Η θηραϊκή φύση κατά τη χρονική στιγμή της αναγέννησής της μάλλον σχετιζόταν με θρησκευτικές γιορτές, που υμνούσαν τον ερχομό της άνοιξης. Σε βραχώδες ηφαιστειακό τοπίο δεσπόζουν ανθισμένα κόκκινα κρίνα σε συστάδες και ανάμεσά τους πετούν χελιδόνια, μεμονωμένα ή σε ζεύγη, που ερωτοτροπούν.

Η σκηνή χαρακτηρίζεται από χρωματική ποικιλία με τη χρήση μαύρου, άσπρου, κόκκινου, κίτρινου και γαλάζιου, αλλά και από έντονη κίνηση, με το λίκνισμα των κρίνων στον αέρα και το παιχνίδι των χελιδονιών. Αποδίδεται στο λεγόμενο ζωγράφο των Κροκοσυλλεκτριών, που είναι γνωστός από άλλη τοιχογραφία του οικισμού και διακρίνεται για την πρωτοτυπία και τον πλούτο των συνθέσεών του, καθώς και για τη φωτογραφική, σχεδόν, απόδοση των στιγμιαίων κινήσεων.

Οι Κροκοσυλλέκτριες, είναι ενδεικτική τοιχογραφία φυσιοκρατικού διάκοσμου, που αποκαλύφθηκε στον οικισμό του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης και κοσμούσε τον ανατολικό τοίχο του δωματίου 3Α του πρώτου ορόφου του κτιρίου Ξεστή 3.

Αποτελεί θεματική ενότητα με την τοιχογραφία της Πότνιας θηρών που βρισκόταν στο ίδιο δωμάτιο. Πέραν της καλλιτεχνικής του αξίας, το συγκεκριμένο έργο παρέχει πληροφορίες για ενασχόληση της συγκεκριμένης εποχής.

Οι Κροκοσυλέκτριες προέρχονται από τους άνω ορόφους των κτιρίων του οικισμού, όπου βρίσκονται σύμφωνα με μία ερμηνεία τα σημαντικότερα δώματα των κατοικιών και από ένα κτίριο, το οποίο είναι το μόνο – μέχρι τώρα – αδιαμφισβήτητο δημόσιο Ιερό του οικισμού Στην τοιχογραφία απεικονίζονται δύο γυναικείες φιγούρες απασχολημένες με τη συλλογή του κρόκου.

Στο φόντο υπάρχει ένα λιβάδι με κρόκους, ενώ το τοπίο είναι βραχώδες και παραπέμπει στην τοιχογραφία της Άνοιξης. Αυτός είναι ο λόγος που θεωρείται ότι οι δύο αυτές τοιχογραφίες είναι έργα του ίδιου καλλιτέχνη.

Οι ειδικοί θεωρούν ότι στην τοιχογραφία απεικονίζεται το φυτό Crocus Sativus ή το φυτό Crocus Cartwrightianus, με πιο πιθανό το Crocus Sativus το οποίο ευδοκιμεί μέχρι και σήμερα στα νησιά των Κυκλάδων και στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Η μεγαλύτερη σε ηλικία γυναικεία φιγούρα κρατάει καλάθι στο αριστερό της χέρι και χρησιμοποιεί μόνο το δεξί της χέρι για την συλλογή του κρόκου, σε αντίθεση με την νεώτερη, η οποία χρησιμοποιεί και τα δύο. Η απεικόνιση αυτή σε συνδυασμό με τον τρόπο που φαίνεται να κοιτάζει η μία την άλλη υποδηλώνουν μία σχέση εκπαιδεύτριας – μαθητευόμενης.

Μπορούμε να υποθέσουμε ότι η μεγαλύτερη σε ηλικία φιγούρα αποτελεί ένα είδος ιέρειας της θεότητας της Πότνιας θηρών. Το κεφάλι της μαθητευόμενης είναι ξυρισμένο και απεικονίζεται με μπλε χρώμα.

Υπάρχει, πάντως, μία ουρά στο πίσω μέρος του κεφαλιού και μια τούφα ακριβώς πάνω από το μέτωπο. Στο μέτωπο φοράει διάδημα και στο αυτί μεγάλο στρογγυλό – πιθανώς χρυσό – σκουλαρίκι.

Τα χέρια της φέρουν κοσμήματα, τα ενδύματα είναι καλοσχηματισμένα και τονίζονται με τα συγκεκριμένα χρώματα (ώχρα κίτρινη και καστανοκόκκινη, μπλε) που χρησιμοποιούνται εν γένει στις θηραϊκές τοιχογραφίες.

Αποδίδεται σε πλάγια στάση, επιτρέποντας στον θεατή τη μία διάσταση του ζωγραφικού θέματος. Αποτέλεσμα αυτής της μονοδιάστατης πρακτικής είναι να φαίνεται στις μορφές μόνο το ένα μάτι και το ένα αυτί που δεν είναι απόλυτα σχηματοποιημένο[2], όπως και το σκουλαρίκι που το κοσμεί.

Τα μαλλιά της ιέρειας είναι χτενισμένα βάσει προτύπων της εποχής, όπως διακρίνεται και σε άλλους τοιχογραφικούς διάκοσμους. Φοράει διαφανή χιτώνα, ο οποίος αφήνει ακάλυπτο το στήθος, φέρει κοσμήματα στο λαιμό και στα χέρια και έχει μπλε διάδημα στο μέτωπο.

Η συγκεκριμένη τοιχογραφική σύνθεση αποτελεί σκηνή από καθημερινή δραστηριότητα και είναι σύνηθες, φυσιοκρατικής αντίληψης, θέμα, χαρακτηριστικό της αρχαίας κυκλαδικής τέχνης.

Η συνολική θεματική ενότητα, δηλαδή η τοιχογραφία με τις Κροκοσυλλέκτριες και η τοιχογραφία με την Πότνια θηρών, περιλαμβάνει μία θεότητα, μία ιέρεια και τρεις κροκοσυλλέκτριες.

Ο Δημοσθένης, η απάθεια του λαού και η απώλεια της ελευθερίας:

Σε μια περικοπή του περίφημου λόγου του «Υπέρ Κτησιφώντος Περί του Στεφάνου» ο σπουδαίος Αθηναίος πολιτικός στηλιτεύει τη στάση της φιλομακεδονικής παράταξης της Αθήνας και κυρίως του Αισχίνη, τονίζοντας ότι η διαφθορά των Αθηναίων πολιτικών καθώς και η απάθεια του λαού οδήγησαν στη ισχυροποίηση του Φιλίππου πράγμα που στο τέλος θα οδηγούσε στην απώλεια της ανεξαρτησίας τους – κάτι που εν τέλει έγινε.

[Όταν ο Φίλιππος τριγύριζε, υποτάσσοντας Ιλλυριούς και Τριβαλλούς, καθώς και μερικούς άλλους Έλληνες, όταν αποκτούσε σταδιακά τον έλεγχο μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων και ορισμένοι από τις πόλεις, μεταξύ των οποίων και τούτος εδώ (εννοεί τον Αισχίνη), επωφελούνταν από την ελευθερία της ειρήνης για να πηγαίνουν εκεί και να δωροδοκούνται, τότε δέχονταν επίθεση όλοι εκείνοι εναντίον των οποίων ο Φίλιππος έκανε τις κινήσεις αυτές.

Αν δεν το αντιλαμβάνονταν, είναι μια άλλη ιστορία που δε με αφορά. Οι προβλέψεις και οι διαμαρτυρίες μου ήταν αδιάκοπες τόσο εδώ σε σας όσο και όπου είχα σταλεί.

Μα οι πόλεις νοσούσαν. Οι άνθρωποι της πολιτικής και της δράσης είχαν εξαγοραστεί και διαφθαρεί με χρήματα, ενώ από τους απλούς πολίτες πολλοί δεν πρόβλεπαν το μέλλον ή δελεάζονταν με την ανεμελιά και την καθημερινή καλοπέραση.

Και από αυτήν την ασθένεια είχαν προσβληθεί όλοι παντού, ώστε ο καθένας νόμιζε ότι δεν θα τον βρει η συμφορά αυτόν αλλ’ ότι θα εξασφαλίσει τα συμφέροντά του εάν ήθελε, εκμεταλλευόμενος τους κινδύνους των άλλων.

Ήταν, νομίζω, επακόλουθο να τιμωρηθεί η υπερβολική και άκαιρη απάθεια του λαού με την απώλεια της ανεξαρτησίας του, ενώ οι ηγέτες του, που φαντάζονταν ότι πουλούσαν οτιδήποτε άλλο εκτός από τους εαυτούς τους, αντιλήφθηκαν πως το πρώτο πράγμα που ξεπουλούσαν ήταν ο ίδιος ο εαυτός τους.

Και αντί να ονομάζονται φίλοι και φιλοξενούμενοι, όπως συνέβαινε τον καιρό που δωροδοκούνταν, τώρα προσαγορεύνταν κόλακες, εχθροί των θεών και με όλα τα άλλα τα επίθετα που τους αρμόζουν.

Κανένας όμως, ω άνδρες Αθηναίοι, δεν ξοδεύει τα χρήματα για το καλό του προδότη ούτε, αφού έχει πάρει αυτό για το οποίο πλήρωσε, συνεχίζει να έχει για σύμβουλό του τον προδότη από κει και πέρα. Διαφορετικά δε θα υπήρχε πιο ευτυχισμένος άνθρωπος από τον προδότη. Μα δεν είναι έτσι.

Από που κι ως που άλλωστε; Κάθε άλλο! Μόλις ο άνθρωπος που επιζητεί την εξουσία γίνει κύριος της κατάστασης, γίνεται και αφέντης εκείνων που του την πρόσφεραν. Και τότε, ναι, γνωρίζοντας την κακοήθειά τους, τους σιχαίνεται, δυσπιστεί απέναντί τους και τους προπηλακίζει.

Έχετε υπ’ όψιν σας αυτά που σας λέω, γιατί αν και είναι περασμένα, και δεν διορθώνονται, ωστόσο είναι πάντα καιρός να διδάσκονται απ’ αυτά οι μυαλωμένοι πολίτες.]

Αντιλαμβανόμαστε στα χρόνια που πέρασαν πως ούτε οι πολίτες έγιναν μυαλωμένοι ούτε οι πολιτικοί τους έπαψαν να είναι διεφθαρμένοι

… και συνεχίζουμε κοιμώμενοι ωσάν ξυπνητοί!

Το μεσημέρι της Δευτέρας 20 Μαρτίου και συγκεκριμένα στις 12:29 ώρα Ελλάδας θα υπάρξει εαρινή ισημερία. Θα αρχίσει έτσι και επίσημα η άνοιξη του 2017 στο βόρειο ημισφαίριο, στο οποίο ανήκει και η χώρα μας. Αντίστροφα, στο νότιο ημισφαίριο θα ξεκινήσει το φθινόπωρο.

Τη Δευτέρα ο Ήλιος θα λάμπει κάθετα πάνω από τον Ισημερινό της Γης και η διάρκεια της μέρας και της νύχτας θα είναι περίπου ίδια. Μετά τις 20 Μαρτίου, στο βόρειο ημισφαίριο (και στην Ελλάδα) η μέρα θα μεγαλώνει συνεχώς σε βάρος της νύχτας έως το θερινό ηλιοστάσιο, ενώ το αντίστροφο θα συμβεί στο νότιο ημισφαίριο.

Οι ισημερίες -η εαρινή και η φθινοπωρινή- καθορίζουν την έναρξη της άνοιξης και του φθινοπώρου, ενώ τα ηλιοστάσια -το θερινό και το χειμερινό- προσδιορίζουν την έναρξη του καλοκαιριού και του χειμώνα αντίστοιχα. Η άνοιξη δεν έχει σταθερή ημερομηνία έναρξης και η πρώτη μέρα της ποικίλει ανάμεσα στις 19 (πιο σπάνια), στις 20 (συνήθως) και στις 21 Μαρτίου, ανάλογα με το έτος.

Για μια ακόμη χρονιά φέτος θα συνεχιστεί η ανεπαίσθητη συρρίκνωση της διάρκειας της άνοιξης, η οποία θα είναι πιο σύντομη κατά σχεδόν ένα λεπτό της ώρας σε σχέση με πέρυσι. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, η άνοιξη μικραίνει στο βόρειο ημισφαίριο και ό,τι χάνει, το κερδίζει σε διάρκεια το καλοκαίρι.

Σήμερα, στο βόρειο ημισφαίριο ο χειμώνας διαρκεί περίπου 89 μέρες (λιγότερες από όλες τις εποχές), η άνοιξη σχεδόν 93 μέρες, το καλοκαίρι σχεδόν 94 μέρες (περισσότερες από όλες τις εποχές) και το φθινόπωρο σχεδόν 90 μέρες.
Συνολικά, η θερμότερη περίοδος του έτους (άνοιξη και καλοκαίρι) είναι περίπου μία εβδομάδα μεγαλύτερη σε διάρκεια από την ψυχρότερη (φθινόπωρο και χειμώνας).

Η διάρκεια της άνοιξης μειώνεται περίπου ένα λεπτό της ώρας κάθε χρόνο, ενώ ο χειμώνας μειώνεται σχεδόν κατά μισό λεπτό ετησίως. Αντίστροφα, η διάρκεια του καλοκαιριού μεγαλώνει με ετήσιο ρυθμό ενός λεπτού (που χάνει η άνοιξη), ενώ του φθινοπώρου αυξάνει κατά μισό λεπτό (που χάνει ο χειμώνας).

Έτσι, όσο περνάνε τα χρόνια, το καλοκαίρι μεγαλώνει σε βάρος της άνοιξης και το φθινόπωρο σε βάρος του χειμώνα. Υπολογίζεται ότι το έτος 3000 το καλοκαίρι θα διαρκεί 93,92 μέρες στο βόρειο ημισφαίριο, η άνοιξη 91,97 μέρες, το φθινόπωρο 90,61 μέρες και ο χειμώνας 88,74.

Σύμβολο του Θεού της θάλασσας Ποσειδώνα είναι η τρίαινα, την οποία σύμφωνα με τον μύθο χάρισαν στον Ποσειδώνα οι  μυθικοί Τελχίνες.

Τι συμβολίζει όμως η Τρίαινα;  Η Τρίαινα συμβολίζει την τρισυπόστατη Θεϊκή αρχή, όπως αυτή εκφράζεται στο  Ολύμπιο πάνθεο, από τους τρεις Θεϊκούς αδελφούς Δία –Ποσειδώνα- Πλούτωνα, και των αντίστοιχων συμπαντικών και πλανητικών διαστάσεων που αυτοί εποπτεύουν.

Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τον Πλάτωνα  και τον Πρόκλο,  ο Ζεύς εποπτεύει το ένα από τα τρία μέρη του "παντός", καθώς “τα πάντα έχουν μοιραστεί στα τρία”. Ο Δίας είναι ο κορυφαίος των τριών και ομώνυμος καλείται ως μονάδα Ζευς, ο δεύτερος καλείται δυαδικός Ζεύς ενάλιος και Ποσειδώνας. Ο τρίτος καλείται τριαδικός Ζεύς καταχθόνιος και Πλούτων και Άδης.

Ο Ζευς κατέχει την κορυφή των όντων που γεννιούνται και κυβερνά την σφαίρα του πυρός και τον αιθέρα (νόηση). Ο Ποσειδώναςκινεί με όλους τους τρόπους τα ενδιάμεσα και τα μεταβαλλόμενα στοιχεία, και είναι επόπτης κάθε υγρής ουσίας η οποία παρατηρείται στον αήρ και στο ύδωρ (ψυχή - εμψυχωτής), ενώ ο Πλούτων ασκεί την πρόνοια του στην γη και στα μέσα στην γη, και για αυτό αποκαλείται “Χθόνιος Ζεύς” (ύλη) .

Ο Ποσειδώνας κατέχει τα «κοίλα και τα ύπαντρα» της μέρη, στα οποία προκαλείται η γένεσις και η κίνηση και η πρόκληση των σεισμών, και για αυτό τον αποκαλούν “χθονοσείστη” θεό.  Ο Πλούτωνας κατέχει τα υπό γη, τα ποικίλα ρεύματα και τα ίδια τα Τάρταρα και γενικά τα  δικαστήρια  των ψυχών.

Για αυτό λένε ότι όσες ψυχές δεν κατέβουν “εἰς γένεσιν”, αλλά παραμένουν “ἐν τῷ νοητῷ”, ανήκουν στη δικαιοδοσία του Διός, όσες “ἐν γενέσει” ζουν ανήκουν στην δικαιοδοσία του Ποσειδώνα, όσες μετά την γένεση   καθαίρονται ή τιμωρούνται και περιπλανιούνται “υπό τη γη κατά τη χιλιετή πορεία”, ανήκουν στην δικαιοδοσία του Πλούτωνα.

Ο Ποσειδώνας ως ο μέσος κυβερνήτης των φανερών στους ανθρώπους πραγμάτων και φαινομένων, φέρει ως σύμβολο την Τρίαινα, ώστε να υποδεικνύει   σε αυτούς τόσο την άρρηκτη σχέση των ορατών και των αοράτων, όσο και την ανεξερεύνητη και τρομακτική φύση των υδάτων,  που ομοιάζουν προς τα ανεξέλεγκτα ανθρώπινα συναισθήματα..

Η τρίαινα συμβόλιζε τα τέσσερα στοιχεία, έκαστο με κάθε άκρο-αιχμή της κατασκευής της. Το Ύδωρ, το Πυρ και ο Αήρ συμβολίζονται με τις τρεις αιχμές, η Γη συμβολιζόταν με το στέλεχος της Τρίαινας. Τα τρία άκρα αιχμές της Τρίαινας ενώνονται σε ένα σταυρό. Ας εξετάσουμε αναλυτικότερα τα στοιχεία αυτά:

1. ΓΗ = Στερεή Κατάσταση = Ψυχολογική Λειτουργία Αίσθησης

2. ΥΔΩΡ = Υγρή Κατάσταση = Ψυχολογική Κατάσταση Συναισθήματος

3. ΑΗΡ = Αέρια Κατάσταση = Ψυχολογική Λειτουργία Σκέψης και Διανόησης

4. ΠΥΡ = Ενεργειακή Κατάσταση = Ψυχολογική Κατάσταση Διαισθήσεως και Θείων Ιδεών

H Tρίαινα δεν είναι απλά το όπλο του Ποσειδώνα, που το κρατά αντί για σκήπτρο, είναι και το κατεξοχήν σύμβολό του, που η παρουσία του είναι κυρίαρχη σε κάθε εκδήλωση προς τιμήν του Θεού και κυρίως στην εορτή των Ισθμίων και των Ποσειδέων.

Τα Ίσθμια ήταν οι αγώνες, που γίνονταν προς τιμήν του Ποσειδώνος στον Ισθμό της Κορίνθου. Μπορεί να μην είναι τόσο γνωστοί σήμερα όσο οι Ολυμπιακοί Αγώνες, αλλά οι αγώνες αυτοί είχαν μεγάλη απήχηση κατά την Αρχαιότητα και έναν πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα, αφού τους νικητές στεφάνωναν με στεφάνι από σέλινο (ένα καθαρά νεκρικό σύμβολο -αφού στεφάνι από σέλινο φορούσαν στις κηδείες- που ερχόταν να υπενθυμίσει στον αθλητή ότι παρά τη νίκη του δεν έπαυε να είναι θνητός).

Παράλληλα, όμως, έδιναν στους νικητές ως βραβείο και ένα κλαδί από έλατο, δηλαδή κλαδί από δένδρο αειθαλές, θέλοντας έτσι να τονίσουν ότι ο ίδιος ο αθλητής μπορεί να έφευγε από αυτόν τον κόσμο, αλλά η νίκη του θα ήταν αθάνατη. Βέβαια, οι περισσότεροι μελετητές λένε πως το έλατο (χριστουγεννιάτικο δένδρο) είναι «δάνειο» από τη Δυτική παράδοση, όμως τα πράγματα μάλλον δεν είναι έτσι.

Ο μήνας Ποσειδεών (αφιερωμένος στον Ποσειδώνα) είναι ο Δεκέμβρης και είδαμε πως το έλατο ήταν αφιερωμένο στον Θεό του Πόντου, επειδή ακριβώς με την αθάνατη ορμή του ο Θεός προτρέπει τους ανθρώπους να αφήσουν πίσω τους αθάνατα έργα.

Επιπλέον, τον Αττικό μήνα Ποσειδεώνα, οι Αθηναίοι εόρταζαν τα Ποσείδεα, προς τιμήν του Φυτάλμιου Ποσειδώνα, δηλαδή του Ποσειδώνα που μέσω του υγρού στοιχείου του ύδατος γονιμοποιεί τη φυτική ζωή. Οπότε, ενισχύεται η άποψη ότι το έλατο δεν είναι δυτική «παραγωγή», αλλά αρχαία ελληνική τελικά, αφού στο φυτικό βασίλειο το δένδρο αυτό είναι ο αναμφισβήτητος βασιλιάς της διατήρησης της ζωής, χάρη στη διατήρηση του επιβλητικού φυλλώματός του όλο το χρόνο. Λέμε ακόμη ότι κάθε τέσσερα χρόνια, οι Αθηναίοι τελούσαν τη συγκεκριμένη εορτή στον επιβλητικό Ναό του Ποσειδώνος στο Σούνιο, μεταφέροντας κλάδους ελάτης (πίτυς, στην αρχαία ελληνική), πιθανόν από την Πάρνηθα. Χαρακτηριστικό είναι το θέμα που είχε η ζωφόρος του Ναού (φτιαγμένου από τον λεγόμενο «αρχιτέκτονα του Θησείου»), όπου απεικονιζόταν τον τέλος του ευνοούμενου του Θεού Ποσειδώνα, του Καινέα. Κατά τη μάχη των Κενταύρων με τους Λαπίθες, οι Κένταυροι, επειδή δεν μπορούσαν να σκοτώσουν τον Καινέα, που τον είχε κάνει αθάνατο ο Ποσειδών, τον έχωσαν στο χώμα χτυπώντας τον με κορμούς ελάτης, επειδή ακριβώς μόνο με το ιερό δένδρο του Θεού μπορούσαν να νικήσουν τη δύναμη του ευνοουμένου του και να τον θανατώσουν.

Η εκδοχή ότι η Τρίαινα συμβολίζει τα τέσσερα στοιχεία (τα τρία στοιχεία με τις τρεις αιχμές και το τέταρτο στο στέλεχος, που αντιπροσωπεύει τη Γη επειδή ακριβώς ακουμπά στη γη) δε με βρίσκει σύμφωνο. Η Τρίαινα είναι μια έκφραση της τριπλής ποσειδωνίας δύναμης –όπως το λέει και το όνομά της- και όχι των τεσσάρων στοιχείων. Είναι η δύναμη του Θεού του υγρού στοιχείου στη θάλασσα (πόντος), στη στεριά (σεισμοί – πηγές – ποταμοί – λίμνες κ.λ.π.), αλλά και εντός των εμβίων όντων και του ανθρώπου. Ας μην ξεχνάμε ότι είμαστε 70% νερό.

Άρα, το σύμβολο του Ποσειδώνος, του αδελφού του Διός, του Διός του Πόντου, είναι η απόλυτη έκφραση της τριπλής δύναμής του, που άλλοτε ταράζει, κι άλλοτε κατευνάζει την αναταραχή που ο ίδιος προκαλεί. Και πιο συγκεκριμένα, η Τρίαινα εντός των εμβίων όντων και εντός του ανθρώπου είναι αυτή που κυβερνά το συναίσθημα. Η εσωτερική αυτή Τρίαινα άλλοτε ταράζει τα εσωτερικά μας ύδατα και έχουμε συναισθηματική… θύελλα, κι άλλοτε τα γαληνεύει,οπότε αισθανόμαστε όμορφα και ήρεμα. Ο άνθρωπος είναι συναισθηματικό ον, επειδή ακριβώς κυριαρχείται από το νερό. Είναι, όμως, και ενορατικό ον, εξαιτίας αυτής ακριβώς της συναισθηματικής – αισθαντικής του φύσης. Γι’ αυτό, οι Ινδοί συμβολοποιούν την Τρίαινα (trishula στα σανσκριτικά, που σημαίνει «τρεις λόγχες») επί των τριών οφθαλμών: τα δυο μας μάτια και το τρίτο μάτι ανάμεσα στα άλλα δύο. Και αποδίδουν την Τρίαινα στον Θεό Σίβα, ενώ επιμένουν ότι η Τρίαινα αυτή είναι όπλο ενάντια στο κακό. Και βεβαίως, η ενόραση, η διαίσθηση είναι το απόλυτο όπλο που μας προστατεύει από τις κακόβουλες ενέργειες και τις επιβουλές. Όταν κάτι το αντιλαμβανόμαστε, μπορούμε και να το αποφύγουμε.

Οι αρχαίοι γνώριζαν καλά τις ιδιότητες του ποσειδωνίου τριπλού συμβόλου. Πολλοί, βέβαια, ερμηνεύουν λάθος (δηλαδή, το ταυτίζουν με την Τρίαινα) αυτό που αναφέρει ο Ορφέας στον ύμνο που αφιερώνει στον Θεό Ποσειδώνα: «ος τριτάτης έλαχες μοίρης», δηλαδή: σου έλαχε η Τρίτη μοίρα, το τρίτο μερίδιο. Γιατί αυτό σημαίνει «μοίρα» για τους Αρχαίους Έλληνες, το μερίδιο που αναλογεί στον καθένα, η «νόμιμη μοίρα», που λέμε και σήμερα –και όχι η έννοια του ανατολίτικου «κισμέτ», όπου όλα είναι εκ των προτέρων γραμμένα και άρα, αναπόφευκτα. Όμως, με την έννοια της εδώ αναφερομένης «μοίρας» δεν εννοείται η τριπλή δύναμη του Θεού (Τρίαινα), αλλά η Τρίτη διαδοχή (νόμιμη μοίρα), όπως θα το διαπιστώσουμε και αμέσως μετά κατά την ανάλυση του Σκήπτρου του Άδη.

Την Τρίαινα χάρισαν στον Ποσειδώνα οι Τελχίνες, που τον ανέθρεψαν κιόλας, σύμφωνα με ένα μύθο. Οι Τελχίνες ήταν αμφίβια όντα, τα οποία έκαναν πολλές εφευρέσεις, γνώριζαν τις επιστήμες και έζησαν πριν τον Κατακλυσμό του Ωγύγου. Ο μύθος μάς δείχνει, λοιπόν, πόσο αρχαία είναι η λατρεία του Ποσειδώνα, αλλά και το ίδιο το σύμβολο της Τρίαινας, το οποίο, σύμφωνα με κάποιους μελετητές, ανάγεται στον καιρό της… Ατλαντίδας, αφού οι Άτλαντες στην πρωτεύουσά τους, την Ποσειδωνία, τιμούσαν τον Ποσειδώνα και είχαν ως σύμβολό τους την Τρίαινα. Άλλωστε, υπάρχει και η περίφημη γιγάντια Τρίαινα των Άνδεων σε παραθαλάσσια απότομη περιοχή του Περού, που είναι γνωστή και ως Κηροπήγιο των Άνδεων (Καντελάμπρο ντε λος Άντες). Όταν τα ίδια σύμβολα εμφανίζονται ένθεν και ένθεν του Ατλαντικού δεν μπορεί παρά να σημαίνουν μια πανάρχαια κοινή προέλευση…

Λεύκιππος, ο δάσκαλος του Δημόκριτου και πατέρας της ατομικής θεωρίας, την οποία πρόβαλε και εξέλιξε ο πιο χαρισματικός, πιθανότατα, μαθητής του.

Ο Λεύκιππος ήταν Έλληνας φιλόσοφος του 5ου αι. π.κ.χ. (480/470 π.κ.χ.-400 π.κ.χ.) από τα Άβδηρα (κάποιοι λένε από τη Μίλητο) μαθητής του Ζήνωνα του Ελεάτη. Διατύπωσε πρώτος την υπόθεση ότι η ύλη αποτελείται από άτομα.

Είναι πέρα από κάθε κατανόηση το πως ο μέγας αυτός θεωρητικός (Λεύκιππος ο Αβδηρίτης) διέβλεψε από τότε με τέτοια ακρίβεια την μεγάλη κοσμογονική έκρηξη που σήμερα ειναι γνωστή ως BIG BANG!

“ΠΩΣ ΣΥΝΕΣΤΗΚΕΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ”

«Ο νυν κόσμος περικεκλασμένω σχήματι εσχημάτισται τον τρόπο τούτον:

Των ατόμων σωμάτων απρονόητον και τυχαίαν εχόντων την κίνησιν συνεχώς τε και τάχιστα κινουμένων, εις ταυτό πολλά σώματα συνηθροίσθη, [και] δια τούτο ποικιλίαν έχοντα (και) σχημάτων και μεγεθών.
Αθροιζομένων δε εν ταυτώ, τούτων τα μεν οσα μείζονα ην και βαρύτερα πάντων υπεκάθιζεν,

όσα δε μικρά και περιφερή και λεία και ευόλισθα ταύτα εξεθλίβετο, κατά την σύνοδον των ατόμων, εις τε το μετέωρον ανεφέρετο.

ώς δε ουν εξέλειπεν μεν η πληκτική δύναμις μετεωρίζουσα, ουκέτι δε ήγεν η πληγή πρός το μετέωρον, εκωλύετο δε ταύτα κάτω φέρεσθαι, επιέζετο [δε βιαίως] πρός τους τόπους τους δυνάμενους δέξασθαι.

Ουτοι δε ήσαν οι πέριξ και προς τούτοις το πλήθος των σωμάτων περιεκλάτω: περιπλεκόμενα δε αλλήλοις Αυτοί δε (οι τόποι) κατά την περίκλασιν τον ουρανόν εγέννησε.

Της δε αυτής εχόμεναι φύσεις αι άτομοι, ποικίλαι ούσαι… την των. άστρων φύσιν απετέλουν»

O Κόσμος αυτός, σε (αυτή την) διασπαρμένη μορφή εσχηματίσθη με τον εξής τρόπο:

Τα σώματα των ατόμων, χωρίς αιτία και τυχαία έχοντας την κίνηση, κινούμενα συνεχώς και ταχύτατα, [και] δια τούτο ποικιλίαν έχοντα πλήθος επί τον αυτό (τόπο) συγκεντρώθησαν…

Συναθροιζομένων δε εν ταυτό (στον ίδιο τόπο) εξ’ αυτών τα μεν όσα μείζονα και βαρύτερα, υπό κάτω πάντων (στο κέντρο) εκάθιζαν, όσα δε μικρά και περιφερόμενα, λεία και ευολίσθητα, εξεθλίβοντο, αυτά, κατά την συγκέντρωση των σωμάτων σχηματίζοντας μετέωρο, (ουράνιο φαινόμενο).

Όμως όταν εξέλιπε η πληκτική δύναμη (πλήττω= βαρώ= βαρυτική) που τα μετεώριζε και έπαψε να οδηγεί (τα άτομα) προς το μετέωρο, εμποδίζοντο να φτάσουν (τα άτομα) κάτω (δηλαδή στο κέντρο του φαινομένου), βιαίως δε (με έκρηξη) αυτά εσπρώχθησαν σε τόπους που μπορούσαν να τα δεχθούν.

Αυτοί δε (οι τόποι) ήταν ο περιβάλλον χώρος και σ΄ αυτόν τον χώρο το πλήθος των σωμάτων διεσπάσθη. Περιπλεκόμενα δε μεταξύ τους κατά την διαίρεση τον ουρανό εγέννησαν!

Της αυτής δε φύσεως άτομα, που είναι ποικίλα… την φύση των άστρων αποτελούν.

Είναι πέρα από κάθε κατανόηση το πως ο μέγας αυτός θεωρητικός διέβλεψε από τότε με τέτοια ακρίβεια την μεγάλη έκρηξη την γνωστή σήμερα ως BIG BANG!

Ο ίδιος μεταξύ άλλων δήλωνε: «άπειρα είναι τα πάντα και εις άλληλα μεταβάλλονται».

Η γενετική ανάλυση δείχνει πολύ μικρά ποσοστά σλαβικού αίματος στις φλέβες των σημερινών Πελοποννησίων και καταρρίπτει τη θεωρία του Φαλμεράιερ

Είστε με τον Φαλμεράιερ ή με τον Παπαρρηγόπουλο; Πιστεύετε ότι οι σημερινοί Πελοποννήσιοι είναι απόγονοι των σλαβικών φύλων που σάρωσαν τα Βαλκάνια στο πέρασμά τους τον 6ο μ.Χ. αιώνα ή τείνετε στην άποψη της ιστορικής συνέχειας των Ελλήνων από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας; Η διαμάχη μεταξύ ιστορικών σχετικά με την καταγωγή των σημερινών Πελοποννησίων κρατά εδώ και 170 χρόνια, καθώς οι ιστορικές πηγές δεν φαίνονται να επαρκούν για την επίλυση του θέματος.

Ευτυχώς όμως, η επιστήμη της ιστοριογραφίας βρίσκει συμμάχους και από άλλα πεδία. Με τη συνδρομή της Γενετικής το θέμα της καταγωγής των Πελοποννησίων έχει λήξει, όπως αποδεικνύεται από τη μελέτη με επικεφαλής τον κ. Γεώργιο Σταματογιαννόπουλο, καθηγητή Γενετικής και Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σιάτλ των ΗΠΑ. Τα ευρήματα της μελέτης είναι ξεκάθαρα: τα ποσοστά σλαβικού DNA μεταξύ διαφόρων ομάδων πελοποννησιακών πληθυσμών κυμαίνονται από 0,2 ως 14,4%. Με άλλα λόγια, όχι, οι Σλάβοι δεν εξάλειψαν τους γηγενείς πληθυσμούς και δεν πήραν τη θέση τους, όπως υπέθεσε ο Φαλμεράιερ. Είχε λοιπόν δίκιο ο Παπαρρηγόπουλος; Ισως...
Μπορεί η γενετική να βοηθήσει στη διαλεύκανση ιστορικών γεγονότων; Πριν από μερικά χρόνια, η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα ήταν αρνητική. Οχι πια! Οπως αποδεικνύεται από πρόσφατο άρθρο, το οποίο δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκδοση της επιστημονικής επιθεώρησης «European Journal of Human Genetics», η γενετική μπορεί να παίξει τον ρόλο του «αδέκαστου δικαστή» όταν οι ιστορικές πηγές δεν επαρκούν και οι μελετητές είναι διχασμένοι.

Περισσότερο από 17 δεκαετίες κρατούσε ο διχασμός των ιστορικών σχετικά με την προέλευση των σημερινών Πελοποννησίων. Ολα άρχισαν το 1830, όταν ο γερμανός ιστορικός Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράιερ (Jacob Philip Fallmerayer) διατύπωσε την άποψη ότι κατά τη διάρκεια του 6ου μ.Χ. αιώνα οι επιδρομές των Αβάρων και των Σλάβων ήταν τέτοιας σφοδρότητας ώστε να εξαλείψουν σχεδόν ολοκληρωτικά τους γηγενείς πληθυσμούς της Πελοποννήσου. Οσοι δεν σφαγιάστηκαν, θεωρεί ο Φαλμεράιερ, εξαναγκάστηκαν σε φυγή ή, στην περίπτωση λίγων περιπτώσεων, στην απομόνωση σε δυσπρόσιτες περιοχές. Τη θέση τους πήραν οι επιδρομείς οι οποίοι αρχικά διατήρησαν τη σλαβική ταυτότητά τους, αλλά με το πέρασμα των αιώνων εξελληνίστηκαν υπό την επίδραση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και την εγγύτητά τους με εξελληνισμένους πληθυσμούς της Μικράς Ασίας οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην Πελοπόννησο από τους Βυζαντινούς.

Ιδιες πηγές - Διαφορετικό συμπέρασμα!

Οι ιστορικές πηγές στις οποίες ο Φαλμεράιερ βάσισε την άποψή του δεν ήταν άφθονες: μικρά σχόλια σε ιστορικά και εκκλησιαστικά κείμενα του 6ου και του 7ου αιώνα, κείμενα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου (10ος αιώνας) και πατριαρχικές επιστολές του 11ου αιώνα. Λίγο αργότερα, μελετώντας τις ίδιες ιστορικές πηγές, ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος κατέληξε στα ακριβώς αντίθετα συμπεράσματα: ότι στη διάρκεια του 6ου μ.Χ. αιώνα οι Σλάβοι δεν έφτασαν στην κυρίως Ελλάδα και ότι ποτέ δεν σφαγίασαν τους γηγενείς πληθυσμούς. Από τότε μέχρι τις μέρες μας, οι ιστορικοί που ασχολήθηκαν με το ίδιο θέμα είτε υιοθετούν την υπόθεση Φαλμεράιερ είτε τάσσονται με το μέρος του Παπαρρηγόπουλου. Πού βρίσκεται όμως η αλήθεια; Πόσο αντικειμενικοί ήταν οι δύο μεγάλοι ιστορικοί; Ο Φαλμεράιερ, ένας φιλελεύθερος διανοητής της εποχής του, ήταν σλαβοφοβικός και δεν έβλεπε με καλό μάτι την ολοένα αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας στα Βαλκάνια και τη μείωση της επιρροής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Παπαρρηγόπουλος είναι ο θεμελιωτής της ιδέας της ιστορικής συνέχειας της Ελλάδας από την αρχαιότητα ως σήμερα και έδωσε μάχες για να αρθεί η αντίληψη ότι οι βυζαντινοί χρόνοι ήταν μια περίοδος παρακμής που δεν αποτελούσε μέρος της ελληνικής Ιστορίας.

Εκτός από τις συνήθεις ιστορικές πηγές, αυτές που ανακαλύπτει η αρχαιολογική σκαπάνη ή η μελέτη των παλίμψηστων και των αρχαίων κειμένων, υπάρχει και ένα άλλο είδος ιστορικών πηγών, ζωντανών, που τις φέρουμε όλοι μέσα μας. Αν το σκεφτεί κανείς, διαπιστώνει ότι ο καθένας από εμάς φέρει την προσωπική ιστορία του στο DNA του. Το γενετικό υλικό μας είναι ένα μείγμα αυτών της μητέρας και του πατέρα μας, των γιαγιάδων και των παππούδων μας, των προγιαγιάδων και των προπαππούδων μας... Και, όπως η μελέτη του μπορεί να αποδείξει πέρα από κάθε αμφιβολία τη συγγένειά μας με τους άμεσους προγόνους μας, έτσι ακριβώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διερευνηθεί η σχέση μας (ή μη) με οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο που ζει ή έζησε σε αυτόν τον πλανήτη.

Τη δυνατότητα αυτή, η οποία ήταν αδιανόητη την εποχή του Φαλμεράιερ, του Παπαρρηγόπουλου αλλά και των ιστορικών του 20ού αιώνα, αποφάσισε να αξιοποιήσει μια μεγάλη ερευνητική ομάδα ελλήνων και ξένων επιστημόνων με επικεφαλής τον Καθηγητή Γενετικής και Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σιάτλ των ΗΠΑ Γεώργιο Σταματογιαννόπουλο, προκειμένου να διερευνήσει την προέλευση των σημερινών Πελοποννησίων και να δώσει τέλος στη διαμάχη των ιστορικών. Οι ερευνητές δεν είχαν τίποτε στο πίσω μέρος του μυαλού τους, δεν ήθελαν να υποστηρίξουν ούτε τον Φαλμεράιερ ούτε τον Παπαρρηγόπουλο. Ηθελαν μόνο να αφήσουν το DNA να μιλήσει και οι ίδιοι ήταν έτοιμοι να το ακούσουν προσεκτικά, όπως φαίνεται από το άρθρο τους.

Σχεδιασμός της μελέτης

Προτού όμως δούμε τι ψιθύρισε το DNA στο αφτί των ερευνητών, αξίζει τον κόπο να δούμε τον σχεδιασμό αυτής της μελέτης, η οποία, όπως τόνισε μιλώντας στο ΒΗΜΑScience ο έλληνας καθηγητής, «δεν χρηματοδοτήθηκε ούτε από το ελληνικό ούτε από το αμερικανικό δημόσιο, αλλά από ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα».Οι απαντήσεις που παίρνει κανείς μελετώντας το DNA είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το είδος των ερωτημάτων που του θέτει. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στη λεκτική διατύπωση των ερωτημάτων, αλλά κυρίως στο είδος των δειγμάτων που επιλέγει να μελετήσει.
Προφανώς και δεν θα πάρει κανείς δείγματα DNA από τους Αβορίγινες της Αυστραλίας για να μελετήσει την καταγωγή των Πελοποννησίων! Αλλά πόσο κοντά στην αλήθεια θα βρεθεί με τυχαία σημερινά δείγματα; Προκειμένου να εξασφαλίσουν τη μεγαλύτερη δυνατή αξιοπιστία, οι ερευνητές συνέλεξαν 241 δείγματα ατόμων ηλικίας 70-90 ετών (υπήρξε και ένας 107 ετών!) από όλες τις περιοχές της Πελοποννήσου, δίνοντας έμφαση στον αγροτικό πληθυσμό. Αλλά για να ενταχθεί κανείς στη μελέτη έπρεπε να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις ως προς την καταγωγή του: και οι τέσσερις παππούδες των εθελοντών θα έπρεπε να κατάγονται από το ίδιο χωριό ή από γειτονικό χωριό (με απόσταση που δεν ξεπερνούσε τα 10 χιλιόμετρα). Οπως εξήγησε μιλώντας στο BHMAScience η αναπληρώτρια καθηγήτρια Γενετικής Πληθυσμών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης κυρία Περιστέρα Πάσχου, η οποία συμμετείχε στη μελέτη, «τα συγκεκριμένα κριτήρια μας επέτρεψαν να πάμε πίσω στον χρόνο. Ηταν σαν να μελετούσαμε τη χρονική περίοδο μεταξύ του 1860 και του 1880, προτού αρχίσουν οι μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών προς τα αστικά κέντρα. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι στην απογραφή του 1861 ο πληθυσμός της Πελοποννήσου ανερχόταν στα 578.598 άτομα, με το 85% αυτών να ζει σε μικρά χωριά». Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η συλλογή δειγμάτων είναι ένα πολύχρονο έργο του καθηγητή Σταματογιαννόπουλου, που εντάσσεται στο πλαίσιο της δημιουργίας μιας τράπεζας δειγμάτων που αντιπροσωπεύουν την ελληνική κληρονομιά. «Η μελέτη δεν θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί  χωρίς τη βοήθεια ενός μεγάλου δικτύου γιατρών από κέντρα υγείας. Οι γιατροί αυτοί γνωρίζουν πολύ καλά τους κατοίκους της περιοχής τους και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην συγκέντρωση των δειγμάτων. Τον συντονισμό του δικτύου είχε η κ. Γιαννάκη του Κέντρου Γονιδιακής Θεραπείας του Νοσοκομείου Παπανικολάου της Θεσσαλονίκης» σημείωσε ο κ. Σταματογιαννόπουλος.

Η μελέτη των δειγμάτων DNA συνίστατο στη διερεύνηση 2,5 εκατομμυρίων γενετικών δεικτών οι οποίοι κάλυπταν ολόκληρη την περιοχή του γονιδιώματος. «Πρόκειται για γονοτύπιση μεγάλης κλίμακας η οποία γίνεται αυτοματοποιημένα με τη βοήθεια μικροσυστοιχιών» εξήγησε η κυρία Πάσχου και προσέθεσε: «Οσο πιο κοντινοί είναι οι προς μελέτη πληθυσμοί τόσο μεγαλύτερος αριθμός γενετικών δεικτών απαιτείται για τον διαχωρισμό τους. Ο πολύ μεγάλος αριθμός των γενετικών δεικτών που αξιοποιήθηκαν για τη μελέτη μας ήταν υπεραρκετός για να εξασφαλίσει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων».

Στην πράξη, μέσα από την ανάλυση των προτύπων ποικιλομορφίας που επιτυγχάνεται με το είδος της μελέτης που διεξήχθη, οι ερευνητές ήταν σε θέση να εντοπίζουν κομμάτια του DNA που κληροδοτήθηκαν άθικτα από γενιά σε γενιά ή και τα οποία χαρακτήριζαν έναν πληθυσμό. Η συγκριτική μελέτη αυτών των κομματιών μεταξύ διαφορετικών πληθυσμών επιτρέπει, με τη βοήθεια μαθηματικών μοντέλων, την εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς τον βαθμό συγγενείας τους. Περιττό να πούμε ότι στην προκειμένη περίπτωση, τα ελληνικά δείγματα συγκρίθηκαν με δείγματα σλαβικού DNA. Οπως εξηγείται στο άρθρο των ερευνητών, η ακριβής γεωγραφική θέση των Σλάβων της εποχής εκείνης δεν είναι ξεκάθαρη, αν και πιθανότατα εκτεινόταν βορείως του Δούναβη και κοντά στον Δνείπερο ποταμό. Ετσι, τα δείγματα DNA προήλθαν από πληθυσμούς που σήμερα ανήκουν στην Πολωνία, στην Ουκρανία, στη Ρωσία και στη Λευκορωσία.

Ερωτήματα και απαντήσεις

Το πρώτο πράγμα που έκαναν οι ερευνητές ήταν να συγκρίνουν τα ελληνικά δείγματα μεταξύ τους. Διαπίστωσαν ότι οι Τσάκωνες και οι Μανιάτες αποτελούν ξεχωριστούς πληθυσμούς, ενώ οι υπόλοιποι πληθυσμοί συνδέονται περισσότερο ή λιγότερο μεταξύ τους. Το είδος της ανάλυσης που χρησιμοποιήθηκε, ονομάζεται ανάλυση βασικών συνιστωσών και πραγματοποιήθηκε από την ομάδα του Καθηγητή Επιστήμης Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Purdue των ΗΠΑ κ. Πέτρου Δρινέα, επιτρέπει την παραστατική απεικόνιση των αποτελεσμάτων. Στην προκειμένη περίπτωση, η απεικόνιση μοιάζει με ένα κεφαλαίο λάμδα, όπου στην άκρη του δεξιού ποδιού του εντοπίζονται οι Τσάκωνες (οι οποίοι κατοικούν στην ανατολική πλευρά του Πάρνωνα και τις αντίστοιχες ακτές), ενώ στην άκρη του αριστερού ποδιού του γράμματος εντοπίζονται οι Μανιάτες (κάτοικοι του Ταϋγέτου και της Μέσα Μάνης). Στην κορυφή του Λ όλοι οι υπόλοιποι πληθυσμοί, με τους πληθυσμούς της Κορινθίας και της Αργολίδας να εμφανίζουν τη μεγαλύτερη μεταξύ τους συγγένεια.  

Ο σαφής διαχωρισμός των Τσακώνων και των Μανιατών από τους υπόλοιπους Πελοποννησίους καθόρισε και την πορεία της μελέτης, κατά τη διάρκεια της οποίας εξετάστηκαν ένας προς έναν οι ισχυρισμοί του Φαλμεράιερ. Ετσι, η συγκριτική μελέτη των σλαβικών και πελοποννησιακών δειγμάτων (πλην Τσακώνων και Μανιατών) έδειξε πολύ μικρά ποσοστά σλαβικού γενετικού υλικού. Ειδικότερα, το ποσοστό σλαβικής καταγωγής μεταξύ των πελοποννησιακών πληθυσμών κυμαίνεται από 0,2% έως 14,4%.

Προκειμένου να διερευνήσουν την υπόθεση του Φαλμεράιερ που ήθελε τον εξελληνισμό των σλάβων αποίκων να επιταχύνεται από τη μεταφορά στην Πελοπόννησο εξελληνισμένων πληθυσμών της Μικράς Ασίας, αλλά και Αρμενίων κατά τους βυζαντινούς χρόνους, οι ερευνητές προέβησαν σε αντίστοιχες συγκρίσεις: συνέκριναν τους πελοποννησιακούς πληθυσμούς με τρεις διαφορετικούς πληθυσμούς της Μικράς Ασίας, προερχομένους από την Προποντίδα, τον Πόντο και την Καππαδοκία, αλλά και με αρμενικούς πληθυσμούς. Καμιά από τις παραπάνω συγκρίσεις δεν επιβεβαίωσε την υπόθεση του γερμανού ιστορικού. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στο άρθρο της ερευνητικής ομάδας «Συνολικά, τα αποτελέσματα αυτά δεν συνάδουν με τη θεωρία της εξάλειψης των Μεσαιωνικών Πελοποννησίων και της αντικατάστασής τους από σλάβους και μικρασιάτες αποίκους».

Οι ξεχωριστοί Μανιάτες και Τσάκωνες

Οι Μανιάτες διαφέρουν από τους πελοποννησιακούς πληθυσμούς, αλλά φαίνεται πως έχουν μερική κοινή καταγωγή με τους Σικελούς και τους Ιταλούς. Σίγουρα όμως δεν διαθέτουν σλαβική καταγωγή. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Φαλμεράιερ έκανε δύο υποθέσεις για τους Μανιάτες: τους ήθελε ή Σλάβους ή απογόνους των Μαρδαϊτών, μιας μεσαιωνικής φυλής πολεμιστών οι οποίοι προέρχονταν από τη Μικρά Ασία και τη Συρία και οι οποίοι μετακινήθηκαν από τους Βυζαντινούς σε διάφορες περιοχές της Αυτοκρατορίας κατά τον 7ο αιώνα. Καθώς οι σημερινοί Μαρωνίτες του Λιβάνου θεωρούνται απόγονοι των Μαρδαϊτών, οι ερευνητές προέβησαν και σε αυτή τη σύγκριση η οποία απέτυχε να εντοπίσει κοινά σημεία μεταξύ των δύο πληθυσμών. Εξίσου ανεπιτυχής ήταν και η σύγκριση μεταξύ των Σλάβων και των Μανιατών, παρά το γεγονός ότι η υπόθεση αυτή του Φαλμεράιερ βασίστηκε σε κείμενα του Πορφυρογέννητου στα οποία αναφερόταν η παρουσία δύο σλαβικών φυλών που εκτοπίστηκαν στις πλαγιές του Ταϋγέτου.  

Οι Τσάκωνες διαφέρουν επίσης από όλους τους άλλους πληθυσμούς της Πελοποννήσου, ενώ μιλούσαν και συνεχίζουν να μιλούν μια διάλεκτο για την οποία πιστεύεται ότι έχει δωρική προέλευση. Μεσαιωνικοί μελετητές θεωρούν το όνομά τους παραφθορά της λέξης «Λάκωνες». Ο Φαλμεράιερ δεν αποδέχθηκε ποτέ την πιθανή δωρική καταγωγή των Τσακώνων, τους οποίους θεωρούσε απογόνους των πρώτων σλαβικών φυλών που έφτασαν στην Πελοπόννησο πολύ πριν από τις μεγάλες επιδρομές. Και πάλι όμως η ανάλυση του DNA απέτυχε να υποστηρίξει την υπόθεση του γερμανού ιστορικού.

Η Μεσόγειος που μας ενώνει

Η σύγκριση των πελοποννησιακών πληθυσμών με τους τέσσερις σλαβικούς πληθυσμούς (Λευκορώσους, Ρώσους, Πολωνούς και Ουκρανούς), καθώς και τρεις πληθυσμούς της Νότιας Ευρώπης (Ιταλούς, Ανδαλουσιανούς και Βάσκους) και με τους Γάλλους ολοκλήρωσε την εικόνα της καταγωγής των σημερινών Πελοποννησίων. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι η μέση κοινή καταγωγή με τους Γάλλους είναι της τάξεως του 39%-42%, με τους Ανδαλουσιανούς της τάξεως του 53%-62% και με τους Ιταλούς της τάξεως του 85%-96%. Ενώ η μέση κοινή καταγωγή με τους Σλάβους δεν ξεπερνά σε καμιά περίπτωση το 15%. Τα ευρήματα αυτά δείχνουν την κοινή καταγωγή των μεσογειακών πληθυσμών της Νότιας Ευρώπης. Οσο για τους Βάσκους, όπως εξηγούν οι ερευνητές, τους περιέλαβαν στη μελέτη τους ως ένα είδος αρνητικού κοντρόλ, καθώς είναι γνωστό ότι είναι ένας ξεχωριστός ευρωπαϊκός πληθυσμός. Πράγματι, η κοινή καταγωγή των Πελοποννησίων με τους Βάσκους δεν ξεπερνά το 4%.

Ολα τα παραπάνω αποκαθιστούν την ιστορική αλήθεια ως προς τη μη προέλευση των σημερινών Πελοποννησίων από τους Σλάβους. Βεβαίως δεν εξηγούν τα πάντα. Πού μπορεί να αποδοθεί η διαφορετικότητα των Τσακώνων και των Μανιατών; Η τελευταία παράγραφος στο άρθρο της ερευνητικής ομάδας του καθηγητή Σταματογιαννόπουλου είναι αποκαλυπτική: «Η εντυπωσιακή διαφορά των Τσακώνων με τους υπόλοιπους Πελοποννησίους μπορεί να αποδοθεί στη γεωγραφική απομόνωση. Στους αρχαίους χρόνους, η γη των Τσακώνων, η οποία ονομαζόταν Κυνουρία, κατοικούνταν από Ιωνες που μιλούσαν μια δωρική διάλεκτο και οι οποίοι παρέμειναν απομονωμένοι λόγω γεωγραφίας. Η απομόνωση λόγω απόστασης μπορεί επίσης να είναι μια πιθανή εξήγηση των ευρημάτων που αφορούν τους πληθυσμούς της Μάνης. Ο Πορφυρογέννητος στα γραπτά του σχετικά με τους Σλάβους του Ταϋγέτου διερωτάται τι απέγιναν οι αρχαίοι κάτοικοι της Λακωνίας, οι Ελληνες, οι οποίοι συνέχισαν να πιστεύουν στην αρχαία ελληνική θρησκεία. Τους βρίσκει απομονωμένους στην αφιλόξενη, αγροτικά φτωχή και βραχώδη περιοχή του νότιου Ταϋγέτου, στην περιοχή που ορίζουμε ως Μέσα Μάνη. Μελέτες αρχαίου DNA θα μπορούσαν να ελέγξουν αν υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ Μανιατών και αρχαίων Λακώνων, ή Τσακώνων και αρχαίων Ιώνων». Από ό,τι φαίνεται, έπεται και συνέχεια...

Ο κόσμος μας θα φαινόταν πολύ παράξενα διαφορετικός σε έναν αρχαίο Έλληνα, το ίδιο όμως και ο τρόπος με τον οποίο μιλάμε.

Ένα από τα σημεία στα οποία θα "στεκόταν", είναι αναμφίβολα ο πληθυντικός ευγενείας!

Οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν τον ενικό αριθμό για΄να μιλήσουν για ένα πράγμα, τον δυϊκό αριθμό για να μιλήσουν για δύο πράγματα που από τη φύση τους ήταν ζευγάρι (π.χ. τὼ ὀφθαλμὼ) ή που απλά ήταν δύο (π.χ. τὼ Διοσκούρω) και τον πληθυντικό αριθμό για να μιλήσουν για ένα πλήθος πραγμάτων.

Στις προσωπικές αντωνυμίες της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, οι οποίες εντάσσονται στα πτωτικά, δεν συναντούμε τον πληθυντικό ευγενείας που υπάρχει στη δική μας γλώσσα σήμερα.

Και πραγματικά, δεν προκαλεί καμία εντύπωση στον σημερινό αναγνώστη ο ενικός αριθμός των αρχαίων κειμένων. Δεν μας φαίνεται περίεργο, για παράδειγμα, που διαβάζουμε από τον Διογένη τον Λαέρτιο, ότι ο Μέγας Αλέξανδρος απευθυνόταν σε έναν μεγάλο σε ηλικία φιλόσοφο, τον Διογένη τον Κυνικό, στον ενικό αριθμό αλλά και ο ίδιος του απαντούσε επίσης στον ενικό παρά το γεγονός ότι απέναντί του είχε έναν βασιλιά!

Επίσης, στα αρχαία κείμενα παρατηρούμε ότι οι διάφορες προσφωνήσεις κατευθύνονται σε πολλά άτομα και όχι σε ένα. Δεν βλέπουμε κείμενα στα οποία προηγείται η προσφώνηση "κύριε"και το όνομα κάποιου, αλλά το γενικό και αόριστο "κύριοι" (δικαστές για παράδειγμα).

Επιπροσθέτως, συναντούμε σπάνια τη λέξη "συγγνώμη" (οι αρχαίοι έλεγαν συγκεκριμένα: "συγγνώμην ἔχε") ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι χρησιμοποιούσαν αρκετά την προστακτική. Αυτό σημαίνει πως ήταν αγενείς; Φυσικά και όχι! Απλώς οι σχέσεις τους διέπονταν από απλότητα και η κοινωνία τους ήταν με διαφορετικό τρόπο δομημένη απ'ότι η δική μας.

Στην αρχαία ελληνική γλώσσα υπήρχαν, λοιπόν, μόνο Τ-τύποι (ανεπίσημοι) και όχι V-τύποι (επίσημοι), όροι που χρησιμοποιούνται στη γλωσσολογία και συγκεκριμένα στην κοινωνιογλωσσολογία η οποία εξετάζει την επίδραση της κοινωνίας στη γλώσσα.

Οι ονομασίες τους προέρχονται από τα  αρχικά γράμματα των τύπων Τu «εσύ» και Vos «εσείς» τής λατινικής γλώσσας. Έλεγαν, λοιπόν, οι αρχαίοι σύ στον ενικό και ὑμεῖς στον πληθυντικό, χωρίς να υπάρχει καμία διάκριση: τιμητική ή μη οικεία.

Oι Τ-τύποι είναι αυτοί που χρησιμοποιούνται για φίλους, συγγενείς και παιδιά, ενώ οι V-τύποι χρησιμοποιούνται για ηλικιωμένους, ξένους ή σε περιβάλλοντα όπως είναι η δουλειά, το πανεπιστήμιο και άλλα. Έχουν καθιερωθεί καθώς δηλώνουν τον τρόπο με τον οποίο δείχνει κανείς σεβασμό που δεν έχει να κάνει μόνο με την ηλικία αλλά και με την ιδιότητα.

Αντικατοπτρίζει, στην ουσία, την πολυπλοκότητα των σχέσεων, τη δομής της κοινωνίας μας αλλά φανερώνει και τη σχέση μας με τους άλλους ανθρώπους.

Το φαινόμενο αυτό, που αποτελεί μια καθαρά κοινωνική κατασκευή, συναντάται σε πολλές γλώσσες, όπως για παράδειγμα στην ισπανική, στη γερμανική, στη γαλλική, στη ρωσική και σε άλλες, εκεί όμως που τηρούνται αυστηρά οι τύποι και παρατηρείται πραγματικά μεγάλη χρήση τίτλων ευγενείας είναι στην ιαπωνική γλώσσα.

Από την άλλη πλευρά, δεν χρησιμοποιείται σε άλλες γλώσσες και σε ορισμένες δεν βρίσκεται πια σε χρήση. Ένα τέτοιο παράδειγμα γλώσσας είναι η σουηδική, που με το Du-reformen στα τέλη της δεκαετίας του '60, καταργήθηκε ο πληθυντικός ευγενείας, όπως και διάφοροι τίτλοι ευγενείας (π.χ τα "κύριε", "κυρία") σε μια προσπάθεια οικοδόμησης μιας περισσότερο ισότιμης κοινωνίας.

Αυτή η διάκριση υπήρχε και καταργήθηκε και στην αγγλική γλώσσα: σε σαιξπηρικά κείμενα συναντούμε το "thou"με το οποίο απευθυνόταν κανείς σε οικείο πρόσωπο και το "you"που ήταν πιο επίσημο. Τελικά το πρώτο περιέπεσε σε αχρηστία περίπου στα μέσα του 17ου αιώνα.

Για άλλους, τούτος ο πληθυντικός θεωρείται καθωσπρεπισμός και τονίζει μέσω της γλώσσας τις ήδη υπάρχουσες ανισότητες και διαφορές που υπάρχουν στις σχέσεις μας, καθώς μπορούμε να είμαστε ευγενικοί με πολλούς άλλους τρόπους είτε μέσα από τη γλώσσα είτε μέσα από τη στάση και το ύφος μας, ενώ σε άλλους ανθρώπους αρέσει να κρατούν τους τύπους, όπως και κάποια απόσταση με ορισμένα από τα πρόσωπα με τα οποία συνδιαλέγονται, ορίζοντας με αυτόν τον τρόπο το είδος των σχέσεων μεταξύ τους.

Όπως και να 'χει, είναι γεγονός ότι επιλέγοντας κανείς την ευγένεια παραβιάζει τη λογική και τις αισθήσεις: έχουμε μπροστά μας ένα άτομο και μιλάμε σαν να απευθυνόμαστε σε δύο. Προτιμητέο ή μη, είναι σίγουρα κάτι που πέρασε στις διάφορες γλώσσες σε ένα μεταγενέστερο στάδιο και είχε να κάνει καθαρά με εξωτερικούς παράγοντες και κοινωνικές αλλαγές.

Κείμενο: Σοφία Τατίδου, Φιλόλογος

Ήταν τόσο μεγαλειώδες αυτό που συνέβη στην μάχη του Μαραθώνατο 490 π.Χ., ώστε οι Έλληνες απέδωσαν τη νίκη στην ανάμειξη των θεών. Μαζί με τον Μιλτιάδη, τον Καλλίμαχο και τους άλλους, στη γνωστή εικόνα της Ποικίλης Στοάς της Αγοράς των Αθηνών, ο Πάναινος κατέγραψε την παρουσία της Αθηνάς, του Πάνα, του Ηρακλή, του Θησέα, του Μαραθώνα, του Εχετλαίου.

Στην περιοχή της Τετραπόλεως, που απαρτίζεται από τους οικισμούς του Μαραθώνα, της Τρικορύθου, της Οινόης και της Προβαλίνθου, πιστοποιείται τόσο η λατρεία του Ηρακλή και του Πάνα όσο και της Αθηνάς. Ωστόσο, μόνο δύο είναι τα ταυτισμένα ιερά: το ρωμαϊκό ιερό της Ίσιδας στην Μπρεξίζα και η σπηλιά του Πάνα στην Οινόη.

Από επιγραφή του πρώιμου 5ου αιώνα π.Χ. πληροφορούμαστε ότι η γιορτή και οι αγώνες για τον Ηρακλή, που προσφωνείται και «εμπύλιος», τώρα αναβαθμίζονται.

Πολυθάλαμη σπηλιά, φορτωμένη σταλακτίτες και σταλαγμίτες, με έντονη χρήση από τα νεολιθικά ως τα υστεροελλαδικά χρόνια, γίνεται τόπος λατρείας του Πάνα από τον 5ο αιώνα π.Χ. Βρέθηκε μεγάλος αριθμός ειδωλίων του Πάνα και των Νυμφών που λατρεύονταν στη σπηλιά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.

Η τρίτη θεότητα που συσχετίζεται με τη μάχη του Μαραθώνα είναι η Αθηνά «Ελλωτίς».

Το ιερό του Διονύσου, όπου στήνονταν τα ψηφίσματα της Τετραπόλεως, τοποθετείται στην πεδιάδα. Εκεί κοντά βρισκόταν και ο τάφος του ήρωα ιατρού Αριστόμαχου. Ο Φιλόχωρος μας πληροφορεί για την ύπαρξη δύο ιερών του Απόλλωνα, ως Πυθίου στην Οινόη και ως Δηλίου στον Μαραθώνα. Τη λατρεία της Άρτεμης βεβαιώνει επιγραφή πάνω σε μαρμάρινα μέλη βωμού. Σύμφωνα με τον Παυσανία στα “ΑΤΤΙΚΑ” (Ι, 15,3) ο Ηρακλής έσπευσε οπλισμένος με το τρομερό του ρόπαλο να συμπαραταχθεί με τους Έλληνες οπλίτες...

Ο Ηρακλής είχε παλαιούς δεσμούς με τον Μαραθώνα, αφού, σύμφωνα με την παράδοση, εκεί είχαν βρει καταφύγιο οι Ηρακλείδες, οι απόγονοί του, όταν τους καταδίωκε ο βασιλιάς Ευρυσθέας. Μάλιστα οι Μαραθώνιοι, όπως αναφέρει ο Παυσανίας, ήταν οι πρώτοι που τίμησαν τον Ηρακλή ως Θεό.

Στον Μαραθώνα το ιερό του βρισκόταν στο στενό πέρασμα ανάμεσα στο βουνό Αγριλίκι (*) και τη θάλασσα και για το λόγο αυτό ο Ηρακλής ονομαζόταν Εμπύλιος, δηλαδή αυτός που βρίσκεται μπροστά από τις πύλες. Στο σημείο αυτό, κοντά στο ιερό του Ηρακλή, επέλεξαν να στρατοπεδεύσουν οι Αθηναίοι φθάνοντας στον Μαραθώνα.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας παρέχει ο αρχαίος ιστορικός Ηρόδοτος, η θέση του ελληνικού στρατεύματος το 490 π.Χ. είχε ως ορμητήριο το τέμενος του Ηρακλή κοντά στους πρόποδες, όπως υποθέτουμε, του υψώματος Βρανά και Αφορισμού. Η θέση των τύμβων Αθηναίων και Πλαταιέων δηλώνουν το επίκεντρο της περιοχής της μάχης. Γύρω από το σημείο αυτό θα πρέπει να εντοπισθεί το ιερό του Ηρακλή και η αφετηρία του αγγελιοφόρου της νίκης.

Ισως ο αγγελιοφόρος της κοσμοϊστορικής Νίκης του πνεύματος κατά του σκοταδισμού να χρησιμοποίησε τον πλέον σύντομο δρόμο, περίπου 34 χιλιόμετρα και όχι τον κατά 25 αιώνες μεταγενέστερο (περίπου 42 χιλιόμετρα), ο οποίος ήταν άγνωστος και ανύπαρκτος. Κατά πάσα πιθανότητα ανηφόρισε προς τη χαράδρα που σχηματίζουν τα υψώματα Βρανάς, Αγριλίκι, Αφορισμός και Κοτρώνι με προοπτική το ιερό του Διόνυσου και από εκεί προς την Εκάλη...

* Οι φωτογραφίες από την πρόσφατη επίσκεψη μου (13/2/17), στα εγκαταλελειμμένα λατομεία των αρχαίων Αθηναίων, στην θέση Αγριλίκη της Νέας Μάκρης (όπου οι Αθηναίοι αρχικά είχαν λάβει θέση πριν την μάχη του Μαραθώνα, καθώς η στρατηγική θέση του βουνού τους επέτρεπε να ελέγχουν τον δρόμο προς την Αθήνα και, αν ήταν ανάγκη, να τον αποκλείσουν).

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος – Μυσταγωγία - Μυθαγωγία

Η Τελέσιλλαγεννήθηκε στο Άργος γύρω στο 520 π.Χ. Καταγόταν από μια μεγάλη και σπουδαία οικογένεια της περιοχής.

Επειδή όμως ήταν μικροκαμωμένη και φιλάσθενη αναγκαζόταν να ζει απομονωμένη. Απογοητευμένη απευθύνθηκε στο μαντείο των Δελφών για να μάθει τι της επιφύλασσε η μοίρα. Το μαντείο τη συμβούλευσε να ασχοληθεί και να υπηρετήσει τις Μούσες.Σύμφωνα με το χρησμό: «τότε και μόνο τότε θα μπορούσε να θεραπευτεί και να αποκτήσει ένα σκοπό η ζωή της».

Έτσι, η Τελέσιλλα αξιοποίησε το έμφυτο ποιητικό της ταλέντο και αφοσιώθηκε στον έμμετρο λόγο.

Ωστόσο, αυτή η ταλαντούχα ποιήτρια δεν έμεινε στην ιστορία για τα ποιήματά της, αλλά για τον ηρωισμό που έδειξε στην πιο δύσκολη στιγμή της πόλη της, όταν το Άργος έπρεπε να αντιμετωπίσει τις ασταμάτητες ορδές των Σπαρτιατών.

Οι Σπαρτιάτες εναντίον του Άργους

Η Σπάρτη μετά τη νίκη της στο Β΄ Μεσσηνιακό πόλεμο προσπάθησε να επεκτείνει την ηγεμονία της σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Το Άργος ήταν εμπόδιο σε αυτό το σχέδιο και έπρεπε να κατακτηθεί. Ο βασιλιάς της Σπάρτης Κλεομένης Α΄, αποφασίζει να χτυπήσει το Άργος και να τελειώνει οριστικά με τους Αργείτες.

Προετοίμασε το σχέδιό του με κάθε λεπτομέρεια και με τη θετική προφητεία του μαντείου των Δελφών εκστρατεύει εναντίον του Άργους. Φθάνοντας στον ποταμό Ερύσινο έκανε θυσία για να εξασφαλίσει τη θετική έκβαση της εκστρατείας και περίμενε τους οιωνούς.

Όμως η θυσία δεν έδωσε καλά μηνύματα. Άλλαξε την πορεία του προς το Άστρος, όπου θυσίασε ένα ταύρο. Επιβίβασε τους άνδρες του σε καράβια και κατευθύνθηκε μέσω θαλάσσης στην περιοχή της Σήπειας, που βρισκόταν ανάμεσα στο Ναύπλιο και την Τίρυνθα.

Οι Αργείοι στρατοπέδευσαν ακριβώς απέναντί του. Στη μάχη που έγινε το 494 π.Χ ο Κλεομένης νίκησε. Εξόντωσε ακόμα και όσους ζήτησαν άσυλο στο ιερό άλσος της Σήπειας. Μετά από αυτό, ο Σπαρτιάτης βασιλιάς ξεκίνησε για να καταλάβει την ανοχύρωτη πόλη του Άργους. 

Η ασθενική ποιήτρια που έγινε στρατηγός

Τα νέα έφτασαν στην πόλη και φυσικά απόγνωση και απελπισία κυρίευσαν τον πληθυσμό. Σε εκείνες τις δύσκολες ώρες η ασθενική ποιήτρια Τελέσιλλα μπήκε μπροστά και μίλησε με λόγια θερμά και πατριωτικά.

Κάλεσε τις γυναίκες της πόλης να πολεμήσουν και να πέσουν για την ελευθερία της πατρίδας και των παιδιών τους. Συγκέντρωσε όσους είχαν μείνει, γέρους, παιδιά και γυναίκες και τους εξόπλισε με κάθε λογής όπλο που βρήκε στα σπίτια και τους ναούς. Ξύλα, πέτρες, τόξα, κοντάρια, βέλη, ασπίδες, μαχαίρια, σπαθιά.

Τους παρέταξε στα τείχη για να αντιμετωπίσουν τον εισβολέα. Οι γυναίκες του Άργους συγκινήθηκαν από το λόγο της Τελέσιλλας, φόρεσαν τις πανοπλίες και στήθηκαν στα τείχη της πόλης απέναντι στις ορδές του Κλεομένη.

Οι Σπαρτιάτες είχαν εξοντώσει τον στρατό των Αργείων, αλλά έπρεπε να αντιμετωπίσουν και τις γυναίκες των πολεμιστών. Όταν πλησίασαν, είδαν τις Αργείες παραταγμένες και αποφασισμένες. Μπροστά στεκόταν η Τελέσιλλα που έκανε δέηση στους θεούς: «Ω Άρτεμη, ω Απόλλωνα! Βοηθήστε μας να σώσουμε την πατρίδα».

Η μεγάλη νίκη των γυναικών του Άργους

Σύμφωνα με τον ιστορικό Παυσανία, ο Κλεομένης μόλις είδε τη γυναικεία παράταξη υποχώρησε γιατί κατάλαβε ότι μια νίκη απέναντι σε γυναίκες δεν θα του χάριζε δόξα. Υπολόγισε ακόμα και το απίθανο ενδεχόμενο να έχανε τη μάχη, οπότε η ντροπή για τον στρατό του θα ήταν τρομακτική.

Ο Πλούταρχος υποστηρίζει, ότι η μάχη έγινε και ότι ο σπαρτιατικός στρατός νικήθηκε κατά κράτος. Όσο απίθανη κι αν είναι αυτή η εκδοχή, σημασία έχει ότι η πόλη σώθηκε χάρη στην Τελέσιλλα και τις γυναίκες του Άργους.

Οι Αργείοι τίμησαν την ηρωική ποιήτρια στήνοντας ένα άγαλμα με τη μορφή της. Φέρεται να κρατά μια περικεφαλαία και να προσπαθεί να τη φορέσει ενώ στα πόδια της υπάρχουν πολλά βιβλία. Έστησαν το άγαλμα μπροστά στο ναό της Αφροδίτης και καθιέρωσαν τη γιορτή των «Υβριστικών», όπου οι γυναίκες ντύνονταν  άνδρες και οι άντρες γυναίκες.

Το Άργος σε αυτή την περίπτωση το έσωσαν οι γυναίκες, που στη δύσκολη στιγμή της πόλης τους, πήραν την κατάσταση στα χέρια τους και τα κατάφεραν.

H Δανάη ήταν η κόρη του βασιλιά του Άργους, Ακρίσιου και μητέρα του Περσέα. Ο βασιλιάς Ακρίσιος δεν είχε διάδοχο για το θρόνο. Έτσι κατέφυγε στο μαντείο. Η πρόβλεψη ήταν ότι στο θρόνο θα τον διαδεχτεί ο εγγονός του. Ο Ακρίσιος αρχικά χάρηκε, αλλά η συνέχεια της προφητείας τον σόκαρε. Ο διάδοχος του θρόνου θα έκανε ένδοξο το βασίλειο, θα αποκτούσε ήρωες απογόνους, αλλά θα σκότωνε τον ίδιο.

Αποφάσισε λοιπόν ότι η μόνη λύση ήταν η κόρη του η Δανάη να μην αποκτήσει ποτέ της παιδί. Τη φυλάκισε μαζί με την τροφό της, ώστε να μην έρχεται σε επαφή με κανέναν.

Η απαγόρευση βέβαια δεν ίσχυε για το Δία που την είδε από ένα μικρό παράθυρο και γοητεύτηκε. Λάτρης του γυναικείου φύλου μαγεύτηκε από την ομορφιά της Δανάης.

Στο θάλαμο της Δανάης μπήκε μεταμορφωμένος σε χρυσή βροχή. Όταν βγήκε η Δανάη ήταν έγκυος στον Περσέα…

Ο Δίας μεταμορφώθηκε σε χρυσή βροχή για να συναντήσει ερωτικά την όμορφη Δανάη.

O Ακρίσιος προσπαθεί να εξαφανίσει τη Δανάη και το παιδί

Μόλις το έμαθε ο Ακρίσιος έβαλε τη Δανάη με το μωρό μέσα σε ένα κιβώτιο και το έριξε στη θάλασσα. Το κιβώτιο ξεβράστηκε στηΣέριφοπου βασίλευε ο τύραννος Πολυδέκτης.

Εκεί ο Περσέας μεγάλωσε στο σπίτι ενός ψαρά και έγινε άνδρας. Ο Πολυδέκτης πάντα ποθούσε τη Δανάη και κάποια στιγμή αποφάσισε να απαλλαγεί από τον Περσέα.

Ρώτησε λοιπόν όλα τα παλικάρια ποιο θα ήταν το κατάλληλο δώρο που θα ταίριαζε σε ένα βασιλιά. Ο ψαράς Περσέας θεωρώντας κοινότυπα τα δώρα που πρόσφεραν οι άλλοι αποφάσισε να του κάνει δώρο το κεφάλι της Μέδουσας που ήταν γοργόνα. Ο Πολυδέκτης χάρηκε. Πίστευε ότι ο Περσέας δεν θα γύριζε ζωντανός.

Το κιβώτιο με την Δανάη και το νεογέννητο Περσέα βγήκε σε μια ακτή της Σερίφου

Η Γοργόνα Μέδουσα που πάγωνε με το βλέμμα της όποιον την κοίταγε

Η Γοργόνα Μέδουσα ήταν η μόνη θνητή από τις τρεις τερατόμορφες αδερφές της. Φαρμακερά φίδια τους τύλιγαν το κεφάλι ενώ είχαν δόντια κάπρου. Τα χέρια τους ήταν μπρούτζινα και είχαν χρυσά φτερά για να πετάνε. Το πιο φοβερό όπλο του όμως ήταν το βλέμμα τους. Όποιος τις κοίταγε στα μάτια πέτρωνε.

Με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς και τις πολύτιμες συμβουλές της κατάφερε να πλησιάσει τη Μέδουσα. Μέσα από το καθρέφτισμα μιας ασπίδας την είδε, αποφεύγοντας το βλέμμα της και της έκοψε το κεφάλι. Ο Περσέας μετά από πολλές περιπέτειες επέστρεψε με το τρόπαιο στο χέρι.

Μόλις ο Πολυδέκτης είδε τη Μέδουσα συνέβη το μοιραίο. Πέτρωσε.

Τώρα πια ο Περσέας μαζί με τη μητέρα του τη Δανάη και τη γυναίκα του την Ανδρομέδα, αποφάσισε να γυρίσει στην πατρίδα του το Άργος και να γνωρίσει τον παππού του τον Ακρίσιο.
Ο Ακρίσιος μόλις έμαθε ότι η κόρη και ο εγγονός του επιστρέφουν θυμήθηκε τον παλιό χρησμό. Για να σωθεί πήγε στη Λάρισα.

Εκεί ο βασιλιάς Τευταμίδης είχε οργανώσει νεκρικούς αγώνες προς τιμήν του πατέρα του. Ανάμεσα στους νέους που πήραν μέρος στους αγώνες ήταν και ο Περσέας.

Όταν έφτασε η σειρά του Περσέα να ρίξει το δίσκο, τον πέταξε με τόση δύναμη που έφυγε από το στάδιο και έσκασε στην εξέδρα των επισήμων. Εκεί χτύπησε έναν από τους θεατές που σκοτώθηκε από το ισχυρό χτύπημα. Ο χρησμός είχε βγει. Ο θεατής ήταν ο Ακρίσιος.

Ο Περσέας λυπήθηκε πολύ όταν έμαθε ποιον είχε σκοτώσει και εγκατέλειψε την ιδέα να επιστρέψει στο Άργος.

Ο μύθος λέει ότι συμφώνησε με τον Μεγαπένθη το ξάδερφό του βασιλιά της Τίρυνθας και άλλαξαν βασίλεια. Ο Περσέας πήρε την Τίρυνθα και ο Μεγαπένθης το Άργος. Όντως το βασίλειο έγινε ξακουστό.

Ο πιο μεγάλος ήρωας που βγήκε από τη γενιά του Περσέα ήταν ο Ηρακλής.

Ο μύθος της Δανάης και του Περσέα ενέπνευσε πολλούς αρχαίους συγγραφείς αλλά και πολλούς καλλιτέχνες.
Γι αυτό και η μορφή της βρίσκεται σε πολλά αγγεία, αλλά και σε πολλές τοιχογραφίες της Πομπηίας. Ίσως γιατί σύμφωνα με τους Λατίνους συγγραφείς, το κιβώτιο που μετέφερε τη Δανάη με το νεογέννητο, έφτασε στην Ιταλία στις ακτές του Λατίου.

Εκεί η Δανάη έγινε σύζυγος του βασιλιά της χώρας και ίδρυσε την πόλη Αρδέα.

Η αρχική φωτογραφία από την Πιάτσα ντελλα Σινιορία στην Φλωρεντία. «O Περσέας με το κεφάλι της Μέδουσας»

Είναι γύρω μας, παντού. Ένα σπίτι πας να χτίσεις και σου βγαίνει ο Ελληνικός πολιτισμός, τρέχει η Αρχαιολογική Υπηρεσία και μετά περιμένεις. Ακόμη και στο μετρό μπορείς να τον δεις. Ο ελληνικός πολιτισμός είναι, πώς να το πω, ορατός διά γυμνού οφθαλμού. Περιμένεις στο κόκκινο με το αυτοκίνητο και το φρύδι του σηκώνεται στο βάθος της Πατησίων, από όπου ο Παρθενών σε κοιτάζει με όλη του τη δωρική αυστηρότητα. Τον ακούς γύρω σου παντού. Όχι μόνο στις λέξεις που προφέρει με περισσή υπερηφάνεια ο οδηγός του ταξί, αλλά και ο Γάλλος τουρίστας, και ο Άγγλος που καταπίνει «μπόμπες» στη Ζάκυνθο για να ξεχάσει τα σκοτάδια της πατρίδας του. Πώς το λέγαμε τότε, στα ηρωικά χρόνια της κρίσης; Αν μας έδιναν μια δεκάρα για κάθε δική μας λέξη που χρησιμοποιούν στη δική τους γλώσσα οι λαθρέμποροι όχι μόνον θα ξεχρεώναμε, αλλά θα μας χρωστούσαν κι από πάνω. Παρατηρώ κάμψη του πολιτισμικού μας φρονήματος, η οποία δεν ξέρω πού θα μας οδηγήσει.

Δική μας λέξη είπατε; Ναι δική μας, καταδική μας. Διότι εμείς δεν είμαστε σαν τους Γερμανούς, που φορούν πέδιλα με κάλτσες. Αν είναι ποτέ δυνατόν. Εμείς βάζουμε σαγιονάρες και πάμε ξυπόλυτοι και στην τράπεζα και στο πανεπιστήμιο. Και οι λέξεις δικές μας είναι και τις κάνουμε ό,τι θέλουμε. Τις τσαλακώνουμε, τις ξαπλώνουμε για τα περαιτέρω, τις βρωμίζουμε για να νοστιμέψουν. Στο κάτω κάτω ο Όμηρος και ο Πλάτων δεν τις απαθανάτισαν αυτές τις λέξεις; Κι αυτοί δικοί μας είναι. Τους κουβαλάμε μέσα στην ψυχή μας. Εμείς δεν χρειάζεται να βγάζουμε τα μάτια μας για να τους μελετήσουμε σαν εκείνους τους χλωμούς ξανθούς στις ομίχλες της Οξφόρδης. Εμείς τους κατέχουμε εκ γενετής. Είναι στο DNA μας. Πώς αλλιώς να το πω; Ο Έλλην γεννιέται πολιτισμένος. Στο αίμα του έχει το στίγμα του πολιτισμού που γέννησε τη Δύση.

Και μετά; Και μετά; Μετά υπάρχει και το Βυζάντιο. Έντεκα αιώνες αυτοκρατορία και καμιά εκατοπενηνταριά ονόματα αυτοκρατόρων που αν δεν τα μάθεις απέξω δεν περνάς τις εξετάσεις. Τι θα είχε απομείνει από τη Δύση χωρίς την αντίσταση που πρόβαλε η αυτοκρατορία στους Άραβες και τους Σελτζουκίδες; Εμείς τώρα αυτόν τον πολιτισμό τον τιμούμε και τον καλλιεργούμε κάθε Πάσχα, όταν εν χορώ αινούμεν τον Κύριον κουτσομπολεύοντας, βγάζοντας selfies, απολαμβάνοντας χοληστερίνη και κάνοντας κόντρες στην εθνική οδό στο σφαγείο της επιστροφής.

Οχι μόνον υπάρχει ελληνικός πολιτισμός. Ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας. Απόδειξη ότι στη χώρα μας λειτουργεί και υπουργείο Πολιτισμού. Είναι δυνατόν να αναρωτιέσαι αν υπάρχει ελληνικός πολιτισμός με τόσα ΔΗΠΕΘΕ και τόσα φεστιβάλ που οργανώνονται κάθε χρόνο; Μπορεί να φτωχύναμε, μπορεί να μας ταπείνωσαν, όμως τον πολιτισμό μας δεν τον ξεχνάμε με τίποτε. Η υπερήφανος Ελλάς διαπρέπει σε όλους τους τομείς του πολιτισμού της. Κυρίως δε στη ναυαρχίδα του, τις κλασικές σπουδές. Και μάλιστα επειδή κι αυτές τις έχουμε και τις κατέχουμε δεν το κάνουμε και θέμα σαν μερικούς μερικούς που διαφημίζουν τα ευρήματά τους, τις μελέτες τους, και τις νέες θεωρίες τους περί κλασικού πολιτισμού. Και μιλάνε για Σορβόννες και για Κέμπριτζ. Εμείς εδώ βγάζουμε φιλολόγους, σεμνούς εργάτες του Δημοσίου, που η μόνη τους φιλοδοξία είναι να διοριστούν. Και αν τους ξεφύγει κανείς και θέλει να κάνει κάτι παραπάνω επειδή πήρε στα σοβαρά το θέμα, τον κυνηγούν όλοι μαζί για να τον επαναφέρουν στην τάξη. Πώς το έλεγε ο Μπρεχτ; Μη σκέφτεσαι τους Φαραώ όταν βλέπεις τις πυραμίδες. Σκέψου τους εργάτες που τις έχτισαν. Κάπως έτσι, τέλος πάντων. Απόδειξη ότι σ’ εμάς εδώ, ακόμη και ο απλός μισθοσυντήρητος θεωρεί τον πολιτισμό μας δικό του, ιδιοκτησία του, είναι οι αρχαιοφύλακες. Κλείνουν και ανοίγουν τους αρχαιολογικούς χώρους κατά βούλησιν. Και άμα προκύψει, κάνουν και καμιά κατάληψη. Τι καλύτερο για έναν υπάλληλο που ταυτίζεται με το αντικείμενο της δουλειάς του, που το θεωρεί δικό του, σπίτι του, παιδί του;

Και για να σοβαρευτούμε. Ναι, υπάρχει Ελληνικός πολιτισμός. Υπάρχει ο κλασικός, υπάρχει το Βυζάντιο, υπάρχει και ο σύγχρονος. Υπάρχει ελληνικός πολιτισμός. Τα ίχνη του είναι εγγεγραμμένα στο τοπίο της ζωής μας και έχει ως όχημα τη γλώσσα,τη μία από τις δύο αρχαιότερες του Δυτικού Πολιτισμού, η οποία όμως, σε διαφορά με τα εβραϊκά, δεν έπαψε ποτέ να μιλιέται. Και είναι αυτός ο ορίζοντας του παρελθόντος που επέτρεψε και τη δημιουργία ενός σύγχρονου πολιτισμού. Ο Σεφέρης δεν θα είχε γράψει το «για ένα πουκάμισο αδειανό» αν δεν μιλούσε την ίδια γλώσσα με τον Ευριπίδη; Τι θα ’ταν ο Ελύτης χωρίς τον Ρωμανό και τι ο Καζαντζάκης χωρίς τον Γκρέκο; Αναφέρομαι στα δύο Νομπέλ και στον δημοφιλέστερο εκτός Ελλάδος συγγραφέα μας για να υπενθυμίσω ότι έκαναν ό,τι έκαναν όχι μόνον χωρίς υπουργείο Πολιτισμού, αλλά και χωρίς καμία κρατική βοήθεια. Εζησαν σε μια φτωχή Ελλάδα, η οποία όμως είχε τρόπο να βγάζει αξίες που ξεπερνούσαν τα σύνορά της. Η Ελλάδα του πλούτου μόνον αλαζονεία γέννησε. Και έχασε τον πολιτισμό της.

Μήπως τώρα που φτωχύναμε ήρθε η ώρα να συνειδητοποιήσουμε ότι το όνειρο των απανταχού ελληνοπαίδων, η δημοκρατία της Μυκόνου, δεν μπορεί πλέον να αποτελεί στόχο ζωής; «Δεν θέλουμε η Ελλάδα να γίνει μουσείο και οι Ελληνες σερβιτόροι», ήταν το σύνθημα των προοδευτικών. Θα προτιμούσα πάντως να είμαι σερβιτόρος στη Σαντορίνη παρά εργάτης στη Ρουρ. Και να μην αισθάνομαι ότι έχασα τον πολιτισμό μου για να τον κερδίσουν άλλοι επειδή θα δούλευα δίπλα σ’ ένα υπέροχο μουσείο. Ναι, υπάρχει ελληνικός πολιτισμός. Αρκεί να τον βρούμε και να τον κατακτήσουμε.

kathimerini.gr

Η Συνωμοσία του Κινάδωνα ήταν ένα αποτυχημένο πραξικόπημα που έλαβε χώρα στην Αρχαία Σπάρτηκατά τον πρώτο χρόνο της βασιλείας του Αγησιλάου Β” (α’ μισό του 4ου αιώνα π.Χ.) το 399 π.Χ.. Η απόπειρα αυτή στοχοποιούσε την αυξανόμενη δύναμη των εφόρων αλλά και τον αυστηρά ολιγαρχικό χαρακτήρα του σπαρτιατικού πολιτεύματος κατά την περίοδο αυτή.

Τα Γεγονότα

Υποψίες για στάση κίνησε πρώτος ένας ερμηνευτής χρησμών, ο οποίος υπηρετούσε το βασιλιά Αγησίλαο κατά τη διάρκεια μιας θυσίας. Όπως αποκάλυψε, ένας μεγάλος κίνδυνος επρόκειτο να χτυπήσει πολύ σύντομα την πόλη.

Πέντε ημέρες μετά, παρουσιάστηκε ενώπιον των εφόρων ένας άνδρας που τους διηγήθηκε το παρακάτω περιστατικό: μια ημέρα ο Κινάδων τον οδήγησε στην Αγορά και του ζήτησε να μετρήσει τους Σπαρτιάτες που ήταν παρόντες. Ανάμεσα στο πλήθος που τους περιέβαλε, ο άνδρας μέτρησε έναν από τους βασιλείς, τους εφόρους, κάποια μέλη της Γερουσίας και άλλους άνδρες από την τάξη των «Ομοίων», κάπου σαράντα άτομα.

Τότε ο Κινάδων του ενέσπειρε την ιδέα να θεωρήσει τους άνδρες αυτούς εχθρούς του και τους υπόλοιπους τέσσερις χιλιάδες άνδρες που εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν πλάι τους, συμμάχους του. Κατόπιν επεσήμανε πως ανάλογη εικόνα μπορούσε κανείς να δει σε όλη τη χώρα. Ο Κινάδων επίσης του αποκάλυψε πως οι επικεφαλής της συνωμοσίας ήταν λίγοι, αλλά πολύ αξιόπιστοι, ενώ στο σκοπό τους θα ενώνονταν όλοι οι είλωτες, οι νεοδαμώδεις (πρώην είλωτες με πολιτικά δικαιώματα), και οι υπομείονες (ελεύθεροι που για διάφορες αιτίες είχαν χάσει τα πολιτικά τους δικαιώματα), οι οποίοι, όταν κάποιος ανέφερε μπροστά τους τούς Σπαρτιάτες, αδυνατούσαν να κρύψουν το μίσος τους.

Οι έφοροι τότε ρώτησαν τον άνδρα αν οι συνωμότες ήταν καλά οπλισμένοι. Εκείνος απάντησε πως διέθεταν διάφορα μαχαίρια, σπαθιά, τσεκούρια από την αγορά, καθώς και τα εργαλεία της καθημερινής τους εργασίας. Τέλος ανέφερε πως ο Κινάδων τον είχε συμβουλέψει να μην κυκλοφορεί πολύ καθώς ο καιρός που θα εκδηλωνόταν το κίνημα πλησίαζε. Οι έφοροι, επειδή δεν ήταν σε θέση να γνωρίζουν την έκταση του σχεδίου και ποια άτομα εμπλέκονταν, δεν κάλεσαν συνέλευση αλλά σε σύσκεψη με τους γέροντες αποφάσισαν να τον συλλάβουν αιφνίδια με απάτη εκτός πόλης. Στον Κινάδωνα είχαν αναθέσει στο παρελθόν διάφορες μυστικές αποστολές, κι έτσι, με αφορμή κάποια δήθεν καινούρια, τον έστειλαν στον Αυλώνα της Μεσσηνίας, παρά τα σύνορα με την Ηλεία.

Ωστόσο ορισμένοι από τους άνδρες που τον συνόδευσαν και οι οποίοι επιλέχτηκαν με προσοχή, είχαν οδηγίες να συλλάβουν το νεαρό άνδρα με την κατηγορία της συνωμοσίας. Πράγματι και ενώ ο Κινάδων μετέβαινε αμέριμνος κάποια στιγμή συνελήφθη από τους συνοδούς του όπου υποβαλλόμενος σε βασανιστήρια αποκάλυψε τους συνενόχους του. Η Σπάρτη ειδοποιήθηκε σχετικά κι έτσι συνελήφθησαν κι άλλοι. Στις περαιτέρω ανακρίσεις ο Κινάδων ομολόγησε πως αυτό που τον ώθησε στη δράση ήταν η επιθυμία να «μην νιώθει κατώτερος από κανέναν άνδρα στη Λακεδαίμονα».

Ο Κινάδων και οι συνένοχοί του, αλυσοδεμένοι και φέροντας στον τράχηλο σιδερένιο κλοιό αφού σύρθηκαν προηγουμένως στους δρόμους της πόλης, μαστιγούμενοι, και βασανιζόμενοι ποικιλότροπα τους επιβλήθηκε θανατική καταδίκη.

Οι Λύκιοιπαραμένουν ένας από τους πιο αινιγματικούς λαούς της αρχαιότητας, επειδή δεν υπάρχουν πολλά διασωθέντα γραπτά μνημεία του πολιτισμού τους.

Από τα λίγα όμως που υπάρχουν συμπεραίνουμε ότι πρόκειται για έναν ιδιαίτερο πολιτισμό.

Υπάρχουν πάνω από 20 περιοχές με τάφους ξεχωριστής αρχιτεκτονικής λαξευμένους σε βράχους.

Η Λυκία βρισκόταν στα νότια της σημερινής Μικράς Ασίας, περίπου στην επαρχία της Αττάλειας.

Ονομάστηκαν Λύκιοι από τον θεό  τους τον Λύκιο Απόλλωνα.

Η λέξη λύκιος προέρχεται από το λήμμα λύκη που σημαίνει φως. Άρα λύκιος είναι αυτός που φέρνει το φως, που αφυπνίζει.

Ο πολιτισμός των Λυκίων καταγράφεται από τους αρχαίους Αιγύπτιους και τους Χετταίους (αρχαίος ιστορικός λαός).

Τον 6ο αιώνα απορροφήθηκαν από τον οίκο των Αχαιμενιδών που υπήρξε η σπουδαιότερη Περσική Δυναστεία.

Τάφοι στα Μύρα

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του πολιτισμού τους είναι οι λαξευτοί τάφοι και χρονολογούνται τον 5ο αιώνα π.Χ.

Αυτοί οι τάφοι λαξεύτηκαν πάνω σε έναν βράχο και αποτελούν ένα καταπληκτικό θέαμα. Λέγεται ότι οι Λύκιοι πίστευαν σε ένα φτερωτό πλάσμα που θα τους μετέφερε στη μετά θάνατον ζωή γι” αυτό και έφτιαχναν τους τάφους τους ψηλά σε βράχους.

Ένα ακόμα ιδιαίτερο στοιχείο είναι η αρχιτεκτονική και η διακόσμησή τους.

Συνήθως είναι διώροφοι ή και τριώροφοι με τριγωνική στέγη και η πρόσοψή τους θυμίζει τα σπίτια των Λυκίων.

Πολλοί έχουν ανάγλυφη διακόσμηση ενώ στο εσωτερικό τους έχουν μεγάλων διαστάσεων σαρκοφάγους με παραστάσεις από την καθημερινή ζωή.

Συνήθως ήταν οικογενειακοί τάφοι ώστε οι δεσμοί αίματος να διατηρούνται και μετά θάνατον. Παρόμοιοι τάφοι βρίσκονται και σε άλλα μέρη της Μεσογείου, όπως στην Πέτρα της Ιορδανίας και την Κυρηναική της Λιβύης.

Ο τάφος του Αμύντα

Μοναδικό χαρακτηριστικό είναι και οι σαρκοφάγοι.

Ενώ δηλαδή οι σαρκοφάγοι είναι συνηθισμένοι στην αρχαιότητα, στους τάφους των Λυκίων το μέγεθος τους είναι μοναδικό.

Αποτελούνται από τρία μέρη: τη βάση, τον θάλαμο και την οροφή.

Οι σαρκοφάγοι που έχουν διασωθεί σήμερα και διατηρούνται σχεδόν ανέπαφοι ανήκουν στη Ρωμαϊκή εποχή, είναι  μικρότεροι σε μέγεθος και λιγότερο στολισμένοι με παραστάσεις.

Σε πολλές περιπτώσεις οι νεκροί θάβονται με τους δούλους τους που τοποθετούνται κάτω από τον κύριο θάλαμο. Πολλοί σαρκοφάγοι βρέθηκαν και εκτός τάφων ώστε να βλέπουν άμεσα τον ουρανό.

Η πιο ασυνήθιστη μορφή τάφων είναι η επιτύμβια στήλη.

Πρόκειται για την αρχαιότερη μορφή τάφων που χρησιμοποιήθηκε για σημαντικούς δυνάστες και βρίσκονται στην Δυτική Λυκία.

Οι τάφοι αυτοί αποτελούνται από έναν μονόλιθο που στενεύει προς την κορυφή και χτίστηκαν πάνω σε μια μικρή βάση. Έχουν δυο θαλάμους τον έναν πάνω στον άλλον.
Ο άνω θάλαμος είναι ο τάφος.

Το κάτω μέρος ειναι διακοσμημένο με ανάγλυφες παραστάσεις.

Η πιο γνωστή επιτύμβια στήλη είναι  ο τάφος του Harpy στην πόλη Ξάνθος, πρωτεύουσα της Λυκίας. Οι ανάγλυφες παραστάσεις σε αυτόν τον τάφο είναι γύψινα εκμαγεία, ενώ οι πρωτότυπες βρίσκονται στο βρετανικό μουσείο.

Σαρκοφάγος

Οι Λύκιοι δεν υπάρχουν σήμερα, όμως οι τάφοι τους μας αποκαλύπτουν πολλά για τον πολιτισμό τους. Οι ανάγλυφες παραστάσεις με θέμα την καθημερινότητα, η φροντίδα των νεκρών αλλά και η μοναδική αρχιτεκτονική και κατασκευαστική ικανότητά τους, ρίχνουν φως στο μοναδικό πολιτισμό των Λυκίων.

Η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδουεπισκέφθηκε τη Νέα Υόρκη προσκεκλημένη του Ωνασείου Πολιτιστικού Ιδρύματος με την ευκαιρία των εγκαινίων της έκθεσης «Ένας Κόσμος Συναισθημάτων: Αρχαία Ελλάδα, 700 π.Χ. – 200 μ.Χ.». Το υπουργείο Πολιτισμού είναι ένας από του βασικότερους συντελεστές της έκθεσης καθώς παραχώρησε έργα από 20 μουσεία. Με αφορμή το εν λόγω γεγονός, η υπουργός αναφέρθηκε στη διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Στις συνεντεύξεις που έδωσε στην Νέα Υόρκη, η κ. Κονιόρδου αποκάλυψε, μεταξύ άλλων, και τη νέα στρατηγική στο ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, ασκώντας κριτική στην τακτική που ακολουθούσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, υποστηρίζοντας ότι επικεντρώθηκαν στη νομική διεκδίκησή τους.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε ενημέρωση που έγινε από το υπουργείο Πολιτισμού, σε σχέση με τα Γλυπτά η κ. Κονιόρδου τόνισε πως υπάρχει μια καινούρια κινητοποίηση στο θέμα αυτό, καθώς εγκαταλείπεται η νομική οδός διεκδίκησης που είχε υιοθετηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και υπήρξε βασική αιτία άρνησης της βρετανικής πλευράς και πως τώρα μέσω της διπλωματικής οδού θα αποκατασταθεί σταδιακά ένα κλίμα κοινής εμπιστοσύνης.

«Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή δίνει μια μάχη, μια πολύ μεγάλη μάχη», τόνισε η Λυδία Κονιόρδου, σε συνέντευξή της στον «Εθνικό Kήρυκα» και προσέθεσε: «Οι Έλληνες καθημερινά ζουν μεγάλη δοκιμασία και δίνουν μια μεγάλη μάχη για να αναταχτεί όλο αυτό το κλίμα να αποκτήσουν ξανά την αυτοπεποίθηση τους. Στον τομέα του πολιτισμού παρόλη την κρίση υπάρχει ένα οργασμός δραστηριοτήτων με ηρωικές καταστάσεις, ανθρώπων που δεν πληρώνονται κι όμως συνεχίζουν και δημιουργούν και να προσφέρουν.

Αυτό δείχνει πραγματικά το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής που αντέχει παρά τις δύσκολες καταστάσεις όπως αυτές με τους πρόσφυγες. Προσφέρουμε από το υστέρημα μας στους ανθρώπους αυτούς που δοκιμάζονται σε χειρότερη μοίρα από εμάς, που χάνουν τα πάντα».

Κάλεσε δε την Ομογένεια «να έρθει, να δει, να ακούσει, να συμμετέχει στο Φεστιβάλ Αθηνών, στο Εθνικό Θέατρο, στα περιφερειακά θέατρα, στη Λυρική Σκηνή που πηγαίνει στην καινούρια της στέγη». «Το καταπληκτικό είναι ότι, παρά τα προβλήματα, όλοι οι θεσμοί δεν σταματούν, λειτουργούν και παράγουν ουσιαστικό έργο», πρόσθεσε η υπουργός.

huffingtonpost.gr

Γράφει ο ιστορικός Κώστας Λαγός

O Κυνέγειροςστη Μάχη του Μαραθώνα, που σταμάτησε ένα περσικό πλοίο με το χέρι του. Όταν του το έκοψαν έβαλε το άλλο χέρι, όταν το έκοψαν και αυτό χρησιμοποίησε τα δόντια του!

Η μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) είναι η πρώτη στην ιστορία που γνωρίζουμε κάποιες παραμέτρους της, πέρα από τα ονόματα των επικεφαλής των αντιπάλων στρατευμάτων και το αποτέλεσμά της. Αυτό οφείλεται κυρίως στον Ηρόδοτο, ο οποίος στο έργο του μας δίνει στοιχεία για την εξέλιξη της μάχης και τον τρόπο που νίκησαν οι Έλληνες τους Πέρσες χάρη στο σχέδιο του Μιλτιάδη.

Ορισμένες λεπτομέρειες της μάχης του Μαραθώνα που δεν αναφέρει ο Ηρόδοτος, αλλά που είναι ρεαλιστικές, έχουν καταγραφεί από μεταγενέστερους αρχαίους συγγραφείς. Σύμφωνα με αρχαίες φιλολογικές πηγές, το πρώτο έργο (που είναι σήμερα χαμένο) απεικόνιζε διάφορες φάσεις της μάχης, ενώ στο δεύτερο πιθανότατα απαθανατίζεται η καταστροφή του περσικού ιππικού και επίλεκτου πεζικού μέσα στο Μικρό Έλος του Μαραθώνα. Τα έργα αυτά ανήκουν σε εποχή που ζούσαν ακόμη Μαραθωνομάχοι, οι οποίοι ήταν σε θέση να επιβεβαιώσουν τις πληροφορίες.

Οι αρχαίες πηγές για τη μάχη του Μαραθώνα έχουν διασώσει τη δράση Ελλήνων στρατιωτών, όπως του Κυνέγειρου και του μεγαλύτερου αδελφού του, Αισχύλου, γιοι του Ευφορίωνα από τον αθηναϊκό δήμο της Ελευσίνας. Οι δύο αδελφοί ανήκαν στην Αιαντίδα φυλή και μαζί με τους άλλους οπλίτες της φυλής τους παρατάχθηκαν στον Μαραθώνα στο δεξί άκρο της φάλαγγας, το πιο επικίνδυνο σημείο μιας παράταξης στις μάχες της αρχαιότητας. Έτσι, όταν ξεκίνησε η σύγκρουση με τους Πέρσες, ο Κυνέγειροςκαι ο Αισχύλος βρέθηκαν στο μέσον της πιο σκληρής μάχης, όπου πολέμησαν γενναία.

Ο Κυνέγειρος τραυματίστηκε θανάσιμα στη διάρκεια μίας θεαματικής ενέργειάς του εναντίον του περσικού στόλου. Είναι πιθανόν ότι και ο Αισχύλος τραυματίστηκε σοβαρά στον Μαραθώνα, αλλά επιβίωσε από τη μάχη και έζησε για άλλα 34 χρόνια. Μέχρι το θάνατό του, το 456 π.Χ., είχε γράψει περίπου 80 τραγωδίες και εισάγει σημαντικές καινοτομίες στο θέατρο, κερδίζοντας έτσι τον χαρακτηρισμό «Πατέρας της Τραγωδίας».

Σύγχρονο μνημείο στην Ελευσίνα –την πόλη του Κυνέγειρου και του Αισχύλου- που τιμά τη θυσία του Κυνέγειρου στον Μαραθώνα

Η ηρωική δράση του Κυνέγειρου εναντίον του περσικού στόλου

Στη διάρκεια της μάχης του Μαραθώνα οι Πέρσες υπέστησαν οδυνηρή ήττα και άρχισαν να υποχωρούν άτακτα προς την ακτή και τα πλοία τους. Οι Αθηναίοι τούς καταδίωξαν και συγκρούστηκαν και πάλι μαζί τους. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (6.113-114), σε αυτή τη φάση της μάχης σκοτώθηκαν ο Πολέμαρχος Καλλίμαχος, ο στρατηγός Στησίλεως, ο Κυνέγειρος και πολλοί άλλοι «ονομαστοί» Αθηναίοι. Όσον αφορά τον Κυνέγειρο, ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι σκοτώθηκε στην προσπάθειά του να εμποδίσει ένα περσικό πλοίο να αποπλεύσει, πιάνοντας την πρύμνη με το χέρι του, αλλά ένας Πέρσης του το απέκοψε με πέλεκυ.

Η αναφορά του Ηροδότου ότι «παρομοίως (όπως ο Κυνέγειρος) οι Αθηναίοι επτά πλοία τα εμπόδισαν να αποπλεύσουν…» δείχνει ότι ο Κυνέγειρος δεν ήταν μόνος του και ότι και άλλοι Αθηναίοι προσπάθησαν να εμποδίσουν με τα χέρια τους τα εχθρικά πλοία να αποπλεύσουν. Αυτό, όμως, το κατόρθωσαν σε μόλις επτά από τα εκατοντάδες πλοία του περσικού στόλου στην ακτή του Μαραθώνα.

Οι Αθηναίοι προφανώς απέτυχαν να καταλάβουν περισσότερα πλοία, καθώς  αυτά ήταν επανδρωμένα ακόμη και στη διάρκεια της μάχης. Οι κωπηλάτες του περσικού στόλου δεν ήταν δούλοι και έφεραν όπλα, όπως δόρατα, τόξα και πελέκεις. Έτσι εξηγούνται και οι μεγάλες απώλειες των Αθηναίων σε αυτή τη φάση της μάχης, καθώς βρέθηκαν ακάλυπτοι στην ακτή, ενώ τα περσικά πληρώματα τούς χτυπούσαν ψηλά από τα πλοία τους. Ο Κυνέγειρος ήταν ένας από τους 192 Αθηναίους που σκοτώθηκαν στη μάχη του Μαραθώνα, αλλά ο μόνος πεσόντας οπλίτης που ο Ηρόδοτος αναφέρει ονομαστικά. Φαίνεται ότι ο αρχαίος ιστορικός ακολούθησε μία παράδοση που υπήρχε ήδη στην Αθήνα γύρω στο 450 π.Χ., όταν την επισκέφθηκε για πρώτη φορά.

Λεπτομέρεια από αναπαράσταση του 1895 της τοιχογραφίας της μάχης τουΜαραθώνα στην Ποικίλη Στοά, που δείχνει τον Κυνέγειρο να εμποδίζει το απόπλουενός περσικού πλοίου.

Στην τοιχογραφία της μάχης του Μαραθώνα στην Ποικίλη Στοά, που είχε φιλοτεχνηθεί μία δεκαετία νωρίτερα, ο Κυνέγειρος απεικονίστηκε να πολεμά τους Πέρσες δίπλα στα πλοία τους. Το έργο αυτό χρονολογείται μόλις 30 χρόνια μετά τη μάχη, όταν ακόμη ζούσαν πολλοί Μαραθωνομάχοι.

Αυτό καταδεικνύει ότι οι συμπολεμιστές του Κυνέγειρου είχαν ξεχωρίσει τη δράση του στη διάρκεια της μάχης και έτσι το κατόρθωμά του δεν υπήρξε ένα μεταγενέστερο φανταστικό εφεύρημα. Όμως, ο Κυνέγειρος δεν επιτέθηκε μόνος του εναντίον του περσικού στόλου αφού και άλλοι Αθηναίοι σκοτώθηκαν στην ακτή του Μαραθώνα πολεμώντας τους Πέρσες στα πλοία τους. Αυτοί, όμως, δεν είχαν την τιμή να απαθανατιστούν στην τοιχογραφία της μάχης στην Ποικίλη Στοά, ή να τους μνημονεύσει ο  Ηρόδοτος.

Ο λόγος γιατί ο Κυνέγειρος ξεχώρισε για τον ηρωισμό του αποκαλύπτεται από τον Πολέμωνα της Λαοδικείας, ρήτορα του 2ου αιώνα μ.Χ. Το μοναδικό έργο του που έχει σωθεί ολόκληρο είναι μια -φανταστική- ρητορική αντιπαράθεση μετά τη μάχη του Μαραθώνα, μεταξύ των πατέρων του Καλλίμαχου και του Κυνέγειρου, για το ποιος από τους γιους τους ήταν ο πιο γενναίος στη μάχη, ώστε να κερδίσει την τιμή να εκφωνήσει τον επιτάφιο λόγο για τους πεσόντες Μαραθωνομάχους. Στο πλαίσιο αυτό, ο Πολέμων καταγράφει ρεαλιστικές λεπτομέρειες για τη δράση των δύο Αθηναίων ηρώων που δεν γνωρίζουμε από άλλους αρχαίους συγγραφείς. Είναι λοιπόν πιθανόν να τις αντέγραψε από φιλολογικές πηγές που είναι σήμερα χαμένες.

Η αφήγηση του Πολέμωνα μας δίνει τη δυνατότητα να αναπαραστήσουμε τη δράση και το ηρωικό τέλος του Κυνέγειρου.

Πριν από τη μάχη, ο Πολέμαρχος Καλλίμαχος, ανώτατος διοικητής του αθηναϊκού στρατού, παρατάχθηκε στο δεξί άκρο της οπλιτικής φάλαγγας και από εκεί ηγήθηκε της αντεπίθεσης εναντίον των υποχωρούντων Περσών. Όπως είδαμε, στο ίδιο σημείο της ελληνικής παράταξης βρίσκονταν οι οπλίτες της Αιαντίδος φυλής -ανάμεσά τους ο Κυνέγειρος και ο Αισχύλος- και πολεμούσαν στο πλευρό του Πολέμαρχου. Στο πιο κρίσιμο σημείο της μάχης, ο Καλλίμαχος δέχτηκε πολλά χτυπήματα και σκοτώθηκε. Σύμφωνα με αναφορές αρχαίων συγγραφέων, μετά τη μάχη οι Αθηναίοι βρήκαν το νεκρό Καλλίμαχο γεμάτο με περσικά βέλη και δόρατα να στέκει όρθιος, σαν να ήταν ακόμη ζωντανός και να καταδιώκει τους Πέρσες. Όταν σκοτώθηκε ο Πολέμαρχος, ο Κυνέγειρος τέθηκε αυθόρμητα επικεφαλής της ελληνικής αντεπίθεσης, παρόλο που δεν έφερε κάποιο αξίωμα.

Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο Πολέμων, ο Κυνέγειρος σε αυτή τη φάση της μάχης έφυγε μπροστά από την οπλιτική φάλαγγα («υπερβάς την φάλαγγα») προκειμένου να συνεχισθεί η καταδίωξη των εισβολέων. Το γεγονός ότι ο Κυνέγειρος όρμησε μπροστά από τους συμπολεμιστές του, δεν τούς έβαλε σε κίνδυνο, αφού η καταδίωξη των Περσών βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και οι τάξεις της φάλαγγας δεν ήταν πια συγκροτημένες. Ο Κυνέγειρος, που ήταν πολύ νέος (ο Πολέμων τον χαρακτηρίζει «μειράκιον») και διέθετε καλή φυσική κατάσταση, ενεργώντας παράτολμα κυνήγησε τους Πέρσες μέχρι την ακτή. Εκεί προσπάθησε να καταλάβει ένα περσικό πλοίο πιάνοντας την πρύμνη με το χέρι του. Ο Πολέμων επαναλαμβάνει την αναφορά του Ηροδότου ότι ένας Πέρσης τού απέκοψε τότε το χέρι.

Επιπλέον, μας αποκαλύπτει ότι ο Αθηναίος ήρωας δεν πέθανε αμέσως, αλλά λίγο αργότερα, εξαιτίας του σοβαρού τραύματός του. Όμως, πως προέκυψε η εκδοχή της αποκοπής των δύο χεριών και του κεφαλιού του Κυνέγειρου; Ο Πολέμων καταγράφει πως ο πατέρας του Κυνέγειρου, Ευφορίων, ισχυρίστηκε ότι όταν ο Πέρσης απέκοψε το δεξί χέρι του γιου του, αυτός έπιασε την πρύμνη του πλοίου με το αριστερό, οπότε ο Πέρσης του το έκοψε και αυτό. Στη συνέχεια, ο Ευφορίων επισήμανε πως ο ίδιος ο Δάτις, επικεφαλής των Περσών, αποκεφάλισε τον γιο του καθώς έτυχε να επιβαίνει στο συγκεκριμένο πλοίο.

Ο πατέρας του Καλλίμαχου, ωστόσο, αντέτεινε ότι ο Πέρσης απέκοψε μόνο το δεξί χέρι του Κυνέγειρου. Φαίνεται ότι νικητής του ρητορικού αυτού «αγώνα» ανεδείχθη ο πατέρας του Καλλίμαχου, και έτσι ο Πολέμων αποδέχεται την εκδοχή του για τον τραυματισμό του Κυνέγειρου. Παρά ταύτα, ο Ρωμαίος συγγραφέας Ιουστίνος, στην καταγραφή του για τη μάχη του Μαραθώνα υποστηρίζει την εκδοχή της αποκοπής των δύο χεριών του Κυνέγειρου (όχι όμως και του αποκεφαλισμού).

"Μάλιστα, ισχυρίζεται ότι αφού ο Πέρσης απέκοψε τα χέρια του, ο Κυνέγειρος σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να εμποδίσει το περσικό πλοίο να αποπλεύσει, έμπηξε τα δόντια του στην πρύμνη, πολεμώντας μέχρι το τέλος «σαν άγριο ζώο με τα δόντια του»."

Αυτή είναι και η εικόνα του θανάτου του Κυνέγειρου που έχει περάσει στο συλλογικό ασυνείδητο: τα δύο του χέρια κομμένα και τα σαγόνια του σφηνωμένα στην πρύμνη, και όχι εκείνη στον Ηρόδοτο, με την αποκοπή ενός χεριού, που είναι και πιο κοντά στην πραγματικότητα. (Η σωστή απόδοση του ονόματος του ήρωα είναι «Κυνέγειρος». Ως «Κυναίγειρος» εμφανίζεται σε ορισμένα χειρόγραφα του έργου του Ηροδότου της ύστερης βυζαντινής εποχής και καλό είναι να μην γίνεται χρήση του).

Στοιχεία έχουν αντληθεί απότο βιβλίο Κ. Λαγός και Φ. Καρυανός, Μάχη του Μαραθώνα, Η Ανατροπή, Εκδόσεις Μένανδρος, Αθήνα 2015.

Ο Μακεδόνας στρατηγός, ο σπουδαίος ηγεμόνας, πέρασε στην Ιστορία και κέρδισε μία θέση στην αιωνιότητα καθώς κατάφερε να κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος του τότε γνωστού κόσμου. Αφού επικράτησε στην Ελλάδα, εκστράτευσε κατά των Περσών, πέρασε στη Μικρά Ασία και έφτασε μέχρι τις Ινδίες, υποτάσσοντας τους λαούς που βρέθηκαν στο δρόμο του.

Αυτό που τον έκανε όμως να ξεχωρίσει από άλλους μεγάλους στρατηγούς της αρχαιότητας ήταν πως οι κατακτήσεις του δεν άφησαν γεύση καταστροφής, αλλά δημιουργίας, μιας και ο ίδιος επέλεγε να σέβεται τις παραδόσεις και τα ήθη των λαών που κατακτούσε, ενώ τεράστιο ήταν και το πολιτιστικό έργο που άφησε πίσω του.

Η πορεία του έφτασε σε εμάς μέσω των βιογράφων του αλλά και ιστορικών, είτε της εποχής του είτε μεταγενέστερων. Μεταξύ αυτών ο Παυσανίας, ο Σκύλακας, ο Αρριανός, ο Στράβωνας, αλλά και κάποιοι διφορούμενοι όπως ο Ψευδο-Καλλισθένης.

Σύγχρονοι μελετητές του βίου του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποκάλυψαν μια νέα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πτυχή της Ιστορίας, που ντύνει την πορεία του στρατηλάτη με ένα… μεταφυσικό μανδύα. Από τις εκστρατείες του μας έρχονται μια από τις πρώτες καταγεγραμμένες αναφορές για θέαση ΑΤΙΑ (Ιπτάμενων Δίσκων) και πλήθος άλλων περιπτώσεων, όπως στενές επαφές με κυνοκέφαλους, ερπετοειδή, υποχθόνια πλάσματα και γίγαντες.

Επειδή κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για την ακριβή φύση των παράξενων αυτών περιγραφών, αποφασίσαμε να αφιερώσουμε μερικές γραμμές, στην παρουσίαση των περιπτώσεων αυτών, αφήνοντας τον αναγνώστη να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.

Άγνωστα ιπτάμενα αντικείμενα

Στο έργο «Αλεξάνδρου Ανάβασις» του Αρριανού, υπάρχει η καταγραφή ενός παράξενου συμβάντος στο οποίο δεν δόθηκε μεγάλη σημασία, πιθανότητα επειδή θεωρήθηκε προϊόν μυθοπλασίας. Συνέβη κατά την πολιορκία της Τύρου και, σύμφωνα με το κείμενο, «ιπτάμενες ασπίδες σε τριγωνικό σχηματισμό έκαναν την εμφάνισή τους στον ουρανό, πάνω από τα κεφάλια των Μακεδόνων στρατιωτών».

Στη συνέχεια οι ασπίδες αυτές κατευθύνθηκαν κάνοντας γύρους πάνω από την Τύρο, ενώ μια από αυτές εξαπέλυσε μια φωτεινή πύρινη ακτίνα. Ακολούθησαν και οι υπόλοιπες, μπροστά στα μάτια των έκπληκτων στρατιωτών, μέχρι που ένα τμήμα από τα πέτρινα τείχη της Τύρου σωριάστηκε, επιτρέποντας στους Μακεδόνες να εισβάλουν στην πόλη.

Για πολλά χρόνια δεν είχε δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτό το απόσπασμα, ίσως γιατί μεταφράστηκε ως η απόπειρα του Αρριανού να καταδείξει πως ο Αλέξανδρος είχε στο πλευρό του τη βοήθεια των θεών κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του. Αυτή η θεϊκή αρωγή ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη και στους ακολούθους στου στρατηλάτη που πίστευαν ότι οι θεοί προστάτευαν τον ηγέτη τους.

Ένας ακόμα πιθανός λόγος για τον παραγκωνισμό του αποσπάσματος είναι και το γεγονός ότι σε όλο το έργο του Αρριανού συναντάμε πολύ συχνά αναφορές σε απότομες αλλαγές του καιρού, συνεπώς θα μπορούσε το περιστατικό να έχει ερμηνευτεί ως τέτοιο.

Ξένοι μελετητές εξωγήινων φαινομένων έχουν βασίσει τη σύνδεση της εκστρατείας με άγνωστα ιπτάμενα αντικείμενα σε περιστατικά όπως αυτό που καταγράφει ο Αρριανός, αλλά και πιθανόν σε αποσπάσματα από τον Μεγασθένη και τον Πτολεμαίο. Ανάμεσα σε αυτούς ο Frank Edwards και ο W. Raymond Drake, που έχει δώσει μεγάλη έκταση στο θέμα στο βιβλίο του «Θεοί και Αστροναύτες στην Ελλάδα και τη Ρώμη», που γράφτηκε το 1976. Στην ίδια κατεύθυνση έχουν κινηθεί και άλλοι μελετητές της σχολής του Erich von Daniken.

Ο Drake, δίνοντας τη δική του ανάλυση στα γραφόμενα, υποστηρίζει στο βιβλίο του πως ακόμα ένα περιστατικό με ΑΤΙΑ καταγράφηκε κατά την πορεία του μακεδονικού στρατού προς τις Ινδίες.

Σύμφωνα με το κείμενό του, τις πηγές του οποίου βέβαια δεν αποκαλύπτει, κοντά σε έναν ποταμό εμφανίστηκαν δύο ιπτάμενα σκάφη, που περιγράφονται όπως οι ασπίδες της Τύρου, τα οποία εφόρμησαν κατά των στρατιωτών. Το αποτέλεσμα ήταν να πανικοβληθούν στρατιώτες, άλογα και ελέφαντες και να μη διασχίσουν τον ποταμό. Μάλιστα, ο ίδιος αναφέρεται σε αυτά ως «πράγματα θεόσταλτα από άγνωστους θεούς».

Κυνοκέφαλοι άνθρωποι

Ακόμα μία αναφορά σε παράξενα πλάσματα τα οποία είχαν πρόσωπο σκύλου και σώμα ανθρώπου συναντάμε στο έργο του Ψευδοκαλλισθένη «Το μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου» ή αλλιώς «Η Φυλλάδα του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Αξίζει να αναφέρουμε πως το συγκεκριμένο κείμενο θεωρείται το πρώτο μυθιστόρημα του δυτικού κόσμου και άρα τα όσα καταγράφονται σε αυτό αντιμετωπίζονται από τους περισσότερους ως φανταστικές ιστορίες.

Σύμφωνα με το μυθιστόρημα, ο Αλέξανδρος συνάντησε στις Ινδίες τη φυλή των Σκυλοκέφαλων. Αυτοί είχαν ανθρώπινο σώμα με κεφάλι σκύλου, περπατούσαν όπως τα σκυλιά αλλά μιλούσαν όπως οι άνθρωποι. Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Ψευδοκαλλισθένης, «Εσκότωσεν ο Αλέξανδρος πολλούς και από εκείνους, και μετά δέκα ημέρας, αφήνοντας τον τόπον του, επήγε εις ένα χωρίον…».

Βέβαια ο συγγραφέας της «Φυλλάδας» απέκτησε αυτό το ψευδώνυμο γιατί βάσισε το έργο του στα κείμενα του Καλλισθένη από την Όλυνθο, του ιστορικού που ακολουθούσε το στρατηλάτη στις εκστρατείες του, αλλά και στις «Βασιλείους Εφημερίδες» που ήταν στην ουσία το ημερολόγιο της εκστρατείας και συντασσόταν από το γραμματέα της αυλής. Έτσι, κάποιοι μεταγενέστεροι μελετητές έχουν διερωτηθεί για το κατά πόσο είναι εντελώς φανταστικά τα όσα αναφέρει.

Η δημιουργία ενός θρύλου

Στον Μέγα Αλέξανδρο έχουν αποδοθεί από σύγχρονους και μεταγενέστερους μελετητές ιδιότητες που αγγίζουν τα όρια του θρύλου. Θεϊκές δυνάμεις, μάχες με παράξενα πλάσματα, αναμετρήσεις με γίγαντες και τέρατα από τα οποία έβγαινε πάντα νικητής εξαιτίας της ρώμης και της εξυπνάδας του.

Οι καταγραφές αρκετών βιογράφων και ιστορικών της εποχής μπορούν να αντιμετωπιστούν σήμερα ως αρκετά αξιόπιστες πηγές. Τα υπόλοιπα, κυρίως όσα γράφτηκαν μεταγενέστερα, βασιζόμενα στις καταγραφές αυτές, εκτιμώνται ως επι το πλείστον ως μυθιστορηματικά κείμενα που στόχευαν στον εξωραϊσμό του ηγεμόνα και των ανδραγαθημάτων του. Οι ερμηνείες που επιδέχονται, όπως είδαμε, είναι πολλές και ποικίλλουν. Η επιλογή δική σας….

Από: περιοδικό Φαινόμενα – Τεύχος 100

diadrastika

Η εξέλιξη της διατροφής του ανθρώπου ανά τους αιώνεςδιαμορφώθηκε ανάλογα με τα μέσα και τις ανάγκες της εκάστοτε καθημερινότητάς του. Έχετε όμως αναρωτηθεί ποιες ήταν οι διατροφικές συνήθειες των προγόνων μας κατά τα προϊστορικά χρόνια; Η Ολλανδή αρχαιολόγος Stephanie Schnorr μελέτησε και αναδόμησε τις προϊστορικές κουζίνες δίνοντας μια σαφή εικόνα του πώς τελικά ήταν.

Ο τρόπος που οι άνθρωποι των σπηλαίων συνήθιζαν να τρώνε στην προϊστορική περίοδο έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων εδώ και αρκετά χρόνια με τα αποτελέσματα όμως των ερευνών συνήθως να μην δίνουν μια ξεκάθαρη εικόνα για τη διατροφική τους καθημερινότητα.

Γνωρίζουμε βέβαια ότι ήταν παμφάγοι και ότι οι ρίζες ήταν μία από τις βασικές τους τροφές ενώ τρέφονταν επίσης με μούρα, σπόρους και φυσικά ψάρια και οτιδήποτε μπορούσαν να κυνηγήσουν.

Ελάχιστοι ωστόσο είναι οι ερευνητές που τόλμησαν να κάνουν μια σοβαρή απόπειρα αναδρομής στις προϊστορικές κουζίνες ώστε να προβούν σε πιο βάσιμες θεωρίες που θα αποτελούνται από λεπτομερείς αναφορές στις μεθόδους, τεχνικές και θερμοκρασίες μαγειρέματος. Σίγουρα είναι πολύ δύσκολο οι ειδικοί να παρουσιάσουν εμπεριστατωμένες μελέτες με στοιχεία όπως η γεύση των τροφών κ.λ.π, με μοναδικά χειροπιαστά δεδομένα τη σύνθεση των οστών, των δοντιών, τις σωματικές αναλογίες ανθρωπίδων και βακτηριακά ευρήματα.

Η διορατική και ενθουσιώδης όμως αρχαιολόγος Stephanie Schnorr του πανεπιστημίου Leiden της Ολλαδίας τόλμησε να διεξάγει σχετικές έρευνες ανάλυσης σε βάθος της προϊστορικής κουζίνας ξεκινώντας από τη μελέτη μιας από τις τελευταίες αυτόχθονες φυλές που αναζητούν ακόμα την τροφή τους στη φύση, την φυλή Χάτζα στην Τανζανία. Οι επιζώντες της φυλής είναι ελάχιστοι και διαμένουν κοντά στο Όλντουβάι Γκοτζ, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αρχαιολογικά αξιοθέατα του κόσμου.

«Στοχοποιώντας» τη ζελατινοποίηση του αμύλου

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε από το Science Daily, η αρχαιολόγος περιγράφει τη διαδικασία της έρευνας και, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, σε πρώτη φάση επιβεβαίωσε ότι τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, ρίζες και λαχανικά σερβίρονταν συχνά στο προϊστορικό τραπέζι παρέχοντας την απαραίτητη ενέργεια για επιβίωση. Οι ρίζες θεωρείται ότι τρώγονταν ωμές ή ψητές και ότι οι Χάτζα είχαν ανακαλύψει τρόπους μαγειρέματος για κάνουν αυτές τις τροφές εύγευστες διατηρώντας επίσης τη σωστή υφή και τα θρεπτικά τους στοιχεία. Πιο συγκεκριμένα, η αρχαιολόγος αναφέρει ότι οι Χάτζα, είχαν ανακαλύψει τη διαδικασία της ζελατινοποίησης του αμύλου που περιείχαν οι ψητές ρίζες και βολβοειδή λαχανικά και ότι τα έψηναν στην κατάλληλη θερμοκρασία και στον κατάλληλο χρόνο. Φαίνεται λοιπόν ότι είχαν αντιληφθεί ότι το φαγητό ήταν πιο απολαυστικό αν είχαν την υπομονή να περιμένουν το μαγείρεμά του, το σκεπτικό τους δηλαδή ήταν ακριβώς όπως το σημερινό.

Αυτή η διαδικασία σημειώστε ότι είναι μείζονος σημασίας σε πολλά είδη μαγειρεμένου φαγητού όπως ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι και γλυκά αφού διασφαλίζει ουσιαστικά την πεπτικότητα των τροφίμων που περιέχουν άμυλο.

Από το κρέας στις σούπες
Η έρευνα, που εστίασε στις μεθόδους μαγειρικής κατά τη Λίθινη Εποχή, κάνει αναφορά σε ειδικά δοχεία που χρησιμοποιούνταν για τη διατήρηση της γεύσης και της σωστής θερμοκρασίας του φαγητού.

Το κρέας μαγειρευόταν ψητό ή καπνιστό σε μεγάλες τρύπες στο έδαφος όπου τοποθετούνταν καυτοί τσιμεντόλιθοι. Σπόροι και ρίζες βράζονταν και μετά οι ρίζες κόβονταν σε κομμάτια ώστε στη συνέχεια να προστεθούν σε σούπες που μαγειρεύονταν σε δοχεία φτιαγμένα από κορμούς δέντρων ή σάκους φτιαγμένους από μέρη ζώων που είχαν κυνηγήσει. Την ίδια περίοδο εμφανίζονται και τα πρώτα κεραμικά δοχεία και οι μαγειρικές μέθοδοι τελειοποιούνται και σε αυτή τη φάση αρχίζουν να γίνονται παρόμοιες με τις σημερινές.

Τέλος, η έρευνα εστιάζει και στη νεολιθική εποχή, όταν, όπως η Schnorr αναφέρει, μαζί με τις υπάρχουσες μαγειρικές μεθόδους στις «κουζίνες» εμφανίζεται και η τεχνική της συντήρησης του κρέατος με αλάτι ενώ την ίδια περίοδο χρονολογούνται και οι πρώτες προσπάθειες παραγωγής κρασιού.

Μιλάμε για το Πνεύμα του Πολεμιστή, αλλά σπάνια το προσδιορίζουμε αυτό.

Ως Πολεμιστής ορίζεται αυτός που αντιμετωπίζει μια σύγκρουση.

Πνεύμα είναι κάτι άλλο πέραν του φυσικού.

Ψυχολογία είναι η μελέτη της ανθρωπιστικής, συλλογιστικής και αισθαντικής πτυχής της ταυτότητας του Εγώ.

Είναι ο Νους και η Καρδιά μας.

Το σώμα ενός Πολεμιστή ίσως είναι το όπλο, αλλά το πώς χρησιμοποιείται αυτό το όπλο εξαρτάται από την καρδιά και το μυαλό του Πολεμιστή, το "Πνεύμα του".

Οι Πολεμιστές βαδίζουν βάσει μιας γρήγορης και στρατηγικής απόφασης προς την Σύγκρουση και όχι μακράν αυτής.

Ένας Πολεμιστής ξέρει την Αποφυγή, απλώς και μόνον αναβάλλει το αναπόφευκτο και ποτέ δεν κάνει "Διαχείριση Κρίσης".

Ένας Πολεμιστής κρατάει την προσοχή του συγκεντρωμένη σε έναν και μόνο σκοπό, την αποστολή ή το στόχο.

Ένας Πολεμιστής γνωρίζει ότι ο φόβος προέρχεται από τις αρνητικές φαντασιώσεις για το μέλλον.

Εστιάζοντας στο χειροπιαστό παρόν, δεν υπάρχει φόβος.

Ένας Πολεμιστής δέχεται ότι ο θάνατος είναι αναπόφευκτος και, ενώ δεν θέλει να πεθάνει, ταυτόχρονα δεν φοβάται και να πεθάνει.

Ένας Πολεμιστής πιστεύει στη διάσωση ζωών, έστω και αν αυτό τον οδηγήσει στο ν'αφαιρέσει και μερικές προς επίτευξη αυτού του σκοπού.

Ένας Πολεμιστής πιστεύει σε έναν Βαθύ κώδικα τιμής.

Οι Πολεμιστές κάνουν αυτό που πρέπει για την αντιμετώπιση των εμποδίων και των αντιπάλων.

Ένας Πολεμιστής καλωσορίζει την υπευθυνότητα μαζί με την λογοδοσία που συνοδεύει την ανάληψη ευθυνών.

Υλοποιεί δράσεις χωρίς να δέχεται και χωρίς να χρησιμοποιεί καμία δικαιολογία.

Ένας Πολεμιστής πιστεύει σε και ασκεί μια πειθαρχημένη ζωή.

Ένας Πολεμιστής ξέρει ότι δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις και αποδέχεται την καθημερινή πειθαρχία ως τρόπο ζωής, τόσο τα μέσα αυτής όσο και την τελική έκβαση των πραγμάτων ένεκα αυτής.

Ένας Πολεμιστής γνωρίζει ότι κάθε πρόκληση είναι άλλη μια ευκαιρία να εξασκήσει και να βελτιώσει τις δεξιότητές του.

Οι Πολεμιστές ξέρουν ότι η ύπαρξή τους κάνει (κάποιους) άλλους να νοιώθουν άβολα (μαζί τους) σε περιόδους ειρήνης, αλλά ταυτόχρονα πως είναι ευπρόσδεκτοι στους καιρούς της Σύγκρουσης.

Ένας Πολεμιστής δέχεται πως δεν είναι το τι κάνει, αλλά ποιός είναι στα βάθη του μυαλού του,της καρδιάς του, και του πνεύματός του.

Ένας Πολεμιστής αισθάνεται συμπόνια για τους ανθρώπους που προστατεύει.

Τα δάκρυα είναι συχνά πίσω από τα μάτια του, γι 'αυτό είναι η αγάπη, όχι το μίσος, η οποία παρακινεί.

Ένας Πολεμιστής αισθάνεται μαζί συμπόνια και απάθεια για τον εχθρό.

Ο εχθρός επιλέγει ότι κάποιος θα πεθάνει.

Ένας Πολεμιστής απλά επιλέγει το Ποιός.

Ένας Πολεμιστής αποδέχεται ότι το θάρρος έρχεται με την παρουσία, όχι την απουσία του φόβου.

Είτε φοβάται είτε όχι, ένας Πολεμιστής κρατά την συναισθηματική διέγερση υπό έλεγχο και χρησιμοποιεί την ενέργεια για να ολοκληρώσει την αποστολή.

Ένας Πολεμιστής αισθάνεται σίγουρος με τις δεξιότητές του στη Σύγκρουση και στον Πόλεμο...

...αλλά όχι υπερόπτης μέσα στο Εγώ του, καθώς αυτό είναι μια εκμεταλλεύσιμη αδυναμία.

Ένας Πολεμιστής αισθάνεται ό, τι κι όλοι οι άλλοι, αλλά επιλέγει να αντιδρά διαφορετικά.

Ένας Πολεμιστής αισθάνεται μια βαθιά αγάπη και δέσμευση για την ειρήνη.

Είναι αυτό για το οποίο εκπαιδεύεται, πολεμά, ζεί και πεθαίνει.

Ο Πολεμιστής μαθαίνει την ταυτότητα του Εγώ του από τους γονείς και την κοινωνία που τον μεγάλωσαν.

Οι προσωπικές του πεποιθήσεις εκπορεύθηκαν μέσα από διάφορες εμπειρίες.

Αυτές οι αντιλήψεις ή πεποιθήσεις καθορίζουν τα συναισθήματα που κυριαρχούν στην καρδιά.

Οτιδήποτε που έχει "μαθευτεί"μπορεί να "ξεμαθευτεί"και να "ξαναμαθευτεί", ως εκ τούτου, μπορεί κανείς να μάθει να έχει το πνεύμα του Πολεμιστή.

Όλες οι κοινωνίες και οι πολιτισμοί είχαν Πολεμιστές σε όλο το ιστορικό εύρος των εποχών.

Είναι ένα από τα παλαιότερα αρχέτυπα και είναι μέσα σε όλους μας.

Κοιτάζοντας βαθιά μέσα στην ψυχολογία, το νου και την καρδιά, μπορούμε να μάθουμε να εκφράζουμε και να ζούμε με το πνεύμα του Πολεμιστή.

"Δεν στεκόμαστε στο ύψος των προσδοκιών μας, πέφτουμε στο επίπεδο της εκπαίδευσης μας."

Οπότε, εκπαιδευτείτε καλά σωματικά, ψυχικά, συναισθηματικά και πνευματικά...

Η γοητεία του Κάστρου, με τις πύλες, τις πολεμίστρες, τις γέφυρες… Το Κάστρο, που όταν είσαι μέσα θέλεις να δεις τον κόσμο έξω, κι όταν είσαι έξω θέλεις να μπεις μέσα! Που όμοιό του δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο, τουλάχιστον σ΄ αυτή την έκταση και την ομορφιά.

Οι Ιππότες που το έφτιαξαν, οι Τούρκοι, που ήρθαν και το ασβέστωσαν, οι Ιταλοί που το ξανάφτιαξαν, κι οι Άγγλοι που το βομβάρδισαν- γιατί οι Άγγλοι σύμμαχοι, έκαναν μεγάλα εγκλήματα για τα οποία θα μιλήσουμε μιαν άλλη φορά.

Στην ιστορία που έχουν οι πύλες του, σ΄ αυτές θα αναφερθούμε σήμερα. Σ΄ αυτήν που σφραγίστηκε στο Σαν Φραγκίσκο από το Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή,  και στην άλλη, που ονομάστηκε Κόκκινη Πόρτα από το αίμα αθώων που έρεε άφθονο, απέναντι από το γήπεδο.

Φανερά η πιο ωραία ιπποτική πύλη, που οι Ιταλοί την ονόμασαν «Porta Rosa»  και ο κ. Σταύρος Γεωργαλλίδης, μας διαθέτει τις σπάνιες φωτογραφίες και ντοκουμέντα του, από την εποχή ακόμα που οι άνθρωποι δεν είχαν ανακαλύψει το φακό και ζωγράφιζαν.

Η φρούρηση της Κόκκινης Πόρτας, από Ιταλούς Στρατιώτες

Η Κόκκινη Πόρτα επί Οθωμανικής κατοχής. Απεικονίζεται ο Τούρκος νομάρχης της Ρόδου

Ποιες είναι η πύλες του Κάστρου με τη μεγαλύτερη ιστορία κ. Γεωργαλλίδη;

Παρόλο που στη Μεσαιωνική Πόλη, άλλες πύλες όπως η Ντ΄ Αμπουάζ και η Θαλασσινή πύλη, είναι πιο επιβλητικές, την μεγαλύτερη ιστορία έχουν δύο άλλες πύλες: του Αγίου Αθανασίου, όπως λέγεται αυτή που βρίσκεται στην είσοδο του Κάστρου από το Σαν Φραγκίσκο, και η πύλη του Αγίου Ιωάννη, που βρίσκεται στη σημερινή οδό Βύρωνος, απέναντι από το γήπεδο. Και οι δύο αυτές πύλες πήραν τα αρχικά  ονόματά τους από τα εκκλησάκια που η κάθε μια έχει στο εσωτερικό της.

Από ποιαν πέρασε ο Σουλεϊμάν και τη σφράγισε για να μην περάσει άλλος;

Από την πύλη του Αγίου Αθανασίου (στον Άγιο Φραγκίσκο), πέρασε θριαμβευτής ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής, για να μπει στην πόλη της Ρόδου. Οι Τούρκοι από τότε τη σφράγισαν για να μην περάσει από εκεί άλλος (1522-1922). Δημιούργησαν μάλιστα τη δοξασία ότι όσο η πύλη αυτή παραμένει κλειστή, το Ισλάμ δεν θα εγκαταλείψει ποτέ την πόλη της Ρόδου. Γι αυτό παρέμεινε κλειστή μέχρι που ήρθαν οι Ιταλοί και την άνοιξαν, το Δεκέμβρη του 1922.

Ιταλοί στρατιώτες φυλάνε την πύλη

Η εσωτερική πύλη της Κόκκινης Πόρτας, με τη Μουριά

Η πύλη του Αγίου Ιωάννη, στο γήπεδο, γιατί ονομάστηκε Κόκκινη Πόρτα;
Είχε κι άλλες ονομασίες, αλλά ο κόσμος προτιμά αυτήν γιατί έχει ιστορική σημασία. Την έλεγαν «η πόρτα του πρωτομάστορα», «πύλη Κοσκινού», γιατί «βλέπει» ακριβώς στα Κοσκινού, κι έτσι οι έμποροι έμπαιναν από εκεί γιατί ήταν ο πιο σύντομος δρόμος για την αγορά… Το καλοκαίρι του 1522 οι Τούρκοι πραγματοποίησαν νέα εκστρατεία κατά της Ρόδου, την οποία δεν κατάφεραν να πάρουν την πρώτη φορά, πριν από 40 χρόνια που την είχαν πολιορκήσει ξανά. Αυτή τη φορά η εκστρατευτική δύναμή τους αποτελείτο από 700 πλοία και 200.000 άνδρες, με επικεφαλής τον ίδιο τον σουλτάνο, τον Σουλεϊμάν Β'τον Μεγαλοπρεπή, ο οποίος πολιόρκησε την πόλη από στεριά και θάλασσα για 6 μήνες.

Ποιοι πολεμούσαν τότε εναντίον των Τούρκων; Ποιοι υπερασπίζονταν τη Ρόδο;

Τα εδάφη υπερασπίζονταν οι Ιππότες, μαζί με τους Ροδίτες. Οι Τούρκοι, παρά τις τρομακτικές τους απώλειες- σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν σε κάθε νεκρό Ιππότη αντιστοιχούσαν 73 νεκροί Τούρκοι- επέμειναν και τα κατάφεραν. Οι Ιωαννίτες, καταλαβαίνοντας ότι δεν θα μπορούσαν να κρατήσουν το Κάστρο για πολύ ακόμα, ήρθαν σε συμφωνία με τους πολιορκητές για να αποχωρήσουν με τον οπλισμό και τα υπάρχοντά τους. Στις 2 Ιανουαρίου 1523, οι Ιωαννίτες Ιππότες μαζί με 4.000 Έλληνες κατοίκους του νησιού, το εγκατέλειψαν και κατέφυγαν στην Κρήτη. Ο Γάλλος Μεγάλος Μάγιστρος Βιλλιέ ντε Ισλ Αντάμ, το 1522 παρέδωσε τη Ρόδο στο Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή. Όμως οι όροι της συμφωνίας δεν έγιναν σεβαστοί από τους Τούρκους και οι δρόμοι της περιφρούρησης του Κάστρου, γέμισαν με αίμα του άμαχου Ροδιακού πληθυσμού. Το αίμα έτρεχε τόσο άφθονο στο εξωτερικό της Πύλης, ώστε ολόκληρη έγινε κατακόκκινη. Από τότε η ονομασία που της δόθηκε από τον λαό ήταν «Κόκκινη Πόρτα» και από τους Τούρκους «Κιζίλ καπού». Οι δε Ιταλοί την ονόμασαν «PORTA ROSA».

Πιστή απεικόνιση της παράδοσης της πόλης της Ρόδου στο Σουλεϊμάν ο οποίος την παραλαμβάνει από το Μεγάλο Μάγιστρο

Ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής σε χαλκογραφία του 1693 ενώ επιβλέπει την πολιορκία της Ρόδου. Χαλκογραφία του Jande Tnevenot

Υπάρχει και μια επιγραφή. Τι λέει;

Πριν μπούμε στην πύλη περνάμε πάνω από μια γέφυρα, που μέχρι το 1912 είχε μια τεράστια πόρτα, που έκλεινε με τη δύση του ηλίου. Από πάνω, υπάρχει μια επιγραφή στα αραβικά που λέει: «Ω, εσύ, που ανοίγεις την πόρτα, άνοιξε για μας την πύλη της ευτυχίας"» Είναι φράση από το Κοράνι.

Εκεί δεν κρεμούσαν και τους χριστιανούς;

Λίγα βήματα από την Κόκκινη Πόρτα, βρισκόταν μια μαύρη μουριά, που στα κλαδιά της κρεμούσαν οι Τούρκοι χριστιανούς. Εκεί λέγεται ότι κρέμασαν και τον Κωνσταντίνο τον Υδραίο, τον οποίο είχαν φυλακίσει πρώτα στις τούρκικες φυλακές που ήταν τότε στο κατεστραμμένο Καστέλο και το έλεγαν «Ζιντάνι», σκοτάδι. Στη Μουριά κρέμασαν τον Κωνσταντίνο Υδραίο, κι όχι μπροστά στο Τούρκικο διοικητήριο στο Μανδράκι. Εκεί μετέφεραν στη συνέχεια το πτώμα του και το έριξαν πάνω σε σωρούς από κλαδιά και σκουπίδια. Θέλω εδώ να προσθέσω ότι μέσα στο φρούριο και λίγο παρακάτω από το Μουσείο, υπάρχει το Τούρκικο Τζαμί που λεγόταν από τους Τούρκους «Κατουράν Τζαμισί». Εκεί, ήταν η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα. Η παράδοση λέει ότι κατά την πολιορκία της Ρόδου, σε λίγη απόσταση από το ναό, έγινε μεγάλη σφαγή και το αίμα κυλούσε σαν ποταμός μπροστά στο ναό. Λένε ότι μόλις ο Σουλεϊμάν είδε το αίμα να κυλάει σε τέτοιο βαθμό, έδωσε διαταγή να σταματήσει η σφαγή. Από τότε ο ιερός ναός έγινε τζαμί με την ονομασία «Κατουράν Τζαμισί» ή «Τζαμί του Αίματος». Σήμερα είναι η Παναγιά του Κάστρου.

Τούρκοι στρατιώτες μπροστά στην Κόκκινη Πόρτα

Η επιγραφή στα Αραβικά

Γιατί έκλειναν τη νύχτα οι εξωτερικές πύλες του Κάστρου;

Οι Τούρκοι, καταλαμβάνοντας τη Ρόδο άφησαν μέσα στο Κάστρο μόνο τους Εβραίους. Οι ντόπιοι μπορούσαν να μπαίνουν το πρωί, αλλά έπρεπε να βγαίνουν το βράδυ, να κοιμούνται έξω από το Κάστρο. Με το σούρουπο οι πύλες έκλειναν και άνοιγαν πάλι το πρωί. Οι ντόπιοι βγήκαν λοιπόν και δημιούργησαν τα νέα μαράσια. Από το 1912 και μετά οι Ιταλοί ξανάνοιξαν τις πύλες του Κάστρου.
Τι έγινε όταν ήρθαν οι Ιταλοί; Πέρασαν κι αυτοί από την ίδια πύλη!

Στις 5 Μαΐου 1912 που έγινε η κατάληψη της Ρόδου από τους Ιταλούς, μετά τη μάχη της Ψίνθου, μπαίνοντας οι στρατιώτες από το Ροδίνι, και περνώντας από την Αγία Αναστασία, πέρασαν από την Κόκκινη Πόρτα για να πάνε στο Μαντράκι, να γίνει η τελική παράδοση, μπροστά στο τούρκικο διοικητήριο, το σημερινό Ταχυδρομείο. Μετά το χρησιμοποίησαν και οι Ιταλοί ως διοικητήριο.

Η Κόκκινη Πόρτα όταν υπέστη σοβαρές ζημιές από το βομβαρδισμό των Άγγλων

Με το πέρασμα του Ιταλικού Στρατού από εκεί, ο αντιστράτηγος Jovvani Ameglio, εντοίχισε μαρμάρινη πλάκα, στην πρόσοψη της πύλης, για να θυμίζει το πέρασμα του Ιταλικού Στρατού.
Συνέχισε όμως η Πύλη αυτή να γράφει τη δική της ιστορία! Πέρασαν και οι Άγγλοι απ’ αυτήν!

Το 1943-44 η Μεσαιωνική Πόλη βομβαρδίστηκε από τους Άγγλους και μαζί βομβαρδίστηκε και η Κόκκινη Πόρτα, η οποία υπέστη μεγάλες ζημιές, που αποκαταστάθηκαν στη συνέχεια. Από αυτή την πύλη πέρασαν και οι Άγγλοι οι οποίοι μπήκαν στη Ρόδο ως απελευθερωτές, άλλο που κι αυτοί δεν ήθελαν με τίποτα να φύγουν μετά!

ΥΓ.: Το εκπληκτικό φωτογραφικό υλικό ήταν μία προσφορά του Σταύρου Γεωργαλλίδη στο rodiaki.gr

Πηγή: www.rodiaki.gr

Στην αρχαία Ελλάδα η συμβίωση με τον πόλεμο ήταν κάτι ευρέως αποδεκτό. Η Πολεμική παιδεία των Αρχαίων Ελλήνων Πολεμιστών ήταν αυτή που μετέτρεπε τον κάθε απλό πολίτη σε πολεμική μηχανή έτοιμη να κυριαρχήσει απέναντι σε κάθε είδους εχθρό.

Όταν μιλάμε για πολεμική παιδεία στην αρχαία Ελλάδα, αναφερόμαστε στο Παγκράτιον.

Η λέξη Παγκράτιοναποτελείται από τις λέξεις παν + κράτος.

Ο γνώστης αυτής της Πολεμικής Τέχνης ήταν ο “τα πάντα κρατών”.

Παγκρατιαστής ήταν δηλαδή αυτός που κυριαρχούσε,αυτός που είχε την εξουσία.

Σύμφωνα με αναφορές του αξιότιμου Κου Λάζαρου Σαββίδη , ο οποίος μεταξύ πολλών άλλων είναι και υπεύθυνος ιστορικής τεκμηρίωσης,η πρώτη αναφορά για το Παγκράτιον έγινε στα Ορφικά κείμενα μεταξύ 12.000 – 4.000πΧ!(στίχος 586)

” Αυτάρ Παγκράτιοιο δωκεν γέρας Ήρακληι,αργύρεον κρητηρα ως βραβειον δια το Παγκράτιον,κρατήρα αργυρούν πολυποίκιλον“.

Σύμφωνα με τον στίχο, δόθηκε λοιπόν στον Ηρακλή για τις επιδόσεις του στο Πακράτιον,ασημένιο βραβείο.

Αυτή η αναφορά πιστοποιεί πως την περιόδο εκείνη το Παγκράτιον δεν υπήρχε απλά αλλά οι υψηλές επιδόσεις σε αυτό μπορούσαν να αξιολογηθούν με συγκεκριμένα κριτήρια και βραβεύονταν και με βραβείο χρηματικής αξίας.Ο ιστορικός αναλυτής λαμβάνει υπόψη πως ο Ορφεύς έζησε πριν τον Τρωικό πόλεμο ο οποίος χρονολογείται περί του 3000 π.Χ. άρα το κείμενο θεωρείται αρχαιότερο.

Βάσει αυτών των αναφορών, το Παγκράτιον είναι η αρχαιότερη πολεμική Τέχνη που έχει καταγραφεί επιστημονικά.Είναι άραγε η μητέρα Πολεμική Τέχνη όλων;
Ας ρίξουμε μια ματιά στα παρακάτω και ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματα του.

Το Παγκράτιονεισήχθη στους Ολυμπιακούς αγώνες το 648πΧ και το Παγκράτιον Παίδων το 200πΧ.Υπάρχουν ερωτηματικά για τον λόγο που οι Ηλιείς άργησαν να το συμπεριλάβουν καθώς σε άλλες αθλητικές διοργανώσεις ανά την Ελλάδα,φαίνεται να είναι εισηγμένο νωρίτερα.

Η εκστρατεία του Μέγα Αλεξάνδρου είχε ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και το Παγκράτιον να διαδοθεί σε όλη την Ανατολή (εκστρατεία στην Ινδία – 326πΧ). Υπάρχουν αναφορές πως οι Μακεδόνες μετέφεραν μαζί τους τεράστιες Τέντες για την εξάσκηση στο Παγκράτιον.

Περίπου 1000 χρόνια αργότερα το άθλημα αυτό φαίνεται πως έχει αφομειωθεί και στην πορεία αντιγραφεί από τους Ινδούς και μέσω ενός Βουδιστή Μοναχού με το όνομα Μποντιτάρμα,ο οποίος ταξίδεψε από την Ινδία στην Κίνα, φαίνεται να έχει διαδοθεί στην περιοχή του μοναστηριού Σαολίν ή οποία και ονομάστηκε Γιουνάν, που σημαίνει Ιωνία.

Στο βιβλίο του N,Gardiner ” Athletics of the ancient world” Oxford Univ.Press NY στην σελίδα 16 αναφέρεται πως το jiu jitsu διδάχτηκε στους Ιάπωνες από τους Κινέζους πολεμιστές.Το άθλημα αυτό φαίνεται να είναι σήμερα αυτό που πλησιάζει περισσότερο σε τεχνική το Παγκράτιον.

Στην σελίδα 14 αναφέρεται πως οι Κινέζοι πυγμάχοι μοιάζουν πολύ με τους Έλληνες Παγκρατιαστές. Οι ομοιοτητες των Κινέζων με τους Αρχαίους Έλληνες ξεφεύγουν από τις πολεμικές Τέχνες και αγγίζουν ακόμη κι ένα Κινέζικο άθλημα με μπάλα, το οποίο σύμφωνα με τον συγγραφέα έχει μεγάλες ομοιότητες με το Αρχαίο Ελληνικό άθλημα Επίσκυρος. Υπάρχει δηλαδή μια γενικότερη ταύτιση σε αθλητικά θέματα.

Σύμφωνα με τον Oyama Masutatsu, κάποια χρόνια αργότερα ( 6ο αιώνας μΧ ),άρχισε η διάδοση κάποιας πολεμικής τέχνης με περιορισμένο αριθμό ασκήσεων και τεχνικών Πάλης,στην Κίνα στο μοναστήρι Σαολίν.Στην Ελλάδα όμως το Παγκράτιο,πολύ πριν την περίοδο του Βούδα (500πΧ) ήταν ήδη Ολυμπιακό Άθλημα.

Η αρχαιότερη απόδειξη χρήσης της πολεμικής Τέχνης από τους μοναχούς Σαολίν, είναι το  728 μ.Χ, που αφορά δύο περιπτώσεις: υπεράσπισης της Μονής Σαολίν από ληστές περίπου το 610 μ.Χ. , και στη συνέχεια το ρόλο τους στην ήττα του Wang Shichong στη Μάχη της Hulao στο 621 μ.Χ.

To Παγκράτιον ήταν μια τέχνη την οποία και διδάσκονταν όλοι οι Αρχαίοι Έλληνες με σκοπό να μπορούν να νικούν τους εχθρούς τους αλλά και να επιβιώνουν σε συμπλοκές με άγρια ζώα (πχ Ηρακλής και λιοντάρι της Νεμέας αλλά και στη μάχη του Μαραθώνα οι Αθηναίοι, καθώς και στις Θερμοπύλες οι Λακεδαιμόνιοι όταν έσπασαν τα ξίφη και τα δόρατά τους. χρησιμοποιήσαν την τέχνη του παγκρατίου ~ ¨κλασθέντων αυτοίς ξιφών τε και δοράτων πολλά ταις χερσί γυμναίς έπραξαν, οπόσα δε εστίν εν αγωνία προτετίμηται πάντων το Παγκράτιον¨).

Ιδρυτής του Παγκρατίου θεωρείται ο Θεός Ερμής και οι Παγκρατιαστές έπρεπε να ακολουθούν κανόνες σωστής συμπεριφοράς αλλά και να συμμερίζονται τους νόμους του Παγκρατίου.Ξεκάθαρα μπορούμε να δούμε πως το Παγκράτιον δεν αφορούσε μόνο την σωματική εκγύμναση αλλά και το χτίσιμο υγιούς χαρακτήρα.

Οι αρχές του Παγκράτιου ήταν οι εξής :

Μην σκοτώσεις συνάνθρωπο σου ( ευγενές άθλημα )

Να είσαι σεμνός και αγνός

Να είσαι εγκρατής

Να λες πάντα την αλήθεια

Να σέβεσαι όλα τα δημιουργήματα

Να είσαι δίκαιος προς όλους

Να είσαι φιλόξενους προς τους ξένους

Ο αθλούμενος εκτός των παραπάνω , έπρεπε να απέχει από τα εξής :

Εγωισμό

Οργή

Φιλαργυρία

Ζηλοτυπία

Φιλοδοξία

και να αναζητά :

την Ευγένεια

την Μετριοφροσύνη

τον σεβασμό

την τιμιότητα

μόνο με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να επιτύχει:

την Αρμονία

την Ισορροπία

την Δικαιοσύνη

την ισότητα

το Μέτρο

Το Παγκράτιοήταν ένα άθλημα του οποίου η σπουδή διαρκούσε όλη μέρα. Από το πρωί μέχρι την Δύση του ηλίου οι αθλητές χωρισμένοι σε ζευγάρια προσπαθούσαν ο ένας να υπερνικήσει τον άλλο κάτω από το άγρυπνο μάτι του ανθρώπου που τους προπονούσε.

Λέγεται πως οι Σπαρτιάτες εξασκούνταν στο Παγκράτιο, σε έναν χώρο στον οποίο είχε κανείς πρόσβαση μόνο μέσω γεφυρών, τις οποίες έριχναν μόλις οι αθλητές τις διάβαιναν  και σήκωναν εκ νέου λίγο πριν πέσει το σκοτάδι.Με τον τρόπο αυτό κανένας αθλητής δεν μπορούσε να αποφύγει το σύνολο της προπόνησης ή να τα παρατήσει.

Γι αυτό και οι αθλητές μπορούσαν να μετατραπούν σε σκληρούς πολεμιστές όταν αυτό ήταν το ζητούμενο, οι οποίοι θα πολεμούσαν όλη μέρα ασταμάτητα ανεξάρτητα με το μεγέθους και τον εξοπλισμό του εχθρού.

Το Παγκράτιονήταν ένα βίαιο άθλημα καθώς ο λόγος που δημιουργήθηκε αφορούσε το πεδίο της μάχης.Ουσιαστικά οι κανόνες που υπήρχαν κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες  απαγόρευαν στους αθλητές να βγάλουν ο ένας τα μάτια του άλλου, τα χτυπήματα στα γεννητικά όργανα και τα δαγκώματα. Τα όρια αυτά ήταν και ο λόγος που οι Σπαρτιάτες δεν λάμβαναν μέρος στους αγώνες καθώς θεωρούσαν ότι θα γινόντουσαν πιο μαλθακοί κάτι που θα τους επηρέαζε στο πεδίο της μάχης.

Το Παγκράτιον, ευτυχώς συνεχίζει να διδάσκεται και στις μέρες μας και οι αναφορές μιλούν για περισσότερους από 2000 αθλητές και 127 σωματεία σε όλη την Ελλάδα!

Τι πιο ιδανικό για την αγωγή των παιδιών του νέο Έλληνα;

Η πειθαρχία, ο σεβασμός στον δάσκαλο και στον συναθλητή,η προσπάθεια για την κατάκτηση του στόχου,η χρήση του μυαλού για να βρει την κατάλληλη λύση και να εφαρμόσει τις σωστές τεχνικές και η ανάπτυξη της σωματικής και ψυχικής δύναμης θεωρούμε ότι είναι σοβαροί λόγοι για να βάλει ένας πατέρας τον υιο του να περπατήσει στο μονοπάτι του Παγκρατίου, μέσα από έναν σύλλογο που ο ίδιος θα επιλέξει.