άραβες των ανατολικών παραλίων είχαν αγνοήσει επιδεικτικά τον Βασιλιά της Ασίας και δεν του είχαν στείλει πρέσβεις, για να ζητήσουν την επιείκειά του ή να τον τιμήσουν για τις επιτυχίες του.

Ο Αλέξανδρος δεν χρειαζόταν σημαντικότερη αφορμή για να τους επιτεθεί, και άρχισε την προπαρασκευή για απόβαση στις αραβικές ακτές του Περσικού Κόλπου.

Έξω από τη Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος διέταξε να γίνουν οι κατάλληλες χωματουργικές εργασίες για την κατασκευή ναυστάθμου και των αναλόγων νεώσοικων για 1.000 πολεμικά πλοία, ενώ έστειλε τον Μίκκαλο τον Κλαζομένιο στη Φοινίκη και τη Συρία με 500 τάλαντα, για να προσλάβει ελεύθερους πολίτες και να αγοράσει δούλους εκπαιδευμένους στα θαλασσινά επαγγέλματα.

Ο Μίκκαλος έκανε καλή δουλειά και τόσο από τη Φοινίκη όσο και από όλα τα παράλια της Μεσογείου, άρχισαν να συρρέουν ναυτικοί για πληρώματα και βοηθητικές υπηρεσίες, δύτες πορφύρας και άλλοι θαλασσινοί.

Πάνω από 45 φοινικικά πλοία (2 πεντήρεις, 3 τετρήρεις, 12 τριήρεις και περί τις 30 τριακόντοροι) ταξίδεψαν αποσυναρμολογημένα από τις ακτές της Μεσογείου, συναρμολογήθηκαν ξανά στη Θάψακο και κατέπλευσαν τον Ευφράτη ως τη Βαβυλώνα. Από τα χρήσιμα στη ναυπηγική δέντρα, μόνο τα κυπαρίσσια αφθονούσαν στην Ασσυρία και θυσιάσθηκαν για την κατασκευή του στόλου. Παράλληλα διατάχθηκε η συγκέντρωση στρατευμάτων από τις πιο ήρεμες σατραπείες.

Χάρτης εξερευνήσεων του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Στο διάστημα, που κατασκευαζόταν ο ναύσταθμος κι ο στόλος κι ενώ οι εξερευνητές ερευνούσαν τα παράλια της Αραβίας, ο Αλέξανδρος κατέπλευσε τον Ευφράτη κι έκανε αυτοψία στον παραπόταμο Πολλακόπα. Αυτός βρισκόταν περί τα 800 στάδια (148 χμ) νοτίως της Βαβυλώνας και δεν ήταν πραγματικός ποταμός, αλλά αποστραγγιστική διώρυγα.

Το έργο αυτό ήταν απαραίτητο, διότι την άνοιξη, που έλιωναν τα χιόνια και ανέβαινε η στάθμη του Ευφράτη, παροχέτευε τα νερά του στις λίμνες και στα έλη κοντά στα παράλια και δεν άφηνε να πλημμυρίσουν οι αγροί και να καταστραφούν οι καλλιέργειες γύρω από την κοίτη του ποταμού.

Όμως το φθινόπωρο, που ελλείψει βροχοπτώσεων τα νερά του ποταμού λιγόστευαν, αν συνέχιζαν να παροχετεύονται στον Πολλακόπα, δεν θα απέμεναν αρκετά στον Ευφράτη και θα δημιουργούνταν προβλήματα στην άρδευση. Εκείνη την εποχή του χρόνου ήταν αναγκαίο το φράξιμο του Πολλακόπα και κάποιος σατράπης της Βαβυλωνίας είχε καταφέρει να κατασκευάσει ένα φράγμα.

Το έργο ήταν πολύ δύσκολο, επειδή το έδαφος ήταν λασπώδες, δεν συγκρατούσε τα νερά και απασχόλησε 10.000 Ασσυρίους, που κατέβαλαν επίπονες προσπάθειες, για να το ολοκληρώσουν μέσα σε 2 μήνες. Ο Αλέξανδρος ήθελε να κάνει ένα σημαντικό έργο για την Ασσυρία και τη Βαβυλώνα, ίσως επειδή την είχε επιλέξει για πρωτεύουσα του κράτους του.

Αποφάσισε λοιπόν να κατασκευάσει νέο και λειτουργικότερο φράγμα στην αποστραγγιστική διώρυγα του Πολλακόπα.

Σε απόσταση 30 σταδίων (περίπου 5,5 χμ) από την αρχή της, το έδαφος ήταν στεγνό, σκληρό και προσφερόταν για την κατασκευή αποτελεσματικού φράγματος, καθώς δεν θα επέτρεπε τη διαρροή νερού την εποχή της λειψυδρίας, ενώ την εποχή των άφθονων νερών θα επέτρεπε την εύκολη εκτροπή της πλεονάζουσας ποσότητας.

Επίσης στο τέλος του Πολλακόπα, κοντά τις λίμνες και τις ακτές του Περσικού Κόλπου, όπου η περιοχή ήταν κατάλληλη, ίδρυσε μία πόλη στην οποία εγκαταστάθηκαν Έλληνες απόμαχοι μισθοφόροι.

Τότε έφτασαν στη Βαβυλώνα οι διοικητές με τα στρατεύματα, που είχε καλέσει. Ήταν ο Πευκέστας με 20.000 περίπου Πέρσες στρατιώτες και αρκετούς από τους πιο πολεμικούς γείτονές τους, τους Κοσσαίους και τους Τάπουρους.

Ο Φιλόξενος ήλθε από την Καρία με σημαντική στρατιά, ο Μένανδρος από τη Λυδία κι αυτός με αρκετό στρατό καθώς και ο Μενίδας με τους ιππείς του από τα Εκβάτανα.
Ο Αλέξανδρος επαίνεσε τους Πέρσες για την προθυμία τους να πολεμήσουν υπό τις διαταγές του και για την υπακοή τους στον Πευκέστα, τον οποίο συνεχάρη για την αποτελεσματικότητά του ως σατράπη της Περσίδος.

Οι Πέρσες στρατιώτες κατατάχθηκαν στη φάλαγγα, αλλά όχι ως ίσοι όπως οι εξέχοντες ομοεθνείς τους ή οι Επίγονοι, αλλά με τον τρόπο που εφάρμοσαν όλοι οι αποικιακοί στρατοί μέχρι τα αποικιακά στρατεύματα Άγγλων και Γάλλων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Συγκεκριμένα, το θεμελιώδες τμήμα όλων των ελληνικών στρατών, η δεκάς (αντίστοιχο της σημερινής ομάδας τυφεκιοφόρων) αυξήθηκε σε δεκαεξάδα, επικεφαλής της οποίας ήταν τρεις Μακεδόνες, ο δεκαδάρχης, ο διμοιρίτης και ο δεκαστάτηρος, ακολουθούσαν 12 Πέρσες στρατιώτες και το τμήμα ολοκλήρωνε ένας ακόμη Μακεδόνας δεκαστάτηρος.

Οι Μακεδόνες βαθμοφόροι έφεραν τον τυπικό μακεδονικό οπλισμό, αλλά οι Πέρσες στρατιώτες διατήρησαν τα μεσάγκυλά τους, σε αντίθεση προς τους Επιγόνους.

Ήλθαν κι άλλοι πρέσβεις από ελληνικά κράτη και στεφάνωσαν τον Αλέξανδρο με χρυσά στεφάνια, στεφανωμένοι και οι ίδιοι σαν να ήταν θεωροί, που πήγαιναν να τιμήσουν κάποιο θεό.

Στο μεταξύ είχε κατασκευαστεί ένα τμήμα του στόλου και εν όψει της εισβολής στην Αραβία ο Αλέξανδρος άρχισε την εκπαίδευση των πληρωμάτων οργανώνοντας πολλούς αγώνες ανάμεσα στις τριήρεις και όσες τετρήρεις υπήρχαν.

Οι αγώνες διοργανώθηκαν στον Ευφράτη, αφορούσαν στην ικανότητα των πληρωμάτων, τη δεξιότητα των κυβερνητών και τα έπαθλά τους ήταν στεφάνια, κατά το ελληνικό έθιμο.
Εκείνες τις ημέρες, τον Μάιο του 323 π.Χ, επέστρεψε ο εταίρος Φίλιππος από την Αίγυπτο κομίζοντας το χρησμό του Άμμωνα, ο οποίος φυσικά διαφέρει από ιστορικό σε ιστορικό.

Κατά τον Αρριανό και τον Πλούταρχο ο Άμμων απέρριψε το αίτημα του Αλεξάνδρου να θεοποιηθεί ο Ηφαιστίων και επέτρεψε μόνο την ηρωοποίησή του. Κατά τον Διόδωρο ο χρησμός του Άμμωνα επικύρωνε την επιθυμία του Αλεξάνδρου και ανακήρυσσε τον Ηφαιστίωνα σε θεό.

Ο Αλέξανδρος ικανοποιήθηκε και διέταξε να προσφερθούν στο νεκρό θυσίες αρμόζουσες σε θεό πάρεδρο (σύνθρονο των 12) στη διάρκεια των οποίων θυσιάστηκαν 10.000 ζώα όλων των ειδών.
Κατά τον Ιουστίνο ο Αλέξανδρος διέταξε να λατρεύεται ο Ηφαιστίων ως θεός, ενώ το συγκεκριμένο σημείο του Κούρτιου δεν σώζεται. Ο Αλέξανδρος χάρηκε πολύ, κήρυξε το τέλος του πένθους και προσέφερε τις προσήκουσες θυσίες.

Έστειλε και μία επιστολή στην Αίγυπτο, στον κυβερνήτη Κλεομένη, τον οποίο βάρυναν πολλές κατηγορίες για σωρεία αδικημάτων. Ο Αλέξανδρος πολλές φορές είχε διαπιστώσει ότι οι διαταγές του εκτελούνταν είτε με πλημμέλεια είτε και καθόλου.

Ο Ηφαιστίων πάλι, όπως είδαμε, είχε πολλές αντιπάθειες ανάμεσα στους Μακεδόνες αριστοκράτες. Όσοι απ’ αυτούς είχαν παραμείνει ως αξιωματούχοι στην Αίγυπτο, μακρυά από την ασιατική αντίληψη της νέας Αυλής, ίσως αναζητούσαν τρόπο να τιμωρήσουν τον Ηφαιστίωνα έστω και μετά θάνατον.

Για το λόγο αυτό ο Αλέξανδρος ανέθεσε στη σκοτεινή φυσιογνωμία του Κλεομένη την υλοποίηση των σχετικών εντολών, δελεάζοντάς τον με γενική αμνηστία, για όλα όσα είχε διαπράξει και όσα τυχόν θα διέπραττε στο μέλλον.

O Ηφαιστίων στην σαρκοφάγο του Μεγάλου Αλεξάνδρου 300 πΧ_μουσείο Κων/πολης

Επάνω: O Ηφαιστίων στην σαρκοφάγο του Μεγ. Αλεξάνδρου 300 πΧ_μουσείο Κων/πολης

Ο Αρριανός κατέγραψε μόνο την ωφέλεια, που θα είχε αν επετύγχανε, όχι όμως και τις συνέπειες, που θα υφίστατο ο Κλεομένης, αν αποτύγχανε στην αποστολή του. Βέβαια οι συνέπειες ήταν τόσο αναμενόμενες βάσει όσων είχαν προηγηθεί, ώστε είναι πιθανό ο Αλέξανδρος να μην τις ανέφερε καν ως ευκόλως εννοούμενες.

Η αλήθεια είναι ότι ο Κλεομένης επιφορτιζόταν με πολύ δύσκολο έργο, προκειμένου να κερδίσει την αμνηστία για τα εγκλήματά του.

Έπρεπε να κατασκευάσει στη μνήμη του Ηφαιστίωνα δύο μνημεία απαράμιλλα σε μέγεθος και πολυτέλεια, ένα στην Αλεξάνδρεια κι άλλο ένα στο νησάκι Φάρος, όπου αργότερα επρόκειτο να χτιστεί ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου, ο φάρος της Αλεξανδρείας.

Μία πολύ σημαντική πληροφορία είναι ότι με την ίδια επιστολή ο Αλέξανδρος διέτασσε να χρησιμοποιείται το όνομα του Ηφαιστίωνα για τη χρονολόγηση.

Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν κάποια πρόσωπα για τη χρονολόγηση των συνθηκών, των σύμφωνων, αλλά και των συμβολαίων και κάθε άλλης αστικής ή εμπορικής πράξης. Έτσι οι Αθηναίοι χρησιμοποιούσαν τους επώνυμους άρχοντες, οι Μακεδόνες τους βασιλιάδες τους και το Αχαιμενιδικό κράτος τους Πέρσες βασιλείς.

Ήταν πολύ σημαντική η καταγραφόμενη πρόθεση του Αλεξάνδρου να χρησιμοποιηθεί ως βάση χρονολόγησης το όνομα του Ηφαιστίωνα, διότι τον εξομοίωνε με ανώτατο πολιτειακό άρχοντα εν ζωή.

defencenet.gr